Search results

1

Obraz demograficzny świata u progu XXI wieku

100%

Dzieciuchowicz J., Łódzki U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2009

|

issue 10

PL

Przedmiotem tego opracowania jest sytuacja demograficzna współczesnego świata, ukształtowana w wyniku przemian demograficznych, społeczno-ekonomicznych i kulturowych. Główny cel pracy stanowi wszechstronne naświetlenie najważniejszych elementów sytuacji ludnościowej oraz dokonanie próby ich syntezy. Szczegółowej analizie poddano dystrybucję przestrzenną ludności, jej rozwój i reprodukcję, a także strukturę demograficzną poszczególnych krajów. Podsumowaniem całości badanej problematyki jest przestrzenna typologia demograficzna.

EN

Nowadays one witnesses the reshaping of world’s demographic picture. The main aims of the paper are thorough analysis of the key elements and attempt to synthesize them. Territorial distribution of population, its development and reproduction, as well as demographic structure are discussed in detail. In conclusion one can find population spatial typology. The article bases on available data which were found in official publications of certain states and organizations and international bodies. The author refers to researches and diagnosis published by other scientists. Presented researches prove that demographic picture of modern world varies. The general presentation of that phenomenon is states’ (184) typology built on 19 demographic features. The features describe demographic situation e.g. the territorial structures of populations, migrations, demographic development, natural increase, age and sex structure. K-means clustering procedure was used to build the spatial typology. Names of certain types were given after the dominant diagnostic demographic feature. They are as follow: Type 1 – very high intensity of births and deaths. Type 2 – high intensity of births, low intensity of deaths. Type 3 – exceptionally high population growth and net migration rates coincident with extremely high preponderance of males. Type 4 – high population growth coincident with high net migration and relatively high natural increase. Type 5 – very high level of demographic aging and very long life expectancy of males and females. Type 6 – high percentage of grown up population coincident with low birth rate and fertility rate and death rate. Type 7 – domination with populous families, high preponderance of males. Type 8 – very high intensity of deaths, accompanied by high intensity of net migration.

2

Migracje zarobkowe kobiet jako czynnikograniczający potencjał demografi czny Śląska Opolskiego w świetle badań własnych

88%

Rostropowicz-Miśko M.

Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje

|

2014

|

issue 27(4)/2014

147-158

PL

Zagraniczne migracje zarobkowe ze Śląska Opolskiego to proces o wieloletniej tradycji charakteryzujący się stałym wzrostem. Emigrują przede wszystkim osoby młode, w tym coraz więcej kobiet, co ma istotny wpływ na pogarszającą się sytuację demograficzną regionu, między innymi wyludnienie, ujemny i malejący przyrost naturalny. Badania przeprowadzono wśród emigrantek zarobkowych ze Śląska Opolskiego mieszkających w gminach o wieloletnich tradycjach migracyjnych. Objęły one kobiety niebędące w stałych związkach. Celem badań było ustalenie wpływu wyjazdów zagranicznych na ich plany matrymonialne i prokreacyjne, co jest niezwykle istotne w kontekście sytuacji demograficznej Śląska Opolskiego. Z badań wynika, że młode emigrantki nie planują w najbliższej przyszłości zakładania rodziny, a podstawowe warunki powrotu to: wyższe zarobki w kraju, możliwości sfinansowania kupna mieszkania oraz większa pomoc państwa dla rodzin z dziećmi.

3

Zjawisko depopulacji w Polsce jako determinanta rozwoju społeczno-gospodarczego

75%

Lizińska W., Kisiel R.

Horyzonty Polityki

|

2022

|

vol. 13

|

issue 44

165-186

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the analyses is to diagnose the demographic situation in Poland in general, regional approach of the problem and in relation to the basic measure of economic growth and development - the gross domestic product index. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem is the demographic situation assessment and indication the depopulation phenomenon significance as a determinant of socio-economic development. The paper uses a critical analysis of the literature on the economic development issues. Data on the demographic situation in Poland was analysed according to Webb's typology, the phenomenon of depopulation, economic growth and development, using the GDP per capita index. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The first part refers to the importance of economic growth and development. The second - the argument relates to the results of analyses aimed at diagnosing, on the basis of data from public statistics, the demographic situation in Poland, in regional terms, in relation to the basic measure of economic growth and development - GDP. RESEARCH RESULTS: The unfavourably progressing demographic situation was diagnosed. The depopulation process is mainly generated due to the negative natural increase rate. 10 regions were diagnosed as dually depopulated. The dual active regions have an average and high GDP level. The demographic situation was most strongly created by the negative natural increase rate and the negative migration balance in 2 regions: with a very and an average GDP level. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATION: The analysis showed an unfavourable tendency of the population decline, due to the limited possibilities of effectively stimulating the growth of natural population. Regions that are dually inactive are in a difficult situation. The direction of choosing the tools of socio-economic policy can be found taking into account the fact that dually active regions have relatively more favourable and improving economic situation. It is also necessary to search for alternative stimulants of modern development, but also to create and promote the values of these regions in terms of living conditions, contributing not only to limiting the outflow of people, but also its inflow.

PL

CEL NAUKOWY: Celem analiz jest zdiagnozowanie sytuacji demograficznej w Polsce ogółem – w ujęciu regionalnym oraz w relacji do podstawowego miernika wzrostu i rozwoju gospodarczego, jakim jest wskaźnik produktu krajowego brutto. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest ocena sytuacji demograficznej i wskazanie znaczenia zjawiska depopulacji jako determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. W artykule wykorzystano krytyczną analizę piśmiennictwa. Przeprowadzono analizę danych dotyczących sytuacji demograficznej w Polsce według typologii Webba, zjawiska depopulacji, wzrostu i rozwoju gospodarczego z wykorzystaniem wskaźnika PKB per capita. PROCES WYWODU: Pierwsza część wywodu odnosi się do wskazania znaczenia wzrostu i rozwoju gospodarczego. Druga do wyników analiz, mających na celu zdiagnozowanie na podstawie danych ze statystyki publicznej sytuacji demograficznej w Polsce, w ujęciu regionalnym oraz w relacji do podstawowego miernika wzrostu i rozwoju gospodarczego – PKB. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zdiagnozowano niekorzystnie postępującą sytuację demograficzną. Proces depopulacji w głównej mierze generowany jest z powodu ujemnego przyrostu naturalnego. Dziesięć województw to regiony dualnie depopulacyjne. Regiony dualnie lub jednostronnie aktywne, to obszary o średnim oraz wysokim poziomie PKB. Sytuacja demograficzna była najsilniej kreowana przez ujemny przyrost naturalny i ujemne saldo migracji w dwóch regionach: o bardzo niskim i średnim poziomie PKB. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMEDACJE: Wskazano na niekorzystną tendencję ubytku ludności ze względu na ograniczone możliwości skutecznego stymulowania wzrostu przyrostu naturalnego. W trudnej sytuacji są regiony dualnie nieaktywne. Kierunku wyboru narzędzi polityki społeczno-gospodarczej można poszukiwać uwzględniając fakt, że dualnie aktywne regiony to regiony o relatywnie korzystniejszej i poprawiającej się sytuacji gospodarczej. Należy również poszukiwać alternatywnych stymulant współczesnego rozwoju, ale także tworzyć i promować walory tych regionów pod kątem warunków życia, przyczyniając się nie tylko do ograniczania odpływu ludności, ale także jej napływu.

4

Czy grozi nam upadek rodziny? Kondycja rodziny polskiej na tle innych krajów europejskich

75%

Gębuś D.

|

2017

|

vol. XV

|

issue (1/2017)

135-144

EN

During last decades peoples’ attitude to marriage, family and raising children have changed. In Poland we have to deal with a decreasing number of marriages, a rising number of divorces, and new forms of family life. There are more and more people living alone or in cohabitation. More and more of us are raising children alone or living in a childless marriage. The labour market has forced people to change their values connected with individualism and individual autonomy that has caused a gradual vanishing of the traditional family mode. Employers have big requirements, so only people who are well-educated and are able to sacrifice for career can cope with it. It is more and more difficult to reconcile work with family life because both of them impose obligations. The other problem is a bad economic situation. It is connected with unemployment, low salary and poverty. Financial assistance in Poland is much lower than in other European countries. In comparison to citizens of the EU, people in Poland spend more time on working but earn less. Consequently we have less time for family and we have worse economic conditions. This situation is not conductive to make a decision about starting a family. Within the last 20 years a very big decline in fertility rate has been seen. At the moment we are in the group of European countries in which children are born the least. For most young people one of the solutions is emigration and settlement in countries where they have an opportunity to get a permanent job, a good salary and high social benefits. This article shows an analysis of selected demographic and eco nomic indicators that illustrates the condition in which the Poland is nowadays.

PL

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat zmieniły się postawy ludzi na temat małżeństwa, rodziny i wychowania dzieci. W Polsce mamy do czynienia ze spadkiem liczby zawieranych małżeństw, wzrostem liczby rozwodów, nowymi formami życia rodzinnego. Coraz więcej jest osób żyjących w pojedynkę, w związkach nieformalnych, samotnie wychowujących dzieci, małżeństw bezdzietnych. Rynek pracy wymusił nowe wartości związane z indywidualizmem i autonomią jednostki, co wpływa na zanik tradycyjnego modelu rodziny. Pracodawcy stawiają wysokie wymagania, które mogą spełnić jedynie jednostki dobrze wykształcone, gotowe wiele poświęcić dla rozwoju kariery zawodowej. Coraz trudniej pogodzić pracę z rodziną, ponieważ jedna i druga sfera nakłada liczne obowiązki. Innym problemem, z jakim boryka się polska rodzina jest zła sytuacja ekonomiczna. Jest to związane z bezrobociem, niską płacą, biedą. Wsparcie finansowe rodzin w Polsce jest zdecydowanie niższe niż w innych krajach UE. W porównaniu z obywatelami państw UE tygodniowo poświęcamy więcej czasu na pracę, a zarabiamy mniej. W konsekwencji mamy mniej czasu na życie rodzinne kosztem pracy zawodowej i jednocześnie mamy gorsze warunki ekonomiczne. Sytuacja taka nie sprzyja podejmowaniu decyzji o założeniu rodziny. Na przestrzeni ostatnich 20 lat odnotowaliśmy bardzo duży spadek współczynnika dzietności. Obecnie znajdujemy się w grupie państw europejskich, w których rodzi się najmniej dzieci. Dla wielu młodych osób rozwiązaniem staje się emigracja i osiedlanie się w krajach gwarantujących stabilność zatrudnienia, dobre zarobki oraz wysokie świadczenia socjalne. Artykuł prezentuje analizę wybranych wskaźników demograficznych i ekonomicznych, obrazujących kondycję w jakiej znajduje się obecnie polska rodzina.

5

Ocena skuteczności programu „Rodzina 500+” w zakresie ograniczenia ubóstwa i zwiększenia dzietności w Polsce

63%

Kucharska P.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2020

|

issue 5(989)

83-100

PL

Cel: Celem podjętych rozważań jest ocena skuteczności programu „Rodzina 500+” w zakresie ograniczenia zasięgu ubóstwa i zwiększenia dzietności w Polsce. Metodyka badań: Jako metodę badawczą wykorzystano analizę danych statystycznych oraz literatury przedmiotu. Wyniki badań: Wyniki badania dowodzą, że skuteczność programu „Rodzina 500+”, biorąc pod uwagę jego założenia, jest częściowa. Dodatkowe świadczenie wychowawcze wpływa na ograniczenie zasięgu ubóstwa, nie skutkuje natomiast zauważalnym wzrostem dzietności. Wnioski: Istniejące bariery dotyczące rozrodczości w połączeniu z utrzymującą się od początku lat 90. XX w. wartością współczynnika dzietności na poziomie poniżej 2,0 sprawiają, że pomoc finansowa nie jest dla Polaków wystarczającą motywacją do powiększania rodziny. Do stymulowania rozwoju demograficznego powinny służyć nie tylko transfery pieniężne, potrzebne są przede wszystkim działania łagodzące negatywne skutki przemian społeczno-kulturowych mające wpływ na sytuację demograficzną. Wkład w rozwój dyscypliny: W artykule podjęto próbę oceny skuteczności programu „Rodzina 500+”, a tym samym ekonomicznej zasadności wprowadzenia najdroższego w historii III RP instrumentu polityki prorodzinnej. Praca prezentuje wielopłaszczyznowe spojrzenie na przyczyny utrzymującej się bardzo niskiej dzietności oraz konsekwencje społeczno-gospodarcze zmiany zasięgu ubóstwa.

EN

Objective: The article evaluates the effectiveness of Poland’s “Family 500+” programme in reducing poverty and increasing the fertility rate. Research Design & Methods: The research method used is analysis of statistical data and source literature in Polish and English. Findings: The study proves that Poland’s “Family 500+” programme has been partially effective. The additional child allowance has helped reduce poverty, but has not noticeably increased the fertility rate. Implications / Recommendations: A number of pro-natalist barriers coupled with a fertility rate persistently below 2.0 since the early 1990s has meant that financial aid alone cannot sufficiently encourage Poles to start a family. Demographic development stimulation should consist of comprehensive policies, including not only financial transfers but particularly activities mitigating the negative effects of socio-cultural changes. Contribution: The article evaluates the effectiveness of the “Family 500+” programme, and thus the economic validity of introducing the most expensive family policy in the history of the Third Republic of Poland. The paper provides a multidimensional view on the causes of low fertility and the socio-economic consequences of lowering the poverty rate.

6

European Union: Challenges of 21st Century

63%

Rusek A., Susquehanna University U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2007

|

vol. 212

PL

Celem artykułu jest analiza kierunków rozwoju oraz wyzwań, jakie stoją przed krajami Unii Europejskiej przez następne 10-15 lat. Autor prezentuje porównania Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz Japonii dotyczące wzrostu gospodarczego oraz wydatków na edukację, a także na Badania i Rozwój (R&D); z których jednoznacznie wynika, że przez ostatnie 10 lat kraje Unii Europejskiej ciągle pozostawały w tyle za Stanami Zjednoczonymi. Takiego stanu rzeczy należy dopatrywać się w zmianach demograficznych ludności, m.in. w procesie starzenia się obywateli oraz wydłużeniu się dalszego przeciętnego trwania życia, co z kolei skutkuje wzrostem liczby i czasu wypłacania świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych, jak i wzrostem kosztów opieki zdrowotnej. Wszystkie te zmiany demograficzne bezpośrednio wpływają na wzrost deficytu państwowego oraz na ograniczenie skuteczności systemu fiskalnego oraz finansów publicznych. Autor jako nieuchronne widzi reformowanie się systemów zabezpieczenia społecznego w poszczególnych krajach Unii Europejskiej; rozwiązania, jakie proponuje, to m.in. wydłużenie wieku emerytalnego dla niektórych grup zawodowych, przyjazna polityka wobec pracowników z krajów spoza Unii, a także obniżenie kosztów pracy.

7

Problemy demograficzne Federacji Rosyjskiej

63%

Wasiuta O.

Przegląd Geopolityczny

|

2019

|

vol. 28

86-104

PL

W artykule przedstawiono ewolucję sytuacji demograficznej Federacji Rosyjskiej w kontekście ogólnych prawidłowości demograficznych oraz procesów geopolitycznych, które wpływają na wszystkie sfery życia społecznego. Autorka wykazuje, że załamanie demograficzne jakie nastąpiło w Rosji w ostatnich dekadach jest procesem, który dotychczas nie doczekał się pełnego wyjaśnienia. Mimo swojej odmienności, sytuacja demograficzna w Rosji posiada obecnie wiele analogii z tą, która ma miejsce w państwach Europy Zachodniej – chodzi tu zwłaszcza o szybki starzenie się społeczeństwa i jego wymieranie, oraz masowy napływ imigrantów, w szczególności muzułmańskich. W najbardziej jaskrawy sposób jest to widoczne na rosyjskim Dalekim Wschodzie, skąd ludność rosyjska emigruje, a jej miejsce szybko zajmują Chińczycy. We wnioskach autorka wskazuje na konieczność zmiany polityki władz rosyjskich, która powinna zapobiegać skutkom załamania demograficznego i dążyć do zwiększenia dynamiki demograficznej, a z drugiej strony prowadzić do kontroli żywiołowego napływu obcych kulturowo migrantów, który zagraża bezpieczeństwu państwa. Opracowaniu prognoz rozwoju sytuacji demograficznej nie sprzyja obecność wzajemnie sprzecznych danych statystycznych, które najprawdopodobniej są zmanipulowane i mało wiarygodne.

EN

The article presents the evolution of the demographic situation of the Russian Federation in the context of general demographic patterns and geopolitical processes that affect all spheres of social life. The author shows that the demographic catastrophe that has occurred in Russia in recent decades is a process that has not been fully elucidated so far. Despite its distinctness, the demographic situation in Russia now has many analogies with that which takes place in Western European countries - this is particularly about the rapid aging of the population and its extinction, and the mass influx of immigrants, in particular from Muslim countries. In the most vivid way it is visible in the Russian Far East, from where the Russian population emigrates, and in its place, the Chinese quickly appear. In the conclusions, the author points out the need to change the policy of the Russian authorities, which should prevent the effects of demographic decline and seek to increase demographic dynamics and, on the other hand, lead to the control of the spontaneous flow of culturally alien migrants that threatens the security of the state. The development of demographic forecasts is not supported by mutually contradictory statistics, which are most likely to be manipulated and unreliable.

8

Rynek pracy i jego demograficzne uwarunkowania w zachodniej Polsce i wschodnich Niemczech w latach 2005–2009

51%

Smutek J.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

|

2011

|

issue 16

59-74

EN

The article presents the labor market situation in western Poland and East Germany and its demographic determinants during the first years after the Polish accession to the European Union. The differences in functioning of the labor market and demographic situation in metropolitan and peripherial areas was shown forWest Poland and East Germany. Polish side of the border was characterized by higher levels of unemployment, lower wage and productivity levels combined with a better demographic situation, faster growth in jobs and GDP. This reflects the reduction of disparities in economic development on the German-Polish border and the transmission of economic activity on the Polish side.

PL

W artykule przedstawiono sytuację na rynku pracy w zachodniej Polsce i wschodnich Niemczech oraz jego demograficzne uwarunkowania w okresie po wejściu Polski do Unii Europejskiej.Wskazano na różnice w funkcjonowaniu rynku pracy oraz sytuacji demograficznej obszarów wielkomiejskich i peryferyjnych w zachodniej Polsce i wschodnich Niemczech. Polska strona pogranicza charakteryzowała się wyższym poziomem bezrobocia, niższym poziomem płac oraz produktywności, a także lepszą sytuacją demograficzną, szybszym wzrostem liczby miejsc pracy oraz PKB. Świadczy to o zmniejszaniu się różnic w poziomie rozwoju gospodarczego na pograniczu polsko-niemieckim oraz przenoszeniu działalności gospodarczej na stronę polską.

9

Zmiany demograficzne i ich przestrzenne zróżnicowanie jako czynnik rozwoju regionalnego w Polsce w latach 2004-2015

51%

Maruszewska K.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

issue 4 (369) Tom I

330-342

PL

Jednym z kluczowych społeczno-demograficznych czynników rozwoju regionalnego jest kapitał ludzki. Rozmiary i jakość kapitału ludzkiego w znaczącej mierze wpływają na konkurencyjność regionów, rozwój nowoczesnej produkcji i usług; są też istotnym elementem atrakcyjności inwestycyjnej. Celem artykułu jest przedstawienie terytorialnego zróżnicowania oraz kierunków zmian ilościowych kapitału ludzkiego w Polsce w latach 2004-2015. W opracowaniu zaprezentowano wyniki statystycznej analizy poziomu zasobów ludności i podstawowych trendów demograficznych oraz migracji wewnętrznych i zagranicznych w układzie województw (NTS-2). W badaniu wykorzystano dostępne dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego oraz Eurostatu. Wyniki analizy wskazują na utrzymujące się zróżnicowanie regionalne podstawowych wskaźników demograficznych w kraju; czynnikiem szczególnie silnie różnicującym sytuację ludnościową regionów są migracje zagraniczne. Pogłębianie się istniejących trendów w perspektywie długookresowej będzie negatywnie wpływać na możliwości rozwoju gospodarczego w regionach.

EN

One of the main components of a country’s wealth is human resources, determined mainly by the number of people in a country’s labour force, and human capital. The aim of the paper is to present the spatial differentiation and the quantity changes in the stocks of human resources in Poland in the years 2004-2015. The paper shows the results of statistical analysis of territorial differentiation of human resources and the main demographic trends at the voivodship level (NUTS-2). The analysis is based on the data from the Central Statistical Office in Poland and Eurostat. The main findings of the study revealed the regional disparities in demographic indicators in Poland, mainly due to a significant dispersion of the international migration activity.

RU

Одним из основных социально-демографических факторов регионального развития является человеческий капитал. Объем и качество человеческого капитала в значительной степени влияют на конкурентоспособность регионов, развитие современного производства и услуг; они – тоже существенный элемент инвестиционной привлекательности. Цель статьи – представить территориальную дифференциацию и направления количественных изменений человеческого капитала в Польше в 2004-2015 гг. В разработке представили рузультаты статистического анализа уровня людских ресурсов и основных демографических трендов, а также внутренних и зарубежных миграций по воеводствам (NUTS-2, Номенклатура территориальных единиц для целей статистики). В изучении использовали доступные сатистические данные ЦСУ и Евростата. Результаты анализа указывают сохраняющуюся региональную дифференциацию основных демографических показателей в стране; фактором, особенно сильно дифференцирующим ситуацию с точки зрения числен- ности населения регионов, являются зарубежные миграции. Усугубление существующих трендов в долгосрочной перспективе будет отрицательно влиять на возможности экономического развития в регионах.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

1 Handel Wewnętrzny

1 Horyzonty Polityki

1 Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje

1 Przegląd Geopolityczny

1 Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

1 Wychowanie w Rodzinie

1 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

1 Dzieciuchowicz J.

1 Gębuś D.

1 Kisiel R.

1 Kucharska P.

1 Lizińska W.

1 Maruszewska K.

1 Rostropowicz-Miśko M.

1 Rusek A.

1 Smutek J.

1 Susquehanna University U.

1 Wasiuta O.

1 Łódzki U.

1 2022

1 2020

1 2019

2 2017

1 2014

1 2011

1 2009

1 2007