Search results

1

LEGAL MULTILINGUALISM AS A RIGHT TO REMAIN UNILINGUAL – FICTION OR REALITY?

100%

DOCZEKALSKA A.

Comparative Legilinguistics

|

2014

|

vol. 20

7-18

PL

Zgodnie z zasadą pewności prawa, wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawa, obywatele powinni mieć możliwość zapoznania się z obowiązującymi aktami prawnymi. Zatem adresat norm prawnych powinien mieć dostęp do prawa w języku, który zna. Aby zagwarantować spełnienie tego wymogu w środowisku wielojęzycznym (takim jak państwo wielojęzyczne lub Unia Europejska), akty prawne uchwala się i publikuje we wszystkich językach urzędowych, przyjmując, że wszystkie wersje językowe są w równym stopniu autentyczne i tworzą znaczenie aktu prawnego. Dzięki temu obywatel może oprzeć swoją wiedzę o obowiązującym prawie tylko na aktach prawnych uchwalonych w jego języku ojczystym. Z drugiej strony, trudno jest uniknąć niezgodności między wersjami językowymi aktów prawnych, wynikających z natury języków (nie ma dwóch identycznych języków) lub błędów popełnionych podczas tworzenia prawa. Artykuł opisuje metody, stosowane przez sędziów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz sądów krajowych, w celu usunięcia niezgodności między wersjami językowymi aktów prawnych Unii Europejskiej. W artykule, na podstawie analizy orzecznictwa, wyjaśniono, czy unijna zasada wielojęzyczności prawnej de facto gwarantuje pewność prawa oraz jak sądy mogą zapewnić prawo do oparcia swojej wiedzy o wielojęzycznym prawie tylko o wersję w znanym adresatowi języku.

EN

The rule of law, guaranteed in democratic countries, requires that those who are subject to the law should be able to know the law (the principle of legal certainty). Hence, a citizen should have an access to laws in a language that he or she knows. Therefore, in multilingual settings, the principle of legal multilingualism requires that legal acts be drafted in all official languages and provides that all language versions be equally authentic and contribute to the meaning of a legal act. Thus, citizens can read laws in a language they understand. On the other hand, since no two languages are identical, the discrepancies between language versions, due to the nature of language or a mistake, are inevitable. The paper identifies methods applied by judges of the Court of Justice of the European Union and national courts to deal with the discrepancies between language versions of EU legal acts. Through case law analysis, the paper demonstrates whether the principle of legal multilingualism actually guarantees legal certainty and what courts can do to make the right to remain unilingual in a multilingual setting real.

2

THE CIVIL LAW TERM 机关 JĪGUĀN IN TRANSLATION INTO ENGLISH, GERMAN AND POLISH

100%

GRZYBEK J.

Comparative Legilinguistics

|

2014

|

vol. 20

53-66

PL

W artykule zaprezentowano ekwiwalenty terminu 机关 jīguān użytego w tekstach Ustawy o ogólnych regułach prawa cywilnego Chińskiej Republiki Ludowej z 12 kwietnia 1986 roku (中华人民共和国民法通则 Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó mínfă tōngzé) oraz w Ustawie o prawie postępowania cywilnego Chińskiej Republiki Ludowej z 9 kwietnia 1991 roku (中华人民共和国诉讼法 Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó mínshì sùsòng fă). Autorka dokonała analizy potencjalnych ekwiwalentów terminu 机关 w języku niemieckim i polskim. Dobierając ekwiwalenty odniosła się nie tylko do terminów z tekstu źródłowego, ale także do ich ekwiwalentów w anglojęzycznej wersji wspomnianych ustaw, przygotowanej przez Centrum regulacji prawnych w Wydawnictwie prawniczym (法规中心，法律出版社 Făguī zhōngxīn, Fălǜ chūbănshè). Język angielski i język niemiecki stanowi często język pośredni w procesie tłumaczenia polsko-chińskiego. Wykazano, że odpowiedni dobór ekwiwalentów polisemu 机关 jest możliwy tylko przy znajomości kontekstu jego użycia.

EN

The paper presents the options available when selecting equivalents of the Chinese term 机关 jīguān in legal context. The author undertook the conceptual analysis of the potential German and Polish equivalents of 机关 applied in the General Principles of the Civil Law of the People’s Republic of China of April 12, 1986 (中华人民共和国民法通则 Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó mínfă tōngzé) and Civil Procedure Law of the People’s Republic of China of April 9, 1991 (中华人民共和国诉讼法 Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó mínshì sùsòng fă). The corpus under study included the translation of the mentioned statutes into English proposed by Centre of Laws and Regulations in Law Press China (法规中心，法律出版社 Făguī zhōngxīn, Fălǜ chūbănshè). English and German are often intermediary languages in the process of finding equivalents in Polish-Chinese translation. The term 机关 used in a legal and/or administrative context is translated into English, German and Polish differently depending on the context.

3

TESTING OUT TRANSLATION UNIVERSALS IN LEGAL TRANSLATION

80%

Pontrandolfo G.

Comparative Legilinguistics

|

2020

|

vol. 43

17-55

PL

Badania nad „uniwersalnymi tłumaczeniami” prawniczymi to stosunkowo nowa dziedzina, którą należy jeszcze rozszerzyć o dalsze badania empiryczne. Nieliczne przeprowadzone dotychczas badania dzielą się na dwie główne kategorie: a) analizy, które eksplorują typowe cechy europejskiego języka prawa jako języka tłumaczonego na krajowe języki prawa; b) badania oparte na korpusach krajowego języka prawa tłumaczonego na inne języki narodowe. Niniejszy artykuł dotyczy drugiej kategorii i ma na celu przyczynienie się do debaty akademickiej na temat uniwersaliów przekładowych stosowanych w języku prawa; dokładniej, ma na celu przetestowanie metodologii przyjętej do badania uniwersów tłumaczeniowych na dwujęzycznym paralelnym korpusie orzeczeń wydanych przez hiszpański Trybunał Konstytucyjny (Tribunal Constitucional, TC) przetłumaczony w celach informacyjnych na język angielski. Analiza oparta na korpusie, przeprowadzona głównie ilościowo, obejmuje porównanie z większym zbiorem oryginalnych wyroków wydanych przez Sąd Najwyższy Zjednoczonego Królestwa (UKSC), którego celem było przetestowania niektórych wskaźników upraszczania, wyjaśniania, normalizacji, równoważenia znaczeń, interfencji, nietypowych kolokacji. Wstępne wyniki są obiecujące, chociaż nie jest możliwe określenie wyraźnych i dominujących trendów.

EN

Research into ‘translation universals’ in legal translation is a relatively new field, which still needs to be expanded with further empirical studies. The few studies conducted so far fall into two main categories: a) analyses that explore the typical features of European legalese as translated language against national legal language; b) studies based on corpora of national legal language translated into other national languages (see Pontrandolfo 2019a:20-22). The present paper is framed within the second category and aims at contributing to the academic debate on translation universals applied to legal language; more specifically, it aims at testing the methodology adopted to study translation universals on a bilingual parallel corpus of judgments delivered by the Spanish Constitutional Court (Tribunal Constitucional, TC) translated for informative purposes into English. The corpus-based analysis, carried out mainly quantitatively, includes the comparison with a larger corpus of original judgments delivered by the UK Supreme Court (UKSC) with the final objective of testing some indicators of simplification, explicitation, normalisation, levelling out, interference, untypical collocation (see Zanettin 2012: 11-25). Preliminary results are promising, even though it is not possible to identify robust and homogeneous trends.

4

MACHINE TRANSLATION – CAN IT ASSIST IN PROFESSIONAL TRANSLATION OF CONTRACTS?

80%

SYCZ-OPOŃ J.

Comparative Legilinguistics

|

2014

|

vol. 20

81-100

PL

Niniejszy projekt badawczy ma na celu wykazanie czy jakość tłumaczenia maszynowego jest na tyle dobra, by mogło być ono wykorzystywane podczas pracy profesjonalnego tłumacza prawniczego. Podczas badania analizie poddane zostały umowy – teksty użytkowe charakteryzujące się wysoką powtarzalnością wyrażeń, zwrotów i terminów, złożoną składnią oraz nieprzystawalnością terminologiczną (Šarčević 2000, Berezowski 2008). Przyjęta metoda badawcza polegała na nagraniu procesu tłumaczenia przy zastosowaniu narzędzi Google MT oraz Microsoft MT. Badanie umożliwiło wydobycie informacji na temat użyteczności tłumaczenia maszynowego poprzez określenie: (i) rodzaju błędów występujących w tekście wygenerowanym przez tłumacza maszynowego, (ii) częstotliwości występowania błędów, (iii) zgodności merytorycznej z treścią oryginału (liczba pominięć oraz zniekształceń), (iv) czasu poświęconego na edycję tekstu wygenerowanego przez tłumacza maszynowego. Wyniki badania powinny pomóc tłumaczom w podjęciu świadomej decyzji czy chcieliby włączyć tłumaczenie maszynowe do swojego warsztatu pracy.

EN

The aim of this research project is to verify whether machine translation (MT) technology can be utilized in the process of professional translation. The genre to be tested in this study is a legal contract. It is a non-literary text, with a high rate of repeatable phrases, predictable lexis, culture-bound terms and syntactically complex sentences (Šarčević 2000, Berezowski 2008). The subject of this study is MT software available on the market that supports the English-Polish language pair: Google MT and Microsoft MT. During the experiment, the process of post-editing of MT raw output was recorded and then analysed in order to retrieve the following data: (i) number of errors in MT raw output, (ii) types of errors (syntactic, grammatical, lexical) and their frequency, (iii) degree of fidelity to the original text (frequency of meaning omissions and meaning distortions), (iv) time devoted to the editing process of the MT raw output.The research results should help translators make an informed decision whether they would like to invite MT into their work environment.

5

O PROBLEMACH TŁUMACZENIA POŚWIADCZONEGO POLSKICH DOKUMENTÓW SZKOLNYCH

80%

KUBACKI A. D.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 9

79-101

EN

The author analyses the problems of translating school documents from Polish into German. At the beginning, he gives the definition for an official document and tries to decide whether school documents can be treated as official documents. Furthermore, he defines what the certified translation of documents is and establishes what kind of documents can be subject to it. As the translation of Polish school documents is not possible if one does not know the system of education in Poland, the author describes it and then he discusses in detail the problems of translating school documents. The most important problems in this respect are as follows: the translation of the proper names of institutions issuing school documents, the translation of vocational titles, degrees, academic degrees and academic titles, the translation of the names of school subjects, and the translation of statements about the level of education and qualifications. Finally, the author analyses terminological problems arising from the differences in education systems in Poland and in the German-speaking countries.

PL

Niniejszy artykuł poddaje analizie problemy tłumaczenia poświadczonego dokumentów szkolnych z języka polskiego na język niemiecki. Na wstępie podjęto próbę zdefiniowania dokumentu urzędowego oraz udzielenia odpowiedzi, czy dokumenty szkolne są także dokumentem urzędowym. Ponadto w artykule zdefiniowano, co oznacza tłumaczenie poświadczone dokumentów, i ustalono, jakie dokumenty szkolne mogą być przedmiotem tłumaczenia poświadczonego. Tłumaczenie polskich dokumentów szkolnych nie jest możliwe bez znajomości systemu edukacyjnego w Polsce. Po jego przybliżeniu omówiono szczegółowo problemy translacyjne tłumaczenia dokumentów szkolnych, na jakie może napotkać tłumacz przysięgły w swojej praktyce. Są to: przekład nazw instytucji wydających dokumenty szkolne, tytułów zawodowych, stopni oraz tytułów naukowych, skal ocen z przedmiotów nauczania oraz z zachowania, nazw przedmiotów oraz formuł poświadczających posiadane przez absolwenta wykształcenie i jego uprawnienia. Podczas tłumaczenia mogą pojawić się także problemy terminologiczne spowodowane różnicami w systemie edukacji państwa języka wyjściowego i docelowego oraz trudności z przekładem elementów brachygraficznych.

6

LA NON-TRADUCTION DANS LA TRADUCTION JURIDIQUE. LE CAS DE L’UNION EUROPÉENNE

80%

WALICKA A.

Comparative Legilinguistics

|

2017

|

vol. 30

85-105

EN

The article describes the results of the corpus studies to determine the frequency and scope of the translation strategy involving the deliberate non-translation of selected elements of the source text in legislative and legal texts. The analysis was based on the multilingual official legislative and legal publications of the EU available at eur-lex.europa.eu. The examples quoted in the article come from equipollent versions in English, French and Polish.

PL

Niniejszy artykuł zawiera opis wyników badania korpusowego mającego na celu ustalenie częstotliwości i zakresu stosowania techniki tłumaczeniowej polegającej na zamierzonym nietłumaczeniu wybranych elementów tekstu wyjściowego w tekstach prawnych i prawniczych. Analizę przeprowadzono w oparciu o korpus, jakim jest zbiór wielojęzycznych oficjalnych publikacji prawnych i prawniczych UE, dostępny na stronie eur-lex.europa.eu. Przytoczone w artykule przykłady pochodzą z angielskiej, francuskiej oraz polskiej wersji językowej tychże dokumentów.

FR

Le présent article rapporte les résultats d'une étude sur corpus réalisée afin de définir la fréquence et l’envergure de la non-traduction intentionnelle dans les traductions juridiques. L’étude a été réalisée sur le corpus que forment les publications officielles de l’UE, majoritairement juridiques, accessibles sur le site eur-lex.europa.eu. Les exemples rapportés dans l’article sont tirés des versions anglaise, française et polonaise desdites publications.

7

TEKSTY PARALELNE A USTALANIE KONOTATÓW I DENOTATÓW NA POTRZEBY PRZEKŁADU POLSKO-ANGIELSKIEGO

80%

MATULEWSKA A.

Comparative Legilinguistics

|

2010

|

vol. 3

55-68

EN

The article touches upon the usage of parallel texts for determining connotative and denotative equivalents for the purpose of Polish-English translation. The terms and syntagms from the law of contracts (contracts of lease and tenancy) serve the purpose of showing the method offinding equivalents. British statutes on lease and tenancy are used to determine connotative equivalents. At the same time Louisiana Civil Code as well as the translation of the Polish Civil Code into English by TEPIS are used to find denotative equivalents for Polish legal institutions. Finally, the author points out that at the level of textual-normative equivalence (especially in the case of word collocations or combinations) parallel texts are an indispensable source of translative information which cannot be replaced by any dictionary.

PL

Praca dotyczy wykorzystania tekstów paralelnych do ustalania ekwiwalentów konotacyjnych i denotacyjnych na potrzeby przekładu polsko-angielskiego. Autorka na przykładzie terminów i syntagm z prawa zobowiązań umownych (najem i dzierżawa) pokazuje, w jaki sposób osiągać ekwiwalencję konotacyjną i denotacyjną. Jako źródła ekwiwalencji konotacyjnej posłużyły brytyjskie ustawy dotyczące najmu i dzierżawy. Natomiast jako źródła ekwiwalentów denotacyjnych w przekładzie polsko-angielskim autorka proponuje tekst ustawy amerykańskiej Louisiana Civil Code oraz przekład polskiego Kodeksu cywilnego na język angielski wydany przez wydawnictwo TEPIS. Ponadto, autorka wskazuje, że na poziomie ekwiwalencji tekstowonormatywnej– szczególnie syntagm (połączeń wyrazowych nazywanych w języku angielskim także word combinations lub word collocations, a w języku polskim m.in. związkami frazeologicznymi lub frazeologizmami) – teksty paralelne stanowią nieodzowne źródło informacji,którego nie może zastąpić żaden słownik.

8

CHIŃSKA TERMINOLOGIA PRAWNICZA Z ZAKRESU PRAWA WŁASNOŚCI

80%

KOZANECKA P.

Comparative Legilinguistics

|

2016

|

vol. 25

7-25

EN

This paper focuses on legal terminology related to the right of ownership in Poland and China. Legal translation concerning this language pair becomes increasingly necessary, considering numerous trade relations between these countries. Therefore doing the research on the terminology of property law in Poland and China is essential, and the right of ownership is the core of this branch of law in both examined countries. The aim of this paper is to present basic terms related to ownership: ownership rights, subjects and objects, as well as protection of the right of ownership depending on ownership type. The method of comparison of comparable texts was applied, and Chinese and Polish Constitution, Chinese General Principles of Civil Law, Chinese Property Law and Polish Civil Code were used as the research material.

PL

Tematem artykułu jest terminologia prawnicza z zakresu prawa własności w Polsce i w Chinach. Z uwagi na liczne kontakty między tymi państwami na płaszczyźnie handlowej, coraz częściej konieczne jest dokonywanie tłumaczeń tekstów prawnych i prawniczych w tej parze językowej. Dlatego też istotne jest zbadanie zasadniczej terminologii prawa rzeczowego i określenie ekwiwalentów dla poszczególnych pojęć z nim związanych. Własność, jako najważniejsze z praw rzeczowych, stanowi oś tej gałęzi prawa zarówno w Polsce, jak i w Chinach. Celem artykułu jest zaprezentowanie podstawowych terminów dotyczących własności: uprawnień właścicielskich, podmiotów i przedmiotów własności, a także jej ochrony – w zależności od typu własności. Do badania zastosowana została metoda analizy tekstów porównywalnych. Materiał badawczy stanowiła chińska 中华人民共和国物权法 (Zhōnghuá rénmín gònghéguó wùquánfǎ) – Ustawa o prawach rzeczowych Chińskiej Republiki Ludowej z 16 marca 2007 r. oraz polska Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

9

CAN GENRE-SPECIFIC DIY CORPORA, COMPILED BY LEGAL TRANSLATORS THEMSELVES, ASSIST THEM IN ‘LEARNING THE LINGO’ OF LEGAL SUBGENRES?

80%

SCOTT J.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 12

87-100

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w celu określenia czy korpusy tekstów tworzone przez zawodowych tłumaczy testów prawa, zwłaszcza tych tłumaczących na języki obce, mogą pomagać im w uczeniu się odmian języka prawa. Stworzono metodologię dotyczącą samodzielnego tworzenia korpusu wykorzystującego pozyskiwanie wiarygodnych tekstów z internetu lub innych źródeł przez tłumaczy. Badanie pilotażowe dotyczące wybranych gatunków tekstów prawa oraz różnych języków dowodzi, że kompilacja takiego korpusu zgodnego z kryteriami użytkowników, może zająć 30-45 minut. Zakłada się, że te wysoko wyspecjalizowane korpusy stanowią dla tłumaczy dodatkowe źródło informacji, zwłaszcza, że w wielu językach brakuje słowników prawnych, szczególnie jeśli chodzi o kolokacje.

EN

This paper presents a study aimed at examining whether DIY corpora compiled by professional legal translators can assist them in their role as learners of legal sublanguages, particularly those translators working into non-native target languages. A procedural DIY corpus methodology has been developed, involving the framed retrieval of authoritative legal texts from Internet repositories or other sources by legal translators themselves, according to their specific needs or those of particular projects, bearing in mind at all times feasibility in the workplace. Target audience expectations and requirements are also an important consideration in the project. A pilot study performing some initial testing with professional legal translators in certain legal genres and different languages has been completed and will be reported on. Results so far seem to indicate that compilation of such corpora can be achieved in an average of 30-45 minutes, in line with users' expressed criteria. It is posited that these highly specialised corpora may provide translators with some additional reference material that they are sorely lacking due to the absence or shortage in many language combinations of legal dictionaries or thesauri, in particular as regards collocations. It is hoped that a contribution may be made to professional practice in the long term.

10

WITHIN THE PERIOD TO MEET THE DEADLINE: CZECH NEAR-SYNONYMS DOBA AND LHŮTA AND THEIR ENGLISH EQUIVALENTS

80%

KLABAL O.

Comparative Legilinguistics

|

2016

|

vol. 27

49-72

CS

Český občanský zákoník nedávno zavedl rozlišení mezi dvěma výrazy označujícími časový úsek: dobou a lhůtou. Oba z těchto výrazů se často v běžném jazyce používají jako synonyma, a proto představují riziko, že je překladatel neidentifikuje jako termíny. Podle našeho názoru nejsou definice formulované autory zákona dostatečné, aby uživatelům odborného jazyka osvětlily zamýšlený rozdíl (cf. Goźdź-Roszkowski, 2013: 100). Cílem této studie je popsat rozdíl mezi termíny pomocí kvalitativní analýzy jejich kolokačních vzorců a profilu v občanském zákoníku. Druhá část se věnuje analýze možných ekvivalentů v angličtině (time limit, period, deadline, time) a jejich kolokací v zákonech psaných v angličtině. K analýze je použit srovnatelný korpus českého občanského zákoníku a vybraných civilních předpisů z anglicky mluvících zemí. Poznatky získané analýzou mohou být zdrojem překladových řešení pro překladatele právních textů mezi češtinou a angličtinou.

PL

Czeski Kodeks cywilny wprowadził od niedawna rozróżnienie pomiędzy dwoma oznaczeniami okresu czasu: lhůta i doba, które są często używane wymiennie w czeskim języku potocznym i tym samym mylone przez tłumaczy, nie uznających je za terminy. Przyjmuje się, że definicje zawarte we wspomnianej ustawie nie opisują różnicy znaczeniowej tych terminów w stopniu zadowalającym dla nie prawników (cf. Goźdź-Roszkowski, 2013:100). Artykuł ten ma na celu opis różnic znaczeniowych tych terminów w oparciu o analizę jakościową ich wzorów kolokacyjnych oraz profilu, tak, jak są one używane we wzmiankowanym Kodeksie. Dalsza część artykułu zawiera analizę możliwych ekwiwalentów (time limit, period, deadline, time) oraz ich kolokacji w oparciu o ustawę podaną w języku angielskim. Analiza przeprowadzona została w oparciu o korpus zbudowany z czeskiego Kodeksu Cywilnego i porównywalnego korpusu tekstów ustaw w języku angielskim. Konkluzje tej analizy posłużą do określenia strategii dostępnych tłumaczom podczas borykania się z określeniami czasu w parze czeski-angielski.

EN

The Czech Civil Code has recently introduced differentiation between two terms denoting a period of time: lhůta and doba. Both of these terms are used, often interchangeably, in ordinary Czech language and are thus susceptible to failure by translators to be recognized as terms. It is believed that the definitions provided by the draftsmen of the said code do not describe the difference in meaning sufficiently for non-lawyers to understand (cf. Goźdź-Roszkowski, 2013: 100). Therefore, this paper aims at describing the difference in meaning of these terms on the basis of a qualitative analysis of their collocational patterns and collocational profile, as used in the wording of the said law. The second part of the paper consists of an analysis of potential English equivalents (time limit, period, deadline, time) and their collocates as used in legislation drafted in English. The analysis is based on a corpus compiled of the Czech Civil Code and a comparable corpus of civil legislation drafted in English. The findings of the analysis will outline the strategies available to translators dealing with temporal expressions at the Czech-English interface.

11

DISSOLUTION OF MARRIAGE: FUNCTIONAL APPROACH TO POLISH-ENGLISH TRANSLATION OF SELECTED COURT DOCUMENTS

80%

JUSZKIEWICZ H.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 12

49-65

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań, których celem była analiza problemów właściwych dla tłumaczenia z języka polskiego na język angielski wybranych pism procesowych i orzeczeń sądowych w sprawach rozwodowych oraz w sprawach o orzeczenie separacji. W ramach badań przeprowadzono m.in. analizę tekstów paralelnych, zastosowano metody właściwe dla językoznawstwa korpusowego w celu ekstrakcji jednostek terminologicznych oraz komparastykę prawniczą w celu porównawczej analizy pojęć. Wyniki, w tym uwagi dotyczące konkretnych wyborów terminologicznych i frazeologicznych oraz rozwiązań na poziomie tekstu, a także krytyczną analizę wybranych powszechnie przyjętych ekwiwalentów, przedstawiono w formie tłumaczenia z komentarzem. W artykule ujęto także wyniki obserwacji dotyczących rodzajów oraz źródeł problemów tłumaczeniowych napotykanych przez początkujących oraz doświadczonych tłumaczy. Ponadto we wnioskach wskazano na potrzebę opracowania skuteczniejszej formy prezentowania wyników ukierunkowanych praktycznie badań w dziedzinie translatoryki, w szczególności w odniesieniu do tłumaczeń prawnych i prawniczych, która – w porównaniu do tradycyjnych słowników oraz baz terminologicznych – byłaby bogatsza pod względem merytorycznym oraz zawierała szersze informacje na temat kontekstu użycia poszczególnych terminów.

EN

The paper presents results of a study aimed at analysing problems that arise in Polish‑English translation of selected court documents in divorce and judicial separation cases, as well as the ways of solving such problems in the light of the functional approach to translation. The methodology used includes parallel texts analysis, corpus linguistics for term extraction and comparative legal research into concept comparison. The results, including comments on specific terminological, phraseological and textual choices and a critical analysis of certain established equivalents, are presented in the form of an annotated translation. The findings also include general observations on the types and the sources of common problems encountered by both beginner and experienced translators. Finally, a need is identified for developing a more effective form of presenting results of practice-oriented research in the field of translation studies, especially with reference to legal translation, which would account for a richer knowledge component and more extensive contextual information than traditional dictionaries and term‑bases.

12

LEXICAL PITFALLS IN POLISH-ENGLISH LEGAL TRANSLATION: A CASE STUDY INVOLVING STUDENTS OF ENGLISH PHILOLOGY IN POLAND

80%

ZYGMUNT Ł.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 12

67-85

PL

Artykuł ukazuje problemy jakie napotkali studenci I i II roku anglistyki, którym postawiono za zadanie przetłumaczyć z języka polskiego na angielski, fragment uchwały Sądu Najwyższego dotyczącej wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania. Autor – czynny zawodowo prawnik – prokurator Prokuratury Rejonowej – analizuje ok. 20 zwrotów prawniczych pochodzących z tej uchwały i, odnosząc się do oficjalnego tłumaczenia tekstu, dokonuje analizy tłumaczeń zaproponowanych przez studentów (w sumie 108 wersji) przedstawiając i opisując zaistniałe błędy. Przeanalizowane przykłady ukazują specyfikę języka prawnego i prawniczego oraz zawiłości i pułapki leksykalno-syntaktyczne, jakie czyhają na polskiego tłumacza zajmującego się przekładem prawniczych tekstów z języka polskiego na język angielski lub odwrotnie. Omówione przykłady wskazują na potrzebę wysoce profesjonalnego szkolenia studentów neofilologii w zakresie przekładu tekstów specjalistycznych.

EN

The article illustrates problems which were encountered by students of the first and second year of English Philology, who had been given a task of translating from Polish into English a passage from a Supreme Court act, concerning the European Arrest Warrant execution. The author who is an active lawyer – working as a prosecutor of the District Prosecutor’s Office – analyzes almost twenty legal phrases coming from the original text and, comparing them with the official version of translation, examines the students’ versions (108 translations altogether) which are then accompanied by descriptions and comments on the mistakes made. The analyzed examples show the uniqueness of the legal language and its pitfalls as well as lexical and syntactic dilemmas which create linguistic traps for a Polish translator who is preoccupied with translation of legal texts from Polish into English or vice versa. Moreover, the discussed cases indicate the need for a highly professional training of philology students, especially in the area of ESP (English for Special Purposes).

13

DISAPPEARANCE OF WITNESSES’ OWN WORDS

80%

OKAWARA M. H.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 10

23-36

PL

Artykuł dotyczy języka używanego przez prokuratorów, który pojawia się w zeznaniach świadków w trakcie przesłuchania na sali sądowej. Autorka dokonała porównania języka użytego przez świadka i języka użytego przez prokuratora (m.in. w mowie oskarżyciela). Będąc biegłym sądowym, powołanym do dokonania analizy języka użytego przez świadka, autorka wyciąga wniosek, że z dużym prawdopodobieństwem wpływ na język, jakim posługiwał się świadek miały spotkania z prokuratorem, które odbyły się tuż przed rozprawą. Język świadka zawierał cechy języka prokuratora oraz cechy języka pisanego, które pokrywają się z konstrukcjami zawartymi w analizowanych dokumentach.

EN

This paper discusses the characteristics of prosecutor’s language that would appear in the prosecution witness’s answers during direct examination. I performed a linguistic comparison of the language that is used in a witness’s answers against that of five relevant documents, which include a prosecutor’s opening statement, a prosecutor’s final statement, 11 samples of suspect’s statements from the handbook for investigating officers and one from witness’s personal letters. I would like to argue that as the witness’s answer had the features of a prosecutor’s language as well as written language, the prosecutor’s ten meetings with the witness immediately before the trial may have possibly influenced not only the witness’s language but also the content of the testimony itself. The analysis of this paper is based upon my expert witness opinion that was submitted to the Tokyo High Court and Japanese Supreme Court for the case in question.

14

THE APPROXIMATION OF CRIMINAL LAWS IN THE EUROPEAN UNION: THE DEMISE OF INCONGRUENCY OF LEGAL TERMINOLOGY IN LEGAL TRANSLATION?

80%

BEDNAREK G.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 10

37-50

PL

Jednym z najpoważniejszych wyzwań, jakie niesie ze sobą tłumaczenie prawnicze jest tłumaczenie pojęć prawnych, które jest spowodowane faktem, iż tłumaczenie prawnicze pociąga za sobą tłumaczenie z jednego systemu prawnego na inny, tym samym powodując niemożliwym automatyczny przekład terminologii z języka źródłowego (JŹ) na język docelowy (JD). W związku z powyższym, tłumaczenie terminologii prawniczej charakteryzuje się występowaniem ekwiwalencji całkowitej, częściowej lub brakiem ekwiwalencji terminów prawnych oraz istnieniem wielu słów, które choć są ekwiwalentami językowymi słów JŹ, pojęciowo i znaczeniowo różnią się od siebie częściowo lub całkowicie. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie na ile zbliżenie definicji groźnych ponadnarodowych przestępstw karnych w Unii Europejskiej (UE) ma wpływ na zanik nieprzystawalności terminologii prawnej. Referat podzielony jest na trzy części, a pierwsza z nich prezentuje zjawisko nieprzystawalności terminów prawnych, następna część ujawnia zawiłe mechanizmy, jakie doprowadziły do zbliżania przepisów prawa karnego w UE, a ostatnia część stanowi analizę porównawczą wybranych pojęć groźnych, ponadnarodowych przestępstw karnych, ujawniając ich następstwa dla tłumaczenia prawniczego.

EN

In legal translation, one of the major challenges is the translation of legal concepts, which may be attributed to the fact that translation of legal texts entails translation not only from one legal language into another legal language, but primarily from one legal system into another legal system. It is generally acknowledged that the incongruency of the SL and TL legal systems makes it impossible for the elements of one legal system to be automatically transposed into another. For this reason, the translation of legal concepts is characterized by the existence of near, partial, and non-equivalents. There are many words, which although perceived as linguistic equivalents, conceptually and/or referentially constitute only partial or non-equivalents. In what follows, I wish to investigate, whether the approximation of serious, transnational criminal offences in the European Union (EU) leads to the demise of the incongruency of legal terminology. The paper encompasses three major parts, of which the first introduces the existence of the incongruency of legal terminology, the successive part expounds the intricate mechanisms that lead to the approximation of criminal laws, and the final provides a comparative analysis of the approximated legal concepts relating to chosen serious criminal offences revealing its consequences on legal translation.

15

QUAND LA TRADUCTION EST-ELLE JURIDIQUE?

80%

GAŁUSKINA K.

Comparative Legilinguistics

|

2011

|

vol. 8

27-36

EN

The author focuses her attention on the term legal translation. The aim of the paper is togive features of legal translation which can serve the purpose of constructing a definition of theterm. The first part of the paper touches upon the problem of legal translation, legal discourse, legal texts and legal language. The typologies of legal texts presented by different authors have been included here as well. In the second part of the article the features typical of legal translation and differentiating it from other types of translation are given.

PL

W niniejszym artykule poruszony jest problem zakresu terminu tłumaczenie prawnicze. Opracowanie ma na celu wskazanie tych elementów charakterystycznych, które mogą posłużyć do zbudowania definicji przekładu prawniczego. Pierwsza część poświęcona jest omówieniu pojęcia przekładu prawniczego, w szczególności z perspektywy definicji tekstu i dyskursu prawniczego oraz języka prawa. Omówione zostaną różne typy tekstów prawnych w koncepcjach różnych autorów oraz w perspektywie tłumaczeniowej. W drugiej części opracowania przedstawiono cechy pozwalające na rozróżnienie tłumaczenia prawniczego od innych rodzajów przekładu specjalistycznego, poprzez wskazanie, że jego specyfika wynika z przebiegu procesu tłumaczenia na etapie odkodowania i ponownego kodowania informacji.

FR

Nous abordons dans le présent article le problème de la portée du terme traduction juridique. Nous allons essayer de désigner les caractéristiques qui peuvent servir de base à une définition de la traduction juridique. La première partie se concentre sur la présentation de la notion de la traduction juridique, notamment du point de vue de la définition du texte et du discours et du langage juridiques. Nous analysons les différents types des textes juridiques en comparant les typologies adoptées par quelques auteurs et en adoptant la perspective de la traduction. Dans la deuxième partie du présent article, nous présentons les caractéristiques qui permettent de distinguer la traduction juridique d’autres types de traduction spécialisée en démontrant qu’elle réside dans la spécificité du processus de la traduction juridique qui consiste en décryptage et recryptage du message.

16

TRANSLATION OF THE EUROPEAN ARREST WARRANT IN THE LIGHT OF INTERCULTURAL COMMUNICATION

80%

BEDNAREK G.

Comparative Legilinguistics

|

2010

|

vol. 4

9-28

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest badaniu nad tłumaczeniem Europejskiego nakazu aresztowania (ENA) w świetle komunikacji międzykulturowej. Artykuł składa się z trzech części. Celem pierwszej z nich jest przedstawienie głównych aspektów współpracy sądowej w sprawach karnych w Unii Europejskiej (EU) oraz przybliżenie ENA jako jednego z głównych instrumentów prawnych prawa karnego UE. Część druga omawia tłumaczenie ENA w świetle komunikacji międzykulturowej. Część trzecia opisuje w jaki sposób pewne różnice pomiędzy dwoma najważniejszymi systemami prawnymi, tj. prawem zwyczajowym oraz prawem cywilnym (kontynentalnym) wpływają na proces komunikacji międzykulturowej.

EN

The aim of this paper is to examine translation of the European arrest warrant in the lightof intercultural communication. The paper consists of three parts. The first part addresses majoraspects of judicial cooperation in criminal matters within the territory of the European Union (EU)and introduces the European arrest warrant (EAW) as one of the major legal instruments of suchcooperation. The second part focuses on the notion of legal translation as an act of interculturalcommunication. The third part illustrates, via translation of the European arrest warrant, howcertain differences between the two most important legal families of the world, the Common Lawand the Civil Law, influence the process of intercultural communication.

17

FAŁSZYWI PRZYJACIELE W PRZEKŁADZIE POLSKIEJ I NIEMIECKIEJ TERMINOLOGII PRAWNEJ I PRAWNICZEJ

70%

SIEWERT K.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 9

55-65

EN

The term ‘false friends’ refers to lexical units appearing in two languages in identical or similar graphic or phonetic form, but differing in meaning. Such a formal similarity creates a risk of incorrect usage not only by foreign language learners, but also inexperienced translators. The translator’s false friends are particularly dangerous in the translation of legal texts because incorrect translation may sometimes lead to misunderstandings with very serious consequences as a result of distortion of the message in the target language. The present paper aims to show chosen examples of the translator’s false friends which could be terminological traps waiting for inexperienced translators of Polish and German legal texts.

PL

Terminem „fałszywi przyjaciele tłumacza” określa się jednostki leksykalne występujące w dwóch językach w identycznej lub podobnej formie graficznej i/lub fonetycznej, lecz różniące się znaczeniem. To podobieństwo formalne stwarza ryzyko ich błędnego użycia nie tylko przez osoby uczące się języka obcego, lecz także przez osoby zawodowo zajmujące się przekładem, zwłaszcza przez tłumaczy mających mniejsze doświadczenie. Fałszywi przyjaciele tłumacza stanowią szczególne niebezpieczeństwo w przekładzie tekstów z dziedziny prawa, ponieważ błędne tłumaczenie może niekiedy prowadzić do nieporozumień o daleko idących konsekwencjach, a mianowicie do błędnej interpretacji w wyniku zniekształcenia komunikatu w języku docelowym. Celem artykułu jest przedstawienie konkretnych przykładów fałszywych przyjaciół, które mogą stanowić pułapki terminologiczne dla niedoświadczonego tłumacza polskich i niemieckich specjalistycznych tekstów prawnych i prawniczych.

18

UKRAIŃSKIE KARY W PRAWIE KARNYM W PRZEKŁADZIE NA JĘZYK POLSKI

70%

LITWIN K., RACHTAN Ł.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 9

41-54

EN

The bonds between Ukraine and Poland, developing collaboration also within the framework of mutual legal assistance between justice departments cause growing demand for legal translations in the field of criminal law. The absence of legal dictionaries and academic papers about Ukrainian legal terminology and the system of penalties in Ukraine leads to difficulties connected with providing equivalents by comparing parallel texts of statutes of these two countries. This paper analyses twelve types of penalties, regulated by criminal law of Ukraine, in the context of translation problems encountered in Ukrainian-Polish translation of legal texts. After presenting a brief comparison of Ukrainian and Polish regulations in different fields of law, the authors discuss the problematic issues connected with translation of the Ukrainian names of penalties, and also provide recommendations how to translate those terms effectively.

PL

Sąsiedztwo Polski i Ukrainy, rozwijająca się współpraca, również w zakresie pomocy prawnej pomiędzy organami wymiaru sprawiedliwości, powoduje rosnące zapotrzebowanie na tłumaczenia tekstów prawnych z dziedziny prawa karnego. Ze względu na brak pomocy naukowych poruszających problematykę ukraińskiej terminologii prawniczej, w tym systemu kar Ukrainy, tłumacz stoi przed trudnym wyzwaniem polegającym na badaniu aktów prawnych obu państw, ich interpretacji i wyborze ostatecznego wariantu tłumaczenia. Niniejsze opracowanie stanowi omówienie dwunastu rodzajów kar, przewidzianych w prawie karnym Ukrainy, w kontekście problematyki tłumaczenia tekstów prawnych na język polski. Zestawiając przepisy ukraińskie i polskie, dotyczące różnorodnych gałęzi prawa, wyjaśnione zostały kwestie problematyczne w procesie tłumaczenia ukraińskich terminów dotyczących kar kryminalnych, a także przedstawione zostały propozycje ich prawidłowego przekładu.

19

‘SHALL’ AMBIGUITIES IN EU LEGISLATIVE TEXTS

70%

FELICI A.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 10

51-66

PL

Autorka analizuje użycie czasownika modalnego ‘shall’, którego nadużywanie może prowadzić do problemów translacyjnych i interpretacyjnych (Coode 1843, Driedger 1976). Korpus badawczy obejmował akty normatywne Unii Europejskiej w języku angielskim, francuskim, niemieckim i włoskim wydawane w okresie od 2001 do 2004 roku. Należy tu zaznaczyć, że komunikacja prawnicza w ramach tej organizacji międzynarodowej ma stosunkowo krótką tradycję, a przekład prawniczy jest głównym kanałem komunikacyjnym. Analiza wykazała, że czasownik modalny ‘shall’ jest używany do wyrażania zarówno nakazu, zakazu jak i opisu stanów faktycznych.

EN

This paper investigates the modal ‘shall’, whose excessive use can be problematic both in legal translation and interpretation (Coode 1843, Driedger 1976). The context of analysis is the EU for offering a relative young legal environment where translation represents the main channel of communication. The analysis moves from the deontic speech acts of ordering and prohibiting and looks at examples of performativity where ‘shall’ is not only deontically binding, but it is also used to express a necessary condition or to set a new state of things up. The disambiguation is particularly evident in multilingual translation and is performed with the help of parallel concordances, which also shed light on the conceptual framework of norms. Data consist of a parallel corpus including English, French, German and Italian versions of EU legislative texts chosen between 2001-04. As a term of comparison, a small comparable corpus containing English orginal texts has also been compiled.

20

PRZEKŁAD WIETNAMSKICH UMÓW O DZIAŁ SPADKU NA JĘZYK POLSKI

70%

NOWICKI B.

Comparative Legilinguistics

|

2015

|

vol. 22

77-92

EN

Vietnamese-Polish and Polish-Vietnamese legal translation is rarely discussed in pertinent literature. One of the documents which are executed in legal transactions in family law are contracts for the distribution of the succession estate. The increasing number of marriages concluded between Polish and Vietnamese citizens makes this type of document of interest of translators. The following research methods have been applied: (i) analysis of comparable texts, (ii) techniques of providing equivalents for non-equivalent or partially equivalent terms and syntagms, and (iii) methods of translation applicable to sentences. The comparison of Vietnamese and Polish contracts for the distribution of the succession estate has revealed significant similarities at the syntactic and semantic level.

PL

Przekład prawniczy wietnamsko-polski i polsko-wietnamski jest zagadnieniem rzadko poruszanym w literaturze przedmiotu. Jednym z dokumentów, które pojawiają się w obrocie prawnym są dokumenty spadkowe, w tym umowa o dział spadku. Wraz ze wzrostem liczby małżeństw polsko-wietnamskich rośnie potrzeba pogłębiania wiedzy w tym zakresie. W badaniach zastosowano następujące metody badawcze: (i) analizę tekstów porównywalnych w celu ustalenia ekwiwalentów funkcjonalnych, (ii) techniki zapewniania ekwiwalentów dla terminów i syntagm bezekwiwalentowych oraz częściowo ekwiwalentnych oraz (iii) metod przekładu mających zastosowanie do poziomu zdań. Porównanie wietnamskich i polskich umów o dział spadku wykazało dość duże podobieństwo na poziomie składniowym i semantycznym.

Refine search results

LEGAL MULTILINGUALISM AS A RIGHT TO REMAIN UNILINGUAL – FICTION OR REALITY?

THE CIVIL LAW TERM 机关 JĪGUĀN IN TRANSLATION INTO ENGLISH, GERMAN AND POLISH

TESTING OUT TRANSLATION UNIVERSALS IN LEGAL TRANSLATION

MACHINE TRANSLATION – CAN IT ASSIST IN PROFESSIONAL TRANSLATION OF CONTRACTS?

O PROBLEMACH TŁUMACZENIA POŚWIADCZONEGO POLSKICH DOKUMENTÓW SZKOLNYCH

LA NON-TRADUCTION DANS LA TRADUCTION JURIDIQUE. LE CAS DE L’UNION EUROPÉENNE

TEKSTY PARALELNE A USTALANIE KONOTATÓW I DENOTATÓW NA POTRZEBY PRZEKŁADU POLSKO-ANGIELSKIEGO

CHIŃSKA TERMINOLOGIA PRAWNICZA Z ZAKRESU PRAWA WŁASNOŚCI

CAN GENRE-SPECIFIC DIY CORPORA, COMPILED BY LEGAL TRANSLATORS THEMSELVES, ASSIST THEM IN ‘LEARNING THE LINGO’ OF LEGAL SUBGENRES?

WITHIN THE PERIOD TO MEET THE DEADLINE: CZECH NEAR-SYNONYMS DOBA AND LHŮTA AND THEIR ENGLISH EQUIVALENTS

DISSOLUTION OF MARRIAGE: FUNCTIONAL APPROACH TO POLISH-ENGLISH TRANSLATION OF SELECTED COURT DOCUMENTS

LEXICAL PITFALLS IN POLISH-ENGLISH LEGAL TRANSLATION: A CASE STUDY INVOLVING STUDENTS OF ENGLISH PHILOLOGY IN POLAND

DISAPPEARANCE OF WITNESSES’ OWN WORDS

THE APPROXIMATION OF CRIMINAL LAWS IN THE EUROPEAN UNION: THE DEMISE OF INCONGRUENCY OF LEGAL TERMINOLOGY IN LEGAL TRANSLATION?

QUAND LA TRADUCTION EST-ELLE JURIDIQUE?

TRANSLATION OF THE EUROPEAN ARREST WARRANT IN THE LIGHT OF INTERCULTURAL COMMUNICATION

FAŁSZYWI PRZYJACIELE W PRZEKŁADZIE POLSKIEJ I NIEMIECKIEJ TERMINOLOGII PRAWNEJ I PRAWNICZEJ

UKRAIŃSKIE KARY W PRAWIE KARNYM W PRZEKŁADZIE NA JĘZYK POLSKI

‘SHALL’ AMBIGUITIES IN EU LEGISLATIVE TEXTS

PRZEKŁAD WIETNAMSKICH UMÓW O DZIAŁ SPADKU NA JĘZYK POLSKI