Search results

1

Polskie perspektywy mariologii w kontekście

100%

Pek K.

Studia Nauk Teologicznych PAN

|

2021

|

issue 16

123-136

EN

Conducting Mariology in context is one of the original elements of contemporary Polish theology. Its methodological and theological justification is the mystery of the Triune God and not only the constantly changing culture. Researching the image of God in Mariological doctrine is one manner of verifying theological hypotheses or conclusions.

PL

Uprawianie mariologii w kontekście to jeden z oryginalnych wymiarów współczesnej polskiej teologii. Uzasadnieniem metodologicznym i teologicznym jest kontekst misterium Trójjedynego, a nie tylko zmieniająca się kultura. Badanie obrazu Boga w nauczaniu ma- riologicznym stanowi narzędzie weryfikacji hipotez lub konkluzji teologicznych. Obraz Maryi zależy od obrazu Boga. Maryja jawiła się jako uczestniczka (lub przyjmująca) i owoc Bożego działania, gdy historia zbawienia była przedstawiana jako dzieło Ojca przez Syna w Duchu Świętym. Tam występowały zachęty do wielbienia Boga tak jak Maryja w Magnificat, gdzie jasno wyrażano przekonanie o Opatrzności. Jednak niektóre propozycje analizowanych źródeł zachęcają do ich rozwoju. Powinno się dostrzec wezwania do prze- myślenia pośrednictwa Chrystusa (per Jesum ad Mariam) i Ducha Świętego (per Spiritum ad Mariam) oraz większego wykorzystania modelu soteriologicznego receptio. Albowiem tam, gdzie mariologia poprzestawała tylko na stwierdzeniu, że Jeden Bóg jest Trójjedyny, tam dochodziło do zniekształcenia ewangelicznego obrazu Boga.

2

Obraz Boga w nauczaniu Kościoła i teologów. Wprowadzenie do tematu

63%

Pek K.

Roczniki Teologii Dogmatycznej

|

2010

|

vol. 2

95-118

RU

Ранее предпринимаемые пробы изучения богословского образа Бога избирали за предмет исследований главным образом народную набожность, а особенно набожность, посвященную Богоматери. Было предпринято много проб суммирования учения о Марии, следствием чего непосредственно либо опосредованно были обнаружены примеры искажения христианского образа Бога. Данная проблема была довольно ясно указана как реальная пасторальная задача. Во время исследований опосредованно открывалось, что народная набожность черпала из учения великих авторитетов. В связи с этим появилась идея изучить богословский образ Бога, являющийся в мариологическом учении Церкви, как и отдельных богословов. В результате проведенного анализа была положительно верифицирована гипотеза о зависимости образа Марии от образа Бога. Проведенные исследования открыли необходимость дальнейшего изучения образа Бога в христологическом и экклезио- логическом учении Церкви.

3

Odnowa posoborowa w Kościele katolickim w Polsce w latach 1972-1978. Zarys wybranych problemów

32%

Białkowski M.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2018

|

vol. 129

387-446

PL

Lata 1972-1978 zamykają fazę wczesną recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele katolickim w Polsce. Teoretyczne i praktyczne wcielanie idei soborowych odbywało się w specyficznych warunkach społeczno-politycznych państwa totalitarnego. Do najważniejszych zjawisk charakteryzujących drugą fazę należały: przemiany polskiej religijności; atomizacja środowisk laikatu; wzrost znaczenia kanałów komunikacji społecznej Kościoła instytucjonalnego z wiernymi; relacje hierarchów Kościoła katolickiego z opozycją demokratyczną; próby uregulowania stosunków dyplomatycznych PRL-Stolica Apostolska. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Do najbardziej zaangażowanych gremiów należały: Komisja Liturgiczna, Komisja do Spraw Ekumenizmu, Komisja Apostolstwa Świeckich, Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, Komisja Duszpasterstwa Ogólnego. Skromne, ale zasadnicze cele zostały osiągnięte w zakresie aplikacji nauczania soborowego w teologii polskiej. Wśród wielu tytułów na szczególną uwagę zasługuje – opublikowana w 1972 r. – książka „U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II” pióra kardynała Karola Wojtyły. Ważne dla odnowy posoborowej prace wydali również: ks. Stanisław Olejnik (teologia moralna), ks. Wincenty Granat (teologia dogmatyczna), ks. Franciszek Blachnicki (teologia pastoralna i liturgika), o. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (historia ekumenizmu), ks. Feliks Zapłata SVD (misjologia), ks. Eugeniusz Weron SAC (teologia laikatu). Reforma liturgii objęła kilka wymiarów, przy czym wskazać można co najmniej trzy zasadnicze: przygotowania i redakcji nowych ksiąg liturgicznych; praktycznego przystosowania świątyń do nowego rytu mszy św. poprzez zmianę umiejscowienia ołtarza, tabernakulum oraz inne adaptacje architektoniczne; nowej formacji służby liturgicznej. Natomiast pogłębienie studiów biblijnych najpełniej uwidoczniło się poprzez tłumaczenie Pisma św. – tzw. Biblię Poznańską, która ukazała się w 1975 r. Z kolei praktyczna realizacja idei synodalności wyrażała się w kolejnych synodach: III Synodzie Warszawskim; Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej; I Synodzie Katowickim; II Synodzie Gdańskim; II Synodzie Częstochowskim; II Synodzie Lubelskim; II Synodzie Gnieźnieńskim. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było podjęcie działalności przez Komisję Mieszaną Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji do spraw Ekumenizmu Episkopatu Polski. Dla wielu zgromadzeń zakonnych przystosowana odnowa życia wiązała się z powrotem do źródeł i pierwotnego ducha wspólnot. Odnowa katolickiego szkolnictwa wyższego wymagała szczególnego uporządkowania, uregulowania i ujednolicenia kwestii prawno-kanonicznej wydziałów teologicznych oraz ATK, co było przedmiotem szczególnej troski kardynała Karola Wojtyły. Wśród ruchów katolickich przykładem posoborowych przemian był dynamiczny rozwój Ruchu Żywego Kościoła/ Ruchu Światło-Życie. W omawianym okresie wyraźny nacisk położono na kształtowanie się struktur oraz dopracowanie założeń koncepcyjnych.

EN

The years 1972-1978 close the early phase of Vatican II reception in the Catholic Church in Poland. Theoretical and practical implementation of council’s ideas took place in particular socio-political conditions of a totalitarian state. The most important phenomena characteristic for the second phase were: changes in Polish piety, atomization of laity groups, growing importance of social communication channels running joining the institutional Church and laity; relationship between catholic hierarchy and democratic opposition; attempts at regulating diplomatic relations between Polish People’s Republic and the Holy See. An important role was played by commissions of Polish bishops entrusted with special tasks. They made sure that everything happened at a proper speed and controlled the tendencies of transformation. The most engaged groups were: Liturgical Commission, Ecumenical Commission, Commission for the Apostolate of Laity, Commission for Catholic Teaching and Commission of General Pastoral Care. Modest, but most important aims were achieved as far as implementing council’s teaching in Polish theology are concerned. A book by cardinal Karol Wojtyła entitled “At the roots of renewal. A study of Vaticanum II implementation” merits special attention. Works which proved crucial to the post-council renewal were published by fr. Stanisław Olejnik (moral theology), fr. Wincenty Granat (dogmatic theology), fr. Franciszek Blachnicki (pastoral theology and liturgical studies), fr. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv (history of ecumenism), fr. Feliks Zapłata SVD (mission studies), fr. Eugeniusz Weron SAC (theology of laity). The liturgical reform had several dimensions. Three major ones need to be underscored: preparation and editing of new liturgical books; practical adaptation of churches to the new rite of the Mass by relocation of the altar, tabernacle and other architectonical adaptations; new formation of altar boys. Deeper interest in biblical studies was manifest in publishing the translation of the Bible, the so called Poznań Bible in 1975. Practical implementation of the idea of synodality was expressed in following synods: III Warsaw Synod, Pastoral Synod of the Archdiocese of Cracow, I Synod in Katowice; II Synod in Gdańsk; II Synod in Częstochowa; II Synod in Lublin; II Synod in Gniezno. A major success of the ecumenical movement was the activity of Mixed Commission of Polish Ecumenical Council and Commission for Ecumenism of Polish Bishops’ Conference. For many congregations and orders this renewal had to do with returning to the sources and reawakening the founders’ spirit. The renewal of catholic university education called for exceptional ordering, regulating and unifying canon-law-related matters of theological departments and Academies of Catholic Theology. Cardinal Wojtyła paid special attention this necessity. Among catholic movements an example of the changes in question was dynamic development of the Movement of Living Church/Light-Life Movement. Emphasis was also put on creating institutional structures and perfecting concepts and assumptions.

Refine search results

1 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 Roczniki Teologii Dogmatycznej

1 Studia Nauk Teologicznych PAN

2 Pek K.

1 Białkowski M.

1 2021

1 2018

1 2010

Polskie perspektywy mariologii w kontekście

Obraz Boga w nauczaniu Kościoła i teologów. Wprowadzenie do tematu

Odnowa posoborowa w Kościele katolickim w Polsce w latach 1972-1978. Zarys wybranych problemów