Search results

1

AKT NOTARIALNY JAKO WYPOWIEDŹ PERFORMATYWNA

100%

PIEPRZYCA P.

Comparative Legilinguistics

|

2016

|

vol. 25

27-40

EN

Performative utterances, or speech acts, shaping the extra-linguistic reality occur frequently in legal documents. One of such documents is a notarial act, drawn up by a notary and containing declarations of the parties which change the civil law relations. However, not all declarations in a notarial act are performative utterances: some of them describe the reality, without changing the civil law relations between the parties. A special case of a performative utterance is the signature of the parties, confirming the declarations written by a notary on behalf of the parties. This paper aims to illustrate the diversity of expressions which can be classified as performative utterances, and thus shows that the catalogue of these expressions is much broader than it is often presented in the linguistics literature.

PL

Wypowiedzi performatywne – akty mowy, kształtujące rzeczywistość pozajęzykową występują często w różnego rodzaju dokumentach prawnych. Jednym z takich dokumentów jest akt notarialny, sporządzony przez notariusza i zawierający oświadczenia stron, które kreują nową rzeczywistość prawną. Nie wszystkie jednak oświadczenia w akcie notarialnym stanowią wypowiedzi performatywne – część z nich opisuje rzeczywistość, nie zmieniając stosunków cywilnoprawnych pomiędzy stronami. Szczególnym przypadkiem wypowiedzi performatywnej jest podpis stron, potwierdzający oświadczenia spisane w imieniu stron przez notariusza. Niniejsza praca ma na celu ukazanie różnorodności wyrażeń, które można zaliczyć do wypowiedzi performatywnych i tym samym ukazać, że katalog tych wyrażeń jest znacznie szerszy, niż często wskazuje się na to w literaturze językoznawczej.

2

Uwodzenie okiem pragmalingwisty

85%

Kondzioła-Pich K.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2019

|

vol. 18

91-107

EN

The article contains apragmalinguistic analysis of seduction as adeliberate communicative activity. The analysed material comes from Internet guide for men, according to which there are several pragmatic conditions of effectiveness necessary to talk about seducing. Among them there are: the condition of context appropriateness, the adequacy of response to the situation, the credibility of the sender and the condition of frankness. Equally important is the conscious use of non-verbal communication, which consists in skilful use of facial expression and body movements. The process of seduction has been divided into two phases, and in both of them there are speech acts. The first phase contains an act of question, but the purpose is not to get the answer, the point is to establish contact. The second phase consists in complimenting, and the most important thing is to make it credible. That is why several communicative strategies are used, which enhance the credibility. Next, the sender applies an act of proposal, which enables him to control the interaction.

PL

Artykuł jest próbą pragmalingwistycznej analizy uwodzenia traktowanego jako celowe działanie komunikacyjne. Materiał pochodzi z internetowych poradników dla mężczyzn. Jego analiza pokazuje, że istnieje kilka pragmatycznych warunków skuteczności niezbędnych do tego, aby mówić o uwodzeniu. Należą do nich: warunek stosowności kontekstowej, adekwatność wypowiedzi do sytuacji, wiarygodność nadawcy i warunek szczerości. Ważne jest także świadome posługiwanie się komunikacją niewerbalną, polegające na umiejętnym stosowaniu mimiki oraz ruchów i postawy ciała. Proces uwodzenia został w artykule podzielony na dwie fazy, z których każda charakteryzuje się występowaniem w niej innych aktów mowy. W fazie pierwszej mamy do czynienia z aktem pytania, którego celem nie jest jednak otrzymanie odpowiedzi, ale skuteczne nawiązanie kontaktu. Faza druga polega natomiast na prawieniu komplementów, w których najważniejsze jest to, aby były przekonujące. W tym celu stosuje się szereg strategii komunikacyjnych, podnoszących wiarygodność. W dalszym stadium kontaktu nadawca posługuje się aktem propozycji, który umożliwia mu kontrolowanie przebiegu interakcji.

3

Skuteczność formalna i materialna performatywu

85%

Łukowski Ł., Uniwersytet Łódzki W. P. i. A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2015

|

vol. 75

PL

Skuteczność performatywu jest zazwyczaj rozumiana jako spełnienie wszystkich warunków gwarantujących jego poprawną prezentację. Takie podejście jest uzasadnione na gruncie logiczno-filozoficznym. Na gruncie prawoznawstwa wydaje się jednak równie ważne rozważenie innego rodzaju skuteczności performatywu, przyznawanej ze względu na to, czy performatyw faktycznie prowadzi do orzekanej przez siebie zmiany rzeczywistości. Wyróżniona przez Searle’a skuteczność pierwszego rodzaju nazwana jest w pracy formalną, drugiego zaś – materialną. Kombinatoryczne połączenie osiągnięcia bądź nie tych dwóch skuteczności daje cztery przypadki. W warunkach państwa demokratycznego pożądane są przypadki spełnienia materialnego performatywów, które są również spełnione formalnie oraz niespełnienia materialnego performatywów, które nie są także spełnione formalnie. Pozostałe konfiguracje spełnienia performatywów są niepożądane. Jak pokazuje analiza konkretnych przypadków performatywów na gruncie prawa (norm prawnych), prawidłowość ta nie zachodzi w sytuacji, gdy funkcjonowanie demokracji doznaje uszczerbku. Fakt ten stwarza możliwość „performatywnego” zdefiniowania systemu demokratycznego rozumianego jako państwo prawa.

EN

Effectiveness of the performative is usually understood as fulfillment of all the conditions ensuring its proper presentation. This approach is justified on the logical and philosophical basis. On the basis of jurisprudence it seems to be equally important to consider another kind of performative effectiveness which is granted irrespectively of the fact that the performative actually leads to predicate its reality changes. The first type of the effectiveness distinguished by Searle is called in this work formal effectiveness while the second type – material. Combinatorial connection of achieving or not these two kinds of effectiveness gives four cases. In a democratic state there are cases that meet the desired material performatives, which are also met formally, and non-compliance of the material performatives, which are also not formally met. Other configurations to meet performatives are undesirable. As the analysis of specific cases of performatives in the matter of law (legal norms) shows, this regularity does not occur when the functioning of democracy suffers. This fact implies a possibility of „performative” definition of a democratic system, understood as the rule of law.

4

Kontekst a wspólna płaszczyzna w komunikacji

71%

Przybyszewski S.

Prace Językoznawcze

|

2010

|

issue 12

163-173

EN

In the paper the author is describing two perspectives of conceiving context. The first is represented by the objective state of affairs and the second by interlocutors’ mental states. The notion of common ground is discussed with focus on its subjective character. On the basis of that term a model of context is being constructed. According to observations made in the article, the common ground, as it is widely perceived in the literature, is a purely theoretical notion which corresponds to neither speaker’s nor audience’s point of view. Moreover, the author is arguing that both objectively and subjectively understood contexts are indispensable and both should be taken into consideration in the analysis of speech acts.

5

Mit aktu mowy jako kategorii organizacji analizy pragmatycznej

71%

Cap P.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1&2

PL

W tym krótkim artykule sygnalizuję ograniczenia teorii aktów mowy postrzeganej jako element porządkujący analizy pragmatycznej. Przyznając, że pojęcie aktu mowy pomaga w usystematyzowaniu i uogólnieniu analizy na poziomie danego, pojedynczego wypowiedzenia, wskazuję, że potencjał ów jest znacznie mniejszy na poziomie dyskursu. Powodem tego jest względność pojęcia intencji wyrażanej aktem mowy, która rośnie wraz z każdym kolejnym, coraz wyższym szczeblem.

6

Evaluation and Irony in Text in the Light of Speech Act Theory

57%

Kukowicz-Żarska K.

Forum Filologiczne Ateneum

|

2020

|

vol. 8

|

issue 2

37-55

PL

Niniejszy artykuł koncentruje się na zagadnieniu wartościowania, a także obecności i roli ironii w tekście i omawia je w świetle teorii aktów mowy. Materiał badawczy, służący do przeprowadzenia analiz na potrzeby artykułu, pozyskany został z powieści autorstwa Philipa Kerra „March Violets”, reprezentującej gatunek historical detective novel. Artykuł nie obiera sobie za cel krytyki dokonanych tłumaczeń, lecz skupia swoją uwagę na samym przekazie, który za ich pośrednictwem dociera do odbiorcy i wywiera na nim określone wrażenie. Owemu wrażeniu właśnie, wywołanemu poprzez przytoczone akty mowy i w sposób przemyślany zakodowanemu w tekście poświęcono część rozważań. Za podstawę owych rozważań przyjęto założenia socjolingwistyki, co wydaje się o tyle zasadne, iż język w ramach tak nakierowanych analiz traktowany być może jako spoiwo grup, narodów, społeczności i pełnić niebagatelną rolę zarówno w kształtowaniu ich samych, jak i kształtowaniu ich zbiorowych przekonań, wyobrażeń i norm kulturowych.

EN

This article focuses on the issue of valuation and discusses the role and textual properties of irony in the light of speech act theory. The research material used for the analysis comes from the novel by Philip Kerr "March Violets", which is a representative of the historical detective novel genre. The article does not aim to criticize the book's translations, but focuses on the message itself, which, through them, reaches the recipient and makes a specific impression on him/her. This specific impression, evoked by said speech acts and thoughtfully encoded in the text, is subject to the analysis here. Sociolinguistic assumptions have been adopted as the basis for these considerations, which seems to be justified in so far as language within such analytical framework can be treated as a binder across social groups, nations, communities, and may, therefore, play a significant role both in shaping them, shaping their collective beliefs, ideas, and cultural norms.

7

Kłamstwo. Analiza terminologiczna

57%

Łukowski P.

Studia z Teorii Wychowania

|

2017

|

issue 3 (20)

9-48

EN

It seems that a lie is a well-understood term. However, on the scientific ground, there is no precise and commonly accepted definition of a lie. There are various proposals how to understand it in psychology, in the theory of communication, and linguistics. In the paper, there is proposed such a definition which could be useful in the fields just mentioned, as well as in the educational sciences. Especially, from the practical point of view an accurate meaning of lying should be important for pedagogues, educators, and teachers. Moreover, a proposed definition of a lie can become the base to define, as precisely as possible, another apparently vague term: psycho-manipulation.

8

Wartościowanie i ironia w tekście w świetle teorii aktów mowy

57%

Kukowicz-Żarska K.

Forum Filologiczne Ateneum

|

2020

|

vol. 8

|

issue 1

181-197

PL

Niniejszy artykuł koncentruje się na zagadnieniu wartościowania, a także obecności i roli ironii w tekście i omawia je w świetle teorii aktów mowy. Materiał badawczy, służący do przeprowadzenia analiz na potrzeby artykułu, pozyskany został z powieści autorstwa Philipa Kerra „March Violets”, reprezentującej gatunek historical detective novel. Artykuł nie obiera sobie za cel krytyki dokonanych tłumaczeń, lecz skupia swoją uwagę na samym przekazie, który za ich pośrednictwem dociera do odbiorcy i wywiera na nim określone wrażenie. Owemu wrażeniu właśnie, wywołanemu poprzez przytoczone akty mowy i w sposób przemyślany zakodowanemu w tekście poświęcono część rozważań. Za podstawę owych rozważań przyjęto założenia socjolingwistyki, co wydaje się o tyle zasadne, iż język w ramach tak nakierowanych analiz traktowany być może jako spoiwo grup, narodów, społeczności i pełnić niebagatelną rolę zarówno w kształtowaniu ich samych, jak i kształtowaniu ich zbiorowych przekonań, wyobrażeń i norm kulturowych.

EN

This article focuses on the issue of valuation and the presence and role of irony in text in the light of speech act theory. The research material used for the analysis comes from the novel by Philip Kerr "March Violets", which is a representative of the historical detective novel genre. The article does not aim to criticize the book's translations, but focuses its attention on the message itself, which, through them, reaches the recipient and makes a specific impression on him/her. This specific impression, evoked by said speech acts and thoughtfully encoded in the text, is subject to the analysis here. Sociolinguistic assumptions have been adopted as the basis for these considerations, which seems to be justified in so far as language within such analytical framework can be treated as a binder among social groups, nations, communities and may play a significant role both in shaping them, shaping their collective beliefs, ideas, and cultural norms.

Refine search results

2 Forum Filologiczne Ateneum

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

1 Comparative Legilinguistics

1 Prace Językoznawcze

1 Półrocznik Językoznawczy Tertium

1 Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

1 Studia z Teorii Wychowania

2 Kukowicz-Żarska K.

1 Cap P.

1 Kondzioła-Pich K.

1 PIEPRZYCA P.

1 Przybyszewski S.

1 Uniwersytet Łódzki W. P. i. A.

1 Łukowski P.

1 Łukowski Ł.

2 2020

1 2019

1 2017

2 2016

1 2015

1 2010