Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  teoria zależności
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Praktyka Teoretyczna
|
2017
|
vol. 26
|
issue 4
362-386
PL
Niniejszy tekst stanowi krytyczny esej poświęcony książce Kacpra Pobłockiego Kapitalizm. Historia krótkiego trwania. Zawiera on szereg luźno powiązanych uwag dotyczących kwestii założeń metodologicznych, wartości eksploatacyjnej, aktualności i nowatorskości, a także społecznego funkcjonowania książki Pobłockiego. Spośród poruszanych tu problemów trzy mają dominujący charakter: metodologiczny problem wyjaśnienia początków kapitalizmu oraz społecznego znaczenia systemu (debata między marksizmem a teorią zależności); omówienie historycznych przykładów niekapitalistycznych systemów społecznych; problem teleologii historii w wyjaśnieniach historycznych oraz jego ukryta obecność w terminologii sugerującej liniowy rozwój historii ludzkości.
Praktyka Teoretyczna
|
2017
|
vol. 26
|
issue 4
387-410
PL
Niniejszy artykuł stanowi odpowiedź na tekst „Kapitalizm. Historia krótkiego trwania – dziewiętnaście Long Reads o »tysiącu lat niewolnictwa«” autorstwa Jana Sowy. Ustosunkowuję się w nim do argumentów i zarzutów sformułowanych przez Sowę, a także przedstawiam własną opinię na temat roli społecznej publikacji naukowych oraz ich funkcjonowania w dyskursie akademickim. Główne kwestie poruszane w tekście to mój stosunek do teorii Karla Polanyi’ego (w szczególności do jego teorii trzech towarów fikcyjnych stanowiących podstawę kapitalizmu), wykładnia teoretycznego znaczenia sporu o pojęcie przestrzeni w analizie kapitalizmu oraz zagadnienie de-okcydentalizacji teorii.
EN
The purpose of this article is to characterize the internationalization of the journal of Zagadnienia Naukoznawstwa (Problems of the Science of Science Quarterly). The main reference of this analysis is the Scopus database, which played a key role in the recent categorization of Polish and international scientific journals carried out by the Ministry of Science and Higher Education. This study uses some elements of my earlier works (Kawalec 2017, 2019). In the analysis of the citation of the journal Zagadnienia Naukoznawstwa, special attention was paid to sources that have high citation in the Scopus database, and the main thematic areas of citation were identified.
PL
Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka umiędzynarodowienia czasopisma Zagadnienia Naukoznawstwa. Głównym odniesieniem tej analizy jest baza Scopus, która odegrała kluczową rolę w przeprowadzonej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego kategoryzacji polskich i międzynarodowych czasopism naukowych. Niniejsze opracowanie wykorzystuje pewne elementy wcześniejszych prac autora (Kawalec 2017, 2019). W analizie cytowań czasopisma Zagadnienia Naukoznawstwa zwrócono szczególną uwagę na źródła, które mają wysoką cytowalność w bazie Scopus, a także wyodrębniono główne obszary tematyczne cytowań.
PL
W artykule proponuję alternatywne spojrzenie na przemiany socjalizmu państwowego w latach 1955–1980 w socjalistycznej Czechosłowacji, Polsce i na Węgrzech. Twierdzę, że w okresie tym dokonała się normatywna zmiana niosąca za sobą daleko idące przemiany w porządku klasowym społeczeństw socjalistycznych. Te ideologiczne przeobrażenia dokonywały się w sferze stosunków produkcji, we wzorach konsumpcji oraz społecznych wyobrażeniach. Zmianom podlegały także doktryny rozwojowe krajów bloku radzieckiego. W opracowaniu ukazuję, jak w ramach postępującej integracji z kapitalistycznym systemem światowym socjalistyczne ambicje poszukiwania alternatywnej nowoczesności ustępowały wizjom imitacyjnej modernizacji. Towarzyszyły temu wzrost akceptacji dla „merytokratycznych nierówności” i faktyczne pogorszenie sytuacji klasy robotniczej. Artykuł przyczynia się do reinterpretacji transformacji ustrojowej jako kontynuacji pewnych tendencji modernizacyjnych socjalizmu państwowego.
EN
In the paper, I propose an alternative perspective on the transformation of state socialism between 1955 and 1980 in socialist Czechoslovakia, Poland, and Hungary. I argue that a normative change had occurred in this period, bringing far-reaching transformations in the class order of the socialist societies. These ideological shifts took place in the spheres of relations of production, consumption patterns, and the social imaginary. The develop-mental doctrines of the Soviet bloc countries were also subject to change. I demonstrate how socialist ambitions to seek alternative modernity gave way to visions of imitative modernisation with the increasing integration into the capitalist world-system. This was accompanied by a growing acceptance of so-called “meritocratic inequalities” and the deterioration of the working class’s situation. The article contributes to the reinterpretation of the systemic transformation as a continuation of certain modernisation tendencies of state socialism.
EN
The aim of the article is to describe the contribution of Marian Małowist (1909–1988) – the Polish medievalist recognized by Immanuel Wallerstein as the initiator of the world-system-theory – in the development of the postcolonial studies. The paper presents the views of Marian Małowist on the role of Africa in the global trade system – his attempt to construct a model of postcolonial relations, the assumption of the “interdependence of regions” linking Europe with the countries of Western Sudan. The article also elaborates the methodology and historiosophy of the researcher of the non-European cultures, issues of dependency, progress and underdevelopment
PL
Jak zauważa w swej klasycznej pracy poświęconej nacjonalizmom Anthony Smith, nowoczesny porządek światowy związany jest nierozłącznie z instytucją państwa narodowego. Jak jednak również wielokrotnie podkreślał, państwo narodowe nie zawsze i nie wszędzie stanowiło podstawowy byt polityczny. O ile według Gellnera era nacjonalizmów w Europie przypadła na wiek XIX, to wiek XX stanowił w historii Azji Wschodniej czas masowych narodzin narodów. System teoretycznie równych suwerennych państw, nazywany w niezbyt adekwatny sposób „systemem westfalskim”, kształtował się w Azji jednak znacznie dłużej. Zachodnie pojęcie suwerenności terytorialnej, traktującej państwo jako źródło autonomicznego prawa i przedmiot relacji z innymi suwerennymi państwami, przez wiele stuleci nie było tu wcale takie oczywiste. Oczywista dla nikogo nie wydawała się też zasada wewnętrznej suwerenności – która w lokalnych warunkach gubiła się w rozlicznych sieciach zależności feudalnych oraz złożonych relacjach patronażu i klientelizmu. Niniejszy tekst poświęcony jest zawiłościom procesów narodowotwórczych w Azji Wschodniej z perspektywy klasycznych (Zachodnich) teorii nacjonalizmu.
EN
As Anthony Smith notes in his classic work on nationalism, the modern world order is inseparable from the institution of the nation-state. However, as he repeatedly emphasized, the nation-state was not always and not everywhere a basic political entity. While according to Gellner, the era of nationalism in Europe has come in the 19th century, the 20th century in the history of East Asia was the time of mass process of emerging nations. Shaping of the system of theoretically equal sovereign states, described in not very adequate way as a „Westphalian system”, lasted in Asia much longer than in Europe. The Western concept of territorial sovereignty, considering the state as a source of autonomous law and the subject of relations with other sovereign states, for many centuries was not so obvious. The rule of internal sovereignty - which in local conditions was lost in various networks of feudal dependencies and complex relations of patronage and clientelism- seemed to be not obvious to anyone. This text is devoted to the complexities of nation-building process in East Asia from the perspective of classical (Western) theories of nationalism.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.