Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: the later Wittgenstein

Sort By:

Limit search:

ROLA OBRAZÓW RELIGIJNYCH WEDŁUG WITTGENSTEINA

100%

Czesna E.

Roczniki Filozoficzne

2012

vol. 60

issue 1

51-66

According to the later Wittgenstein, religious beliefs are ethically and existentially meaning- ful, being an important guidance in the life of a believer, and expressing a rule “clothed” in a pic- ture. In the article I try to determine the role of some religious pictures mentioned by the author of “Lectures on Religious Belief”, e.g. the picture of God and the Last Judgment. A key issue of this conception is a denial that religious pictures depict or denote metaphysical reality. The view that a language of religion is non-referential means its deontologisation and is the core of non- cognitivism, within the scope of which Wittgenstein offers a functional approach: the philosopher’s task is to describe – by means of grammatical investigations – the use of religious pic- tures in the practice of a believer. Does Wittgenstein subscribe to radical reductionism, reject metaphysics and reduce religion to ethics? I point out that his analysis of the grammar of the word “God” can be interpreted in the spirit of negative theology. Religious concepts are dis- similar to the ordinary language concepts; the meaning of religious beliefs regarded as cognitive assertions is not clearly defined, they have, so to speak, no (clear) meaning. Hence, one may venture to say that the later Wittgenstein leaves to metaphysics a blank area for “the Inexpres- sible”. If so, it brings to mind a famous sentence from the Tractatus Logico-Philosophicus: “Whereof one cannot speak, thereof one must be silent”.

Wedle późnego Wittgensteina przekonania religijne mają znaczenie etyczne i egzystencjalne, pełnią rolę ważnego drogowskazu w życiu wierzącego, wyrażając regułę „ubraną” w obraz. W artykule staram się określić rolę wymienianych przez autora Wykładów o wierze obrazów religijnych, m.in obrazu Boga i Sądu Ostatecznego. Istotnym punktem omawianej koncepcji jest odmówienie obrazom religijnym funkcji odwzorowywania rzeczywistości metafizycznej. Uznanie, że język religii jest niereferencyjny oznacza deontologizację przekonań religijnych i jest podstawowym wyznacznikiem nonkognitywizmu, w ramach którego Wittgenstein proponuje ujęcie funkcjonalne: zadaniem teoretyka religii jest opis - na drodze dociekań gramatycznych- użycia obrazów religijnych w praktyce wierzącego. Czy zatem dokonuje on radykalnego redukcjonizmu, odrzuca metafizykę i sprowadza religię do etyki? Zauważam, że rozważania Wittgensteina dotyczące gramatyki słowa „Bóg” można interpretować w duchu teologii negatywnej. Pojęcia religijne nie są podobne do pojęć potocznych; znaczenie przekonań religijnych traktowanych jak twierdzenia poznawcze, nie jest jasno określone, nie mają one, by tak rzec, żadnego jasnego sensu. Z tego powodu można zaryzykować twierdzenie, że późny Wittgenstein pozostawia dla metafizyki pewien pusty obszar niewyrażalności, co przywodzi na myśl słynne zdanie z Traktatu Logiczno-Filozoficznego: „O czym nie można mówić, o tym trzeba milczeć”.

NIEJASNOŚCI W WITTGENSTEINOWSKIM UJĘCIU WIARY RELIGIJNEJ

100%

Czesna E.

Roczniki Filozoficzne

2012

vol. 60

issue 2

47-70

Autor Wykładów o wierze znacząco wpłynął na rozwój analitycznej filozofii religii. Jego koncepcja wiary religijnej uchodzi wśród komentatorów za kontrowersyjną i radykalną. W moim artykule staram się pokazać, że Wittgensteinowskie uwagi będące podstawą powyższej kwalifikacji, są często niejasne i niekonkluzywne. Omawiam krytycznie m.in. przesłanki tzw. „Wittgensteinowskiego fideizmu”, na który składają się następujące twierdzenia: 1) o nierozumieniu się teisty i ateisty, 2) o autonomii dyskursu religijnego (niezależności od naukowego i zdroworozsądkowego obrazu świata), 3) o niereferencyjności języka religii (nie opisuje on rzeczywistości metafizycznej), 4) o niemożności krytykowania religii. W ramach pytania o autonomię przekonań religijnych, staram się dociec, czy według Wittgensteina istnieją „podobieństwa rodzinne”, semantyczne między pojęciami empirycznymi a religijnymi, a także, jaką rolę w wierze pełnią argumenty rozumowe: świadectwa historyczne, twierdzenia nauk przyrodniczych, „dowody” na istnienie Boga. Natomiast w ramach pytania o odniesienie przedmiotowe i funkcję przekonań religijnych, wyjaśniam na czym polega Wittgensteinowski nonkognitywizm.

The author of “Lectures on Religious Belief” significantly influenced the development of ana- lytic philosophy of religion. His conception of religious belief is regarded by many commentators as controversial and radical. In this article I try to demonstrate that his remarks being the basis for this negative appraisal, are often unclear and inconclusive. I discuss critically, i.a., premises of so-called “Wittgensteinian fideism,” which consists of the following claims: (1) a lack of understanding between a theist and an atheist, (2) the autonomy of religious discourse (independence from a scien- tific and a common sense world view), (3) non-referential language of religion (it does not depict metaphysical reality), (4) an inability to criticize religion. Regarding the question of the autonomy of religious beliefs, I try to inquire whether, according to Wittgenstein, there are semantic “family resemblance” between the empirical and religious concepts, and also, what is the role of rational arguments in the field of faith: historical evidence, claims of natural science, arguments for the existence of God. As regards the problem of the reference and function of religious beliefs, I explain reasons why Wittgenstein’s position is classified as non-cognitivism.

Refine search results

2 Roczniki Filozoficzne

2 Czesna E.

2 2012

Search results

ROLA OBRAZÓW RELIGIJNYCH WEDŁUG WITTGENSTEINA

NIEJASNOŚCI W WITTGENSTEINOWSKIM UJĘCIU WIARY RELIGIJNEJ