Search results

1

Teologia nauki – propozycja nowego otwarcia teologii na nauki

100%

Trombik K., Polak P.

Człowiek i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 54

49-64

EN

In this paper we discuss the idea of theology of science, which is understood as a new branch of the- ology concerned with the problems arising in the context of natural sciences. Theology of science has been developed since 1980s. The authors of this concept are Michał Heller and Józef Życiński – philosophers involved in discussions between science and religion, who tried to find a new common area to develop this dialogue. The aim of the paper is to present the concept of theology of science in the historical and problematic perspective, taking into account the various challenges and research perspectives faced by this concept.

2

Teologia informacji jako odpowiedź na kryzys w idei stworzenia poswodowany ateistyczną interpretacją wyników badań przeprowadzonych na gruncie nauk przyrodniczych

75%

Jaźniewicz W.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2016

|

issue 1

43-56

PL

Jedną z przyczyn kryzysu, który dotyka badania teologiczne, jest fakt, iż nazbyt często pozbawione są one solidnych podstaw filozoficznych. Szczególnie wyraźnie widać to w podejmowanych dziś próbach opisania rzeczywistości stworzonej, o której coraz więcej do powiedzenia mają nauki przyrodnicze. Wydaje się, że w tej dziedzinie teologia jest w silnym odwrocie, co jest skrupulatnie wykorzystywane przez naukowców, którzy w duchu paradygmatu ateistycznego opracowują filozoficzne interpretacje wyników badań fizyki, chemii lub biologii. Nadzieję na zmianę tej sytuacji daje podjęcie systematycznych studiów nad filozoficzną i teologiczną interpretacją teorii informacji. W niniejszym artykule został postawiony postulat podjęcia odnośnych badań, które dają nadzieję na ożywienie twórczego dialogu między naukami humanistycznymi i przyrodniczymi, mającymi za główny cele poszukiwanie prawdy.

EN

One of the reason of the collapse of the theological thinking is the fact that it does not find the support of philosophy. This can be seen in various problems, such as with trying to describe the created reality, about which natural science has increasingly more to say. Theology is in this field in strong retreat, what is precisely used by researchers who develop philosophical interpretations of results of physics, chemistry or biology research. Hope for a change of this situation is given by philosophical and theological interpretation of the theory of information. It seems to be the place for humanities and natural science to meet,

3

Krytyczne funkcje teologii w perspektywie przyszłości

75%

Kempa J.

Studia Nauk Teologicznych PAN

|

2021

|

issue 16

49-66

EN

In the search for the critical functions of theology, we can find a growing number of dilemmas, which come from the theology itself and from the modern knowledge about the world. The theology has to present the Christian doctrine in the context of the modern world's view and still according to the roots of faith. It is difficult to present such a broad problem in a short paper other than in a general perspective. The key to the systematization of the problem is an observation that the tasks of theology can be seen in four different perspectives, connected to distinction "ad extra" - "ad intra". A strong accent is set on the encounter of theology and science. The attempt to make predictions about the future situation is based on the analysis of the contemporary situation in theology and on the extrapolation of existing trends into the near future.

PL

W poszukiwaniu krytycznych funkcji teologii daje się zauważyć narastającą ilość dylematów przychodzących z wnętrza teologii jak i z współczesnej wiedzy o świecie, z którymi teologia musi się mierzyć, nie tylko udzielając oczekiwanych odpowiedzi, ale też konstruując własny wykład wiary: odpowiedni dla czasów współczesnych i zgodny z Tradycją wiary. Trudno tak obszerny materiał przedstawić w krótkim artykule inaczej niż na wysokim poziomie ogólności. Kluczem do usystematyzowanego zarysowania tych zagadnień jest spostrzeżenie, że zadania teologii można rozpatrywać w czterech różnych perspektywach, opartych na schemacie zadań „ad extra” i „ad intra”. Silny akcent zostaje postawiony na spotkanie teologii z naukami nowożytnymi. Próba podjęcia prognoz dotyczących przyszłości zostaje oparta na analizie sytuacji współczesnej w teologii i na ekstrapolacji istniejących trendów w najbliższą przyszłość.

4

Pojęcie natury ludzkiej w nauce i teologii

63%

van der Meer J. M.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2013

|

vol. 10

243-250

PL

W obawie, że zmiany w naukowym rozumieniu przyrody wymuszą zmiany w przekonaniach religijnych, wielu chrześcijan utrzymuje religię i naukę w separacji. Chcąc złagodzić tę obawę, wykluczają istnienie oddziaływania między tymi dziedzinami, redukując jego złożoność. Naukę oraz religię sprowadza się na przykład do odrębnych dziedzin wiedzy, w których obowiązują ich własne, swoiste twierdzenia. Religię rozumie się jako pozalogiczny sposób funkcjonowania człowieka zwany wiarą, charakteryzujący się emocjonalnym spojrzeniem na świat. Jeśli zastosuje się teorię typów logicznych do religii i nauki, relacje logiczne mogą zachodzić wyłącznie pomiędzy logicznymi dziedzinami wiedzy. Dlatego między religią a nauką nie mogą zachodzić żadne relacje logiczne, jeśli tę pierwszą rozumie się jako pozalogiczny sposób funkcjonowania człowieka zwany wiarą, drugą zaś - jako logiczny sposób funkcjonowania. Niemniej udało się zidentyfikować przynajmniej jedną relację logiczną między religią a nauką, a wywierały one na siebie wpływ także na inne sposoby. Moja propozycja pozwala na wyjaśnienie tych sposobów oddziaływania dzięki zastąpieniu jednowymiarowych logicznych koncepcji poznania, takich jak syntaktyczne oraz semantyczne ujęcia teorii, wielowymiarową koncepcją poznania. Własne, alternatywne wyjaśnienie rozpocznę od osadzenia oddziaływań pomiędzy religią a nauką w naturze ludzkiej, ponieważ wyłącznie ludzie stoją w relacji zarówno do Boga, jak i przyrody. Następnie rozróżnię zakres nieredukowalnych sposobów funkcjonowania człowieka, ujawniających się w odpowiadających sobie wymiarach relacji osoby do Boga oraz przyrody. Posłużywszy się dwoma spośród tych wymiarów - zawierzeniem Bogu i poznaniem - jako przykładami, wykażę, że oddziaływanie pomiędzy religią a nauką rozumie się jako zachodzące pomiędzy (1) zawierzeniem Bogu (wiarą) a przekonaniami dotyczącymi Boga (teologią); (b) zawierzeniem Bogu (wiarą) a przekonaniami dotyczącymi świata (nauką) oraz (c) przekonaniami dotyczącymi Boga (teologią) a przekonaniami dotyczącymi świata (nauką). Argumentuję, że wszystkie razem i każdy z osobna sposób funkcjonowania człowieka może na siebie wzajemnie oddziaływać. Przykład takiego oddziaływania stanowi metaforyczne przeniesienie znaczenia między każdą z wymienionych powyżej par sposobów funkcjonowania człowieka.

EN

Many Christians separate religion and science for fear that changes in scientific understanding of nature will force changes in religious belief. To alleviate this fear, many Christians define interaction out of existence by reducing its complexity. For instance, science is often reduced to a logical domain of knowledge characterized by its propositions. Religion is taken to be a non-logical way of human functioning known as trusting characterized by feelings. According to the doctrine of logical types there can be logical relations only between logical domains of knowledge. Therefore, there can be no logical relations between religion and science if religion is taken to be a non-logical way of human functioning known as trusting, and science as a logical way of functioning. Yet one logical relation has been identified, and religion and science have affected each other’s content in other ways. These ways can be accounted for, I propose, by replacing one-dimensional logical conceptions of knowing such as the syntactic and semantic views of theory with a multi-dimensional conception of knowing. I begin my alternative account of the interaction between religion and science by grounding it in human nature because only people stand in relation to both God and nature. Next, I distinguish a range of irreducible ways of human functioning which correspond with dimensions of a person’s relation with God and with nature. Using two of these dimensions as an example — trusting and knowing — I show that interaction between religion and science is seen to be between (a) trust in God (faith) and beliefs about God (theology), (b) trust in God (faith) and beliefs about the world (science) and (c) beliefs about God (theology) and beliefs about the world (science). I argue that there can be interaction between each and every way of human functioning by means of the metaphoric transfer of meaning, for instance, between each of the pairs of functioning just listed.

Refine search results

1 Colloquia Theologica Ottoniana

1 Człowiek i Społeczeństwo

1 Filozoficzne Aspekty Genezy

1 Studia Nauk Teologicznych PAN

1 Jaźniewicz W.

1 Kempa J.

1 Polak P.

1 Trombik K.

1 van der Meer J. M.

1 2022

1 2021

1 2016

1 2013

Teologia nauki – propozycja nowego otwarcia teologii na nauki

Teologia informacji jako odpowiedź na kryzys w idei stworzenia poswodowany ateistyczną interpretacją wyników badań przeprowadzonych na gruncie nauk przyrodniczych

Krytyczne funkcje teologii w perspektywie przyszłości

Pojęcie natury ludzkiej w nauce i teologii