Search results

1

Zjazd rodzinny jako przykład wynalezionej tradycji

100%

Feret D.

Załącznik Kulturoznawczy

|

2015

|

issue 2

128-145

PL

Tematem artykułu jest funkcjonowanie wynalezionej tradycji we współczesności na przykładzie I Zjazdu Rodu Feretów. Artykuł zawiera definicje pojęć takich jak: wynaleziona tradycja, pamięć zbiorowa i pamięć kulturowa. Opisuje też problemy zależności między tradycją a globalizacją. Analiza materiałów ze zjazdu rodzinnego przedstawia konstrukcje wynalezionej tradycji oraz funkcje, jakie pełni. Budując tożsamość grupową, zjazd był odpowiedzią na zagrożenia płynące ze współczesnego świata. Analiza oparta jest głównie na prezentacji przedstawionej uczestnikom zjazdu, kronice rodzinnej oraz hymnie.

2

Koalicja Wschowskich Kolędników. Między dziedzictwem kulturowym a tradycją wynalezioną

94%

Dziubata K.

Zeszyty Wiejskie

|

2020

|

vol. 26

243-268

EN

The aim of the article is to analyze the activities of the carol formation named „Koalicja Wschowskich Kolędników” – a group of young people from Wschowa in western Poland, who practice Christmas carol singing celebrations around the streets of the city and near villages. This recent phenomenon due to the lack of intergenerational communication draws from various regions of Poland. The article consists of three parts: 1) ethnographic description of the group, its activity and social perception, 2) locating it in the background of regional carol traditions, 3) case study in terms of tradition, folklore, invented tradition and intangible cultural heritage.

PL

Celem artykułu jest analiza działalności Koalicji Wschowskich Kolędników – grupy młodych ludzi z okolic Wschowy (woj. lubuskie), która w okresie Świąt Bożego Narodzenia praktykuje obchody kolędnicze ulicami miasta i przylegających do niego wsi. Jest to zjawisko stosunkowo świeże, które z uwagi na brak przekazu międzypokoleniowego w formie i treści czerpie z różnych regionów Polski. Artykuł składa się z trzech części: 1) etnograficznego opisu kolędowania, prezentacji grupy i społecznego odbioru zjawiska, 2) osadzenia wschowskiego kolędowania na tle wielkopolsko-lubuskich tradycji kolędniczych, 3) analizy przypadku w kategoriach tradycji, folkloryzmu, tradycji wynalezionej i niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

3

Etnogeneza i tradycja wynaleziona jako instrumenty legitymizacji władzy w państwach Azji Centralnej

84%

Wierzbicki A.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2015

|

vol. 7(43)

|

issue 1

43-57

EN

The Author tries to prove that power elites of Central Asia’s belonging mostly to titular nations states are looking for sources of their legitimization and the legitimization of new political organisms. They recover it in ethno-genesis, definition of paradigms ethnic nation or inventing of national tradition. The older history of given nation and his rooting in the region, the stronger are the basis of his internal and international legitimization.

PL

Celem artykułu jest dowiedzenie, że elity władzy państw Azji Centralnej, których większość członków należy do narodów tytularnych, poszukując źródeł swojej legitymizacji, a także rządzonych przez nich nowych organizmów politycznych, odnajdują je poprzez badania etnogenezy, wyznaczenie paradygmatu narodu rdzennego czy konstruowanie tradycji narodowej. Im dłuższa historia danego narodu i im bardziej jest on „zakorzeniony” w regionie, tym mocniejsze podstawy jego legitymizacji wewnątrzpolitycznej i w stosunkach międzynarodowych w regionie.

4

Niematerialne, ale czy dziedzictwo? Tradycje wynalezione w Połajewie (powiat czarnkowsko-trzcianecki) i ich popularyzacja na gruncie społeczności lokalnej

84%

Smykowski M.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2016

|

vol. 55

EN

The aim of the article is to provide a detailed ethnographic description of two significant examples of intangible cultural heritage researched during the realization of the fieldwork project Atlas niematerialnego dziedzictwa kulturowego wsi wielkopolskiej (Intangible Cultural Heritage Atlas of Greater Poland Village). The first one is a custom of annual women’s meetings on 8 March during the so-called Sabat Ciot Połajewskich [literally: the Sabbath of Połajowo Aunts], the second one is a local festival of pipers that takes place in Połajewo on 2 January. Despite the fact that they are in a way extensions of old-time local traditions, in their present form both of them have been practised for a relatively short while. The main problem of the article is to find an answer to the crucial question – are they still phenomena belonging to the traditionally understood intangible cultural heritage or rather should be considered a cultural invention introduced by animators to revive the participation in local culture. The analysis is provided in terms of the conceptions of tradition proposed by Jerzy Szacki and Eric Hobsbawm.

PL

Celem artykułu jest szczegółowy etnograficzny opis dwóch wybranych przykładów niematerialnego dziedzictwa kulturowego, odnotowanych w trakcie badań terenowych prowadzonych w ramach projektu Atlas niematerialnego dziedzictwa kulturowego wsi wielkopolskiej na terenie gminy Połajewo (powiat czarnkowsko-trzcianecki). Pierwszym z nich jest zwyczaj dorocznych spotkań kobiet 8 marca, podczas tak zwanego Sabatu Ciot Połajewskich; drugim cykliczne spotkania w Połajewie kolędników-dudziarzy, w drugą niedzielę stycznia. Oba zwyczaje, mimo iż są przedłużeniami lokalnych tradycji zapisanych w przekazach oficjalnych (tryptyk Pokłon Pasterzy, od którego wywodzić ma się tradycja gry na dudach) oraz ustnych (legendy dotyczące obecności w gminie czarownic), w aktualnej formie funkcjonują względnie od niedawna. Głównym problemem towarzyszącym ich opisowi jest postawienie pytania, na ile są one związane z tradycyjnie pojmowanym niematerialnym dziedzictwem kulturowym, na ile zaś stanowią pewne novum kulturowe, wynalezione (invented) przez animatorów w celach ożywienia partycypacji w kulturze lokalnej? Poszukując odpowiedzi na to pytanie, w części analitycznej artykułu odwołuję się do koncepcji tradycji Erica Hobsbawma oraz Jerzego Szackiego.

5

Jak wygląda Chinka? Kostiumologiczne konstrukcje „chińskości”

67%

Wasilewska J.

TECHNE. Seria Nowa

|

2021

|

issue 7

157-171

EN

The article analyzes the ideas about China popular in the West, an important element of which is clothing and other practices related to the modification of the external appearance of women. The three discussed examples of such ideas – the construction of “Chineseness” and “femininity” – are set in various historical moments, from the second half of the 19th century to the present day. The practice of foot restraints by Chinese women was treated by foreigners – initially only men who had little contact with Chinese women – as one of the local peculiarities. At the height of the colonial era, at the turn of the 19th and 20th centuries, it became evidence of the barbarism and backwardness of the decaying empire; a significant role in shaping such a message was played by more and more European and American travelers and activists. The anonymous Chinese woman, presented to Western audiences through Western publications, was a victim of a peculiar cultural practice, and at the same time – interestingly – a creature devoid of sexual attraction to a non-Chinese man. An embroidered slipper concealing a mutilated foot was a visual sign of this status. The qipao dress evoked a number of different associations. Initially, they referred to the emancipatory rhetoric, through ties with men’s clothing and the ethos of the first Chinese women who undertook education unavailable to them for centuries. Then – to the cosmopolitan and modern elegance and lifestyle of which Shanghai was the mainstay in the first half of the 20th century, and at the same time to republican and national values. The image of a woman in qipao, both in China and elsewhere, was associated with modernization, which in turn – with westernization. The hybrid cut of this outfit and the associated shade of eroticism, this time “understandable” for foreigners as well as for the Chinese, fit perfectly into such a concept of modernization. After the crisis of popularity, qipao triumphantly returned at the end of the 20th century, but this time as a nostalgic symbol of Chinese tradition and identity. Hanfu is a movement of a peculiarly understood reconstruction, existing in mainland China for about twenty years, motivated by both nationalistic resentments and aesthetic fascinations. It refers to the times of “truly Chinese” dynasties, but seen through the prism of contemporary pop culture, especially period movies and series, often containing elements of fantasy. Participation in this movement dominated by young women is abundantly visually documented. The images produced and disseminated in this way circulate in enormous numbers on the Chinese Internet, but they are also increasingly penetrating the global network. They create the image of a Chinese woman as a perfect beauty, delicate and airy, fascinated by the past, and at the same time aware of contemporary beauty patterns and closely following them. As stereotypical as the previous ones, this image is produced mostly in China and by Chinese women themselves. To some extent, they regain control over their image, but now it fits into the restrictive and disciplining system of social roles in their own culture.

PL

Artykuł analizuje popularne na Zachodzie wyobrażenia o Chinach, których istotnym elementem jest ubiór i inne praktyki związane z modyfikacją wyglądu zewnętrznego kobiet. Trzy omawiane przykłady takich wyobrażeń – konstrukcji „chińskości” i „kobiecości” – osadzone są w różnych momentach historycznych, od drugiej połowy XIX wieku po dzień dzisiejszy. Zwyczaj krępowania stóp przez Chinki traktowany był przez cudzoziemców – początkowo wyłącznie mężczyzn, mających niewielkie możliwości kontaktu z kobietami chińskimi – jako jedna z miejscowych osobliwości. W szczycie epoki kolonialnej, na przełomie XIX i XX wieku, stał się dowodem na barbarzyństwo i zacofanie chylącego się ku upadkowi cesarstwa; znaczącą rolę w kształtowaniu takiego przekazu odegrały coraz liczniejsze podróżniczki i aktywistki europejskie i amerykańskie. Anonimowa chińska kobieta, prezentowana zachodniej publiczności poprzez zachodnie publikacje, była w nim ofiarą osobliwej praktyki kulturowej, a jednocześnie – co ciekawe – istotą pozbawioną seksualnej atrakcyjności dla nie-chińskiego mężczyzny. Haftowany pantofelek skrywający okaleczoną stopę stanowił wizualny znak takiego statusu. Suknia qipao wywoływała szereg odmiennych skojarzeń. Odwoływały się one początkowo do retoryki emancypacyjnej, poprzez związki z ubiorem męskim i etosem pierwszych Chinek podejmujących niedostępną dla nich przez wieki edukację. Następnie – do kosmopolitycznej i nowoczesnej elegancji oraz stylu życia, których ostoją był w pierwszej połowie XX wieku Szanghaj, a jednocześnie do wartości republikańskich i narodowych. Wizerunek kobiety w qipao zarówno w Chinach jak i poza nimi był kojarzony z modernizacją, ta zaś z kolei – z westernizacją. Hybrydowy fason tego stroju i związany z nim odcień erotyzmu, tym razem „zrozumiałego” dla cudzoziemców tak samo jak dla Chińczyków, doskonale się w tak pojmowaną modernizację wpisywał. Po kryzysie popularności qipao powróciło triumfalnie w końcu XX wieku, tym razem jednak jako nostalgiczny symbol tradycji i chińskiej tożsamości. Hanfu to ruch swoiście pojmowanej rekonstrukcji, istniejący w Chinach kontynentalnych od około dwudziestu lat, motywowany zarówno nacjonalistycznymi resentymentami jak i estetycznymi fascynacjami. Odwołuje się do czasów „prawdziwie chińskich” dynastii, widzianych jednak przez pryzmat współczesnej popkultury, a zwłaszcza kostiumowych filmów i seriali, często z elementami fantastyki. Udział w ruchu, w którym przeważają młode kobiety, jest obficie dokumentowany wizualnie. Wytwarzane i rozpowszechniane tą drogą obrazy krążą w ogromnych liczbach w chińskim internecie, ale coraz szerzej przenikają też do sieci globalnej. Kreują wizerunek Chinki jako idealnej piękności, delikatnej i zwiewnej, zafascynowanej przeszłością, a zarazem świadomej współczesnych wzorców urody i pilnie za nimi podążającej. Równie stereotypowy jak poprzednie, wizerunek ten wytwarzany jest w zdecydowanej większości w Chinach i przez same Chinki. W pewnym wymiarze odzyskują one w ten sposób kontrolę nad swoim obrazem, jednak wpisuje się on teraz w restrykcyjny i dyscyplinujący system ról społecznych własnego kręgu kulturowego.

Refine search results

1 Roczniki Nauk Społecznych

1 TECHNE. Seria Nowa

1 Załącznik Kulturoznawczy

1 Zeszyty Wiejskie

1 Łódzkie Studia Etnograficzne

1 Dziubata K.

1 Feret D.

1 Smykowski M.

1 Wasilewska J.

1 Wierzbicki A.

1 2021

1 2020

1 2016

2 2015

Zjazd rodzinny jako przykład wynalezionej tradycji

Koalicja Wschowskich Kolędników. Między dziedzictwem kulturowym a tradycją wynalezioną

Etnogeneza i tradycja wynaleziona jako instrumenty legitymizacji władzy w państwach Azji Centralnej

Niematerialne, ale czy dziedzictwo? Tradycje wynalezione w Połajewie (powiat czarnkowsko-trzcianecki) i ich popularyzacja na gruncie społeczności lokalnej

Jak wygląda Chinka? Kostiumologiczne konstrukcje „chińskości”