Search results

1

Transfer w czasach konfliktu. Aktorzy propagandy kulturowej w czasie pierwszej wojny światowej

100%

Zajas P.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

issue 4(445)

31-52

2

Podróż nie tylko sentymentalna – „Japoński wachlarz” Joanny Bator w perspektywie antropologicznej

75%

Karwowska M.

Prace Polonistyczne

|

2016

|

vol. LXXI

179-186

EN

Joanna Bator as a scholarship winner of the Japan Society for the Promotion of Science (JSPS) and the Japan Foundation visited Tokyo three times. Published in 2004 (reprint 2011), L’éventail japonais (ang. The Japanese Fan) is the result of Bators Asian travels. L’éventail japonais is a personal and subjective recording of the experience of cultural otherness that feels an European, Polish writer while working as a lecturer at the University of Tokyo. In this book, Joanna Bator use an original creative technique she calls: zuihitsu, ie “as the brush guides.” The book therefore constituted a sort of collection or set of travel pictures which emerge an image of Japan.The sentimental threads presents in the book serve as a pretext for further discussion concerning anthropological problems and constitute a record of experience of Ego Cogito in the foreign cultural system of signs.

3

Miasto i twierdza Ghazni – powiew bogatej historii, prozaiczna teraźniejszość

71%

Gajda J. G.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 100

185-200

EN

Nowadays the Afghan city of Ghazni (Ghazna, Gazni, Ghaznin), is a relatively small center situated in Afghanistan on the strategic road between Kabul and Kandahar. Noteworthy is that Ghazni has a very rich history. As a powerful political and cultural center played an important role in the history of Islam and its transfer from Middle East to South Asia. Furthermore, Ghazni as a fortress is also significant place in the context of Afghan identity building and the political independence of Afghanistan. It was recognized as a symbol of victory and collapse of Imperial forces during the First and the Second Anglo-Afghan War with Great Britain. Currently in Poland Ghazni is known only since the ISAF (International Security Assistance) operation in Afghanistan completed in 2014, but definitely deserves closer attention both in the historical and the cultural context. This paper is intended to bring the history of Ghazni to the attention and to draw attention to the historical role of this city in the cultural transfer and formation of numerous historical state organisms in Central and South Asia.

PL

Afgańskie miasto Ghazni (Gazna, Gazni, Gaznin), pozostające obecnie stosunkowo niewielkim ośrodkiem na tranzytowej drodze między Kabulem a Kandaharem, skrywa niezwykle bogatą historię. Niegdyś, jako potężny ośrodek polityczny oraz kulturowy, odegrało niebagatelną rolę w historii islamu i jego transferu z Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej do Azji Południowej. Ghazni jako miasto-twierdza to także istotne miejsce w kontekście budowania tożsamości afgańskiej i niezależności politycznej Afganistanu. Było symbolem tak zwycięstwa, jak i porażki wojsk brytyjskich w czasie pierwszej i drugiej wojny Afganistanu z Wielką Brytanią. W Polsce kojarzone jedynie z zakończoną w 2014 r. operacją ISAF (Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa) w Afganistanie, zasługuje niewątpliwie na bliższą uwagę tak w kontekście historycznym, jak i dziedzictwa kulturowego, którego jest udziałem. Artykuł ten ma za zadanie przybliżyć historię Ghazni i zwrócić uwagę na historyczną rolę tego ośrodka w transferze kulturowym i kształtowaniu się organizmów państwowych w Azji Środkowej i Południowej.

4

Globalisierung in der Frühen Neuzeit – Zwischen universaler und nationaler Kultur

63%

Roszak S.

Zapiski Historyczne

|

2011

|

vol. 76

|

issue 4

95-106

PL

Artykuł poświęcony jest wybranym zagadnieniom transferu kulturowego w Europie doby nowożytnej. Punktem wyjścia dla tych rozważań było wskazanie na różne tempo adaptacji wzorców kulturowych w XVI–XVIII w. Jako przykład autor omawia proces przenikania pojęć i języka oświecenia do różnych krajów. O opóźnieniu w adaptacji wzorców decydowało nie tylko oddalenie danego kraju od centrum kulturowego, ale również poziom społeczny odbiorców i kod kulturowy, jakim się posługiwali. W inny sposób i w odmiennym tempie wzorce kulturowe krążyły na poziomie czytelników traktatów filozoficznych, literatury pięknej, korespondencji, a inaczej były adaptowane na poziomie uczestników kultury oralnej. Autor analizuje rozwój wspólnoty uczonych „respublica litteraria”. Po rozpadzie jedności Kościoła w okresie reformacji, to właśnie „respublica litteraria” jako ponadnarodowa i ponadwyznaniowa wspólnota humanistów umożliwiała współpracę elit intelektualnych. Czynnikiem spajającym i ułatwiającym komunikację był język łaciński, w różnym tempie zastępowany od XVIII w. przez język francuski. Przykładem takiej komunikacji uczonych różnych wyznań była wymiana korespondencyjna między katolikiem J. A. Załuskim, luteraninem J. D. Schoepflinem (Schoepflinus) oraz kalwinistą P. Mauclerc. W XVIII w. elity intelektualne podjęły próbę wprowadzenia tzw. uniwersalizmu racjonalistycznego, w miejsce dawnego uniwersalizmu chrześcijańskiego. Tradycyjną księgę mądrości – Biblię miała zastąpić nowa księga – encyklopedia. Najważniejsze inicjatywy stworzenia encyklopedii uniwersalnej powstały w kręgu francuskim (encyklopedia Diderota) oraz saskim (encyklopedia Zedlera). W ostatniej części scharakteryzowano postawy elit intelektualnych w Europie wobec ideałów oświeceniowych, podkreślając sukcesy i porażki koncepcji kultury uniwersalnej w zetknięciu z tradycjami narodowymi poszczególnych państw.

5

Nagi język

63%

Głowacka A.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2019

|

issue 39

EN

Elfriede Jelinek is recently one of the most frequently staged German-speaking authors in Poland, although theater artists have been taking to this dramaturgy for quite a long time. The aim of the article is to look at the process of acquiring Jelinek's writting by Polish theater directors, using a concept of culture transfers. Discussing the winding road of the Austrian writer to Polish scenes, I point out intermediaries (translators, directors) who became her ambassadors in Poland, and I also discuss the adaptation processes conducive conditions. Not without significance are the aesthetic changes in Polish theater, stimulated from the West for the last twenty years, which gave Polish artists tools to tackle this difficult, experimental and very sensual drama

PL

Elfriede Jelinek jest obecnie jednym z częściej wystawianych w Polsce niemieckojęzycznych autorów, chociaż twórcy teatralni dość długo przekonywali się do tej dramaturgii. Celem artykułu jest przyjrzenie się procesowi przyswajania twórczości Jelinek przez polski teatr, przy wykorzystaniu poręcznej w tym przypadku koncepcji transferów kultury. Omawiając krętą drogę austriackiej pisarki na krajowe sceny, wskazuję pośredników (tłumaczy, reżyserów), którzy w pewnym sensie stali się jej ambasadorami w Polsce, a także omawiam warunki sprzyjające procesom adaptacyjnym. Nie bez znaczenia są przemiany estetyczne w polskim teatrze, w ostatnim dwudziestoleciu stymulowane z Zachodu, które dały narzędzia polskim artystom do zmierzenia się z tą niełatwą, eksperymentalną i bardzo sensualną dramaturgią.

6

Dzicy i tropiki, czyli transfer kulturowy w polskich tekstach dla teatru

63%

Popczyk-Szczęsna B. M.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2019

|

issue 39

115-135

EN

In the Polish dramatic works of the 21st century, a group of texts dedicated to the phenomenon of cultural mobility can be distinguished. They become a literary proof of the existence of dynamic “contact zones” between the local and global, domestic and worldwide, or familiar and foreign. This article aims to discuss selected dramatic works in reference to the concept of cultural transfer. Three texts written for the theatre (The Sexual Life of Savages by Marcin Cecko, Caliban’s Death by Magda Fertacz, and Sorrows of the Tropics by Mateusz Pakuła) are subject to analysis. The issue of confrontation between a European and representatives of other cultures addressed in these works in a variety of ways testifies to their authors’ interest in the assumptions of post-colonialism and posthumanities. The works under investigation are highly dependent on the social and civilizational context, constituting an artistic form of reaction to the profound migration changes under way on the European continent. The authors use various symbolic codes and strategies for representing the world not with the aim of comparing different cultures, but as a starting point for reflection on the dynamics of the process of cultural interaction. Moreover, one of the central issues taken into consideration is the question of identity of particular individuals portrayed as they come into contact with the Other. Apart from the concept of cultural transfer, the examination of the aforementioned dramatic works involves Wolfgang Welsch’s idea of transculturalism, Stephen Greenblatt’s concept of cultural poetics, and the findings of ethnopoetics.

PL

W polskiej twórczości dramatycznej XXI wieku wyróżnić można grupę tekstów poświęconych zjawisku mobilności kulturowej. Stanowią one literackie świadectwo istnienia dynamicznych „stref kontaktu” między tym, co lokalne i globalne, narodowe i światowe, swojskie i obce. Niniejszy artykuł jest próbą omówienia wybranych utworów dramatycznych w nawiązaniu do koncepcji transferu kulturowego. Przedmiotem analizy są trzy teksty napisane dla teatru (Życie seksualne dzikich Marcina Cecko, Śmierć Kalibana Magdy Fertacz oraz Smutki tropików Mateusza Pakuły). Podjęty w nich na różne sposoby temat konfrontacji Europejczyka z przedstawicielami innych kultur świadczy o zainteresowaniach autorów założeniami postkolonializmu i posthumanistyki. Jest to twórczość silnie uwarunkowana kontekstem społeczno-cywilizacyjnym; stanowi artystyczną formę reakcji na głębokie przemiany migracyjne w obszarze kontynentu europejskiego. Autorzy wykorzystali w swych utworach różne kody symboliczne i strategie reprezentacji świata nie w celu porównania odmiennych kultur, ale jako punkt wyjścia refleksji o dynamice procesu przenikania się kultur. Jednym z nadrzędnych problemów jest również kwestia tożsamości poszczególnych jednostek ukazanych w sytuacji kontaktu z Innym. W rozważaniach na temat wspomnianych sztuk dramatycznych, oprócz kategorii transferu kulturowego, wykorzystane zostały: idea transkulturowości Wolfganga Welscha, koncepcja poetyki kulturowej Stephena Greenblatta oraz ustalenia etnopoetyki.

7

Transfer kulturowy w nauczaniu przekładu a rola nauczyciela

63%

Dunin-Dudkowska A., Centrum Języka i Kultury Polskiej dla Polonii i Cudzoziemców UMCS u. W., adudkowska@interia.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2014

|

vol. 21

EN

At the end of the twentieth century due to the so-called cultural turn in the development of the theory of translation, the translator started to be seen as a mediator in the intercultural communication. In the translation process, he interprets and transfers experiences from the source culture to the target culture. The greatest difficulty in the process of translation is translating of the untranslatable elements, for which one searches for the best equivalents . In such a situation, each translator selects appropriate strategies and techniques of translation. Many problems arise, among others, in translation of terminology and cultural phenomena in different legal systems, such as the names of companies, governing bodies or the articles of association. The role of the teacher is to provide information about contemporary life and history of culture, present the genre patterns of relevant documents, show how to solve difficulties in the process of translation, create sensitivity to the phenomena seemingly identical in different cultures, and to indicate valuable sources of information on cultural and sociocultural background (bibliography).

PL

Pod koniec XX wieku w związku z tzw. zwrotem kulturowym w rozwoju teorii przekładoznawczych tłumacz zaczął być postrzegany jako mediator w komunikacji międzykulturowej. W procesie tłumaczenia dokonuje on interpretacji i przeniesienia doświadczeń z kultury źródłowej do kultury docelowej. Największą trudnością w działalności translatorskiej jest tłumaczenie elementów nieprzekładalnych, dla których poszukuje się najlepszych ekwiwalentów translacyjnych. W takiej sytuacji każdorazowo tłumacz dokonuje wyboru odpowiednich strategii i technik translacyjnych. Wiele problemów powstaje m.in. przy tłumaczeniu terminologii i zjawisk kulturowych funkcjonujących w różnych systemach prawnych, np. nazw spółek kapitałowych, organów zarządzających, umowy spółki. Rolą nauczyciela tłumaczy jest przekazanie informacji realioznawczych i historycznokulturowych, prezentacja wzorców gatunkowych stosownych dokumentów, pokazanie sposobu rozwiązywania trudności translatorskich, kształtowanie wrażliwości w stosunku do zjawisk pozornie identycznych i wskazanie odpowiednich źródeł informacji na temat kultury i socjokultury omawianych kręgów kulturowych.

8

Strażniczki wartości i aktorki zmiany – ku określeniu roli kobiet w konstruowaniu tożsamości mniejszości ukraińskiej o korzeniach wysiedleńczych

63%

Herman A.

Opuscula Sociologica

|

2017

|

issue 1(19)

59-70

PL

W artykule przedstawiono cząstkowe wyniki badań nad ciągłością kulturową mniejszości ukraińskiej o korzeniach wysiedleńczych (akcja „Wisła” z 1947 roku) w Polsce z perspektywy kobiet. Prezentowany wycinek koncentruje się na specyfce przekazu wiedzy kulturowej na przykładzie rodzinnych praktyk opowiadania wspomnień z okresu przesiedlenia oraz tradycyjnych umiejętności kobiecych na przykładzie wyszywania. Wybór taki podyktowany był możliwością dwojakiego oddziaływania kulturowego – przez transfer wiedzy i umiejętności. Ich zmiany w czasie mierzonym wymianą pokoleń wpisują się w szerszy wzorzec ogólnych przemian samej wspólnoty, której kultura ulega homogenizacji w postaci ujednoliconego kanonu narodowego.

EN

The article presents partial fndings of the research on the cultural continuity of the Ukrainian minority with a history of displacement (operation “Wisła” in 1947) in Poland from the perspective of women. The presented sample focuses on the specifcs of cultural knowledge transfer on the example of practices of telling memories of displacement and of traditional women’s skills illustrated by the example of embroidery. These factors were chosen due to the twofold nature of cultural inﬂuence – through transfer of knowledge and skill. The changes of these practices over time (measured by generational change) reﬂect the overall transformations of the community itself, whose culture undergoes homogenisation as a unifed national canon.

9

Transfer kulturowy a repertuar popularny: przypadek londyńsko-warszawski

63%

Łuksza A.

Pamiętnik Teatralny

|

2018

|

vol. 67

|

issue 4

139-160

EN

In the second half of the 19th century, Polish newspapers paid attention to British culture, history, and politics; and since Helena Modrzejewska joined the Warszawskie Theatres, Shakespearean drama featured prominently in the repertories of the Warsaw stage. Yet whereas the significance of Shakespeare’s work for the Polish (and Warsaw) theatre and culture of the 19th century has been appreciated and thoroughly investigated (just as the influence of English romantic poets on Polish literature), so far no one has looked into the potential inspiration with British, and especially London, popular repertories in the Polish theatre of the period. The article brings a review of Warsaw repertories since 1814/15 until 1900/01 with respect to this problem, focusing not only the Narodowy Theatre, transformed later into the Warszawskie Theatres, but also taking into account the offer of garden theatres, which dramatically changed the Warsaw theatre scene after 1868. The author’s statistics based on the repertories collected by the Polish Academy of Sciences and the Jagiellonian collection of information about foreign drama in Poland as well as press publications from the period are an integral part of the study presented in this article. The analysis of repertories, press publications, and travel diaries and memoirs reveals that despite the Polish fascination with the British Empire, its institutions, and civilisation, Polish theatre artists, including garden theatre entrepreneurs, consistently refused to stage plays of British popular theatre, which they viewed as barbaric and of poor taste. The nearly complete lack of cultural transfer between the London and Warsaw popular theatres, and the few exceptions discussed in this article, constitutes an enigma that cannot be fully explained by the geopolitical situation of Warsaw in the 19th century.

PL

W drugiej połowie XIX wieku brytyjska kultura, historia i życie polityczne regularnie gościły na łamach polskich gazet, a od angażu Heleny Modrzejewskiej w Teatrach Warszawskich dramat szekspirowski stał się najczęściej wystawianą klasyką na scenie warszawskiej. O ile jednak znaczenie twórczości Shakespeare’a dla polskiego (w tym warszawskiego) teatru dziewiętnastowiecznego i szerzej – kultury polskiej zostało dogłębnie przebadane (podobnie jak wpływ brytyjskich romantyków na polską literaturę), o tyle dotychczas nie pytano o potencjalne inspiracje brytyjskim, a w szczególności londyńskim repertuarem popularnym. W artykule autorka przygląda się pod tym kątem warszawskim sezonom w okresie 1814/15 – 1900/1901, badając nie tylko repertuar Teatru Narodowego i późniejszych Teatrów Warszawskich, ale także ofertę teatrzyków ogródkowych, które od 1868 roku radykalnie zmieniają warszawski pejzaż teatralny. Integralną częścią tekstu są autorskie statystyki oparte na PAN-owskich repertuarach i jagiellońskim informatorze na temat dramatów obcych w Polsce, a także – w odniesieniu do ogródków – na prasie z epoki. Analiza repertuarów, pamiętników z podróży do Wielkiej Brytanii i materiałów prasowych ujawnia, że pomimo warszawskiej (a nawet szerzej: polskiej) fascynacji imperium brytyjskim, jego instytucjami i osiągnięciami cywilizacyjnymi, polscy artyści teatralni (również antrepryza ogródkowa) konsekwentnie odrzucali brytyjski teatr, który definiowali jako barbarzyński i w złym guście. Brak transferu kulturowego pomiędzy londyńską a warszawską sceną popularną czy też transfer marginalny bądź okazjonalny, którego przypadki omawiam, stanowi frapującą zagadkę, której nie wyjaśnia w pełni geopolityczna sytuacja Warszawy w XIX wieku.

10

Kto postrzygł Siemowita? Słowiańscy dioskurowie w micie dynastycznym Piastów

51%

Modzelewski K.

Kwartalnik Historyczny

|

2017

|

vol. 124

|

issue 4

PL

Na porównawczym tle średniowiecznych mitów początku rozmaitych ludów średniowiecznej Europy autor przeprowadza analizę mitu dynastycznego Piastów. Analiza ta prowadzi do wniosku, że dwaj tajemniczy przybysze, którzy w chacie Piasta dokonali cudownego rozmnożenia piwa i wieprzowiny, a następnie postrzygli syna Piasta, nadali mu imię Siemowit (pan rodu) i przez ten obrzęd usynowili pierwszego władcę Polan oraz całą piastowską dynastię – byli słowiańską odmianą dioskurycznych boskich bliźniąt. Against a comparative background of medieval myths of the origins of peoples in medieval Europe, the author performs an analysis of the dynastic myth of the Piasts. The analysis leads him to the conclusion that two mysterious strangers who in Piast’s hut performed a miraculous multiplication of beer and pork, and then a ritual cutting of hair of Piast’s son whom they named Siemowit (meaning the ruler or master of the family) and through this ceremony took him as their own son thus establishing a special link between themselves and the whole Piasts’ dynasty – were a Slavonic version of the divine twin brothers, the Dioscuri.

11

Kilka uwag o czeskim przekładzie "Pawia królowej" Doroty Masłowskiej

51%

Mroczek I.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2012

|

vol. 3

|

issue 1

32-44

CS

Barbora Gregorová, překladatelka knižek Doroty Masłowské do češtiny, uvedla pro českého čtenáře velmi obtížnou pro překlad knižku — "Paw królowej" ("Královnina šavle"). Pokud srovnáme text originálu a překladu, najdeme několik druhů problémů, které se v českém textu našly, mezi nimi jsou: nečekaně silná rytmizace a vulgarizace textu, nesprávné použití obecné češtiny, redundance v překladu nebo chyby, jenž jsou výsledkem nepochopení překladatelkou textu orginálu. Tyto problémy ale nediskvalifikují český překlad, protože nedominují nad vynalezavými, dokonce bravurními překladatelskými náměty Báry Gregorové.

EN

Barbora Gregorová, translator of Dorota Masłowska’s books to Czech language, presented to Czech readers a novel very complicated to translate — "Paw królowej" (Czech title: "Královnina šavle"). If we compare the text of original with the translation, we can find many groups of problems, which are present in Czech text, among them: unexpected strong rhythmization and vulgarization of the text, incorrect use of contemporary Czech language (obecná čeština), redundancy in translation or mistakes, which are the result of wrong understanding of original text by the translator. These problems do not disqualify Czech translation, because they do not dominate inventive, daring translating ideas of Bára Gregorová.

12

Szekspirowskie okruszyny

51%

Mydla J.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2019

|

issue 39

99-114

EN

As a point of departure the author comments on the fragmentary (quotation-like) presence of Shakespeare in contemporary culture. Then he goes on to use Roman Jakobson’s model of communication to analyse several examples of how the Shakespeare quotation has been appropriated by means of transference into a new context. Using Jakobson’s model enables us to study the changes which the original text undergoes in the process of cultural transmission.

PL

Punktem wyjścia są konstatacje na temat fragmentarycznej („cytatowej”) obecności Szekspira w kulturze współczesnej. Następnie wykorzystano schemat komunikacji Romana Jakobsona do analizy wybranych przykładów przywłaszczeń tekstu szekspirowskiego w postaci cytatu przeniesionego w nowy kontekst. Zastosowanie schematu umożliwia wniknięcie w przetworzenia, jakim ulega znaczenie oryginału w procesie transferu kulturowego.

13

Tłumacz: uważny czytelnik i pośrednik. Literatura bułgarska w najnowszych przekładach Wojciecha Gałązki

51%

Siedlecka S.

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie

|

2020

|

vol. 9

EN

The aim of the article is to discuss the latest translation initiatives by Wojciech Gałązka, a Bulgarian and literary scholar from Krakow, and a brilliant translator of Bulgarian prose and poetry. Over the course of several months, between 2019 and 2020, seven works by Bulgarian writers and poets translated by Wojciech Gałązka were published: the novel Under the Yoke by Ivan Vazov (2020); the books of poetry: Revealed from Anywhere by Petar Parvanov (2019), Seasons of Feelings by Petar Karaangov (2020), Moon Spots by Nikolay Liliev (2020), A Dream of Happiness by Pencho Slaveykov (2020), as well as poetic prose and poems included in the collection Against the Absence by Nikolay Kantchev (2020). The review of Gałązka’s translation initiatives included in the article has been supplemented with a commentary on specific problems related to both translation practices (sound and grammatical structures, translatability of idiomatic expressions, taking into account a literary convention in the process of translation) and broader issues related to the understanding of translation as a transfer between cultures (the requirement of mastering the contexts and traditions of both cultures that the translation concerns) and the understanding of the role of the translator himself, whom Gałązka describes as a careful reader and intermediary between cultures.

PL

Celem artykułu jest omówienie najnowszych inicjatyw przekładowych Wojciecha Gałązki, krakowskiego bułgarysty, literaturoznawcy i wybitnego tłumacza bułgarskiej prozy i poezji. W ciągu kilkunastu miesięcy, między 2019 a 2020 rokiem w przekładzie Gałązki ukazało się siedem utworów bułgarskich pisarzy i poetów: powieść Pod jarzmem Iwana Wazowa (2020); tomy poetyckie: Skądkolwiek wyjawiony Petyra Pyrwanowa (2019), Sezony uczuć Petyra Karaangowa (2020), Odblaski księżyca Nikołaja Liliewa (2020), Sen o szczęściu Pencza Sławejkowa (2020) oraz proza poetycka i wiersze zawarte w tomie Przeciwko nieobecności Nikołaja Kynczewa (2020). Zawarty w artykule przegląd inicjatyw translatorskich Gałązki uzupełniony został omówieniem konkretnych problemów związanych zarówno z praktyką przekładową (struktury brzmieniowe, gramatyczne, przekładalność związków frazeologicznych, uwzględnienie konwencji literackiej w procesie przekładu), jak i szerszych kwestii, związanych z rozumieniem przekładu jako transferu między kulturami (wymóg zgłębienia kontekstów oraz tradycji obu kultur, których przekład dotyczy) oraz rozumieniem roli samego tłumacza, którego Gałązka określa jako uważnego czytelnika i pośrednika między kulturami.

14

«Aller à la Pologne, c’était aller à la lumière». Claude Backvis et la médiation de la culture polonaise en Belgique francophone (1930-1960)

51%

Béghin L.

Prace Polonistyczne

|

2017

|

vol. LXXII

115-136

EN

The figure of Claude Backvis (1910–1998) is well known to Polish scholars. His research is still valued today, especially his seminal work on the Baroque period. However, there is an aspect of Claude Backvis’s activity that has been neglected: his work as a popularizer and disseminator of Polish culture to a non-specialized audience. For many years, especially before the Second World War, Backvis regularly published articles on Poland and its literature in various Belgian French-language magazines. He also published a few translations of Polish authors such as Zygmunt Krasiński and Maria Kuncewiczowa. Which strategies of adaptation (or acculturation) did Backvis, a rara avis in a country practically devoid of any tradition in the field of Polish studies, adopt to present Poland, especially its history and its literature, to readers little acquainted with Polish affairs? How did the period (particularly the years before the war) and the places of mediation (generally linked to the spiritual climate of the Université libre de Bruxelles) influence the mediation itself? These are the questions that this article attempts to answer

15

Literatura – kultura – dialog. Problemy i dylematy współczesnej komparatystyki literackiej

38%

Szewczyk G. B.

Transfer. Reception studies

|

2016

|

vol. 1

11-27

EN

The paper is an attempt to reconstruct and characterise discourses in the comparative literature studies in the 20th and 21st centuries. Beginning with the presentation of the methodology of comparative research in the 50’s of the 20th century, the author undertakes the evaluation of research strategies, models and concepts in the consequent decades. She points out that the subject of controversies and disputes of comparative researchers referred to difficulties connected with establishing the identity of a developing discipline, its instrumentation and place in the contemporary, postmodern directions of literature studies. While recalling and commenting on the opinions of Polish and foreign academics, she indicates the methodological intricacies accompanying an attempt to clarify the research aims and tasks of comparative studies in the period of cultural turn. In this aspect, she also considers the category of the dialogue and discursiveness, interculturalism and transculturalism along with the aspect of translation and its role in the process of cross-cultural communication.

PL

Artykuł jest próbą rekonstrukcji i charakterystyki dyskursów w komparatystyce literackiej w XX i XXI wieku. Wychodząc od zaprezentowania metodologii badań porównawczych w latach pięćdziesiątych XX wieku, Autorka podejmuje ocenę strategii, modeli i koncepcji badawczych w kolejnych dziesięcioleciach. Przedmiotem kontrowersji i sporów komparatystów, podkreśla, były trudności związane z określeniem tożsamości rozwijającej się dyscypliny, jej instrumentarium i miejsca we współczesnych, ponowoczesnych kierunkach literaturoznawstwa. Przywołując i komentując wypowiedzi polskich i zagranicznych uczonych, wskazuje na metodologiczne zawiłości towarzyszące próbie uściślenia celów i zadań badawczych komparatystyki w okresie tzw. zwrotu kulturowego. W tym kontekście rozważa także kategorię dialogu i dialogowości, interkulturowości i transkulturowości oraz zagadnienie przekładu i jego rolę w procesie międzykulturowej komunikacji.

DE

Dieser Aufsatz versteht sich als ein Versuch, die in der literarischen Komparatistik im 20. und 21. Jahrhundert vorkommenden Diskurse zu rekonstruieren und zu charakterisieren. Nach der Darstellung der Methodologie der vergleichenden Literaturwissenschaft in den 50er Jahren des 20. Jahrhunderts, befaßt sich die Verfasserin mit Strategien, Modellen und Forschungskonzepten der folgenden Jahrzehnte. Sie betont dabei, dass etwaige Kontroversen der Komparatisten aus den Schwierigkeiten bei der Bestimmung der Identität, des Instrumentariums sowie des Standortes der sich entwickelnden Disziplin unter den zeitgenössischen, postmodernen Richtungen der Literaturwissenschaft resultieren. Das Anführen und Kommentieren von Aussagen polnischer und ausländischer Forscher lässt die methodologischen Probleme erkennen, die den Prozess begleiten, Ziele und Forschungszwecke der Komparatistik in der Zeit des sog. cultural turn zu präzisieren. In diesem Kontext werden auch die Kategorien von Dialog und Dialogizität, Interkulturalität und Transkulturalität sowie die Frage der Übersetzung und ihre Rolle im Prozess der interkulturellen Kommunikation erörtert.

16

Powieść jako trzecia przestrzeń w zmaganiu o własne miejsce: ukryta polemika z literaturą niemiecką w Pornografii Witolda Gombrowicza

38%

Gall A.

Tematy i Konteksty

|

2017

|

vol. 12

|

issue 7

300-314

EN

This paper deals with Gombrowicz’s novel Pornografia which is interpreted as a third space where different literary discourses and philosophical concepts are interwoven. Of a special interest are in this respect two German authors: Thomas Mann and Friedrich Nietzsche. It is the aim of this article to show, to what extent Gombrowicz refers to writings of these two authors in his attempt to establish himself as an important writer in the conditions of his exile in Argentina. The novel Pornografia works in this respect as sphere of interferences and space of emerging hybridity, where Gombrowicz is creating a special textuality consisting of hidden references to and even polemics with Mann and Nietzsche, respectively. The notion of conflict is thus applicable in the description of the literary practice Gombrowicz resorts to in writing his novel.

17

Autour de la réception de la littérature polonaise dans la belgique francophone de l’entre-deux-guerres

32%

Béghin L.

Prace Polonistyczne

|

2015

|

vol. LXX

31-50

EN

French-speaking Belgium between WW1 and WW2 was very interested in the new states that emerged in Central and Eastern Europe after the fall of the German, Austrian and Russian Empires. Poland in particular was the subject of much attention. Examples include the creation, under the auspices of the Polish government, of the first Belgian chair of Slavic studies in 1926, which was held by a Pole, Wacław Lednicki; Polish writers’ visits to Brussels (Jarosław Iwaszkiewicz, Jan Lechoń) as part of the activities organized by the Belgian PEN Club; the presence of Polish authors, classical or contemporary, in several French-speaking Belgian journals such as Le flambeau and Journal des poètes; the mediation work done by the writer Robert Vivier — to whom we owe some translations of contemporary Polish poets — or the hellenist Henri Grégoire, who sometimes put aside his own discipline — Byzantine studies — to translate and present Polish writers (among others Adam Mickiewicz and Juliusz Słowacki). In this article, I study and relate these events — which arguably prepared the ground for post-war years marked by the presence in Brussels of well-known polonists such as Claude Backvis and Alain Van Crugten — in order to sketch a picture of the reception, in the 1920’s and the 1930’s, of Polish literature in French-speaking Belgium.

Refine search results

Transfer w czasach konfliktu. Aktorzy propagandy kulturowej w czasie pierwszej wojny światowej

Podróż nie tylko sentymentalna – „Japoński wachlarz” Joanny Bator w perspektywie antropologicznej

Miasto i twierdza Ghazni – powiew bogatej historii, prozaiczna teraźniejszość

Globalisierung in der Frühen Neuzeit – Zwischen universaler und nationaler Kultur

Nagi język

Dzicy i tropiki, czyli transfer kulturowy w polskich tekstach dla teatru

Transfer kulturowy w nauczaniu przekładu a rola nauczyciela

Strażniczki wartości i aktorki zmiany – ku określeniu roli kobiet w konstruowaniu tożsamości mniejszości ukraińskiej o korzeniach wysiedleńczych

Transfer kulturowy a repertuar popularny: przypadek londyńsko-warszawski

Kto postrzygł Siemowita? Słowiańscy dioskurowie w micie dynastycznym Piastów

Kilka uwag o czeskim przekładzie "Pawia królowej" Doroty Masłowskiej

Szekspirowskie okruszyny

Tłumacz: uważny czytelnik i pośrednik. Literatura bułgarska w najnowszych przekładach Wojciecha Gałązki

«Aller à la Pologne, c’était aller à la lumière». Claude Backvis et la médiation de la culture polonaise en Belgique francophone (1930-1960)

Literatura – kultura – dialog. Problemy i dylematy współczesnej komparatystyki literackiej

Powieść jako trzecia przestrzeń w zmaganiu o własne miejsce: ukryta polemika z literaturą niemiecką w Pornografii Witolda Gombrowicza

Autour de la réception de la littérature polonaise dans la belgique francophone de l’entre-deux-guerres