Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 244

first rewind previous Page / 13 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  transformacja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 13 next fast forward last
2
Content available remote

Białoruś po niedokończonej transformacji

85%
EN
In this article we search relationship between economic (also political) system and development opportunities of Belarus. We use interdisciplinary approach and analytical tools form economics, law and politics. The economy of Belarus, despite not finished transition, has been developing and strengthening relationships with abroad. However, at least a part of this success is connected with special economic and political ties with Russia.
PL
W tym artykule szukamy związku między systemem polityczno‑gospodarczym a możliwościami rozwojowymi Białorusi. Stosujemy podejście wielo‑ i interdyscyplinarne. Wykorzystujemy metody nauk ekonomicznych, prawnych i politycznych. Gospodarka Białorusi, mimo niedokończonej transformacji, rozwija się i coraz intensywniej wspołpracuje z zagranicą. Jednakże przynajmniej część tego sukcesu gospodarczego związana jest ze specjalnymi powiązaniami gospodarczo‑politycznymi z Rosją.
PL
Jedną z podstawowych cech zapoczątkowanej w końcu 1989 r. ustrojowej transformacji państwa jest przechodzenie od gospodarki centralnie planowanej, typu administracyjno-nakazowego, do gospodarki rynkowej. Celem tego procesu jest m.in. dążenie do integracji Polski z gospodarkami krajów rozwiniętych, zwłaszcza Unii Europejskiej. Szczególnie istotne miejsce w tym procesie zajmuje przemysł, który w około 50% uczestniczy w tworzeniu dochodu narodowego naszego kraju. W przypadku tego działu gospodarki wywołuje to konieczność zwiększenia przede wszystkim jego efektywności ekonomicznej, innowacyjności i konkurencyjności, głównie na drodze zmiany struktury gałęziowej, własnościowej, wielkościowej a także przestrzennej. Do podstawowych przesłanek ograniczających tempo tych przemian należy niedostatek środków finansowych, zarówno ze strony państwa, jak i prywatnych przedsiębiorców, dla których w minionym ustroju nie było sprzyjających warunków do gromadzenia kapitału. Stąd zasięg i intensywność transformacji przemysłu w Polsce zależy w dużym stopniu od wielkości bezpośrednich nakładów inwestycyjnych kapitału zagranicznego oraz od rodzimej prywatnej przedsiębiorczości.
PL
W artykule opisano postępy nowej gospodarki w odniesieniu do rozwoju sektora badawczo- rozwojowego, kształtowania społeczeństwa informacyjnego, upowszechnienia technologii informacyjno-komunikacyjnych i innowacyjności przedsiębiorstw. W przypadku Polski znaczącym wyzwaniem pozostał dystans do światowych i europejskich liderów pod względem nakładów na badania i rozwój, związany m.in. z trudnościami przedsiębiorstw ze zgromadzeniem zasobów na potrzeby unowocześnień technologicznych. Obok przeszkód ekonomicznych, takich jak ograniczony dostęp do kapitału na działalność innowacyjną, polskie przedsiębiorstwa napotykały także bariery rynkowe, wskazujące na potrzebę dodatkowych zachęt dla dostawców i odbiorców innowacji. W poszukiwaniu oznak nowej gospodarki zwracają uwagę stopniowy rozwój sektora technologii informacyjnych i komunikacyjnych, rosnące finansowanie B+R, szersze wykorzystanie sieci internetowych na potrzeby przedsiębiorstw. Do podjętych przy udziale regulacyjnym państwa wyzwań o istotnym znaczeniu dla nowej gospodarki należały m.in. tworzenie więzów między nauką a przedsiębiorstwami, wzmacnianie instytucji otoczenia biznesu, reformy jednostek badawczo-rozwojowych. Ważnym czynnikiem w budowie gospodarki wiedzy po akcesji Polski do Unii Europejskiej stał się dostęp do funduszy UE umożliwiający także szersze inwestycje w B+R. Ograniczeniem nowej gospodarki w Polsce pozostały m.in. wynalazczość oraz nakłady na działalność innowacyjną, których rozmiary jeszcze nie dają pewności szybkiego wzrostu w tych obszarach.
PL
Jednym z najważniejszych problemów współczesnej geografii ekonomicznej w Polsce jest badanie procesów transformacji gospodarki. Ponieważ przyjmuje się, że podstawowym elementem struktury gospodarczej jest przedsiębiorstwo przemysłowe, bardzo istotną kwestią badawczą jest jego zachowanie się w procesie transformacji systemu gospodarowania. System centralnego sterowania gospodarką, ograniczający w znacznym stopniu samodzielność przedsiębiorstw, nie sprzyjał koniecznej modernizacji asortymentu produkcji, struktur organizacyjnych, procesów produkcyjnych, wchłanianiu innowacji, dbałości o jakość produktów i in. (Zioło 1994).
PL
W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie badawcze o treści: jakie wnioski dla funkcjonowania pomocy społecznej w sytuacji nadchodzącego kryzysu ekonomicznego związanego z epidemią COVID-19 można wyciągnąć z przeszłości tej instytucji? Wykorzystując analizę porównawczą w postaci zestawienia wybranych elementów systemu pomocy społecznej doby transformacji systemowej lat 90. XX w. z sytuacją pomocy społecznej w ostatnich latach, określono możliwe zagrożenia dla funkcjonowania tej instytucji w momencie wystąpienia kryzysu gospodarczego.
EN
The aim of this project is to analyze the entrepreneurship development in suburban area ofKielce in the period 1995–2005. Eight communes adjacent to Kielce city (in the project called“the A ring”) and fourteen communes that surround the eight former (“the B ring”) wereanalyzed. The analysis shows that suburban area of Kielce has the multifunctional feature andthe highest growth rate were noted in services (commerce, construction, processing) and inindustry. As for the spatial system the highest growth rate were reached by the communesfrom “A ring”. Average indicator of entrepreneurship was 56.4 in 1995, and 105.0 in 2005. Inthe “B ring” indicator of entrepreneurship was 41.2 in 1995 and 83,9 in 2005.
EN
The author of article analyses in case of transformation the changes of subjective structure, production and technological Polish economy. He establishes on basis this analysis the successes and failure of restructuring. In article was postulated the acceleration of technological convergence, which would make possible the expansion of economy based on knowledge. It is her condition economic growth steered on growth of productiveness across development of human capital strategy and fair social unevenness.
PL
Autor opisuje transformację Sił Zbrojnych Afryki Południowej (czyli armii funkcjonującej w okresie apartheidu w Narodowe Siły Zbrojne Afryki Południowej. Proces powyższy został wymuszony wielkim „historycznym zakrętem”, na jakim znalazła się Republika Południowej Afryki, gdy sprawująca władzę biała elita zdecydowała się na demontaż systemu segregacji rasowej i dopuszczenie do sprawowania rządów czarnej większości. Proces przebudowy armii oraz sił policyjnych był jednym z najbardziej politycznie ryzykownych, gdyż zakładał stworzenie formacji, w skład których wchodzili kombatanci będący jeszcze kilkanaście miesięcy wcześniej śmiertelnymi wrogami. Nową armię tworzono bowiem z personelu „białej” armii RPA, formacji zbrojnych quasi – niepodległych bantustanów (Transkei, Bophuthatswana, Venda i Ciskei), oddziałów Afrykańskiego Kongresu Narodowego (uMkhonto weSizwe – włócznia narodu), Ludowej Armii Wyzwolenia Azanian (formacja Kongresu Panafrykańskiego) oraz sił samoobrony KwaZulu-Natal. Mimo wielu problemów, nierzadko bardzo poważnych, takich jak skokowe obniżenie dyscypliny w armii, zwiększenie ilości przestępstw popełnianych przez żołnierzy (najtragiczniejszym tego przejawem były zabójstwa białych oficerów i podoficerów przez czarnych żołnierzy), drastyczny spadek poziomu wyszkolenia technicznego i taktycznego, wydaje się, że nowa „narodowa” armia RPA, przebrnęła już przez kres najtrudniejszych zmian i weszła na drogę odbudowy możliwości bojowych.
EN
The writer describes the transformation of the South African Army (i.e. the army functioning during apartheid) in South African National Defence Force. The above process was forced by a great “historical turn” of the Republic of South Africa, when the ruling white elite decided to disassemble the race segregation system and allow the black majority to exercise power. The process of redesigning the army and police forces was one of the most risky ones as it assumed the creation of a formation composed of veterans who still several months ago were deadly enemies. The new army was created from the personnel of a ‘white’ army of the Republic of South Africa, a formation of armed quasi-sovereign bantustans, units of African National Congress, Azanian People’s Liberation Army (a formation of a Pan-African Congress) and the self-defence forces of KwaZulu-Natal. Despite many problems, which sometimes were very serious, such as an abrupt decrease in discipline of the army, the growth of crimes committed by soldiers (the most tragic ones were the murders of white offi cers and non-commissioned offi cers by black soldiers) and a drastic deterioration of the technical and tactical training, it seems that the new “national” army of the Republic of South Africa has left the most diffi cult changes behind entering a road of reconstructing the combat capacity.
PL
Urynkowienie gospodarki na początku lat dziewięćdziesiątych miało wyraźny wpływ na zmiany w przemyśle całej Polski. Regres, który zaznaczył się m.in. spadkiem produkcji, zatrudnienia, wzrostem cen, trudnościami ze zbytem oraz pozyskiwaniem środków finansowych, dotknął większość branż przemysłu woj. toruńskiego. Terapia „szokowa” wyrażona m.in. liberalizacją większości cen, nałożeniem ostrych hamulców na wszelkie źródła wypływu pieniądza na rynek, wprowadzeniem niezwykle wysokiego podatku od ponadnormatywnych wynagrodzeń oraz wzrostem stopy oprocentowania kredytów, przyczyniła się do obniżenia produkcji sprzedanej w latach 1990–1991 o prawie jedną trzecią, podczas gdy w latach osiemdziesiątych dynamika produkcji sprzedanej wzrastała przeciętnie o 5%
PL
Artykuł przedstawia wyzwania dla gospodarki Kuby w dobie przemian i otwierania się państwa na świat
EN
In the industry of the former Słupsk voivodship, in the period of 1989–2000 substantial changes took place, both quantitative and qualitative, and its future, without any doubt, will depend not only on the possibility of effective local and regional development, but also on the municipal authorities that are responsible for its area’s social and industrial development. As a consequence of the structural changes, there has been a diminution of the cities’ role as important centres assembling industrial production potential. The industrial activity has considerably been shifted to the suburban and country areas, where it has found better economic conditions. After the year of 1992, there have been considerable spatial transformations of industry’s division structure. The region’s traditional divisions have lost their leading role to the chemical (plastic) and the electromechanical industries. During the 1997–2002 period, locational preferences changed. There was an increase in the importance of the following: the cost-factor, institutional support and accessibility of communication. The factor described as business environment, however, was developing in an unsteady fashion, deepening hitherto existing spatial differences. The privatization process of the state property, the founder’s organ of which was the Słupsk voivod, had not been completed till 31st December, 1998. The initiated administration reform did not disturb the processes already in action. The industry’s model of privatization in Slupsk voivodship is very characteristic for the general tendency all over the country.
PL
Celem opracowania jest przede wszystkim próba zaprezentowania dwóch możliwych podstawowych wizji tego, co autor określa mianem nowej transformacji ustrojowej. Składają się na nią zarówno działania w sferze gospodarczej i politycznej, jak i próby stymulowania zmian w sferze społecznej, które ze względu na swoją skalę, a także angażowane środki i zakładane efekty, wykraczają poza krótkookresowy czy nawet średniookresowy horyzont funkcjonowania państwa, gospodarki i społeczeństwa. Działania te łączy – oczywiście obok celów rozwojowych – idea naprawiania, korygowania czy też eliminowania negatywnych następstw transformacji ustrojowej zapoczątkowanej na przełomie lat 80. i 90. XX wieku. Prezentacja dwóch podstawowych wizji nowej transformacji poprzedzona została dyskusją o istocie pierwotnej transformacji oraz realiach i dziedzictwie instytucjonalnym gospodarki centralnie zarządzanej, a także o słabościach pierwotnej transformacji.
PL
Województwo pomorskie liczy 22. l 85 tys. mieszkańców, czyli 5,6% populacji kraju, co plasuje je na 8 miejscu wśród województw. Zajmuje ono 5,8% powierzchni Polski. Województwo cechuje się niskim odsetkiem zatrudnienia w rolnictwie, zaledwie 13% ogółu pracujących, dwukrotnie niższym do średniej krajowej. Stopa bezrobocia, na poziomie około 12,7% jest przy tym nieco wyższa niż średnia krajowa. Województwo cechuje się przy tym stosunkowo wysoką aktywnością gospodarczą i społeczną, pod względem inwestycji samorządowych zajmuje ono 3 miejsce, zaś w liczbie 1zarejestrowanych organizacji non-profit drugie, po Mazowieckim, miejsce w Polsce. Pomorskie jest także, najbardziej po Mazowieckim, wewnętrznie zróżnicowane gospodarczo. Najwyższymi wskaźnikami ekonomicznymi cechuje się Trójmiasto oraz powiat pucki w północnej części województwa, zaś południowe i zachodnie powiaty ziemskie należą do najmniej gospodarczo rozwiniętych w regionie.
16
80%
PL
W 1950 roku odbyła się premiera filmu Aki-ro Kurosawy Rashomon, którego mroczna fabuła rozgrywa się w XII w., a jego czterej bohaterowie uczestniczą w przerażającej zbrodni i każdy z nich przedstawia własną, sprzeczną z opowieścią in-nych, wersję wydarzeń. Dla przedstawienia obec-nej sytuacji na Kubie oraz możliwych kierunków jej rozwoju, wskazane byłoby być może przyjęcie sposobu narracji japońskiego reżysera i wczucie się w rolę głównych bohaterów tego niekończące-go się dramatu.
PL
Transformacja systemu gospodarczego Polski – rozumiana dzisiaj jako proces – wymusiła i przyspieszyła w pewnym stopniu wiele innych procesów i zmian strukturalnych, w tym także restrukturyzację. Objęła ona nie tylko ważne działy produkcji, ale także wiele innych dziedzin życia społeczno-ekonomicznego, chociaż nadmierna interpretacja tego pojęcia i jego rozszerzanie powoduje skuteczne jego zamazywanie.
PL
Ogół radykalnych zmian w systemie funkcjonowania polskiej gospodarki po 1989 określany jest mianem transformacji systemowej. Jako główną zasadę przeobrażeń w Polsce przyjęto, że zmiany powinny zmierzać do ukształtowania się gospodarki rynkowej, w której szczególną rolę pełnią przedsiębiorstwa. Pod względem ekonomicznym i prawnym przedsiębiorstwo to wyodrębniona jednostka gospodarcza, prowadząca działalność w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, tj. zysku i wzrostu wartości rynkowej firmy...
PL
W artykule została przedstawiona analiza powiązania rozwoju sektora finansowego z rozwojem go-spodarki realnej w pierwszej dekadzie XXI wieku. Na początku artykułu została przeprowadzona ocena stanu gospodarki realnej na podstawie wskaźników, które są wykorzystywane przy analizie rozwoju gospodarki realnej. Wśród nich znajdą się zmiany: poziomu produktu krajowego brutto (PKB), spoży-cia ogółem, nakładów inwestycyjnych, rozwoju sektora budownictwa mieszkaniowego (mieszkania oddane do użytkowania), stopy bezrobocia, stopy inflacji, obszaru wymiany międzynarodowej (ra-chunku bieżącego bilansu płatniczego, wartości eksportu i importu towarów) oraz stanu zadłużenia państwa (instytucji rządowych i samorządowych) oraz gospodarstw domowych. W drugiej części arty-kułu została przedstawiona zmiana wybranych zmiennych, charakteryzujących sektor finansowy. Oceniając, pod kątem wartości, rozwój sektora finansowego, należy odnieść się do jego segmentów, dla których dostępne są informacje. Instytucją prezentującą najbardziej obszerny zakres danych doty-czących sektora finansowego jest Narodowy Bank Polski. Przy prezentacji rozwoju sektora finanso-wego warto wziąć pod uwagę rozwój aktywów, będących w posiadaniu banków oraz dynamicznie rozwijającej się bankowości spółdzielczej, instytucji pośredniczących w przepływie środków na rynku kapitałowym (fundusze inwestycyjne) oraz obszaru pozabankowego. W ramach obszaru pozabanko-wego warto zwrócić uwagę na segmenty obszaru, kierujące ofertę głównie do przedsiębiorstw: facto-ringu i leasingu. W latach 2000-2012 dynamicznie rozwijał się w ramach sektora finansowego nowy obszar, shadow banking. Z tego powodu została przeprowadzona jego dokładniejsza analiza, m.in. pod kątem segmentacji. W artykule przeprowadzono również analizę zależności pomiędzy rozwojem gospodarki realnej a sektora finansowego. Wyniki analiz wykazały, że największa zależność pomiędzy wybranymi charakterystykami gospodarki realnej występuje z aktywami bankowości komercyjnej, bankowości spółdzielczej oraz aktywami SKOK (biorąc pod uwagę średnią wartości bezwzględnej korelacji). Najniższa korelacja występuje w przypadku wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz sektora budownictwa mieszkaniowego (mieszkań oddanych do użytkowania). Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że w pierwszej dekadzie XXI wieku, mimo wystąpienia kryzysu finansowego, polski sektor finansowy oraz gospodarka realna rozwinęły się.
EN
This article presents an analysis combining the development of the financial sector with the develop-ment of the real economy in the first decade of the twenty-first century. At the beginning of the article was conducted assessment of the state of the real economy based on indicators that are used in the analysis of the development of the real economy. These will include: change in the level of gross domestic product (GDP), total consumption, investment, the development of the housing sector (housing completions), unemployment rate, inflation rate, the area of international trade (current account balance of payments, the value of exports and imports goods), and the level of debt the state (government) and private households. In the second part of the article was presented the changing of selected variables characterizing the financial sector. In assessing value in terms of de-velopment of the financial sector should be made to its segments, for which data are available. Institution presenting the most comprehensive range of data relating to the financial sector is the Polish National Bank. With the presentation of financial sector development should take into account the development of assets held by banks and dynamically developing cooperative banking, intermediary institutions in the flow of funds on the capital market (mutual funds) and the area outside the bank. Within the area outside the bank should pay attention to directing segments area especially suited to businesses: factoring and leasing. In the years 2000 - 2012 dynamic development of the financial sector a new area, the shadow banking. For this reason it has been carried out more detailed analysis, including for segmentation. The article also examines the relationship between the development of the real economy and the financial sector. The results of the analysis showed that the highest correlation between selected characteristics of the real economy is out of the assets of the commercial banking, cooperative banking and asset credit unions (taking into account the average absolute value of the correlation). The lowest correlation occurs when the price index of consumer goods and services, and the housing sector (dwellings completed). Based on the analyzes it can be stated that in the first decade of the twenty-first century, despite the world financial crisis, polish financial sector and the real economy were developing.
PL
Tekst jest próbą analizy fenomenu „Solidarności” przez pryzmat opowieści biograficznych robotników zaangażowanych z ruch społeczny. Wypowiedzi zebrane zostały przy zastosowanie metody wywiadu narracyjnego. W toku analizy wyróżniono podstawowe etapy opowieści o zaangażowaniu w działalność społeczną powtarzające się we wszystkich analizowanych wywiadach, takie jak: pierwsze doświadczenia polityczne, decyzja o zaangażowaniu czy wspomnienia dotyczące wprowadzenia stanu wojennego. Dzięki przyjętej perspektywie możliwe jest prześledzenie dynamiki ruchu z perspektywy przemian tożsamości zaangażowanej jednostki, szczególnie zwiększanie zakresu kompetencji i sprawczości oraz wchodzenie w relacje społeczne oparte na nowych, bardziej egalitarnych zasadach. Paradoksalnie, przyjęcie perspektywy indywidualnej jest jednym ze sposobów na dotarcie do tego uniwersalnego aspektu przeszłych wydarzeń, który może być inspirujący dla osób podejmujących podobne wyzwania w innych okolicznościach.
first rewind previous Page / 13 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.