Search results

1

Obszary pogórnicze w postindustrialnej transformacji Górnego Śląska

100%

Czwartyńska M.

Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego

|

2008

|

vol. 10

76-85

EN

In a few last decades the mining industry is gradually becoming a thing of the past. Mines are being closed down one by one and the whole mining regions are liquidated. More than two hundred years of history of the Silesian mining industry has left a great number of industrial monuments. The obsolete post-industrial infrastructure is nowadays becoming one of the sights of the region, attracting many visitors. It can co-create the multifunctionality of the Silesian region as a tourist attraction and take part in its restructuring. In Silesia, as in many European regions, mainly local communities and organizations deal with preservation and protection of the historic industrial structures. This article shows the examples of such activities and presents the historic mines, which are accessible to the tourists in the Silesian region. It also illustrates some other possibilities of using the mining structures, apart from tourism.

2

O przekształceniach przysłowia Niedaleko pada jabłko od jabłoni we współczesnej polszczyźnie

75%

Miturska-Bojanowska J.

Język Polski

|

2019

|

vol. 99

|

issue 4

97-107

PL

We współczesnej polszczyźnie obserwujemy zarówno proces zanikania przysłów, jak i powstawanie nowych jednostek paremiologicznych. Ponadto jesteśmy świadkami przekształcania paremii już istniejących. Do takich przysłów znanych użytkownikom języka polskiego od stuleci i mających swoje ekwiwalenty w innych językach należy fraza Niedaleko pada jabłko od jabłoni. W artykule zaprezentowano przykłady „ożywiania” tytułowej paremii, manifestujące się w postaci kontekstualnych modyfikacji formy i/lub treści.

EN

In contemporary Polish, one can observe both the disappearance and formation of new paremiological units. In addition, one often witnesses or even participates in transforming the existing ones. The proverb Niedaleko pada jabłko od jabłoni (The apple doesn’t fall far from the tree), which has equivalents in other languages, has been known to users of the Polish language for centuries. The article presents examples of revitalizing this proverb, manifested in the form of contextual modifications of form and / or content.

3

LEGAL DISCOURSE: TEXT ANALYSIS AND TRANSLATION STRATEGIES

71%

VELYKODSKA O.

Comparative Legilinguistics

|

2018

|

vol. 34

53-64

UK

У статті розглядаються об’єкт, теоретичні засади та основні вимоги, які висуваються до перекладу текстів для спеціальних цілей, а саме правової та юридичної сфери. Підкреслюється необхідність інформаційно-пошукової діяльності як невід’ємної складової поняття перекладацька стратегія. Визначено, що до професійних вимог до перекладача відносяться знання лексики і граматики обох мов; знання предметної галузі, а саме правової сфери, до якої відноситься текст перекладу і вміння користуватись словниками і іншими джерелами інформації. Слід відзначити, що аналіз зовнішніх і внутрішніх параметрів тексту оригіналу і визначення адекватної перекладацької стратегії на основі доперекладацького аналізу є запорукою вірного перекладацького розуміння тексту. Оцінювання перекладу може базуватись на критеріях пов'язаних з прагматичною нормою перекладу, нормою еквівалентності перекладу і відсутність у перекладі функціонально – змістових, функціонально-нормативних і культурологічних помилок, включаючи їх підвиди.

PL

Artykuł koncentruje się na zagadnieniach związanych z tłumaczeniem prawnym, jego podstawami teoretycznymi i wymaganiami, jakie wiążą się z tego typu tłumaczeniem. Autorka zwraca uwagę na konieczność wyszukiwania informacji jako integralnej części strategii tłumaczeniowej. Stwierdzona się, że wymagania dotyczące zawodowych tłumaczy obejmują znajomość słownictwa i gramatyki obu języków, dogłębne zrozumienie pojęć używanych przez specjalistów z danej dziedziny oraz znajomość specjalistycznych terminów używanych do wyrażania tych pojęć oraz ich związków w języku źródłowym i docelowym. Zaleca się, aby ocena tłumaczenia odbywała się z uwzględnieniem norm związanych z pragmatyką przekładu i ekwiwalencją, a także zwróceniem uwagi na błędy kontekstowe, funkcjonalne i leksykalno-gramatyczne (abstrakt w języku polskim został przygotowany przez redakcję).

EN

The article deals with basic requirements to the translation for specific purposes, namely legal translation. The problem posed here is defining object and theoretical basis of legal translation. The question of the necessity of information search as an integral part of translation strategy has been raised. Detailed analysis revealed that the requirements of professional translators include knowledge of lexical and grammatical peculiarities of both languages in legal sphere; deep understanding of the concepts employed by specialists in particular field and the specialist terms used to express these concepts and their relationships in the source and target languages. It is recommended that evaluation of the translation may be done on the following principles: communicative pragmatic norms of translation; equivalent norms of translation; absence of contextual, cultural, functional, lexico-grammatical mistakes.

4

The School of Thought: Relational Processes of Lasting Existence and Transformation

71%

Marynowicz-Hetka E.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2019

|

vol. 8

|

issue 1

109-125

PL

Tekst stanowi próbę analizy cech tytułowego konceptu, jakim jest szkoła myślenia, która wyłania się w toku uczestnictwa w sytuacjach sprzyjających uwspólnianiu doświadczenia. Tworzenie tak rozumianej szkoły myślenia jest procesem relacyjnym, tak więc w tym kontekście namysł nad relacją społeczną stał się kluczowym zadaniem. Jest także wyrazem kultury praktyki podzielanej przez uczestników aktywności i tworzonej przez nich. W rezultacie tak rozumiana szkoła myślenia stanowi splot relacji, poglądów, stanowisk, które ukierunkowują aktywność, orientują ją. W tym kontekście omawiane są relacyjne procesy trwania i transformacji szkoły myślenia, ujmowanej w licznych wymiarach.

EN

This article is an attempt to analyze the features of the titular concept of the school of thought, which occurs through participation in situations that encourage the sharing of experience. The formation of a school of thought is understood as a relational process; therefore, in this context, a consideration of social relationships becomes a key task. It is also an expression of the culture of practice shared by participants in the activity and created by them. As a result, a school of thought is understood as an interweaving of relationships, opinions, and positions which direct and orient the activity. Relational processes are examined from this perspective, i.e. the processes of the lasting existence and transformation of a school of thought, presented in their many different dimensions.

5

Odpowiedź na pytanie

65%

Foucault M.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 22

|

issue 4

22-44

EN

Prezentowany artykuł Michela Foucaulta został opublikowany w 1963 roku. Foucault rozwija w nim koncepcję archeologii wiedzy – metody analizy historycznych dyskursów, którą zaprezentuje w sześć lat później w książce o tym właśnie tytule. Artykuł powstał na kanwie pytania wybranego przez autora spośród zadanych mu przez redakcję „Esprit”, które dotyczyło możliwości pojęciowego opracowania przymusu systemu dyskursywnego przy jednoczesnym zaakcentowaniu nieciągłości w jego obrębie a tym samym możliwości twórczego działania w historii ducha. A także, czy tak sformułowana aporia zakładałaby z konieczności zgodę na przymus systemu lub afirmację siły zdolnej do przekształcenia go za pomocą zewnętrznej przemocy? Tekst jest wprawką do sformułowania dojrzałej teorii dyskursu, rodzajem autoanalizy, która pozwala Foucaultowi powiązać własną metodę historyczną z „progresywistyczną polityką” myśli i rozwiązać w ten sposób dylemat pełnej determinacji i wolnego sprawstwa obecny w rozważaniach wielu strukturalistów.

6

The Structure of Transitional Remembrance Policy. A Report on Internal Correlations

63%

Marszałek-Kawa J., Wawrzyński P.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2016

|

vol. 52

223-235

PL

Raport prezentuje wyniki badań porównawczych nad związkami między narracjami pamięci a tranzycyjną polityką tożsamości. Badania zrealizowane zostały poprzez zastosowanie jakościowo- ilościowej analizy narratywnej sześciu przypadków: Chile, Estonii, Gruzji, Hiszpanii, Polski i Południowej Afryki. Artykuł omawia wewnętrzne korelacje w ramach struktury tranzycyjnej polityki historycznej w odniesieniu do trzech poziomów analizy: ogólnego, przestrzeni oddziaływania (celów polityki) i pól oddziaływania (zadań polityki). W efekcie przedstawia dwa modele – ogólny model korelacji i model korelacji wewnętrznych. Nakreślają one najważniejsze cechy opowiadania o przeszłości w toku demokratyzacji i rozwijają obecne rozumienie sposobu, w jaki argumenty historyczne mogą oddziaływać na tranzycyjną rekonstrukcję tożsamości narodowej.

EN

The research report presents results of the comparative study on relationships between remembrance narratives and transitional identity policy. It is based on the qualitative-toquantitative narrative analysis of six cases: Chile, Estonia, Georgia, Poland, South Africa, and Spain. It discusses internal correlations within the structure of transitional remembrance policy with reference to three levels of analysis: the general level, the areas of impact (objectives of the policy) level, and the fields of impact (aims of the policy) level. As a result, it offers two models – the General Model of Correlations, and the Model of Internal Correlations. These two drawings show main features of remembrance story-telling during democratisations, and they develop present understandings on the way in which historical arguments may influence transitional identity reconstruction.

7

Ekologiczne zdrowie publiczne – model na miarę XXI wieku

63%

Badora K.

Zdrowie Publiczne i Zarządzanie

|

2012

|

vol. 10

|

issue 1

EN

Public health thinking requires an overhaul, a return to and modernization around ecological principles. Ecological Public Health thinking, outlined by Tim Lang and Geof Rayner, fits the twenty-first century’s challenges. It integrates what the authors call the four dimensions of existence: the material, biological, social and cultural aspects of life. Public health becomes the task of transforming the relationship between people, their circumstances and the biological world of nature and bodies. These transitions are Demographic, Epidemiological, Urban, Energy, Economic, Nutrition, Biological, Cultural and Democracy itself. By analyzing the theory and practice of public health last two or three centuries, the authors showed an evolution in thinking about public health. The term ‘ecological public health’ characterizes times in which everything is important, when it comes to health and well-being. The challenge for policy makers is one of navigating this complexity to deliver better health and greater equality in health.

8

Dividual Africa: Nodal Issues of Tradition and Contemporaneity

63%

Kawalec A., Lukaszewicz A.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2023

|

vol. 14

|

issue 3

7-20

PL

Artykuł wstępny składa się z dwóch części. Pierwsza jest wprowadzeniem w złożoność kontekstów kulturowych kontynentu afrykańskiego i ukierunkowaniem na odczytanie owej złożoności jako specyficznej i istotnej struktury rzeczywistości kulturowej świata. Druga część wprowadza czytelnika w zagadnienia podjęte przez zespół projektowy TPAAE, poświęcone tradycji i transformacjom kenijskiego regionu przybrzeżnego.

EN

The editorial consists of two parts. The first part is an introduction to the complexity of the cultural contexts of the African continent, focusing on this complexity as a specific and important structure of the cultural reality of the world. The second part introduces the issues undertaken by the TPAAE project team, devoted to the traditions and transformations of the Kenyan Coastal Region.

9

Prosochê and the Transformation of the Self in Geoffrey Chaucer’s Poetry

63%

Ruszkiewicz D.

Perspektywy Kultury

|

2024

|

vol. 45

|

issue 2

169-180

PL

Tematem niniejszego artykułu jest pojęcie prosochê, definiowane jako skupienie się na chwili obecnej, w poezji Geoffreya Chaucera. Mimo iż sam termin grecki nie pojawia się w utworach Chaucera, to idea uważnej refleksji nad samym sobą, innymi oraz kosmosem jest mocno zaakcentowana przez angielskiego poetę, szczególnie w jego poezji dworskiej, która przedstawia postaci pogrążone w apatii oraz potrzebujące wewnętrznej przemiany. Poeta podkreśla transformacyjną moc uwagi poprzez wezwanie do przebudzenia, którego przykłady zostaną omówione w niniejszym artykule na podstawie dwóch utworów: Księga księżnej oraz Troilus i Criseyda. To, w jaki sposób poeta traktuje temat prosochê, świadczy o jego twórczym podejściu do źródeł, jak również o wrażliwości moralnej i filozoficznej refleksji.

EN

The article deals with the concept of prosochê, defined as concentration on the present moment, in Geoffrey Chaucer’s poetry. Even though the Greek term never appears in Chaucer’s poetry, the idea of attentive reflection on the self, others, and the cosmos is often articulated by the poet, especially in his courtly poetry, which construes individuals as steeped in apathy and in need of inner transformation. The poet underlines the transformative power of attention through a call to wake up, examples of which will be examined in this article, based on two poems: The Book of the Duchess and Troilus and Criseyde. It will be shown that Chaucer’s engagement with the concept of prosochê is testament to the poet’s creativity while handling his sources as well as to his moral sensitivity and philosophical reflection.

10

Trajektoria kostki cukru – przestrzeń transformacji w powieści Etüden im Schnee Yoko Tawady

51%

Sowacka J.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2021

|

issue 5

1-14

EN

This article presents a philological analysis of the transformations and liminal phenomena found in the second chapter of Yoko Tawada’s Etüden im Schnee [Études in the Snow]. The purpose of this analysis is to examine the multidimensional implications of Etüden im Schnee in an intertextual in-between space, which makes possible the constitution of non-normative possibilities of existence between the inner and the outer, and the human and the animal, worlds. The analysis is based on poststructural and postcolonial research methods.

DE

Der Artikel stellt eine philologische Analyse von Transformationen und liminalen Phänomenen dar, die sich im zweiten Kapitel von Yoko Tawadas Roman Etüden im Schnee bemerkbar machen. Beleuchtet wird die mehrdimensionale Verstrickung des Romans in einem intertextuellen Raum „dazwischen“, in dem sich nicht-normative Möglichkeiten des Daseins jenseits der Dominanz von inneren und äußeren oder menschlichen und tierischen Welten konstituieren. In die Analyse werden poststrukturale und postkoloniale Forschungsmethoden einbezogen.

PL

Niniejszy artykuł stanowi filologiczną analizę zjawisk liminalnych i transformacji w drugim rozdziale powieści Yoko Tawady Etüden im Schnee [Etiudy w śniegu]. Celem zaprezentowanego w tekście badania jest prześledzenie wielowymiarowego uwikłania Etüden im Schnee w intertekstualnej przestrzeni „pomiędzy”, w której konstytuują się nienormatywne możliwości istnienia pomiędzy dominacją świata wewnętrznego i zewnętrznego, jak również ludzkiego i zwierzęcego. W procesie eksploracji tej przestrzeni zostały zastosowane poststrukturalne i postkolonialne metody badawcze.

11

Transformacje i ich dominanty – między dynamiką i strukturą procesualności

51%

Witkowski L.

Chowanna

|

2020

|

issue 2(55)

1-22

EN

This article discusses meta-pedagogical transformation contexts in the areas of human actions and the course of human life from the perspectives of hermeneutics, critical reflection, psychoanalysis, anthropology, and the project of “applied humanities.” The following problems are addressed: 1) Shifts of the dominant among factors participating in professional processes and practices, such as dialogue, the rationality of actions, the understanding of tradition, freedom, changes, and the ideal of the space of actions; 2) Transversality, structural duality, and oscillations around dilemmas of action and dominants in psychosocial development; 3) Traps, limitations, and gaps in traditional approaches to relations between factors in a person’s identity transformation; losing track of discontinuities and internal tensions; 4) The anti-positivist breakthrough in considering the explanations of processes and the trifold “explosion effect” in transformations of agents’ emotive-cognitive representations, including their auto-transformations and interactive alliance in actions; 5) Alternative approaches to the conceptualizations presented in this article.

PL

W tekście metapedagogiczne konteksty transformacyjne w przestrzeniach działań i losów ludzkich omówiono z wykorzystaniem hermeneutyki, refleksji krytycznej, psychoanalizy, antropologii i projektu „humanistyki stosowanej”. Poruszono następujące problemy: 1) przemieszczanie dominanty wśród czynników w procesach i praktykach zawodowych, takich jak: dialog, racjonalność działań, rozumienie tradycji, wolności, zmiany, ideału przestrzeni działania; 2) transwersalność, dwoistość strukturalna i oscylacje wokół dylematów działania i dominant w rozwoju psychospołecznym; 3) pułapki, ograniczenia i luki w tradycyjnych ujęciach relacji między czynnikami w transformacji tożsamościowej człowieka, gubiące nieciągłości i napięcia wewnętrzne; 4) przełom antypozytywistyczny w rozumiejącym wyjaśnianiu procesów oraz troisty „efekt wybuchowy” w transformacjach reprezentacji emocjonalno-poznawczej podmiotów działających, w tym ich autotransformacji i przymierza interakcyjnego w działaniu; 5) inne ujęcia wskazanej konceptualizacji.

12

„Miserere” na głosy i instrumenty Pawła Szymańskiego. Konstrukcja dźwiękowa i znaczenia

51%

Kostka V.

Muzyka

|

2022

|

vol. 67

|

issue 2

29-43

EN

This article is devoted to Paweł Szymański’s Miserere for voices and instruments (1993), with the aim of discussing its sound structure and the meanings attributed to it. Based on analysis of the work and a range of literature, the author claims that Miserere is an openly intertextual work, composed freely without the application of algorithmic methods. It is characterised by the presence of two basic structures rather than one: modal Gregorian chant and four-part canon in extended major–minor tonality. These two basic structures were combined into a whole using abstract ideas typical of Szymański. One easily notes that while the solo psalmody assumes its centuries-old form, the choral parts, though colouristically resembling plainchant, consist not of monodic singing but of recitations on six pitches and whispered passages. If we compare the canon with the ultimate shape of the composition, it turns out that the former was used as the basis for ensemble sections, primarily the cello and vibraphone parts, but with many (around one third) of the canon’s notes left out. The discussion of the work’s structure ends with information about its tripartite form. The author opens the section on meanings by presenting her cognitivist stance that meanings are not intrinsic to the work, but rather the music provokes interpreters to create them. Based on her own associations, the opinions of music critics and psychology literature on emotions, the author argues that the three sections of Miserere may be interpreted as corresponding to three emotions: balance, anxiety and balance regained. The article also contains the opening of the initial canon, which the author received from the composer, a fragment of Miserere arranged by the author and a table showing the work’s form.

PL

Niniejszy artykuł jest poświęcony Miserere na głosy i instrumenty (1993) Pawła Szymańskiego, a jego celem jest omówienie konstrukcji dźwiękowej utworu oraz przypisanych mu znaczeń. Bazując na analizie utworu i różnorodnej literaturze autorka stwierdza, że Miserere jest utworem jawnie intertekstualnym, do tego skomponowanym swobodnie, tj. bez użycia metod algorytmizowanych. Cechą charakterystyczną tego utworu jest to, że zawiera nie jedną, a dwie struktury wyjściowe: modalny chorał gregoriański i czterogłosowy kanon w poszerzonej tonalności dur-moll. Obie struktury wyjściowe zostały połączone z sobą w całość za pomocą − typowych dla Szymańskiego − abstrakcyjnych pomysłów. Dosyć łatwo rozpoznać, że solowe psalmodie występują w kształcie sprzed wieków, natomiast partie chóralne barwowo przypominają chorał, ale zamiast śpiewu monodycznego zawierają recytacje na sześciu wysokościach dźwięku i fragmenty szeptane. Z porównania kanonu z ostateczną kompozycją wynika, że ten pierwszy stał się podstawą odcinków zespołowych Miserere, w tym głównie partii wiolonczel i wibrafonu i że pominięto wiele jego dźwięków (około 1/3). Na koniec rozważań na temat konstrukcji utworu padają informacje o trzyczęściowej formie. Kwestię znaczeń autorka otwiera przyjętym przez siebie stanowiskiem kognitywistycznym, z którego wynika, że znaczenia nie tkwią w utworze, lecz że utwór prowokuje interpretatora do ich stworzenia. Powołując się na własne skojarzenia, opinie krytyków muzycznych i literaturę psychologiczną o emocjach, autorka ustala, że każdej z trzech części Miserere można przypisać uczucia: równowagi, niepokoju i powrotu do równowagi. Oprócz tekstu artykuł zawiera otrzymany od kompozytora początek wyjściowego kanonu, fragment Miserere w opracowaniu autorki oraz tabelę ukazującą formę kompozycji.

Refine search results

Obszary pogórnicze w postindustrialnej transformacji Górnego Śląska

O przekształceniach przysłowia Niedaleko pada jabłko od jabłoni we współczesnej polszczyźnie

LEGAL DISCOURSE: TEXT ANALYSIS AND TRANSLATION STRATEGIES

The School of Thought: Relational Processes of Lasting Existence and Transformation

Odpowiedź na pytanie

The Structure of Transitional Remembrance Policy. A Report on Internal Correlations

Ekologiczne zdrowie publiczne – model na miarę XXI wieku

Dividual Africa: Nodal Issues of Tradition and Contemporaneity

Prosochê and the Transformation of the Self in Geoffrey Chaucer’s Poetry

Trajektoria kostki cukru – przestrzeń transformacji w powieści Etüden im Schnee Yoko Tawady

Transformacje i ich dominanty – między dynamiką i strukturą procesualności

„Miserere” na głosy i instrumenty Pawła Szymańskiego. Konstrukcja dźwiękowa i znaczenia