Search results

1

Władca idealny i tyran w myśli politycznej średniowiecza

100%

Nikodem J.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2019

|

vol. 71

|

issue 2

PL

Autor w skróconej formie prezentuje elementy średniowiecznej doktryny politycznej poświęconej spostrzeżeniom na temat władcy doskonałego/idealnego oraz władzy tyrańskiej i monarchy tyrana. Interesuje go, w jaki sposób definiowano istotę władzy monarszej, jakie wymagania stawiano królom oraz które z tych wymagań miały określać władcę idealnego. W dalszej części rozważań autor prezentuje opinie pisarzy politycznych o istocie władzy tyrańskiej, jednocześnie uwypuklając ewolucję poglądów, która swe apogeum znalazła w XV w. Wówczas stwierdzono, że tyranem przestawał być władca, natomiast stawał się nim królewski przeciwnik. Dwie kolejne przeanalizowane kwestie dotyczą stosunku poddanych do władzy tyrana oraz dyskutowanej dopuszczalności tyranobójstwa.

2

Tyrant and His Power According to John of Salisbury

71%

Surzyn J.

Horyzonty Polityki

|

2019

|

vol. 10

|

issue 33

PL

CEL NAUKOWY: Celem tego artykułu jest próba zdefiniowania tyranii w koncepcji średniowiecznego filozofa Jana z Salisbury. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Jan z Salisbury jest jednym z najciekawszych myślicieli politycznych średniowiecza. Jego praca zatytułowana „Policraticus” stała się jednym z najważniejszych tekstów politycznych średniowiecza, który analizuje między innymi problem władzy, rozdział władzy świeckiej i duchowej, problem relacji władcy z poddanymi, a także kwestię obywatelskiego posłuszeństwa i przekształcenia legalnej władzy ww władzę bezprawną. Autor stara się ukazać mechanizmy prowadzące do władzy tyrańskiej. PROCES WYWODU: Tekst analizuje wszelkie aspekty władzy tyrańskiej, przyrównując ją do władzy prawowitego księcia. Tyran zostaje ukazany na tle założeń teologicznych i politycznych, także w kontekście sprawiedliwości społecznej i praw obywateli. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Władza tyrańska jest ze swej istoty zła i nie prowadzi do harmonii i spokoju społecznego. Tyran jest uzurpatorem, a jego postępowanie niemoralne i bezprawne. Jako niesprawiedliwy władzca tyran występuje przeciwko porządkowi Boskiemu i musi liczyć się z nieuchronnością kary. Zarazem owa kara dla tyrana wpisuje się w kontekst moralno-teologiczny, to znaczy jest karą, którą wyznacza Bóg. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Ustalenia Jana z Salisbury wydają się aktualne, ponieważ wpisują się w odwieczny problem zależności władzy od moralności, a także skłonności do nadużywania władzy wobec poddanych.

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of this article is to attempt to define tyranny in the concept of the medieval philosopher John of Salisbury. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Salisbury is one of the most interesting political thinkers of the Middle Ages. His book entitled “Policraticus” became one of the most important political texts of the Middle Ages, which analyzes, among others, the problem of political authority, the separation of secular and spiritual powers, the problem of the relationship of the ruler with his subjects, as well as the issue of civil obedience and the transformation of legal power into unlawful power. The author tries to show the mechanisms leading to tyrannical power. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The text analyzes all aspects of the tyrannical political power, comparing it to that of a legitimate prince. The tyrant is shown against the background of theological and political assumptions, also in the context of social justice and citizens' rights. RESEARCH RESULTS: The tyrannical authority is, by its very nature, wrong and does not lead to social harmony and peace. The tyrant is an usurper and his power is immoral and unlawful. As an unjust ruler, the tyrant stands against the divine order and must take into account the inevitability of punishment. At the same time, this punishment for a tyrant falls within the moral and theological contexts, that is, it is a punishment which God sets. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONS: Salisbury' thought seems to be valid because it is a part of the eternal problem of the dependence of political authority on morality, as well as the tendency to abuse political power over subjects.

3

"Princeps educatus" w myśli Jana z Salisbury

51%

Dubel L.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2018

|

vol. 65

|

issue 1

EN

The Middle Ages was the era of the duality of power. The concept and understanding of power was dynamic at that time. The issue looked different in the early Middle Ages and different in the medieval period of “the enlightenment”. In this situation, the rational or rationalizing arguments were supported by both proponents of the papalistic vision of the state, as well as the supporters of the concept of autonomous secular authority. It must be borne in mind that at the time of John of Salisbury (c. 1115–1180), the State was confessional, the difference between the sacred and the profane was only just intuitively perceived and was part of a long and complex process, which in a sense, ended upon the arrival of Niccolo Machiavelli’s definition of the State. John of Salisbury formulates the following opinions on the essence of power: Firstly, it is a vision of a sinless monarch. According to him, it is basically the only condition of the recognition of the ruler as a real prince (princeps). The opposite of this legitimate authority is a tyrant. The requiremen there is appropriate education. It has to be princeps educatus (litteratus). Secondly, it is the organic vision of the state in which the political body is governed by the head, which is the habitat of reason, which is only subject to the conscience or the clergy. The construction of the State reflects the wisdom of God, who created man “in his own image and likeness”. Therefore, the State is the reflection (expression) of humanity and its reasonable part. Thirdly, the particular parts of the State (its members) imitate the man and interact with one another. The two values which were earlier raised by St. Augustine: ordinis and pax can be ensured by reasonable and thus fair authority of a prince, which was already named as public authority by John of Salisbury. Fourthly, the authority of prince is exercised in protecting the law of God both by him and by his subjects, and its objective is the realisation of the common good. The implementation of the above objectives in practice is to be the result of certain rational guarantees which are formulated by John of Salisbury towards the authority of prince.

PL

Średniowiecze było epoką dualizmu władzy. Ujęcie i rozumienie władzy było wówczas dynamiczne. Inaczej problem ten kształtował się we wczesnym średniowieczu, a inaczej w średniowiecznym okresie „oświecenia”. W takiej sytuacji po argumenty racjonalne, czy racjonalizujące, sięgali zarówno zwolennicy papalistycznej wizji państwa, jak i koncepcji autonomicznej władzy świeckiej. Pamiętać należy o tym, że w czasach Jana z Salisbury (ok. 1115–1180) państwo miało charakter wyznaniowy, różnica pomiędzy sacrum i profanum była dopiero intuicyjnie postrzegana, będąc fragmentem długiego i złożonego procesu, który w pewnym sensie zakończy dopiero definicja państwa Niccolo Machiavellego. Jan z Salisbury formułuje następujące opinie dotyczące istoty władzy. Po pierwsze, jest to wizja bezgrzesznego monarchy. To jest w zasadzie jedyny jego zdaniem warunek uznania panującego za prawdziwego księcia (princepsa). Przeciwieństwem takiej prawowitej władzy jest tyran. Służyć temu ma wymóg odpowiedniego wykształcenia. Ma to być princeps educatus (litteratus). Po drugie, organiczna wizja państwa, w którym ciałem politycznym zarządza głowa, czyli siedlisko rozumu, poddana jedynie zwierzchności sumienia, czyli klerowi. Budowa państwa odzwierciedla mądrość Boga, który stworzył człowieka „na swój obraz i podobieństwo”. Stąd państwo jest odbiciem (wyrazem) człowieczeństwa i jego rozumnej części. Po trzecie, poszczególne części państwa (jego członki) imitują człowieka i współdziałają ze sobą. Dwie wartości podnoszone wcześniej przez świętego Augustyna: ordinis i pax są możliwe do zapewnienia dzięki racjonalnie działającej i w efekcie sprawiedliwej władzy księcia nazwanej przez Jana z Salisbury władzą publiczną. Po czwarte, władza księcia realizuje się w strzeżeniu prawa Bożego zarówno przez niego, jak i przez poddanych, a jej celem jest realizacja dobra wspólnego. Realizacja powyższych założeń w praktyce ma być efektem pewnych rozumowych gwarancji, które wobec władzy księcia formułuje Jan z Salisbury.

4

The agony of striving: A Profile of Jakub Frank in Andrzej Żuławski’s “Moliwda”

45%

Misztela P., Misztela P.

Ruch Literacki

|

2018

|

issue 5

Refine search results

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

1 Czasopismo Prawno-Historyczne

1 Horyzonty Polityki

1 Ruch Literacki

1 Dubel L.

1 Misztela P.

1 Nikodem J.

1 Surzyn J.

2 2019

2 2018

Władca idealny i tyran w myśli politycznej średniowiecza

Tyrant and His Power According to John of Salisbury

"Princeps educatus" w myśli Jana z Salisbury

The agony of striving: A Profile of Jakub Frank in Andrzej Żuławski’s “Moliwda”