Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  użytkowanie ziemi przestrzeni miejskiej
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Celem artykułu jest ocena przemian użytkowania ziemi zachodzących pod wpływem procesów wynikających z rozpoczęcia wdrażania zasad gospodarki rynkowej w ostatnich latach, tj. 1992–2012, w centralnej części Krakowa – tj. w Śródmieściu. Badania zostały przeprowadzone zarówno na terenie całej dzielnicy, jak i w obrębie wchodzących w jej skład bloków urbanistycznych. Analizę przeprowadzono, opierając się na kategoriach użytków (w podziale pierwszego stopnia szczegółowości podziału użytków), grupach (w podziale drugiego stopnia) i formach użytkowania ziemi (w podziale trzeciego stopnia). Badania wykazały wzrost procesów metropolitalnych, przejawiających się wzrostem powierzchni terenów usługowych, zwłaszcza o zasięgu międzynarodowym: kultury, nauki i turystyki. Te trzy dziedziny stanowią od wielu lat główne funkcje rozwoju przestrzennego i społeczno-gospodarczego Krakowa.
EN
The aim of this article is to evaluate land use changes taking place under the influence of the processes resulting from the implementation of market economy principles in the years 1992–2012 in Central Cracow. The research covered both the entire central district and the urban blocks that belong to that area. For greater inference accuracy, the analysis was conducted according to land use categories (the first grade accuracy of land use division) as well as the groups (the second grade division) together with the forms of land use (the third grade division). The research revealed an increase in metropolitan processes manifested by growth in the actual service area devoted in the city to culture, education and tourism, which have a particularly international reach. These three areas have for many years played a leading role in Cracow’s spatial and socio-economic development.
EN
The objective of this paper is defining changes of land use as consequence of the beginning of market economy rules implementation. These transformations involved, above all, a restoration of the land rent mechanism. An increase of the land prices, particularly in central city borough, contributed to its intensified use. To illustrate the above the catering and restaurant premises connected with the growth of touring as one of several functions underscored in the land use plan of Krakow’s economic functions have been taken as an example (besides, culture, science and specialist medical treatment). The research have been conducted in Śródmieście – former 1st cadastre borough of the city. It has confirmed the expansion of area occupied by catering and restaurant activity, especially during high season of tourist visits (spring-summer-autumn). At such times owners of catering and restaurant premises extensively used available space – arranging front/back yard cafés, particularly within the built-up area (mainly in back yards) as well as within streets area (pavements) and squares (primarily in The Main Market Square). The research was carried out during summer (July-September) 2013. It showed an almost threefold easonal increase of areas used as catering and restaurant premises.
PL
Celem niniejszego artykułu jest określenie przemian użytkowania ziemi, będących następstwem rozpoczęcia wdrażania zasad gospodarki rynkowej w Polsce. Wiązały się one przede wszystkim z przywróceniem mechanizmu renty gruntowej. Wzrost ceny ziemi, zwłaszcza w centralnych dzielnicach miast przyczynił się do bardziej intensywnego jej wykorzystania. Za przykład posłużyły tereny gastronomii, wiążące się ze wzrostem znaczenia funkcji turystyki, jako jednej z kilku wyróżnianych w planach zagospodarowania przestrzennego funkcji gospodarczych Krakowa (obok kultury, nauki i wyspecjalizowanego lecznictwa). Badania przeprowadzone zostały w Śródmieściu – byłej I dzielnicy katastralnej miasta. Potwierdziły one ekspansję terenów zajętych pod gastronomię, zwłaszcza sezonowo, tj. w okresie szczególnego nasilenia ruchu turystycznego (wiosna – lato – jesień). Właściciele obiektów gastronomicznych wykorzystywali w tym czasie ekstensywnie użytkowanie przestrzenie – pod ogródki gastronomiczne, zwłaszcza na terenie zabudowy (głównie w podwórkach) oraz w obrębie ulic (na chodnikach) i placów (z Rynkiem Głównym w pierwszej kolejności). Badania przeprowadzone zostały w okresie letnim (lipiec – wrzesień) 2013 r. Wykazały one sezonowo prawie 3-krotny wzrost powierzchni terenów gastronomii.
PL
Celem artykułu jest ocena przemian powierzchni terenów zabudowy mieszkaniowej, wyróżnionych w obrębie użytków technicznych, charakterystycznych dla miast, przeprowadzona na przykładzie Krakowa. Analiza przeobrażeń tego rodzaju użytków została prześledzona w latach 2002-2015. Głównym powodem przyjęcia takiego czasokresu było uwzględnienie w niniejszej publikacji zestawień ewidencji gruntów, opracowanych przez instytucje geodezyjne co roku w oparciu o najnowsze Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 2001 r., dotyczące ewidencji gruntów, opublikowane w Dzienniku Ustaw w 2001 r. Badania można było zrealizować jedynie dla terenów zabudowy mieszkaniowej ogółem, gdyż taki rodzaj użytków wyróżnia wymieniony dokument prawny. Ocena rozmieszczenia zabudowy mieszkaniowej przeprowadzona została zarówno w skali całego miasta, jak i w oparciu o 4 jednostki ewidencyjne, niegdyś (tj. w latach 1973-1991) dzielnice administracyjne Krakowa. Badania wykazały, iż w okresie 2002-2015 nastąpił wzrost powierzchni terenów zabudowy mieszkaniowej. O ile jednak w trakcie realizacji zasad gospodarki centralnie sterowanej największym tempem rozwoju budownictwa mieszkaniowego odznaczała się Nowa Huta, o tyle współcześnie punkt ciężkości przesunął się w kierunku Podgórza, fragmentu miasta położonego na prawym brzegu rzeki Wisły. Największa powierzchnia terenów zabudowy mieszkaniowej znajdowała się w rękach osób fizycznych. W latach 2002-2015 widoczny był wyraźny jej wzrost, na rzecz spadku powierzchni terenów należących do Skarbu Państwa czy też mienia komunalnego (gmin i ich związków).
EN
The purpose of the article is to assess changes of the area of residential sites distinguished within the technical land use, characteristic for cities, carried out on the example of Kraków. The analysis of changes of that sort of sites was investigated in the years 2002-2015. The main reason for adopting such a period was to consider in the present study land register lists developed by surveying institutions every year based on the latest Regulation of the Minister of Regional Development and Construction of 2001 concerning land registers published in the Official Journal in 2001. Such research could be conducted only for total residential sites, as this type of use is mentioned by the aforementioned legal document. The assessment of the location of housing developments was conducted both within the entire city, as well as on the basis of 4 cadastral units, once (i.e. in 1973-1991) administrative districts of Kraków. The research showed that the considerable growth of the share of residential development area occurred in the period between 2002 and 2015. While during the times of centrally planned economy it was Nowa Huta that was characterised by the highest rate of development of residential areas, at the moment the focus has moved to Podgórze, a part of the city located on the right bank of the Vistula river. The largest area of residential development was in the hands of natural persons. Its clear growth was visible in the years 2002-2015, with the decline of the areas of land belonging to the State Treasury or being municipal property (of municipalities and their associations).
PL
Celem artykułu jest wyznaczenie prognoz udziału powierzchni użytków rolnych w powierzchni ogólnej na przykładzie Krakowa, do którego w okresie gospodarki centralnie sterowanej przyłączono wiele typowo rolniczych terenów, a które w ostatnich latach stały się przedmiotem intensywnej zabudowy. Badania przeprowadzone zostały dla okresu 1977–2012 w granicach miasta z danego roku spisowego. W analizie uwzględnione zostały też cztery byłe dzielnice administracyjne: Krowodrza, Nowa Huta, Podgórze i Śródmieście, zachowane dla celów bilansowych w geodezji jako jednostki ewidencyjne. Prognozy wyznaczone zostały na okres 2012–2022. W celu określenia perspektywicznych zmian struktury użytkowania ziemi – na przykładzie użytków rolnych ogółem, posłużono się metodą trendu liniowego, określającego na podstawie dłuższego okresu tendencje rozwojowe. Przeprowadzona weryfikacja potwierdziła statystyczną istotność zastosowanych funkcji matematycznych. Badania wykazały generalnie tendencję spadkową, w latach 2012–2022, udziału powierzchni użytków rolnych w powierzchni ogólnej zarówno na terenie całego Krakowa, jak i poszczególnych jego dzielnic.
EN
The article constitutes an attempt to forecast the share of farmland area in an overall area, using Cracow as an example. In fact, under the centrally planned economy, Cracow took over a large part of farmland areas, which recently have become subject to intensive development. The research was done in the years 1977–2012 within the town limits as laid out for each respective census year. The analysis takes into consideration the four former districts: Krowodrza, Nowa Huta, Podgórze and Sródmieście, all of which were preserved as cadastral units for survey balance purposes. The forecast was done for the period 2012–2022. So as to determine long-term changes in land use, taking as example the total farmland area, we have applied the linear trend method which forecasts development tendencies based upon a longer time span. The verification confirms the statistical significance of the mathematical functions used. Generally speaking, for the years 2012–2022, the research shows that the share of farmland to the total area will decrease not only for Cracow as a whole but also in its respective districts.
PL
Celem niniejszego artykułu jest ocena stopnia przeobrażeń dokonanych w strukturze użytkowania ziemi w ostatnich 20 latach (1992 -2012), tj. niemal od początku rozpoczęcia realizacji zasad gospodarki rynkowej w Polsce do chwili obecnej, na przykładzie Krakowa, a zwłaszcza najstarszej jego części – tj. byłej dzielnicy katastralnej miasta, funkcjonującej w latach 1867–1951, Śródmieścia. Badania przeprowadzone zostały w obrębie bazy noclegowej turystyki – dziedziny gospodarki, jednej z kilku wiodących, obok kultury i nauki, w rozwoju przestrzenno-gospodarczym miasta.
EN
This article is aimed at evaluating the extent of land use conversions which took place in the recent 20-years’ period (1992–2012), viz. almost since the very beginning of the market-oriented economy in Poland, up to the present day, taking Cracow as an example, and particularly its oldest part–viz. Śródmieście, a former cadastral district functioning in the years 1867–1951. Tourist accommodation services were investigated– apart from culture and science - one of the few leading economy branches in the town’s spatial and business development.
PL
Artykuł stanowi kontynuację wcześniejszych opracowań autora dotyczących umacniania się funkcji gospodarczych Krakowa. Głównym przedmiotem badań stała się jedna z najstarszych funkcji wiodących miasta – tj. nauka. Celem artykułu jest analiza przemian użytkowania ziemi na obszarze zajętym przez ten sektor gospodarki zarówno w 1983 r., jak i w 2012 r. przeprowadzona na przykładzie najstarszej części Krakowa, byłej dzielnicy katastralnej – Śródmieście. W następstwie przeprowadzonych badań, zwłaszcza terenowych, zarejestrowano wzrost powierzchni zajętej przez naukę i szkolnictwo wyższe w tej części miasta z 3,27% w 1983 r. do 4,03% w 2012 r. Badania wykazały również wzrost powierzchni zajętej przez inne działy gospodarki, także uznane w przeszłości jako wiodące w rozwoju Krakowa, tj.: kulturę i turystykę, natomiast spadek powierzchni terenów użytkowanych przez przemysł, funkcji rozwijanej szczególnie w okresie gospodarki centralnie sterowanej.
EN
The article is the continuation of the Author's previous studies on the reinforcement of Krakow economic functions. The main object of the research is one of the oldest leading functions of the city, namely science. The aim of the article is the analysis of the transformations of the land use in the area occupied by this sector of economy both in 1983 and in 2012, carried out on the example of the oldest part of Krakow, the former cadastral district - Śródmieście. As a result of the conducted research, field research in particular, an increase in the area occupied by science and higher education in this part of the city was noted, from 3.27% in 1983 to 4.03% in 2012. The research also showed the growth of the area occupied by other sectors of economy, also considered in the past as leading in the development of Krakow, namely culture and tourism, and a decrease in the areas used by industry, the function particularly developed in the period of the centrally planned economy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.