Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 29

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  universals
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Content available remote

Category Theory and Set Theory as Theories about Complementary Types of Universals

100%
Ellerman D.
Logic and Logical Philosophy
|
2017
|
vol. 26
|
issue 2
145–162
EN
Instead of the half-century old foundational feud between set theory and category theory, this paper argues that they are theories about two different complementary types of universals. The set-theoretic antinomies forced naïve set theory to be reformulated using some iterative notion of a set so that a set would always have higher type or rank than its members. Then the universal u_F = {x | F(x)} for a property F(.) could never be self-predicative in the sense of u_F \in u_F . But the mathematical theory of categories, dating from the mid-twentieth century, includes a theory of always-self-predicative universals - which can be seen as forming the “other bookend” to the never-self-predicative universals of set theory. The self-predicative universals of category theory show that the problem in the antinomies was not self-predication per se, but negated self-predication. They also provide a model (in the Platonic Heaven of mathematics) for the self-predicative strand of Plato’s Theory of Forms as well as for the idea of a “concrete universal” in Hegel and similar ideas of paradigmatic exemplars in ordinary thought.
2
Content available remote

Simplification in inter- and intralingual translation – combining corpus linguistics, key logging and eye-tracking

100%
Kajzer-Wietrzny M., Whyatt B., Stachowiak K.
Poznań Studies in Contemporary Linguistics
|
2016
|
vol. 52
|
issue 2
235-237
EN
As some scholars view inter-and intra-lingual translation as a parallel activity, it is vital to establish to what extent the products of these processes are alike, and whether the processes themselves differ. This paper investigates stylistic simplification, a frequently hypothesised translation universal which involves, among others, breaking up long sentences in the process of translation (Laviosa 2002). One of the parameters commonly used in the investigations of simplification in translations is the average sentence length. In the present study we focus on sentence length to see if the tendency to incorporate stylistic simplification is equally present in the products of inter-and intralingual translation; what phases of the translation process are decisive for sentence length; whether the scope of consultation with the source text affects sentence length. Finally, we will try to verify if average sentence length is dependent on the level of translation experience.
3
Content available remote

Phonology, Naturalness and Universals

100%
Maddieson I.
Poznań Studies in Contemporary Linguistics
|
2009
|
vol. 45
|
issue 1
131-140
EN
This paper briefly surveys several conceptions of naturalness in phonology, touching primarily on typological frequency and the notion of "phonetic motivation". It is argued that typological frequency is not a reliable indicator of what is "phonetically motivated" as relative frequency patterns are the outcomes of more complex interactions, including non-phonetic factors. Phonetic motivations are diverse and include random variations, not only deterministic results, as is often desired. Models that view phonological patterns as emerging from complex interactions of a variety of natural factors are the most satisfying.
4
Content available remote

Nově identifikovaná díla Štěpána z Pálče († 1423): komentář k Tractatus de universalibus Jana Wyclifa a Opera logicalia z let 1391-1393

100%
Dekarli M.
Střed. Časopis pro mezioborová studia Střední Evropy 19. a 20. století. / Centre. Journal for Interdisciplinary Studies of Central Europe in the 19th and 20th Centuries.
|
2020
|
vol. 50
|
issue 2
127-170
EN
Nine evident cases of intertextuality, along with further apparent borrowings, provide proof of evidence for Páleč’s authorship of the commentary. The second part of the study presents the palaeographical and context analysis along with contextualisation of other treatises (De suppositionibus, Notabiliora confusionum, Notabiliora consequentiarum, Notabiliora super Billingham, and Collecta obligationum). The determined cross-references between them have revealed that all texts, together with Disputata confusionum, comprise Páleč’s parva logicalia circle of treatises from 1391 and 1393 heavily reliant on English logic textbooks (Richard Billingham, William Heytesbury, Richard Ferrybridge or Richard Brinkley). The extant treatises derive from Štěpán’s lectures on logic held at the Prague Faculty of Arts during the early 1390s. All texts shed new light into the context and process of John Wyclif’s proliferation in late medieval Bohemia.
5
Content available remote

Stvoření univerzálií podle Jana Husa : (Ke kvestii „Utrum omne testimonium fidei…“)

86%
Kaluza Z.
Filosofický časopis (Philosophical Journal)
|
2015
|
vol. 63
|
issue 6
893-905
EN
This study determines, from a doctrinal view, the date of the origin of Hus’s Quaestio de testimonio fidei christianae as, at the earliest, in the year 1408, and it displays in particular detail Hus’s teaching and its sources in this regard. Among these sources belong on the one hand the texts of Hus’s teacher Stanislav of Znojmo, on the other hand the texts of John Wyclif. It is the tracts of these two that allow one to reconstruct the doctrine of Hus’s standpoint. It is shown that Hus, like Stanislav and Wyclif, was a proponent of the dual creation of universals, that is by a pure act of God and by a pure potential in the sense of first matter. Hus addressed this quaestio in a theological context, or more exactly in the context of Christian faith, although his vocabulary preserves the semblance of philosophical language. Hus clearly sought, in this quaestio, to say that human reason is not capable of knowing universals, but that universals were revealed in scripture (Gen 1,21-25), and therefore every Christian must recognise their existence on the basis of faith.
6
Publication available in full text mode
Content available

Some remarks on laghu-tattva-sphota XXI.9-24

86%
Glinicka M.
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
|
2015
|
vol. 29
|
issue 2
172-180
EN
The article is aimed at analysis of 9–24 stanzas of XXI chapter of philosophical poem Laghu-tattva-sphoṭa, i.e. A Light Bursting of the Reality, authored by Amṛtachandra-sūri (10th c. A.D.), the Jain thinker. Chapter XXI is dedicated to the problem of universals and particulars, meaningful and influential subject of Indian, as well as Western philosophy.
7
Publication available in full text mode
Content available

Materia i przyczynowość - konkrety czy uniwersalia?

86%
Heller M.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2011
|
issue 48
33-45
PL
Humean doctrine on causality is well known. Since all our knowledge comes from experience, we are able to know that “B follows A” (B propter A) but not that “B is caused by A” (B propter A). All the rest comes from our mental habits. If we limit ourselves only to sensual experience, nothing more can be claimed on causality. However, such a strategy is very far away from what is done in physics. We cannot forget about mathematical structures physics employs for modeling the world. And there are mathematical structures that model what is transparent for sensual perceptions but what is essential for causal interaction. This is also true as far as the Newtonian physics was concerned but to see this more sophisticated philosophy of physics is needed than that Hume had at his disposal. In contemporary physics, causal interactions, as modeled by mathematics, can be drastically different from our everyday imaginations. For instance, causally related events can be space-like separated.
8
Publication available in full text mode
Content available

On Aristotelian Category of Substance. Exegetic Variations from Plotinus to Ammonius

72%
Cardullo R. L.
Peitho. Examina Antiqua
|
2014
|
vol. 5
|
issue 1
59-90
EN
One of the main difficulties that Neoplatonic commentators of Aristotle face is the different treatment that the Categories and the Metaphysics offer to the question of the substance. After describing briefly the status quaestionis ousiae in Aristotle, and after tracing the main Neoplatonic interpretations of this doctrine (from Plotinus’ negative one to Porphyry’s positive and “conciliatory” one), this article attempts to demonstrate that the Neoplatonists of Athens and Alexandria, Syrianus and Ammonius, inaugurate a new interpretation of the Aristotelian doctrine. With regard to the category of substance in general and to the question of substantiality of “immanent form” in particular, this new interpretation goes beyond the positions of Plotinus and Porphyry and returns the ontological value to the Aristotelian substances. Unlike Plotinus, who recognized as ousia only that one intelligible, that is five genres of the Platonic Sophist, and unlike Porphyry, who defused the anti–Platonic fuse of the Categories, giving to this treaty a mainly semantic skopos, these philosophers, through their original study of the theory of the three states of katholou, already shed in the Porphyrian Eisagôgê, fit the immanent forms of Aristotle, recognized as substances and as a reflection of the transcendental universal, into the late antique Neoplatonic metaphysical triadic structure.
9
Publication available in full text mode
Content available

Odmienne języki teologiczne w dialogu katolicko-ewangelickim

72%
Herbut J.
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
|
2018
|
vol. 38
|
issue 1
301-332
EN
The main thesis of the paper states that Catholic theology and Evangelical theology use different languages. The differences stem from the philosophical dispute about universals. The following positions emerged in the debate: radical realism (universalia ante rem), moderate realism (universsalia in re) and nominalism (notitia intuitiva et notitia abstractiva). The language of Catholic theology is a language of moderate realism, while the language of Evangelical theology is a language of nominalism. The linguistic differences result in a different understanding of important theological statements. The paper uses an analysis of selected fragments from a Catholic and an Evangelical catechism as a basis for the demonstration of the way the following issues are understood: (1) knowledge of God, (2) the concept of original sin, (3) the nature of the Church, (4) the origin of sacraments, (5) life in the world to come.
PL
Główna teza artykułu stwierdza, że teologia katolicka oraz teologia ewangelicka posługują się różnymi językami. Różnice są zakorzenione w filozoficznym sporze o uniwersalia. W sporze tym ukształtowały się następujące stanowiska: realizm skrajny (universalia ante rem), realizm umiarkowany (universalia in re) oraz nominalizm (notitia intuitiva et notitia abstractiva). Język teologii katolickiej jest językiem realizmu umiarkowanego, natomiast język teologii ewangelickiej – językiem nominalizmu. Różnice językowe mają wpływ na odmienne rozumienie istotnych twierdzeń teologicznych. W artykule pokazano – na przykładzie analizy wybranych tekstów z katechizmu katolickiego i ewangelickiego – różnice w rozumieniu i interpretacji takich kwestii, jak: (1) poznawanie Boga, (2) pojęcie grzechu pierworodnego, (3) natura Kościoła, (4) geneza sakramentów, (5) życie w przyszłym świecie.
10
Content available remote

Filosoficko-teologické základy myšlení Jana Husa: Univerzálie a některá s nimi spojená témata

72%
Pavlíček O.
Filosofický časopis (Philosophical Journal)
|
2015
|
vol. 63
|
issue 6
859-892
EN
Jan Hus is especially well-known as a preacher and theologian whose activities anticipated the European protestant reformation and the hussite movement. It should not be forgotten, however, that Hus worked for many years as a teacher at the Faculty of Liberal Arts. He was therefore also a philosopher reflecting on contemporary subjects, among which was the reception of the philosophical thought of John Wyclif at Prague University, and the discussion of the reality of universals connected with it. The study maps Hus’s realist conception of universals on the basis of an analysis of the dispersed fragments of his pronouncements on universals from his quaestiones and from his Sentences commentary. The author divides this mapping into four different contexts: (1) God’s nature and the Trinity of Persons; (2) the ideas in God’s mind; (3) being as an analogical quasi-universal; and (4) the very conception of universals, that is of genera and species. In these different thematical areas, the study shows that Hus’s realism played an important role in his philosophico-theological thought of constituting its philosophical grounding. It could be said that although Hus’s realistic attitudes were influenced to a great extent by the thought of John Wyclif, Hus rejected or softened Wyclif’s hete­rodox opinions and the demands stemming from realism. Hus’s metaphysical standpoint, in the writings in question, also do not show a direct connection with his thoughts on church reform.
11

Problem oddzielenia i Platoński argument z natury narzędzi

72%
Tiuryn T.
Edukacja Filozoficzna
|
2021
|
issue 72
89-123
PL
Pojęcie oddzielenia jest jednym z najważniejszych i zarazem najbardziej spornych pojęć opisujących Platońską teorię idei. Arystoteles wskazuje na oddzielenie jako tę cechę idei, która odróżnia je od immanentnych powszechników. Pomimo wagi tego pojęcia, nie ma wśród współczesnych badaczy zgody co do tego, jak je rozumieć: dwie główne propozycje to niezależność ontologiczna oraz odrębność. Spór toczy się również wokół pytania, czy tego rodzaju cecha idei w dialogach Platona faktycznie występuje. W swoim artykule opisuję niektóre stanowiska występujące współcześnie w sporze o oddzielenie idei, a następnie przedstawiam własną interpretację oddzielenia i jego obecności w dialogach Platona. W szczególności punktem odniesienia jest dla mnie stanowisko Gail Fine. W moim ujęciu oddzielenie idei rzeczywiście jest związane z niezależnością ontologiczną, ale ta cecha idei wynika z faktu, że mają one specyficzny sposób istnienia, a mianowicie są doskonałymi wzorami, które nigdy nie są w sposób pełny zrealizowane w świecie zmysłowym. W dalszej części artykułu pokazuję, że interesującym argumentem na rzecz oddzielonego istnienia idei w dialogach Platona jest zwykle pomijany argument z natury narzędzi zawarty w Kratylosie. W końcowych sekcjach tekstu staram się pokazać, że ten argument możemy rozszerzyć również na pozostałe idee, jeśli weźmiemy pod uwagę, że u Platona idee są przyczynami celowymi, które wyznaczają kierunek rozwoju rzeczy zmysłowych.
EN
The notion of separation is one of the most important and yet most contested notions describing Plato’s theory of ideas. Aristotle points to separation as the feature of ideas that distinguishes them from immanent universals. Despite the importance of this notion, there is little consensus among contemporary scholars on how to understand it: the two main proposals are ontological independence and numerical distinctness. There is also disagreement about whether separation of ideas can actually be found in Plato’s dialogues. In my paper, I describe some of the contemporary positions in the debate about the separation of ideas, and then I offer my own account of separation and its presence in Plato’s dialogues. In particular, Gail Fine’s position on separation is a point of reference for my reading. On my account, separation is indeed associated with ontological independence, but this feature of ideas is due to the fact that they have a specific mode of existence, namely, they are perfect paradigms that are never fully realized in the world of sensible objects. In the paper I show that an interesting argument in Plato’s dialogues for a separate existence of ideas is the usually overlooked argument from the nature of tools in the Cratylus. In the final sections of my paper, I try to show that we can extend this argument to other ideas if we take into account the fact that in Plato’s theory ideas are final causes that determine the goal and direction of the development of sensible objects.
12
Publication available in full text mode
Content available

Tomasz z Akwinu i widmo ukrytego nominalizmu

72%
Głowala M.
Roczniki Filozoficzne
|
2022
|
vol. 70
|
issue 3
325-346
EN
In the paper, I discuss the interpretation of the Thomistic theory of universals put forward in Paweł Rojek’s book Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne [Tropes and Universals: Ontological Investigations] in the context of the issue of hidden nominalism. My aims are threefold. (i) I suggest a more precise definition of a universal that enables a defence of basic claims by Rojek concerning hidden nominalism; (ii) I show that the interpretation of Aquinas put forward by Rojek does in fact collapse into hidden nominalism; (iii) I offer another interpretation of the Thomistic theory of universals based on the theory of triplex status naturae that seems free from the trap of hidden nominalism.
PL
W artykule dyskutuję z interpretacją tomistycznej teorii uniwersaliów w książce Pawła Rojka Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne w kontekście problematyki „ukrytego nominalizmu”. Stawiam sobie w nim trzy cele. (i) Proponuję uściślenie definicji powszechnika, pozwalające bronić zasadniczych tez Pawła Rojka dotyczących ukrytego nominalizmu; (ii) pokazuję, że zaproponowana przez Pawła Rojka interpretacja Akwinaty sama popada w ukryty nominalizm; (iii) proponuję, w oparciu o teorię triplex status naturae Awicenny, inne odczytanie tomistycznej teorii uniwersaliów, które wydaje mi się unikać pułapki ukrytego nominalizmu.
13
Publication available in full text mode
Content available

Wszystkie odcienie passiflory: trzy pojęcia uniwersaliów i uprawdziwiacze

72%
Kleczka K.
Roczniki Filozoficzne
|
2022
|
vol. 70
|
issue 3
347-365
EN
The aim of this article is to compare the three concepts of universals presented in “Tropes and Universals” by Pawel Rojek with theories of truthmaking. Rojek presents three approaches to the problem of unity in multiplicity: (1) specific unity which involves abstract properties, (2) general unity based on undefined aspects, and (3) concrete universals. Rojek proposes to interpret the first two in scope of truthmaking, by invoking the “passionfruit argument” and developing his own version of it. In my paper I follow Rojek's steps by developing his comparison to truthmakers to the concept of concrete universals. That development involves Schaffer’s priority monism and the concept of “the most promiscuous truthmaker”. Finally, I present my own version of the “passionfruit argument” that uses the notion of grounding.
PL
Celem artykułu jest zestawienie trzech koncepcji uniwersaliów prezentowanych przez Pawła Rojka w Tropach i uniwersaliach z koncepcjami uprawdziwiania. Rojek poddaje analizie trzy podejścia do problemu jedności w wielości: (1) jedności szczegółowej obejmującej abstrakcyjne własności, (2) jedności ogólnej uchwytującej nieokreślone aspekty oraz (3) wyróżnienie konkretnych uniwersaliów. Dwa pierwsze interpretuje w odniesieniu do teorii uprawdziwiania, przywołując „argument z passiflory” i rozwijając jego autorską wersję. W tekście kontynuuję refleksję Rojka, rozwijając ją w odniesieniu do trzeciej koncepcji uniwersaliów, czyli konkretnych powszechników. Zestawiam je z monizmem Jonathana Schaffera, aby następnie zbudować trzecią wersję „argumentu z passiflory” opartą na ufundowaniu.
14
Publication available in full text mode
Content available

Uniwersały Rady Nieustającej z lat 1775–1788. Część I: Charakterystyka ogólna

72%
Głuszak M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2019
|
vol. 22
37-49
EN
Universals (pol. uniwersały) – normative acts of an executive or information nature adopted by the Permanent Council (pol. Rada Nieustająca) in 1775–1788 – constitute an important, though not yet widely discussed in the literature, aspect of its activity. They were addressed to the indicated group of entities: central and local offices, courts, civil and military authorities, magistrates or residents of specific lands and voivodships. Universals, issued between the sessions of the Sejm, enabled the Council to systematically organize and regulate matters not reserved for the legislative authority. The general scope of the universals included, among others, the problems of the court system, substantive and procedural law, economy, social and educational policy, and border issues.
PL
Uniwersały – akty normatywne o charakterze wykonawczym lub informacyjnym uchwalane przez Radę Nieustającą w latach 1775–1788 – stanowią istotny, choć nieomawiany dotąd szerzej w literaturze aspekt jej działalności. Adresowano je do określonej grupy podmiotów: urzędów centralnych i lokalnych, sądów, władz cywilnych i wojskowych, magistratów lub mieszkańców konkretnych ziem i województw. Uniwersały, wydawane między obradami sejmu, umożliwiały Radzie bieżące porządkowanie i regulowanie materii niezarezerwowanych dla władzy ustawodawczej. Zakres przedmiotowy uniwersałów obejmował między innymi problematykę: ustroju sądów, prawa materialnego i procesowego, gospodarki, polityki społecznej i edukacyjnej oraz spraw granicznych.
15
Publication available in full text mode
Content available

Uniwersały Rady Nieustającej z lat 1775–1788. Część III: Materie ekonomiczne

72%
Głuszak M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2021
|
vol. XXIV
|
issue 24
113-129
EN
The matters most frequently discussed in the universals of the Permanent Council, apart from the issues of the judiciary and judicial law, were matters related to economics. Particular emphasis was placed on the functioning of royal cities under the supervision of the Police Department of the Permanent Council, including control over the course of propination auctions. In single universals, the Council focused its attention, among others, on the issues of road infrastructure, agriculture, forestry, the raw materials industry, trade and treasury.
PL
Obok problematyki sądownictwa i prawa sądowego, materią najczęściej poruszaną w uniwersałach Rady Nieustającej były sprawy z zakresu ekonomii. Szczególny nacisk położono na kwestie funkcjonowania miast królewskich, znajdujących się pod dozorem Departamentu Policji Rady Nieustającej, w tym kontroli nad przebiegiem licytacji propinacyjnych. W pojedynczych uniwersałach Rada skupiła swoją uwagę m.in. na problematyce: infrastruktury drogowej, rolnictwa, leśnictwa, przemysłu surowcowego, handlu i skarbowości.
16
Publication available in full text mode
Content available

Uniwersalizm w kalejdoskopie kultur: w sprawie edukacji globalnej dorosłych

72%
Przybylska E.
Rocznik Andragogiczny
|
2018
|
vol. 25
67-80
EN
The paper focuses on universals that can be found in most cultures. The perspective which is presented in the paper is based upon a belief that universals are not an antinomy or antithesis to cultural diversity. Such a view is in line with this of numerous anthropologists who claim that the need for questioning the universals comes from their great number and multi-facetedness as well as life worlds that are constructed by individuals living in diverse communities. The paper is related to global education of adults in the society, the one that serves global understanding and global order. Bearing in mind the growing nationalist tendencies even in historically tolerant countries such as Sweden, the UK or the USA, it is advisable that we talk about these challenges and values and include in educational offers the content that inspires reflection of things that are common for all humans. The text presents chosen plots of the current debate on cultural universals, displaying especially the arguments for including this issue to the educational programme for cducators and to the educational offer for adults.
PL
Artykuł dotyczy uniwersaliów, czyli powszechników występujących we wszystkich bądź w większości kultur. Przyjęta w nim perspektywa bazuje na przeświadczeniu, iż uniwersalia nie stanowią ani antynomii, ani antytezy do różnorodności kultur. Pogląd ten wpisuje się w głoszony przez coraz liczniejszych antropologów pogląd, iż potrzeba pytań o uniwersalia kulturowe wynika w istocie z wielości i wielokształtności kultur oraz indywidualnych światów życia, konstruowanych przez jednostki żyjące w obrębie zróżnicowanych społeczności. Artykuł odnosi się do edukacji globalnej dorosłego społeczeństwa, służącej porozumieniu i ładowi na świecie. W sytuacji nasilających się tendencji nacjonalistycznych, nawet w krajach historycznie tolerancyjnych, jak: Szwecja, Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone Ameryki, warto o tych wyzwaniach i wartościach mówić, zastanowić się nad kształtem (zagadnienia, formy, miejsce, grupy docelowe) edukacji globalnej oraz włączać do ofert edukacyjnych treści inspirujące do refleksji nad tym, co ludziom wspólne. Tekst prezentuje wybrane wątki aktualnej debaty na temat uniwersaliów kulturowych, eksponując zwłaszcza argumenty przemawiające za włączeniem tej problematyki do programów kształcenia pedagogów i oferty edukacyjnej dla dorosłych.
17

Смыслообразующая роль звуковых образов в романе Ольги Грушиной The Dream Life of Sukhanov (Жизнь Суханова в сновидениях)

58%
Niefagina G.
Slavica Wratislaviensia
|
2015
|
vol. 161
83 - 93
EN
The article deals with sound images in the poetics of Olga Grushin’s novel The Dream Life of Sukhanov. The author analyses the role of sound in creating time and space images, types and functions of sound, as well as studies the phenomenon of silence as a universal. Sounds act as mediators between the hero’s past and present, as markers of time and space shifts, and key events of the plot. All these sound functions are connected with the main aim of the writer — to form and shape the spiritual biography of a creative person whose life covers the 1930–1980s.
18
Publication available in full text mode
Content available

La e-langue des jeunes en France et en Ukraine

58%
Bilas A.
e-Scripta Romanica
|
2019
|
vol. 7
40-51
EN
The article proposes the comparative study of the new forms of youth’s slang induced by the development of communication via Internet and its impact on common communication and language. Our study also considers scientific literature examining e-language markers of French and Ukrainian youth striving for sociolinguistic cooperation under the analyzed sociolect circumstances. The multidisciplinary approach makes it possible to construct the typology of the youth’s e-language forms.
FR
Le cadre de cet article est l’étude comparative des nouvelles formes de la langue des jeunes induites par le développement de la communication par Internet et son impact sur la communication et la langue communes. Notre étude s’appuie également sur toute une littérature qui cherche à penser les formes de la langue des jeunes à partir de l’analyse des marqueurs de la e-langue des jeunes en France et en Ukraine afin de dégager la cohérence sociolinguistique des universaux de ce sociolecte. Une approche pluridisciplinaire permet de construire une typologie des formes de la e-langue des jeunes.
19
Publication available in full text mode
Content available

A Modest Proposal for Resolving the Apparently Never-Ending Evolution Debate: Reconsidering the Question

58%
Redpath P. A.
Studia Gilsoniana
|
2019
|
vol. 8
|
issue 2
351-399
EN
The author makes an attempt to show why (1) Darwin’s teaching in The Origin of Species by Means of Natural Selection and The Descent of Man and Selection in Relation to Sex cannot be “scientific” in a modern, classical, or any, sense and that, consequently, in them, (2) Darwin did not scientifically prove the reality of evolution of species. He claims that, while the question of the origin of genera and species is principally and primarily a metaphysical problem, Darwin’s ignorance of the nature of philosophy and metaphysics and the complexity of the problem of the nature of genera and species caused him mistakenly to frame this metaphysical problem as one of physics, more precisely as one of biology, which Darwin reduced to a natural history of living, physical beings.
20
Content available remote

Noemat jako sens. Problem przedmiotu świadomości w transcendentalnym idealizmie Husserla

58%
Rosiak M.
Diametros
|
2017
|
issue 52
107-126
PL
Artykuł jest kontynuacją tekstu Odniesienie intencjonalne i jego przedmiot w perspektywie transcendentalnego idealizmu Husserla (Diametros 50). Zawiera uzupełniające rozważania dotyczące kwestii satysfakcjonującego rozumienia Husserlowskiego pojęcia noematu, przy czym zmierzam nie tyle do samej interpretacji tekstu Husserla, ile do uchwycenia rzeczowej kwestii: co jest intencjonalnym odniesieniem świadomości. W zgodzie z niektórymi enuncjacjami Husserla staram się bronić stanowiska, że noemat, sens i przedmiot intencjonalny są w zasadzie tożsame. Przy takiej interpretacji pojęcie przedmiotu nie może oczywiście zachować swego zwykłego sensu. Na przykładzie Ingardenowskiej koncepcji przedmiotu czysto intencjonalnego pokazuję trudności, jakie powoduje uznanie, że noemat jest przedmiotem odrębnym od świadomości, choć od niej egzystencjalnie zależnym. Podejmuję też w związku z analizą pojęcia rdzenia noematycznego kwestię roli powszechników w Husserlowskiej teorii świadomości.
EN
The paper develops the argument presented in my earlier article, Intentional Reference and Its Object in Husserl’s Transcendental Idealism (Diametros 50). It contains further considerations on the proper understanding of Husserl’s notion of noema. My aim is not only to present an interpretation of Husserl’s text, but primarily to understand what constitutes an intentional reference of an act of consciousness. I agree with some of Husserl’s claims in Ideas, Book I, that noema, sense and intentional object are basically the same. This standpoint implies, however, a drastic reinterpretation of the notion of an object. I refer to Ingarden’s conception of a purely intentional object to show the difficulties connected with regarding noema as an object separate from consciousness but still existentially dependent on it. Analyzing Husserlian notion of a noematic core I emphasize the relevance of universals for Husserl’s theory of consciousness.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.