Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 21

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  urzędnik
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
EN
The definition of public administration has changed due to political and geopolitical changes. In the contemporary literature on the subject, emphasis is placed on the objective and subjective dimension of administration. The perspective of the subjectivity points to formal and legal issues such as: the legal basis of issued decisions or the very process of issuing administrative decisions. The issue of subjectivity, on the other hand, focuses on the relationship between the citizen and the office, as well as between the citizen and the official. This approach also allowed for a permanent introduction of the notions of public good and public interest. Both notions, axiologically, indicate that the main goal of public administration should be to provide efficient and legal service to citizens. The area of administration is not only about the interpretation of dry acts of law, but also deals with the relationship between the citizen and the official, as well as between the officials themselves, and between the official and the superior under the employment relationship. Good administration consists of all these relationships. The aim of the article is to reflect on the possibilities of developing good administration in terms of ethics and to try to answer the question about the conditions that should exist for good administration to be not only a theoretical term, but also practically implemented in everyday life.
PL
Definicja administracji publicznej zmieniała się na wskutek zmian politycznych i geopolitycznych. W współczesnej literaturze przedmiotu kładzie się nacisk na wymiar przedmiotowo-podmiotowy administracji. Perspektywa przedmiotowości nakierowuje na kwestie formalno-prawne takie jak: podstawa prawna wydawanych decyzji czy sam proces wydawania decyzji administracyjnych. Kwestia podmiotowości natomiast nakierowuje na relacje między obywatelem a urzędem, a także między obywatelem a urzędnikiem. Takie podejście pozwoliło także na wprowadzenie w sposób trwały pojęcia dobra publicznego i interesu publicznego. Oba pojęcia aksjologicznie naprowadzają na wskazanie, iż celem administracji publicznej powinna głównie troska o sprawną i zgodną z obowiązującym prawem obsługę obywatela. . Obszar dotyczący administracji nie dotyczy tylko interpretacji suchych aktów prawa, lecz także dotyka kwestii stosunków między obywatelem a urzędnikiem, a także między samymi urzędnikami oraz między urzędnikiem a przełożonym w ramach stosunku pracy. Na dobrą administracje składa się całość tych relacji. Celem artykułu jest refleksja na temat możliwości rozwoju dobrej administracji na gruncie etyki oraz próba odpowiedzi na pytanie o warunki, jakie powinny zaistnieć, aby dobra administracja była nie tylko teoretycznym terminem, ale także praktycznie realizowanym w życiu codziennym
Prawo
|
2019
|
issue 327
115-127
EN
The protection of officials is aimed at ensuring the functioning of the state which is a common good of all citizens. Protection based on criminal law regulations is a special kind of protection. In the lands of the former Russian partition after 1918, until the adoption of the Polish criminal code in 1932, it was granted on the basis of the provisions contained in Part Six of the Russian Criminal Code of 1903 (the so-called Tagantsev code). It was not straightforward because the Russian code was characterized by excessively detailed regulations which created problems with its application in practice. The application of this code required adapting its old content to new conditions. Providing protection to civil servants was, however, one of the main tasks of the revived Polish state.
EN
The article performs a consideration of the oath in the civil service. The paper focuses on the analysis of the oath as a legal institution and aims to determine its meaning, legal character and function. The legal qualification of the oath in the civil service requires taking into account both its private-legal and public-legal aspects. Particularly important in terms of protecting the rights of persons performing the oath is the public-law relationship between the person taking the oath and the public administration authority taking it. Commencement of performance of duties at the entrusted post depends on fulfilment of the oath (which takes place the moment the oath is taken). The legal classification of the act of taking the oath should therefore take into account the need to provide adequate guarantees for protecting the rights of persons obliged to perform it.
PL
W artykule przeprowadzono rozważania na temat ślubowania w służbie cywilnej. Skupia się on na analizie ślubowania jako instytucji prawnej i ma na celu określenie jego znaczenia, charakteru prawnego oraz funkcji. Prawna kwalifikacja ślubowania w służbie cywilnej wymaga uwzględnienia zarówno jego aspektów prywatnoprawnych, jak i publicznoprawnych. Szczególnie istotne, pod kątem ochrony praw osób składających ślubowanie, jest dostrzeżenie publicznoprawnej relacji pomiędzy taką osobą a organem administracji publicznej odbierającym ślubowanie. Rozpoczęcie wykonywania obowiązków na powierzanym stanowisku jest bowiem uzależnione od dopełnienia aktu ślubowania (które następuje z chwilą jego odebrania). Kwalifikacja prawna czynności odebrania ślubowania powinna więc uwzględniać potrzebę zapewnienia odpowiedniej gwarancji ochrony praw osób zobowiązanych do jego złożenia.
EN
The article investigates the origins of corrupt relationships whose foundation can be found even at the biological stage of the development of nature and human. Corruption existed in every society in all periods of human history. Complaints that the world will be destroyed because of bribery and corruption were commonplace, e.g. on a Assyrian clay tablet in 2800 BC. People, who were dependent on the forces of nature, and grace of their leaders, have always tried to appease them and brought gifts (bribery), in other words — committed active corruption. An expensive gift was profitable and identified a person among the applicants which was a guarantee that his request will be fulfilled. It should be noted that at this stage a gift (bribe) cannot be considered as a harmful phenomenon, it plays a positive role as exempting people who manage a separately formed society from everyday domestic concerns. The person who brings the gift cannot expect a favorable response, they can only hope for it. This allows us to draw some conclusions: corruption is a prerequisite for the possibility of obtaining benefits depending on the social status; relations in the form of a gift (bribe) did not constitute socially harmful acts, but rather were permitted and encouraged by the rules of morality. Details of corruption contained in historical sources from ancient eastern civilizations — ancient Egypt, China, India and the antique civilizations of Ancient Greece and Rome. Corruption as a negative phenomenon can be found in the Old Testament: “For I know your crimes are many and your sins innumerable. They oppress the righteous, take a bribe, and deprive the poor of justice at the gates. Attainment of benefits requires certain resources costs, compensated by funds received from consumers of those goods. Salaries of employees belong to the costs borne by the consumer through payment of required fees, but their activity is determined by the will of the authorities and employers. This leads to a situation where the consumer receives the required service or product from the employee, but cannot directly influence their activities. With the appearance of the state and the emergence of professional bureaucrats, tradition to endow those on whom one’s fate dependent has spread. At present, the cause of this antisocial phenomenon depends on the status of property rights: the poorer and socially protected the population, the higher the level of corruption. Therefore, the best and safest way to fight corruption is to increase the level of social wealth. Acts of corruption in the public sector are one of the major problems of our time, the successful solution to which, based on the analysis of historical experience, will make it easier to facilitate the successful development of the state and society as a whole.
PL
Zjawisko korupcji ma swoją długa tradycję w historii rozwoju ludzkości i, co ciekawe, na przestrzeni wieków nie zawsze było oceniane jednoznacznie negatywnie. Dotyczy to przede wszystkim epoki cywilizacji plemiennej, kiedy zgodnie z wierzeniami pierwotnymi człowiek przy pomocy daru (składanego za pośrednictwem szamana) mógł wkupić się w łaski bogów. Informacja o korupcji jako zjawisku negatywnym odnotowana jest w starożytnych źródłach dotyczących cywilizacji wschodnich: starożytnego Egiptu, Chin, Indii. Podobny odbiór tego zjawiska zaobserwujemy w pamiątkach piśmienniczych związanych ze starożytną cywilizacją Grecji i Rzymu. Świat chrześcijański również odnosił się negatywnie do korupcji. Proceder ten znajduje słowa potępienia już w Księdze Starego Testamentu. Na kolejnych etapach historii, mimo dużej „żywotności” korupcji, wszystkie teorie dotyczące podwalin prawnych życia społecznego zawsze oceniały to zjawisko negatywnie. Autor niniejszego artykułu podkreśla, że dziś korupcja jest problemem o zasięgu globalnym i generuje wiele negatywnych zjawisk. Jednym z nich jest brak zaufania społeczeństwa do administracji państwowej, łamanie zasady nadrzędności prawa, co w konsekwencji prowadzi do konfliktów politycznych i ekonomicznych. Walka z korupcją jest niezwykle istotna ze względu na stabilizację ekonomiczną i rozwój, gwarancję bezpieczeństwa, ochronę praw człowieka, zmniejszenie poziomu biedy, przeciwdziałanie przestępczości zorganizowanej, która nie ma granic. Definiując korupcję jako działania bezprawne polegające na nadużywaniu stanowiska publicznego w celu osiągnięcia korzyści prywatnych, autor zauważa, że termin ten donosi się zarówno do przedstawicieli aparatu administracyjnego, jak i elit politycznych. Cechą charakterystyczną korupcji jest konflikt między działaniem osoby zajmującej daną posadę a interesem jej pracodawcy lub konflikt między działaniem obejmującym daną funkcję z wyboru społecznego a interesem społeczeństwa. Do działań korupcyjnych może być skłonny człowiek, który sprawuje tzw. władzę dyskrecjonalną. Zawodami najczęściej wymienianymi w kontekście zjawiska korupcji są: urzędnicy, posłowie, sędziowie, pracownicy organów ochrony prawnej, administratorzy, egzaminatorzy, lekarze itd.
EN
This paper attempts to analyze how an employee’s actual dress code influences the image of the local government. Further, it has been indicated how a local government official should dress for work; what accessories should be avoided. Regulations possible to be implemented by an employer for obliging the employees to abide by the dress code typical for daily work have been presented.
PL
W niniejszym opracowaniu podjęta została próba przeanalizowania jak ubiór urzędnika wpływa na wizerunek instytucji samorządowej. W dalszej części artykułu wskazano jak urzędnik samorządowy powinien ubierać się do pracy, jakie stosować dodatki, czego powinien się wystrzegać. Przedstawiono, jakie regulacje pracodawca może wprowadzić chcąc wymóc na pracownikach obowiązek stosowania stroju noszonego w codziennej pracy.
EN
This article is to prove that under the existing law creation of the public image of the civil servants may influence their atitude to employment relationship. The legislator did not point to any objective criteria which should be used to evaluate if a given person meets selection limits regarding unspotted character and flawless reputation. Thus personal rights are in relations with defined selection limits. In the article basic categories of personal rights whose infringement may influence evaluation of a public figure are presented. It is also shown what the protection of personal rights means and what kinds of claims a public figure whose personal rights have been infringed can have. Additionally, the influence of the infringement of personal rights may have on the person’s employment is discussed.
PL
Problematyka poruszona w artykule ma na celu wskazanie, że w obowiązującym stanie prawnym wykreowanie przez media krzywdzącego wizerunku osoby publicznej zatrudnionej na stanowisku urzędniczym może przełożyć się na jej stosunek zatrudnienia. Ustawodawca nie wskazał bowiem w pragmatykach urzędniczych żadnych obiektywnych kryteriów, które musiałby zastosować zatrudniający do oceny, czy dana osoba spełnia rygory selekcyjne nieskazitelności charakteru i nieposzlakowanej opinii. Tym samym dobra osobiste pozostają w związku z określonymi rygorami selekcyjnymi. W opracowaniu wskazano podstawowe kategorie dóbr osobistych, których naruszenie może wpływać na postrzeganie osoby publicznej i ocenę spełniania przez nią określonych rygorów selekcyjnych. Zwrócono także uwagę, na czym polega ochrona tych dóbr oraz jakie roszczenia przysługują osobie publicznej, której dobra zostały naruszone i jaki może to mieć wpływ na jej zatrudnienie.
PL
Niniejszy tekst przedstawia status prawny i formalny urzędników Unii Europejskiej oraz Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO) jako organ wyspecjalizowany w rekrutacji do korpusu urzędniczego Unii Europejskiej. Pierwsza jego część przedstawia informacje o strukturze korpusu urzędniczego UE, podziale na poszczególne kategorie, rangi i grupy. W tej też części wymieniono szereg praw i przywilejów oraz obowiązków unijnych urzędników. Część druga tekstu dotyczy instytucjonalizacji rekrutacji do unijnych instytucji. Zaczyna się od krótkiego rysu historycznego aby skupić się na powołaniu w 2003 roku Europejskiego Urzędu Doboru Kadr (EPSO). Omówiono tu także jego strukturę, umocowanie prawne i kwestie organizacyjne. Całość kończy podsumowanie i wykaz wykorzystanych źródeł, aktualnych na dzień 31.12.2014.
EN
The text presents legal and formal status of officers and clerks of the European Union along with presentation of the European Personnel Selection Office (EPSO) as an office specializing in recruitment to the civil corpus of the European Union. The first part presents information on structure of EU civil corpus, its division into categories, ranges and groups. In that part are also pointed rights and privileges with duties of EU officers. The second part refers to institutionalization of recruitment to EU institutions. It begins with short historical background and focuses on establishment of European Personnel Selection Office (EPSO). Its structure, legal base and organization is also discussed here. The paper finishes with conclusions and list of references and sources valid on December 24th of 2014.
PL
Niniejszy tekst przedstawia procedury rekrutacji przez EPSO kadry urzędniczej Unii Europejskiej. Pierwsza jego część przedstawia metodologię, założenia i cele konkursów prowadzonych na stanowiska urzędnicze w Unii Europejskiej oraz rys historyczny ewolucji przyjętych rozwiązań. Część druga tekstu dotyczy aktualnej procedury konkursowej. Część trzecia opisuje egzaminy będące częścią procedury konkursowej. Część czwarta, ostatnia, przedstawia dostępne prawem drogi odwoławcze, sądowe, od rozstrzygnięć rekrutacyjnych EPSO. Całość kończy podsumowanie i wykaz wykorzystanych źródeł, aktualnych na dzień 30.09.2015.
EN
The text presents recruitment procedures for European Union civil officers taken by EPSO. The first part presents information on methodology, foundations and goals of contest procedures for office position in European Union with some historical review of its evaluation. The second part refers to current procedures of recruitment. The third part describes exams, as part of contest procedures. The fourth part, which is the last, focus on legally available repeal, also in the court, of recruitment decisions by EPSO. The paper finishes with conclusions and list of and sources valid on September 30th of 2015.
PL
Wyodrębnienie w szeroko rozumianej służbie publicznej służby cywilnej stanowi wyraz przekonania, że sprawne i profesjonalne wykonywanie zadań państwa jest możliwe tylko pod warunkiem, że w konstrukcji aparatu administracyjnego zostanie uwzględniona zasada, wedle której stanowiska polityczne zostaną oddzielone od stanowisk wykonawczych - urzędniczych. Funkcjonowanie służby cywilnej, rozumianej jako zawodowy i apolityczny korpus urzędników, można uznać za standard demokratycznego państwa prawa. Stąd też odtworzenie w Polsce służby cywilnej w 1996 roku było dowodem, że sprawujący władzę dostrzegli iż apartyjny aparat urzędniczy jest gwarantem efektywnego wykonywa-nia zadań państwa i stanowi warunek niezbędny w realizacji prawa obywateli do dobrej administracji. W artykule podjętych zostało kilka problemów prawnych, powstałych w następstwie nowelizacji o służbie cywilnej dokonanej ustawą z grudnia 2016. Zasadniczym przedmiotem rozważań w artykule jest ocena zgodności z Konstytucją RP wprowadzonego przywołaną wyżej ustawą modelu obsadzania wyższych stanowisk w służbie cywilnej. W opracowaniu zaprezentowano tezę, że w efekcie zmiany kilka przepisów ustawy o służbie cywilnej narusza zagwarantowane w Konstytucji RP obywatelskie prawa dostępu do służby cywilnej oraz uniemożliwia stworzenie służby cywilnej w kształcie pożądanym przez ustrojodawcę
EN
Separation of the civil service from the wider public service is an expression of the belief that the efficient and professional execution of the state’s tasks is possible only under the condition that the construction of the administrative apparatus will take into account the principle according to which political posi-tions will be separated from the executive ones. The functioning of the civil service, understood as a professional and apolitical civil service, can be considered a standard of a democratic state of law. Therefore, reconstruction of the civil service in Poland in 1996 was the proof that the authorities noticed that the non-party bureaucratic apparatus was a guarantee of the effective execution of the State’s tasks and is a necessary condition for the realization of citizens' right to good administration. The article mentions several legal problems arising as a result of the amendment to the Civil Service Act made in December 2016. The main subject of the article is to assess the compliance with the Constitution of the Republic of Poland introduced by the Act cited above, the model of filling senior positions in the civil service. The paper presents the thesis that as a result of changes, several provisions of the civil service law violate the Constitutionally guaranteed citizens' right of access to the civil service and prevent the creation of the civil service in the form desired by the constitutional lawmaker
Prawo
|
2019
|
issue 327
83-113
EN
The article analyzes the legal regulations related to officers and employees working in the offices and organizational units of public administrations in Poland between 1918 and 2018. The results of the study were used to identify the main determinants of clerical law in the past century and to try to assess its consequences.
PL
W ciągu ostatnich piętnastu lat Skarb Państwa wypłacił kilkanaście miliardów złotych odszkodowań za bezprawne działania urzędników administracji publicznej. O tym, że skala problemu jest coraz większa świadczą statystyki sądowe. Wskazują one jednoznacznie na to, że z roku na rok skala tego zjawiska się powiększa. Urzędnik administracji państwowej, jako przedstawiciel państwa wyposażony jest w atrybuty władztwa umożliwiające wymuszanie na obywatelach pożądanego zachowania. Przyznane mu władztwo powinien realizować w granicach i w wykonaniu prawa. Polskie prawo pozbawione jest jednak nader często przymiotu transparentności. Wynika to zarówno z błędów legislacyjnych, jak też mnogości aktów wykonawczych, a także z nieodpowiedniej interpretacji prawa unijnego przez organy krajowe. Administracja jest natomiast strukturą hierarchiczną o rozbudowanym aparacie władzy podejmującym decyzje w imieniu społeczeństwa.
EN
Over the last fifteen years, the State Treasury has paid several billion zloty compensation for the unlawful conduct of public administration officials. Court statistics prove that the scale of the problem has been increasing. They show unequivocally that from year to year the scale of this phenomenon is growing year by year. The officials inthe state administration being the representatives of the State are equipped with the attributes of power which enable them to force people to behave in a desired way. The should be legal limits to the authority granted to them as far as the exercise of the law is concerned. However, Polish law os often not transparent enough. This results both from legislative errors and the multiplicity of regulations and legal acts and also from the inadequate interpretation of EU
PL
Kwestia funkcjonowania naczelników okręgów celnych w Królestwie Polskim na początku lat 50. XIX w. jak dotąd nie cieszyła się zbytnio zainteresowaniem wśród klasycznych historyków i historyków ustroju administracyjnego. Stanowisko naczelnika okręgu celnego należało do najważniejszych etatów istniejących w administracji celnej na terenie Imperium Rosyjskiego. Urzędnicy zatrudnieni na tym etacie pełnili funkcję nadzorczą w stosunku do urzędów i struktur straży granicznej działających na granicy monarchii Romanowów. Naczelnik okręgu celnego wykonywał wszystkie zarządzenia Departamentu Handlu Zewnętrznego Ministerstwa Finansów, jak również przesyłane z innych centralnych organów administracyjnych ówczesnej Rosji. Na podstawie źródeł archiwalnych i drukowanych dokonano analizy zakresu kompetencji naczelników okręgów celnych wprowadzonych na terenie Królestwa Polskiego w styczniu 1851 r. Ich prawa i obowiązki, chociaż zostały określone przez odrębną ustawę celną opracowaną dla Królestwa Polskiego, były tożsame z kompetencjami analogicznych urzędników działających w innych częściach Imperium Rosyjskiego. Uzyskane wyniki badań znacznie poszerzają wiedzę o funkcjonowaniu rosyjskich struktur administracyjnych w drugiej połowie XIX w. na terenie Królestwa Polskiego, jednej z prowincji ówczesnej monarchii absolutnej Romanowów.
EN
The way in which customs district chiefs functioned in the Kingdom of Poland in the early 1850 has not received much attention so far, either among traditional historians or researchers of administrative structures. The position of customs district chief was one of the most important posts in the customs administration of the Russian Empire. Clerks employed on this position were supervisors of institutions and structures of border guards operating on the border of the Romanov monarchy. Customs district chief would execute all the orders from the Foreign Trade Department of the Ministry of Finance as well as from other central administrative structures of the Russian state at that time. The present article took under close scrutiny archival and printed sources to arrive at the delineation of competences of customs district chiefs as introduced in the Kingdom of Poland in January 1851. Their rights and obligations, even though specified by a separate customs act prepared for the Kingdom of Poland, were identical with competences of clerks of the same kind operating in other parts of the Russian Empire. The findings of the study largely expand the state of knowledge on the operation of Russian administrative structures in the second half of the 19th century in the Kingdom of Poland, one of the provinces of the Romanov absolute monarchy.
PL
Władca Rosji Piotr I uważany jest za ojca nowożytnego aparatu administracyjnego stworzonego w celu sprawnego zarządzania imperium. Skonstruowany wtedy system doboru kadr i awansów służbowych na trwałe wpisał się do praktyki stosowanej za panowania kolejnych Romanowów, aż do kresu funkcjonowania władzy absolutnej w Rosji. Na podstawie zachowanych materiałów źródłowych proweniencji urzędowej poddano analizie fakt służby urzędników celnych na granicach imperium i jego wpływ na otrzymanie stanowisk w centralnych organach administracyjnych zarządzających dochodami celnymi imperium Romanowów w XIX i na początku XX w. Dla urzędników konieczność służby na peryferiach imperium była jedynie etapem w karierze urzędniczej, którą ostatecznie kończyli w murach urzędów działających w stołecznym Petersburgu. Jednak wielu z nich nie znalazło już swojego miejsca zatrudnienia nad Newą, realizując kariery na granicach rozległego imperium Romanowów.
EN
Peter I, ruler of Russia, is regarded as the father of the modern administrative apparatus created in order to effectively administer the empire. The then introduced system of personnel selection and promotions became an inherent part of the practice applied during the reign of successive Romanovs until the end of the functioning of absolute rule in Russia. On the basis of preserved source materials of government origin, the fact of the service of customs officials on the borders of the empire was analyzed, as was its influence on appointments to positions within the central administrative authorities that managed the customs revenues of the Romanov Empire in the 19th and early 20th centuries. For some officials, the necessity of serving on the borders of the empire was only a stage in their civil service career, which ultimately ended in the offices operating in the capital city of St. Petersburg. However, many failed to find employment in the capital, pursuing their careers on the borders of the vast Romanov Empire.
EN
In late July and early August 1914, with the rising threat of war, customs administration structures of the Kingdom of Poland were evacuated to Russia. The administrative personnel and their families, as well as the assets of the customs offices were removed to the interior governorates of the Russian Empire. Russian authorities assumed that the forced stay outside the Kingdom of Poland would be short-lived, counting on the military successes of the tsarist army. However, due to the Russian army’s loss of strategic initiative, these offices never returned to the Kingdom of Poland. Based on surviving source materials, the article presents the process of the evacuation in 1914, and the operation of the evacuated Russian customs administration structures until the fall of the Romanov monarchy in March 1917.
PL
Na przełomie lipca i sierpnia 1914 r. w głąb Rosji ewakuowano struktury administracji celnej z terenu Królestwa Polskiego z powodu groźby wybuchu wojny. Do wewnętrznych guberni Imperium Rosyjskiego wywieziono personel administracyjny wraz z rodzinami oraz majątek urzędów celnych. Władze rosyjskie zakładały, że przymusowy pobyt poza Królestwem Polskim będzie krótkotrwały licząc na sukcesy militarne armii carskiej. Jednak z powodu utracenia inicjatywy strategicznej przez armię rosyjską urzędy te nigdy nie powróciły do Królestwa Polskiego. Na podstawie zachowanych materiałów źródłowych przedstawiono proces ewakuacji w 1914 r. i zjawisko funkcjonowania rosyjskich struktur administracji celnej przebywającej na ewakuacji do chwili upadku monarchii Romanowów w marcu 1917 r.
PL
Artykuł stanowi próbę analitycznego przybliżenia sceny sądu nad trzema chrześcijanami, rozgrywającą się na Kapitolu, przed Jowiszowym templum w Norwidowym poemacie Quidam. Ten monumentalny fresk, rozpisany na wiele mniejszych sekwencji, wyraźnie odróżnia się swoim charakterem od dominujących w tekście ujęć kameralnych, zawężonych do niewielkich przestrzeni, niewielkich grup osób. Analiza skupia się tu przede wszystkim na rekonstrukcji przebiegu procesu z punktu widzenia rzymskiego prawa. Ostatecznie prowadzi do rozpoznania historycznej świadomości prawnej Norwida, który, konstruując jedną z zasadniczych wizji swojego utworu, sięgał po wiedzę i literaturę przedmiotu połowy XIX wieku, dotyczącą stanu i znaczenia prawa rzymskiego.
EN
The article is an attempt to analytically portray the scene of the trial of three Christians, taking place on the Capitol Hill, in front of the temple of Jupiter in Norwid’s poem Quidam. This monumental fresco, divided into many smaller sequences, clearly distinguishes itself from intimate shots prevalent in the text, narrowed to small spaces, small groups of people. The analysis focuses here primarily on the reconstruction of the trial from the perspective of Roman law. Ultimately, this leads to the recognition of historical legal awareness of Norwid, who, upon constructing one of the fundamental visions of his work, drew on the knowledge and literature of the mid-19th-century concerning the role and significance of Roman law.
PL
Przedmiotem niniejszego eseju jest omówienie wizji misji urzędnika w odniesieniu do idei zarządzania publicznego, koncepcji dobra wspólnego, a także problemów etycznych stojących przed pracownikiem administracji publicznej, bowiem wyłącznie kompetentni i rzetelni urzędnicy są w stanie prawidłowo realizować stawiane im z jednej strony przez państwo a z drugiej przez społeczeństwo zadania i właściwie rozstrzygać sporne kwestie. W celu omówienia podjętego zagadnienia dokonano analizy dostępnej literatury a także źródeł elektronicznych.
EN
The issue discussed in this article is the vision of a civil servant in connection with the idea of public management, the concept of communicating with good and ethical problems that a public administration employee has to deal with, because only a competent and reliable audience is legally competent to perform tasks assigned to one person and of the other party's society, and to resolve disputes accordingly. Todiscussthesubject has been analyzed of available literature and electronic sources.
EN
The paper is devoted to the history of bureaucracy. It contains an analysis of the image of the Prussian public officers under regulations of the Prussian Landrecht, and it is divided into three parts. In the first one, the description of creating the Prussian bureaucracy by the kings, as well as, the process of formatting the image of an ideal public officer (as a servant of a state), were presented. The second part presents laws in the Hohenzollerns state, and the process of their unification, before the Prussian Landrecht was enacted. The third part shows regulations concerning the public officers, which were incorporated to the code. Especially, the exegesis of title X part II (entitled Von den Rechten und Pflichten der Diener des Staates), was presented. It contained, for the first time, the general legal provisions regulating a status of public officers, their rights and duties. This was a beginning of existence of the ‘public officers corps’ in the contemporary sense of this term, in the Prussian state. The second element of the code, which is presented in detail in the article, is chapter 8 of the title XX. It contained a very specific enumeration of the offences, which could be committed by every single public officer, as well as crimes connected with only some kinds of officers (for example, fiscal officers). The paper is closed with a few general remarks, as final conclusions.
PL
Artykuł jest poświęcony historii biurokracji i analizuje obraz pruskiego urzędnika w przepisach Landrechtu z 1794 r. Całość została podzielona na trzy części. W części pierwszej został przedstawiony opis tworzenia przez władców państwa pruskiego biurokracji oraz konsekwentne budowanie obrazu idealnego pruskiego urzędnika jako sługi państwa i skonfrontowanie tego obrazu z rzeczywistością. Część druga opisuje stan prawa w państwie Hohenzollernów i proces jego unifikacji aż po wydanie Landrechtu pruskiego w 1794 r. Część trzecia analizuje zawarte w kodeksie przepisy dotyczące urzędników. Przede wszystkim egzegezie poddany został tytuł X części II zatytułowany Von den Rechten und Pflichten der Diener des Staats, który wprowadził pierwsze generalne reguły prawne normujące status urzędnika, jego obowiązki i prawa, co zapoczątkowało tworzenie się korpusu urzędniczego w dzisiejszym rozumieniu tego słowa w państwie pruskim. Drugim tytułem szczegółowo omawianym w artykule jest oddział 8 tytułu XX, który bardzo szczegółowo i kazuistycznie wylicza przestępstwa wszystkich urzędników, a następnie urzędników wykonujących niektóre zawody (np. urzędników skarbowych). Całość artykułu zamykają refleksje podsumowujące.
PL
Artykuł stanowi próbę analitycznego przybliżenia sceny sądu nad trzema chrześcijanami, rozgrywającą się na Kapitolu, przed Jowiszowym templum w Norwidowym poemacie Quidam. Ten monumentalny fresk, rozpisany na wiele mniejszych sekwencji, wyraźnie odróżnia się swoim charakterem od dominujących w tekście ujęć kameralnych, zawężonych do niewielkich przestrzeni, niewielkich grup osób. Analiza skupia się tu przede wszystkim na rekonstrukcji przebiegu procesu z punktu widzenia rzymskiego prawa. Ostatecznie prowadzi do rozpoznania historycznej świadomości prawnej Norwida, który, konstruując jedną z zasadniczych wizji swojego utworu, sięgał po wiedzę i literaturę przedmiotu połowy XIX wieku, dotyczącą stanu i znaczenia prawa rzymskiego.
EN
The article is an attempt to analytically portray the scene of the trial of three Christians, taking place on the Capitol Hill, in front of the temple of Jupiter in Norwid’s poem Quidam. This monumental fresco, divided into many smaller sequences, clearly distinguishes itself from intimate shots prevalent in the text, narrowed to small spaces, small groups of people. The analysis focuses here primarily on the reconstruction of the trial from the perspective of Roman law. Ultimately, this leads to the recognition of historical legal awareness of Norwid, who, upon constructing one of the fundamental visions of his work, drew on the knowledge and literature of the mid-19th-century concerning the role and significance of Roman law.
PL
Ważnym czynnikiem ukazującym znaczenie rodziny w społeczeństwie szlacheckim była służba publiczna, czyli pełnienie urzędów i sprawowanie funkcji parlamentarnych. Należy bowiem pamiętać, że piastowanie urzędów, nawet tych najniższych, dawało szlachcicowi powagę i splendor. Żółkiewscy wywodzący się z Żółkwi koło Krasnegostawu w ziemi chełmskiej w XV i XVI wieku zabiegali i sięgali po urzędy na które miała wpływ szlachta mieszkająca w najbliższym sąsiedztwie ich siedzib. Cieszyli się wśród nich prestiżem i uznaniem. Pozwala to zaliczyć rodzinę Żółkiewskich do elity urzędniczej o znaczeniu regionalnym, związanej z konkretną ziemią w tym przypadku głównie chełmską oraz bełską. Tylko trzem reprezentantom Żółkiewskich udało się sięgnąć po urzędy w innych częściach Rusi Czerwonej a jedynie dwóch zdołało objąć urzędy senatorskie. Największą karierę zrobił Stanisław Żółkiewski, kanclerz i hetman wielki koronny, zarazem najbardziej znany reprezentant rodu.
EN
Public service, i.e. holding office and exercising parliamentary functions, was an important factor in showing the importance of the family in nobility society. It should be remembered that holding offices, even the lowest ones, gave the nobleman seriousness and splendour. In the 15th and 16th centuries, the Żółkiewski family, coming from Żółkiew near Krasnystaw in the Chełm land, tried and occupied offices which were influenced by nobility living in the immediate vicinity of their seats. They enjoyed prestige and recognition among them. This allows to include this family among the official elite of regional significance, associated with a particular territory, in this case mainly Chełm and Belsk lands. Only three representatives of the Żółkiewski family reached for offices in other parts of the Red Ruthenia and only two managed to take up senatorial positions. Stanisław Żółkiewski, the Chancellor and the Grand Crown Hetman, the best known representative of the family made the greatest career.
RU
Важным фактором, демонстрирующим значимость семьи в шляхетском обществе, была публичная служба, т.е. исполнение должностей по выборам и выполнение парламентских функций. Следует помнить, что получение даже самых низких должностей в земской иерархии придавало дворянству уважения и великолепия. Жолкевские, происходящие из местности Жолкев близ Красныстава расположенного в Хелмской земле, в 15-м и 16-м веках искали и добивались до титулов по выборам шляхты, живущей в непосредственной близости от их усадеб. Они пользовались уважением и признанием среди них. Это позволяет считать эту семью за часть элиты регионального значения, связанной с определенной землей, в данном случае в основном Хелмской и Белзкой. Только трем представителям семьи Жолкевских удалось добраться до постов в других частях т.н. Красной Руси, и только двум удалось получит сенаторские должности. Станислав Жолкевский, канцлер и великий коронный гетман, самый известный представитель этой семьи, сделал самую большую карьеру.
RU
В статье на основе архивных документов, главным образом биографического содержания, рассматривается служебная карьера сербского волонтера Алексея Бошняка в России. На его примере показаны условия аккультурации иностранцев в среде российского чиновничества в XVIII в., затаривавшие овладение навыками исполнения служебных обязанностей, выстраивание отношений с сослуживцами и начальниками, ощущение своей принадлежности к служилому сообществу, продвижение по служебной лестнице и другие значимые аспекты.
EN
Based on archival documents, mainly of a biographical nature, the author analyzes the clerical career of the Serbian volunteer Alexei Bosniak in Russia. His example shows the condition for the acculturation of foreigners among Russian officials in the 18th century, which consisted of mastering the skills of performing official duties, building relationship with colleagues and bosses, as well as a sense of belonging to the service community, career development and other important aspects.
PL
Na podstawie dokumentów archiwalnych, głównie o charakterze biograficznym autor analizuje karierę służbową serbskiego ochotnika Aleksieja Bośniaka w Rosji. Jego przykład pokazuje warunki akulturacji cudzoziemców wśród rosyjskich urzędników w XVIII wieku, które polegały na opanowaniu umiejętności wykonywania obowiązków służbowych, budowaniu relacji z kolegami i szefami, poczuciu przynależności do społeczności usługowej, rozwoju kariery i innych istotnych aspektach.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.