Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  ustrój państwa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
PL
CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest wykazanie związku pomiędzy treścią prawa stanowionego oraz wychowaniem społeczeństwa do rozumienia dobra wspólnego i partycypacji w jego budowaniu. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy, którego rozwiązaniu służą rozważania, brzmi: w jaki sposób prawo stanowione wychowuje do dobra wspólnego i jakie warunki powinno w związku z tym spełniać? Jako metodę badawczą zastosowano analizę i syntezę systemową oraz badania literaturowe. PROCES WYWODU: W toku rozważań poruszono zagadnienia istoty wychowania do dobra wspólnego, cech prawa stanowionego niezbędnych do przekazywania konstruktywnych treści wychowawczych oraz moralnych aspektów wychowania do dobra wspólnego wynikających z osobowo‑społecznej natury ludzkiej. Rozważania zostały osadzone na gruncie pedagogiki prawa, która zajmuje się wychowawczym oddziaływaniem prawa w życiu społecznym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Na podstawie przeprowadzonych wywodów sformułowano następujące wnioski: dobro wspólne jest wartością konieczną w życiu społecznym; wychowanie do dobra wspólnego obejmuje przekaz wartości i postaw; prawo stanowione wychowuje do dobra wspólnego pod warunkiem zgodności z prawem naturalnym.WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z rozważań płynie wniosek wskazujący na konieczność stanowienia i stosowania prawa z poszanowaniem obiektywnych wartości moralnych, dzięki czemu prawo stanie się bardziej skutecznym środkiem wychowywania społeczeństwa do rozumienia i współdziałania na rzecz dobra wspólnego.
PL
Rzeczpospolita Polska jak każde państwo narażona jest na szereg zagrożeń o charakterze zewnętrznym jak i wewnętrznym. Dynamicznie zmieniająca się sytuacja geopolityczna, rozwój cywilizacyjny i technologiczny wpływają na powstanie nowych zagrożeń w sferze związanej z wewnętrzną stabilnością państwa, którego kondycja oddziałuje nie tylko na jego instytucje, ale także na obywateli oraz relacje międzynarodowe. Jak wiadomo, pojęcie państwa implikuje trzy elementy w postaci: określonego terytorium, ludności zamieszkującej to terytorium oraz władzy (rządu), mającej charakter władzy najwyższej, to jest suwerennej 1. Ponieważ bezpieczeństwo ustrojowe związane jest z trzecim z wymienionych elementów, jego zachowanie niewątpliwie istotne jest z punktu widzenia egzystencji państwa.
PL
Zagadnienie funkcjonowania rządu w systemach politycznych świata jest przedmiotem badań konstytucjonalistów od kilkudziesięciu lat. Istotnym elementem wpływającym na ocenę sytuacji ustrojowej władzy wykonawczej jest pozycja ministra wewnątrz rządu jak względem pozostałych władz. Dodatkowym elementem różnicującym jest wyodrębnienie w nauce (ale także w praktyce) modeli ustrojowych wykształconych w toku ewolucji ustrojowej. Systemy te mające wspólne korzenie w ustroju parlamentarnym cechują się kilkoma elementami wspólnymi (np. zasada podziału władz). Każdy z nich wypracował odrębne podejście do kwestii pozycji ustrojowej ministra, na którą składają się wymienione wyżej relacje. Niniejszy tekst sięga także do wzorców wypracowanych przez (uznawanych w doktrynie za model oparty na jednolitości władzy) szwajcarską praktykę konstytucyjną. Aby uzyskać horyzont widzenia sytuacji ministra należy poddać analizie elementy szczególnie wpływające na tę sytuację. Jako podstawowe uznać należy relacje wewnątrz władzy wykonawczej, a więc sposób kształtowania składu rządu oraz odpowiedzialność względem premiera (Kanclerza), sposób określenia zakresu działania ministra oraz ogólną odpowiedzialność ministra (polityczną i konstytucyjną) w kontekście relacji z władzą ustawodawczą. Te ostatnie zaś jako podstawowe czynniki kształtujące ustrój w państwie (oczywiście na płaszczyźnie funkcjonalnej). Doniosłość kwestii ustroju obowiązującego w państwie jest oczywista dla każdego komu nieobce są takie pojęcia jak demokracja, wolność czy res publica.
EN
The issue of the government in the political systems of the world is the subject of constitutionalists research for several decades. The essential factor which influences the evaluation of the political situation of the executive authority is the standpoint of the minister relations both inside the government and with other authorities. An additional differentiating feature is the separation of regime models developed in political evolution in science (but also in practice). These systems having common roots in the parliamentary system are characterized by several common elements (eg the principle of separation of powers). Each of them has developed a distinct approach to the constitutional position of the minister, which comprises the above – mentioned relationships. This text also goes to the best practices developed by (recognized in the doctrine as a model based on the unity of power) Swiss constitutional practice. In order to reach a horizon view of the minister situation it is necessary to analyze the elements specifically affecting this situation. The relationships within the executive authority should be regarded as fundamental. Here belong a way of shaping the composition of government, accountability to the Prime Minister (Chancellor), the determination of the scope of the minister competence and the minister responsibility (political and constitutional) in the context of relations with the legislature. Relationship between executive authority and legislature are the primary factors shaping the regime of the country (of course on the functional level). The importance of the political system of the country is obvious to anyone who is familiar with such concept as democracy, freedom or res publica.
PL
Artykuł opisuje związek pomiędzy organizacją samorządu terytorialnego w Polsce a jego kompetencjami i obowiązkami w dziedzinie zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego mieszkańcom wspólnot lokalnych – gminy, powiatu i województwa. Na przykładzie wybranych rozwiązań ustawowych można stwierdzić, że na najniższym szczeblu samorządowym władza lokalna zobowiązana jest w dużym stopniu – przy wykorzystaniu lub we współpracy z Policją i innymi instytucjami od władzy niezależnymi – do dbania o zapewnienie mieszkańcom bezpieczeństwa. Ma też ku temu podstawowe instrumenty prawne. Na poziomie wojewódzkim i krajowym obowiązki te przejęło zaś na siebie przede wszystkim Państwo.
EN
The article describes the relationship between the organisation of local government in Poland and its competences and responsibilities in the field of ensuring public safety and order to the residents of local communities - municipality, district and province. On the example of selected statutory solutions, it can be stated that at the lowest local government level, the local authority is obliged to a large extent - using or in cooperation with the Police and other institutions independent of the authority - to ensure the safety of residents. It also has basic legal instruments for this. At the provincial and national level, these responsibilities were primarily taken over by the State.
PL
Twórczość Władysława Broniewskiego, odkrywanego na nowo nieprzeciętnego i ponadczasowego poety, rozwijała się w dwóch kierunkach. Najbardziej znany, oczywisty, sztandarowy, to poezja społeczna, zaangażowana, obywatelska (uzupełniona o publicystykę o podobnym wydźwięku). Nurt drugi – bardzo osobista liryka. Nie będąc z wykształcenia prawnikiem, w obu tych nurtach, autor odnosił się do ustroju państwa (nie tylko polskiego), piętnował jego braki, wskazywał osiągnięcia. Prawa i wolności człowieka miały dla niego kapitalne znaczenie.
EN
Literary output of Władysław Broniewski, an uncommon and timeless poet, being explored anew, developed in two ways. The best known, manifest, leading poetry is the social, public, engaged (complemented with the journalism in similar tone). The other one conisists in very private lyric poems. Although Broniewski was not trained as a lawyer, he referred to state system (not only the Polish one) in both ways, i.e. stigmatized failings and indicated achievements. Human rights and freedom were for the poet of great importance.
PL
Artykuł jest analizą kryzysów, które miały miejsce w państwach środkowoeuropejskich w IX–XI w. Uzasadniano w nim tezę o strukturalnych,ekonomiczno-politycznych przyczynach załamywania się państw stworzonych przez Przemyślidów, Piastów, Arpadów i inne dynastie regionu. Kryzys wiązał się z wyczerpaniem możliwości istnienia państwa ekstensywnie, często rabunkowo eksploatującego poddanych, charakterystycznego dla wielu ówczesnych wczesnych organizacji politycznych. Te akurat funkcjonujące w Europie Środkowej w największym stopniu czerpały wzory z państwowości koczowniczych. Kryzys w tym regionie przetrwały jedynie te organizmy polityczne, które zdołały zmienić zasady sprawowania władzy i zmodernizować je, racjonalizując sposób eksploatacji poddanych, inspirując się rozwiązaniami stosowanymi na obszarach dawnego państwaFranków.The article is an analysis of the crises that occurred in Central European states in the ninth to eleventh centuries. A thesis is proved about structural, economic and political causes of the collapse of states formed by the Přemyslids, Piasts, Árpáds and other dynasties of the region. The crisis was related to the exhaustion of the possibility of existence of state which extensively, often wastefully, exploited its subjects, characteristic of many early political entities. Those functioning in Central Europe were mostly modelled on nomadic states. Only those political entities that were able to transform their principles of governance and to modernize them, improving their ways of exploitation of the subjects, drawing inspiration from practices known in the territories of the former Frankish kingdom, survived the crisis in theregion.
PL
AUTOREFERAT ROZPRAWY DOKTORSKIEJ
EN
DOCTORAL DISSERTATION ABSTRACTS
EN
The article analyzes the election programmes of the two largest political parties in Poland, namely, Law and Justice and the Civic Platform (Civic Coalition) from the 2019 parliamentary elections, referring to the proposals of these parties to change the functioning of the state, in particular the scope of legislative, executive and judicial power. The conclusion summarizes the presented programme proposals, considering whether their implementation would be possible under the current political conditions.
PL
W artykule dokonano analizy programów wyborczych dwóch największych partii politycznych, czyli Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej (Koalicja Obywatelska) z wyborów parlamentarnych w 2019 roku odnosząc się do propozycji tych partii dotyczących zmiany funkcjonowania państwa, w szczególnościzakresu władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. W zakończeniu podsumowanoprzedstawione propozycje programowe z uwzględnieniem tego, czy ich wprowadzenie było możliwie w obecnychwarunkach politycznych.
EN
Doctoral dissertation abstracts
PL
Autoreferat rozprawy doktorskiej
|
|
vol. 12
|
issue 14 (2)
85-97
EN
In accordance with the Constitution of the Republic of Poland, the Sejm exercises control over actions taken by the Council of Ministers. This control may take various forms, depending on which body of the Sejm undertakes this task. This article describes the control mechanisms for the Sejm in pleno and the Sejm committees, which are one of the organs of this parliamentary chamber. The analysis covered such legal institutions as: vote of confidence, vote of approval, committees of inquiry, desiderata and opinion, as well as the institution of current information.
PL
Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm sprawuje kontrolę nad działaniami podejmowanymi przez Radę Ministrów. Kontrola ta może przybierać różne formy, w zależności od tego, jaki organ Sejmu podejmie się tego zadania. W niniejszym artykule opisane zostały mechanizmy kontroli, jakie przysługują Sejmowi in pleno, oraz komisjom sejmowym, stanowiącym jeden z organów tej izby parlamentarnej. Przeanalizowane zostały takie instytucje prawne, jak: wotum zaufania, absolutorium, komisje śledcze, dezyderat oraz opinia, a także instytucja informacji bieżącej.
EN
The subject of this article is the question of the outline of Afghanistan’s constitutional system during the operation of the 2004 constitution. The author attempts to assess the extent to which the solutions adopted by the constitution-maker resulted from the tradition of Afghan constitutionalism, and to what extent they were the result of the influence of Western constitutionalism.
PL
Przedmiotem artykułu jest kwestia zarysu systemu konstytucyjnego Afganistanu w okresie funkcjonowania konstytucji z 2004 roku. Autor podejmuje się próby oceny, na ile rozwiązania przyjęte przez ustrojodawcę wypływały z tradycji konstytucjonalizmu afgańskiego, a na ile stanowiły rezultat wpływu konstytucjonalizmu zachodniego.
PL
Zjawisko wielokadencyjnych wójtów, burmistrzów i prezydentów miast stało się w Polsce powszechne, w szczególności po wprowadzeniu bezpośrednich wyborów organu wykonawczego w gminie w 2002 r. Bezpośredni wybór dał wójtom, burmistrzom i prezydentom miast dominującą pozycję w lokalnej polityce. Sposobem na jej ograniczenie ma być wprowadzenie limitu dwóch kadencji. W artykule poddano refleksji to rozwiązanie, analizując argumenty zarówno jego przeciwników jak i zwolenników. Analizę przeprowadzono z perspektywy dwóch płaszczyzn: prawno-instytucjonalnej oraz polityczno-społecznej. Celem rozważań jest ukazanie pozytywnych i negatywnych stron wprowadzonej zmiany oraz prognozowanych efektów. Przeprowadzona została analiza podstaw prawnych, zgodności z konstytucją i skutków tego rozwiązania dla czynnego i biernego prawa wyborczego. Przeanalizowano również jego skutki dla lokalnych systemów politycznych oraz dla lokalnych społeczności, a także skonfrontowano to z zagadnieniem kultury politycznej.
EN
The phenomenon of multiterm mayors has become widespread in Poland, especially after introducing the direct election of the executive in municipalities in 2002. The direct election has given the mayors the dominant position in local politics. The way to limit it has seemed to be the limitation of number of terms in office of the municipal executive bodies to two. In the presented paper the arguments of opponents and supporters of this solution were analyzed. The analysis was made from the perspective of two levels: institutional- legal and socio-political. The aim of the analysis is to show the positives and negatives of the implemented change and the projected effects. The legal basis, its compliance with the constitution and the implications for the active and passive suffrage were analyzed. Also the results for local political systems and for local communities were examined, and it was confronted with the issue of political culture.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.