Search results

1

Zakresy sprawowania władzy rządzenia w kanonicznym porządku prawnym (kan. 130)

100%

Dzierżon G.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2018

|

vol. 28

|

issue 3

181-191

PL

W zaprezentowanym opracowaniu Autor dokonał szczegółowej interpretacji kan. 130 KPK/83. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż poprzez wprowadzenie zmodyfikowanego zapisu kan. 130 KPK/83 zostały rozwiązane pewne wątpliwości interpretacyjne, które wystąpiły u komentatorów kan. 196 CIC/17. Według Autora, niedorzeczne byłoby sprowadzenie zakresu władzy rządzenia wyłącznie do zakresu zewnętrznego. Natura bowiem Kościoła nie wyraża się wyłącznie w tym wymiarze. Kościół posiada przecież zarówno naturę widzialną, jak i niewidzialną. Większość działań władzy rządzenia jest podejmowanych w zakresie zewnętrznym, ponieważ służą one dobru publicznemu. Pomimo tego bezsprzecznego faktu, niektóre z nich są działaniami wykonywanymi w sferze wewnętrznej. Tej ostatniej sfery nie można ograniczyć do sfery sumienia, ponieważ ma ona szerszy zakres. Jest rzeczą zrozumiałą, iż z reguły decyzje podjęte na forum wewnętrznym ze względu na tajność i brak publicznego charakteru skutkują wyłącznie na tym forum. Ustawodawca poprzez wprowadzenie klauzuli typu „chyba że jest to postanowione w określonych przez prawo przypadkach” nie wyklucza odmiennego rozwiązania, zgodnie z którym akty dokonane na forum wewnętrznym osiągają także skuteczność na forum zewnętrznym. Założenie możliwości wystąpienia takiej ewentualności ma zapobiec powstaniu konfliktów pomiędzy tymi zakresami.

2

Władza nadzorowania zarządzaniem dobrami kościelnymi (kan. 1276 § 1-2)

100%

Kaleta P.

Kościół i Prawo

|

2015

|

issue 4 (17) nr 2

25-38

PL

Władza nadzorcza w odniesieniu do dóbr kościelnych umocowana jest w munus regendi biskupa diecezjalnego, którego jednym z celów jest troska, aby do dyscypliny kościelnej nie wkradły się nadużycia. Celem artykuły było przedstawienie zadań nadzorowania ordynariusza w zakresie zarządzania dobrami kościelnymi. Istotną treścią nadzorowania jest nie tyle kontrola, ile czuwanie; za taką eksplikacją przemawia użycie kan. 1276 § 1 i z kan. 392 § 2 łacińskiego czasownika advigilare – ‘czuwać’, ‘troszczyć się’. Przedstawiona analiza KPK/83 wskazuje, że ordynariusz władzę nadzoru wykonuje w dwojaki sposób: przed dokonaniem aktu prawnego oraz po jego dokonaniu. Do zakresu władzy nadzorczej ordynariusza należy: a) wydanie szczegółowych instrukcji dotyczących zarządu dóbr kościelnych; b) wydanie stosownych zezwoleń aktów związanych z zarządem dobrami kościelnymi; c) ingerowanie w przypadku zaniedbań zarządcy. W zakresie wykonywania władzy nadzorczej prawodawca wprowadził dwa ograniczenia; dotyczą one publicznych osób prawnych podlegających jego władzy oraz zachowania prawnych tytułów przyznających większe uprawnienia. Autor wnioskuje, że przepisy prawne dotyczące nadzoru są narzędziem ochrony dóbr kościelnych, aby te były wydatkowane zgodnie z celami dóbr kościelnych. Zachowanie prawa nadzoru ma przyczynić się do podjęcia większej odpowiedzialności za dobra kościelne i zbudowania większego zaufania wobec osób, które zarządzają dobrami kościelnymi.

EN

This paper concerns the supervisory authority of the ordinary concerning ecclesiastical goods. The question which the Author poses is: What are Ordinary’s competences in relation to the administration of all the goods which belong to public juridical persons subject to him? The content of the study shows that the essence of supervisory authority is administration to ensure that abuses do not creep into ecclesiastical discipline. In this context, can. 392 §2 is a clarification of can. 1276 §1-2. The scope of the supervisory authority of the Ordinary relates mainly to: issue special instructions, within the limits of universal and particular law; issue relevant permissions of acts of extraordinary administration; intervene in case of negligence of administrator. The 1983 Code has determined two limits in performing the supervisory authority: the first concerns public juridical persons subject to the authority of the Ordinary. The second requirement is to observe legal titles which may give greater rights. For example the religious house of diocesan right. Canon law in regard to supervision, is the instrument of protection of ecclesiastical goods, in order to ensure that they are used in accordance with the objectives of ecclesiastical goods. The supervision right is to help undertake greater responsibility for ecclesiastical goods and to build greater confidence in the people who administer them.

3

Władza kościelna kompetentna do przyjęcia formalnego aktu odstąpienia od Kościoła katolickiego

84%

Dettlaff R.

Studia Gdańskie

|

2018

|

issue 43

127-140

PL

Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie prawa kanonicznego Jana Pawła II, apostazja oznacza całkowite porzucenie wiary chrześcijańskiej. Problem apostazji towarzyszył Kościołowi od początku jego istnienia. Porzucenie wiary traktowane było jako przestępstwo przeciwko jedności wspólnoty Kościoła. Od 1983 do 2009 roku Kodeks prawa kanonicznego zawierał jeszcze inne określenie apostazji: formalny akt odstąpienia od Kościoła katolickiego. Ten akt wywierał skutki prawne wymienione w kanonach 1086, 1117 i 1124. Papież Benedykt XVI poprzez motu proprio Omnium in mentem z dnia 26 października 2009 r. usunął z wymienionych kanonów wszystkie odniesienia do formalnego aktu odstąpienia od Kościoła katolickiego. Problem ten nie został jednak usunięty z publicznego życia Kościoła. W przedstawionym opracowaniu autor wyjaśnia pochodzenie oraz kanoniczne rozumienie wyrażenia: „formalny akt odstąpienia od Kościoła katolickiego”. Opisuje procedury, których należy przestrzegać w tym zakresie w Austrii, Niemczech i Polsce, a także wyjaśnia, kto w imieniu Kościoła może przyjąć oświadczenie woli od apostatów.

EN

According to the definition included in the Code of Canon Law of John Paul II, apostasy means the total repudiation of the Christian faith. The problem of apostasy has accompanied the Church since its inception. The abandonment of faith was treated as a crime against the unity of the Church community. From 1983 to 2010, the Code of Canon Law included another term for apostasy: a formal act of defection from the Catholic Church. This act had certain juridical effects enumerated in canons 1086, 1117, and 1124. Pope Benedict XVI, by motu proprio Omnium in mentem of 26 October 2009, removed all references to an act of formal defection from the Catholic Church from the canons. However, this problem has not been removed from the public life of the Church. In the presented study the author explains the origin and canonical understanding of the expression: “a formal act of defection from the Catholic Church”. He describes the procedures to be followed in this regard in Austria, Germany and Poland and he also explains who – on behalf of the Church – can receive the declaration of the apostate’s will.

4

The Bishop's Right to Parish Taxation

84%

Kaleta K. P.

Studia Prawnicze KUL

|

2021

|

issue 1

127-142

PL

Podatek diecezjalny jest obowiązkowym świadczeniem pieniężnym nakładanym na dochody zarówno osoby prawnej, jak i fizycznej. W prawie kanonicznym istnieją dwa rodzaje podatków: zwykły i nadzwyczajny. Chociaż Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych wydała autentyczną interpretację kan. 1263 i orzekła, że podatek nie może być nakładany na ofiary mszalne, pojawiają się jednak wątpliwości co do zasadności podatku nakładanego na „inne osoby fizyczne”. Dekret soborowy Christus Dominius stanowi, że kapłani mają przeznaczać z dochodów duchownych na potrzeby diecezji „zgodnie z postanowieniem biskupa”. Jako taki może być nałożony tylko w przypadku poważnej konieczności, która jest określana przez biskupa diecezjalnego po zasięgnięciu opinii organów doradczych. Nadzwyczajne świadczenie, ze swej natury, powinno być rozumiane jako dobrowolne ofiary duchownych, jako ich wkład w konkretne cele diecezjalne. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na prawne wymogi nakładania podatku nadzwyczajnego na duchownych, motywy jego ustanowienia, a także rozumienie czym jest dochód. Rozważania dotyczą następujących aspektów: 1) historia rozwoju kan. 1263; 2) pojęcie podatku w prawie kanonicznym; 3) świadczenie nadzwyczajne; 4) przedmiot świadczenia nadzwyczajnego; 5) cechy nadzwyczajnego podatku; 6) prawne wymogi ustanowienia świadczenia nadzwyczajnego; 7) kwestia dochodu.

EN

The diocesan tax is a compulsory cash benefit imposed on the income of both a juridical person and a physical person. There are two types of tax in canon law: ordinary and extraordinary tax. Although the Pontifical Council for Legislative Texts issued the authentic interpretation of c. 1263 and ruled that tax may not be imposed on Mass offerings, some doubts might arise as to the legitimacy of the tax imposed on “other physical persons”. The conciliar Decree Christus Dominius states that priests are to contribute from their clerical income for the needs of the diocese “according to the bishop’s determination”. As such, tax may be imposed only in the event of grave necessity determined by the diocesan bishop following consultation with advisory bodies. Extraordinary exaction by its very nature should be understood as the voluntary offerings of clerics as their contribution for a specific diocesan purpose. The aim of the article is to draw attention to the legal requirements for imposing an extraordinary tax, the motives for establishing it, as well as possible tax exemptions. The analysis of the article is based on an exploration of the history of development of c. 1263; the concept of tax in canon law; extraordinary exaction; the subject of extraordinary exaction; the qualities of the extraordinary exaction; legal requirements of imposing extraordinary exaction; the question of income.

5

Udział wiernych świeckich w sądownictwie kościelnym

84%

Brzemia-Bonarek A.

Teologia i Moralność

|

2022

|

vol. 17

|

issue 2(32)

75-103

EN

The aim of the article is to present the problem of the implementation of the apostolic mission of lay lawyers in the structures of the ecclesiastical judiciary. Against the background of analyses and norms of general character, the specificity of this issue in the Catholic Church in Poland is presented. The text is divided into three parts. In the historical introduction the development of the doctrine of the Church concerning the participation of the lay faithful in the structures of ecclesiastical institutions, in particular in ecclesiastical courts, is presented. Then, as a result of a search made by the author, the numerical status of the employed laity in the episcopal courts of Poland is presented. The last part of the article is an attempt to clarify the existing situation both in terms of livelihood realities (ecclesiastical institutions in Poland as employers) and the still cautious reception by Polish Catholics of the thought of the Second Vatican Council with regard to the participation of the lay faithful in ecclesiastical governance (potestas regiminis). On the basis of the literature on the subject, the theological basis for the legitimacy of the inclusion of the laity in the structures of governance and administration of justice in the Church and the corresponding doctrinal thought of the Church’s universal law in force are indicated.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problematyki realizacji misji apostolskiej świeckich prawników w strukturach sądownictwa kościelnego. Na tle analiz i unormowań o charakterze ogólnym zaprezentowano specyfikę tego zagadnienia w Kościele katolickim w Polsce. Tekst podzielono na trzy części. We wprowadzeniu historycznym ukazano rozwój doktryny Kościoła dotyczącej udziału wiernych świeckich w strukturach instytucji kościelnych, w szczególności w sądach kościelnych. Następnie jako wynik kwerendy dokonanej przez autorkę zaprezentowano stan liczbowy zatrudnionych świeckich w sądach biskupich na terenie Episkopatu Polski. Ostatnia część artykułu to wnioski będące próbą wyjaśnienia zastanej sytuacji zarówno pod względem realiów bytowych (instytucji kościelnych w Polsce jako pracodawcy), jak i nadal ostrożnej recepcji przez polskich katolików myśli Soboru Watykańskiego II w odniesieniu do współuczestniczenia wiernych świeckich w kościelnej władzy rządzenia (potestas regiminis). Na podstawie literatury przedmiotu wskazano teologiczne podstawy słuszności włączania laikatu do struktur zarządzania i administrowania sprawiedliwością w Kościele i odpowiadające tej myśli doktrynalnej obowiązujące powszechne prawo Kościoła.

6

Udział świeckich w potestas regiminis Kościoła katolickiego

67%

Menke M.

Kościół i Prawo

|

2013

|

issue 2 (15) nr 2

101-113

EN

This article analyses the contemporary canonical-legal situation of lays in the relation to the execution of the Church power of governance. It undertakes this question on the field of executive after the position of the laity in some special cases. In the field of legislative is participation of the laity not to be expected. In the largest extent, the lays are involved into the exercise of the judicial power of the Church. Article describes the concrete possibilities of involvement of the lays into the work of Church tribunals as judges, defenders of the bond, promoters of justice, notaries, advocates, procurators and experts. This paper refers to multivalent interpretations of the possibility of participation of lays on the judicial power of the Church that comes out from norms comprised in c. 129 § 2 C.I.C. a c. 1421 § 2 C.I.C., as like as that if the lays can be the bearers of this power and on witch base, or if they only participate on its execution. In this field will be necessary to work out a theological base and to precise the legislation for the better formal precision and clarity of law in this sphere.

Refine search results

2 Kościół i Prawo

1 Roczniki Nauk Prawnych

1 Studia Gdańskie

1 Studia Prawnicze KUL

1 Teologia i Moralność

1 Brzemia-Bonarek A.

1 Dettlaff R.

1 Dzierżon G.

1 Kaleta K. P.

1 Kaleta P.

1 Menke M.

1 2022

1 2021

2 2018