Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  werbalizacja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł stanowi próbę analizy recepcji elementów ładu aksjonormatywnego przez dzieci. Na podstawie badań przeprowadzonych wśród dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych i ich odpowiedzi na pytania: czego nie wolno? oraz: czego nie wolno w czasie pandemii, próbujemy zastanowić się nad trwałością i zmiennością ładu aksjonormatywnego w czasie pandemii w oczach samych dzieci. Skupiamy się na analizie jednego aktu mowy, czyli zakazu, ponieważ zawiera on werbalizowane expressis verbis antywartości, a jednocześnie presuponowane wartości oraz oczekiwania społeczne wobec dziecka.
EN
The article is a type of reconnaissance. The author aims at providing a description of the limits of language, including the structure and meaning, focusing particularly on the issues relating to the limitations of speech. The author seeks the answer the following question: what and to what extent can be said? In close relationship with the analyzed problem author explicates selection features of the verbs of speaking. On this basis, the author creates a classification of sentences.
PL
Artykuł porusza kwestie dotyczące sposobów ujmowania rzeczywistości przez profesjonalnych i nieprofesjonalnych interlokutorów w obszarze zinstytucjonalizowanego dyskursu funkcjonalnego. Przyczynkiem do podjęcia analiz stała się obserwacja dychotomii językowych obrazów świata zawodowych i zwykłych uczestników interakcji. Celem artykułu jest wyodrębnienie i deskrypcja różnic w sposobach postrzegania i opisywania rzeczywistości wśród aktantów dyskursu instytucjonalnego. W wyniku oglądu stosowanych w wypowiedziach jednostek nominatywnych i ciągów werbalnych ustalono, że funkcjonalność komunikacji instytucjonalnej opiera się na transponowaniu pojęć pierwotnych w koncepty wtórne. W procesie transpozycji dochodzi do rekonstrukcji znaczeń i statusów podmiotów i przedmiotów dyskursu. Metodologiczną podstawę podjętych analiz zbudowały założenia pragmatyzmu sprzężone z prakseologicznym paradygmatem sprawnego działania.
EN
The article explores ways of describing reality by professional and non-professional interlocutors within the framework of institutionalized functional discourse. The motivation for analysis was the observation of dichotomies of linguistic representation of the world of professionals and ordinary participants of interaction. The aim of the article was to indicate and characterize the differences in the ways of perceiving and describing reality among participants in institutional discourse. As a result of the analysis of lexical units and verbal sequences used in speech, it has been proven that the functionality of institutional discourse is based on transposing primary concepts into specialized concepts. In the process of transposition, the meanings and statuses of subjects and objects of discourse are reconstructed. The methodological basis for the analysis was the pragmatism and praxeological paradigm of efficient action.
Język Polski
|
2018
|
vol. 98
|
issue 1
61-73
PL
Artykuł jest poświęcony różnicom w sposobie werbalizowania suwerena w polskich konstytucjach z 1921, 1952 i 1997 roku. Badaniem zostały objęte jednostki nominatywne, które odpowiadały przyjętemu w artykule zakresowi referencyjnemu pojęcia suweren (m.in. obywatel, naród, ludność). Celem analizy komparatywnej było ustalenie, czy leksykalne odmienności i analogie w nazywaniu władzy zwierzchniej w badanych ustawach zasadniczych determinują ontologię i pragmatykę obiektu rozważań. Badanie wykazało, że stosowanie konkretnych jednostek nominatywnych określających suwerena jest transjęzykowym procesem semiotycznym, w którym ustawodawca nie tylko nadaje mu określoną postać leksykalną, ale przede wszystkim redefiniuje jego status prawny i faktyczny.
EN
The article is devoted to the changes in the verbalization of the sovereign concept in the Polish constitutions of 1921, 1952 and 1997. The study covered lexical units which correspond to the reference range of the sovereign concept, adopted in the article (e.g. obywatel, naród, ludność). The aim of the comparative study was to determine whether lexical differences and similarities in naming the supreme authority in the analyzed laws have an influence on the basic ontology and pragmatics of the object. The study showed that the method of naming the sovereign is a translingual semiotic process in which the legislature gives it not only a specific lexical form but primarily redefines its legal and factual state.
EN
The article focuses on the analysis of the language means of the negative emotions verbalization in modern publicistic texts in Ukrainian and English. A direct nomination of emotions, interjections, vulgar words, exclamatory marks, metaphors, negative particles are considered to be the main means of the negative emotions expression.
PL
W artykule dokonano analizy sposobów wyrażania negatywnych emocji gniewu, nienawiści, oburzenia we współczesnych ukraińskich oraz angielskich tekstach publicystycznych. Bezpośrednia nominacja emocji, wyrazy-wykrzykniki, brutalna leksyka, znaki wykrzyknienia, metaforyczne przeniesienia, negatywnie zabarwione partykuły to środki wyrażenia negatywnych emocji.
EN
The extraordinary character of a contemporary ‘Baedeker’-type culinary-tourist guide,whichappeals to the senses of its reader, is perfect to showcase the region al specialties of the Lubuskie Region. Such a guide will also act as an inspiration to consider the richness and diversity of the Lubuskie Region. The subject, and thus the objective of this articleis to prezent Lubuskie’s culinary heritage and, throughit, the virtues of Lubuskie’s fauna and flora, the advantages of Lubuskie’s agrotourism farms and Lubuskie’s ethnotourism. The spiritual/symbolich eritagethatis preserved in this guideshows off the Lubuskie Region as an attractive are a where the past is an integral part of the present. 
PL
Przedmiotem artykułu są uwagi dotyczące edukacji regionalnej, która odbywa się w specjalnie przygotowanych do tego celu gospodarstwach agroturystycznych. Autorka refleksji, jako dialektolog-lingwokulturolog, zwraca w nich uwagę na zalety owego przedsięwzięcia, dzięki któremu jego uczestnicy – uczniowie, nauczyciele, studenci, wykładowcy, mieszkańcy miast – poznają walory lubuskiej wsi, lubuskiej fauny i flory, lubuskich kulinariów, różnych przedsięwzięć artystycznych i możliwości tkwiące w szeroko rozumianej ekologii oraz prozdrowotnym trybie życia. Będące przedmiotem szkicu zwerbalizowane oferty edukacyjnych warsztatów dokumentują potencjał lubuskiej wsi oraz inwencję osób, dla których prowadzenie takich jednostek stanowi sposób na życie i niezwykle istotną misję.
EN
The paper comments on regional education which takes place in agrotourism farms especially prepared for this purpose. The author, as a dialectologist-linguistic-culturalist, draws attention to the advantages of this undertaking as a result of which its participants - students, teachers, and city dwellers - become acquainted with the values of Lubuskie’s countryside, its fauna and flora, cuisine, various artistic endeavours, and opportunities found in the widely understood ecology and a prohealthy lifestyle. The verbalised offers of educational workshops document the potential of the Lubuskie countryside and the inventiveness of its people, for whom running such units is a way of life and an extremely important mission.
PL
Tradycyjny ubiór ludowy to istotny element kultury regionalnej i spuścizny narodowej. Dla rodzimego dziedzictwa materialnego ważne są te ludowe artefakty, które dokumentują pozytywnie nacechowane interakcje i interferencje kulturowe utrwalone również poprzez język i w języku. Do grupy takich tradycyjnych desygnatów należy z pewnością, godny uwagi także współcześnie, mało znany, archaiczny, skromny, ale elegancki, powstały pod wpływem białoruskim, jeden z najciekawszych męskich północnokresowych ubiorów – strój bielsko-hajnowski. Celem rozważań jest zatem próba lingwokulturologicznej rekonstrukcji dawnej męskiej odzieży noszonej we wsiach okolic Bielska Podlaskiego i Hajnówki, zwerbalizowanej w dwóch etnograficznych opracowaniach popularnonaukowych autorstwa Elżbiety Piskorz-Branekovej i Jarosława Górskiego. Na podstawie utrwalonych w nich „danych językowych” wkomponowanych w pełne językowych detali / językowych szczegółów opisy udało się odtworzyć specyfikę noszonego dawniej męskiego stroju bielsko-hajnowskiego współtworzonego przez: 1) różne nakrycia głowy, jak: kapelusze ze słomy, czapki maciejówki, czapki baranie; 2) różne typy spodni, jak: spodnie z samodziałów, spodnie o kroju miejskim, bryczesy; 3) różne okrycia wierzchnie, jak: płócienne koszule o kroju przyramkowym, burki, letniki, kożuchy, żupnice; 4) różne rodzaje obuwia, jak: łapcie, walanki, buty z cholewami, trzewiki; 5) owijające stopy onuce; 6) różne dodatki, jak: krajki, prostokątne paski skórzane; 7) haftowane ornamenty dekoracyjne.
BE
Традыцыйны народны ўбор – важны элемент рэгіянальнай культуры і нацыянальнай спадчыны. Для роднай матэрыяльнай спадчыны важныя народныя артэфакты, якія дакументуюць станоўча адзначаныя культурныя ўзаемадзеянні і інтэрферэнцыю, зафіксаваныя таксама праз мову і ў мове. Да групы такіх традыцыйных абазначэнняў, безумоўна, належыць і сучасны, малавядомы, архаічны, сціплы, але элегантны, створаны пад беларускім уплывам, адзін з самых цікавых мужчынскіх строяў паўночнага памежжа – бельска-гайнаўскі. Такім чынам, мэтай разгляду з'яўляецца спроба лінгвакультуралагічнай рэканструкцыі старога мужчынскага адзення, якое насілі ў вёсках наваколляў Бельска-Падляскага і Гайнаўкі, вербалізаванай у двух этнаграфічных навукова-папулярных даследаваннях: Эльжбеты Піскаж-Бранековай і Яраслава Гурскага. На аснове замацаваных у іх "моўных дадзеных", уключаных у поўныя лінгвістычных дэталяў апісанні, удалося ўзнавіць спецыфіку бельска-гайнаўскага мужчынскага строя, які насілі раней: 1) розныя галаўныя ўборы, такія, як капелюшы з саломы, шапкі-мацееўкі, баранавыя шапкі; 2) розныя тыпы штаноў, як даматканыя штаны, штаны гарадскога крою, брыджы; 3) розныя верхнія апранахі, як палатняныя кашулі з аблямоўкай, буркі, летнікі, кажухі, жупніцы; 4) розныя тыпы абутку, як лапці, валёнкі, боты з халявамі, чаравікі; 5) анучы для абкручвання ног; 6) розныя аксэсуары, як пругі, прамавугольныя скураныя рамяні; 7) вышытыя дэкаратыўныя арнаменты.
EN
Traditional folk clothing is an important element of regional culture and national heritage, but folk items of dress that document positively charged cultural interactions and interferences perpetuated also through, and in, language are crucial for native material heritage. There is no denying that the archaic, Belarusian-influenced attention-worthy – even in modern times – modest, yet elegant Bielsko-Hajnowski national dress belongs to the group of items of such traditional significance. Thus, the purpose of this article is an attempt at a linguocultural reconstruction of old men's clothing worn in villages near Bielsko Podlaskie and Hajnówka, verbalized in two ethnographic popular studies by Elżbieta Piskorz-Branekova and Jarosław Górski. On the basis of the "linguistic data" that was recorded in them and incorporated into descriptions packed with linguistic details, it was possible to reconstruct the specifics of the formerly worn men's costume of Bielsko-Hajnówka consisting of: 1) different headwear, such as straw hats, Maciejówka caps, and sheepskin caps; 2) different types of trousers including ones made of homespun materials, urban cut trousers, and breeches; 3) different outer garments such as cloth shirts with a border cut, burqas, and sheepskins 4) various types of footwear, inlcuding summer footwear made of jute, valances, shoes with uppers, and slippers; 5) foot-wrapping puttees; 6) various accessories such as selvedges, and rectangular leather belts; and 7) embroidered decorative ornaments.
EN
The article deals with the actualization of the study methodology of the nonverbal communication (NC) national parameters, verbalized by means of phraseological units (PhU) in Ukrainian, Polish, Russian ethnoses as these that have common eastern Slavic roots. The use of the comparative contrastive method of analysis facilitated the process of revealing the pragmatic mechanisms of the communicative senses of phraseological units with the non-verbal components.
PL
W artykule przeanalizowano metodykę badań nad parametrami komunikacji niewerbalnej, werbalizowanymi poprzez jednostki frazeologiczne ukraińskiego, polskiego, rosyjskiego etnosu, które łączą wspólne wschodniosłowiańskie korzenie. Zastosowanie komparatywno-porównawczej metody analizy sprzyja ujawnieniu pragmatycznych mechanizmów tworzenia komunikacyjnych znaczeń frazeologizmów z komponentami niewerbalnymi.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.