Search results

1

Przerzutnia i wersyfikacja (na marginesie prac Giorgia Agambena i Adama Kulawika)

100%

Mastalski A. S.

Forum Poetyki

|

2021

|

issue 25

26-41

EN

The paper discusses two twentieth-century theoretical-literary concepts regarding broadly understood versology, pioneering expressions of new way of thinking of versification based on enjambment (i.e., the continuation of a sentence without a pause beyond the end of a line, couplet, or stanza) rather than on meter. By investigating the role of enjambment according to Giorgio Agamben and Adam Kulawik, the paper refers to transformations that have taken place in perceiving this prosodic phenomenon over the past decades, i.e., how verse has changed by transitioning to non-numerical (so-called free) composition from meter and equivalence.

PL

Tekst omawia dwie dwudziestowieczne koncepcje teoretycznoliterackie z zakresu szeroko rozumianej wersologii będące pionierskim wyrazem formowania się nowego sposobu myślenia o wersyfikacji opartego nie na studiowaniu metryki, lecz na uznaniu istotnej roli, jaką we współczesnych tekstach poetyckich pełni niezgodność członowania składniowego i wierszowego określana mianem przerzutni. Przyglądając się roli przerzutni w koncepcjach Giorgia Agambena i Adama Kulawika, odnosi się zarazem do przemian, jakie zaszły w myśleniu o tym zjawisku prozodycznym na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, czyli do tego, jak zmienił się wiersz, odchodząc od prymatu metru i ekwiwalencji na rzecz kompozycji nienumerycznej (tzw. wolnej).

2

Ruch i znaczenie (w) przerzutni

100%

Mastalski A. S.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2022

|

vol. 10

180-205

EN

The paper presents the conceptualization of the functional changes that have shaped the development of the verse-form phenomenon and, as well, the poetic enjambment inseparably related to it. By dividing the forms of poetic discontinuity into kinetic and semantic enjambments, it shows the transition from earlier, more archaic forms of incompatibility of the syntactic and verse orders, related to the verse synaphy (over-verse continuity), to subsequent forms of poetic overflow with inherent, independent sign properties and artistic motivation founded on the semantization of the poetic movement called semantic enjambment.

PL

Praca przedstawia konceptualizację zmian funkcjonalnych, jakie kształtowały się w rozwoju zjawiska formy wierszowej oraz nieodłącznie z nią związanej wierszowej przerzutni. Poprzez podział na przerzutnie kinetyczne i semantyczne pokazuje przechodzenie od form bardziej archaicznych, związanych z wierszową synafią w postaci niezgodności porządku składniowego i wierszowego, do form późniejszych, posiadających samodzielne właściwości znakowe i motywację artystyczną wynikającą z semantyzacji ruchu.

3

Znaki misterium w liryku Zbigniewa Herberta pt. U wrót doliny

100%

Urban P. D.

Przestrzenie Teorii

|

2011

|

issue 15

185-197

EN

A superior aim of the article was to prove that Zbigniew Herbert’s lyrical works in an unusually clear way gravitate towards drama and theatre. To prove this, the author of the thesis revealed the relationship between the, coming from the volume Hermes, Dog and the Star, lyric At the Gate of the Valley and a mystery play which should be understood not only as a medieval variant of religious drama but also more widely that is in terms of outlook or as an anthropological, historiosophic or metaphoric category. The author of the article showed that for the mystery character of the work speaks not only the subject taken from the Bible or non-Aristotelian action but also sacred character of space-time and, above all, martyrological plot of the lyrical text, showing the suffering of individual characters of the poem as a mirror reflection of the torment of the Saviour. He also noticed that at the beginning of the lyric Herbert used verse which under certain conditions may resemble medieval ways of versification, also typical of dramatic mystery forms and he tried to prove that the author of The Report from a Besieged City, composing his mini drama, used also a film way of watching the stage and the events happening on it. Setting about revealing the relationships between the above-mentioned lyric and a mystery play, the author of the article first showed these signs which indicate the dramatic and theatrical provenance of the poem. He proved that the lyrical subject resigned from the direct characterization of the depicted world and let speak specific stage characters using different forms of dialogue. He showed that the author constructed the statements of individual characters in such a way as to overload them with the surplus of information, typical of stage dialogues. He also proved that the events that the reader follows from the position of the spectator, take place in a specific scenery and the dramatis personae not only have clear psychological construction but they also, as it is proper for the show, use a variety of visual and acoustic signs concerning both the performer and the space. The author of the article deeply hopes that with his thesis he will contribute to enriching traditional analysis of Zbigniew Herbert’s lyrics with such ways of reading that let notice dramatic and theatrical character of his poems.

4

Gry (dy)wersyfikacyjne, czyli o praktykowaniu poetyki w dydaktyce uniwersyteckiej

80%

Grądziel-Wójcik J.

Polonistyka. Innowacje

|

2016

|

issue 4

97-108

EN

The article discusses poetics’ significant place and role in the university literary didactics – it is a subject which introduces students into rudiments of literary theory and prepares them to practice the art of interpretation. The author focuses on the role of versification in philological education and underlines its structuralist tradition and tendency towards semantization and antropologization versificational devices. Researching verse enables desirable closeness of literature and theory which results in functionalizing versificational choices in concrete, historically and socially definite context – in this aspect versification becomes an object of modern humanistic thought. The author proclaims the necessity of enhancing the status of this problematics in academic training as well as its diversification through discussing versology also within historic-literary curricula.

PL

Artykuł omawia miejsce i zadania poetyki w uniwersyteckim kształceniu polonistycznym, która wprowadza studentów w podstawy teorii literatury oraz przygotowuje do praktykowania sztuki interpretacji. Szczególną uwagę autorka poświęca roli wersyfikacji w edukacji filologicznej, podkreślając jej strukturalistyczne tradycje oraz dążenie do semantyzacji i antropologizacji wersologicznych chwytów. Dzięki badaniom form wierszowych możliwe jest pożądane zbliżenie teorii do literatury, które pociąga za sobą sfunkcjonalizowanie wyborów wersyfikacyjnych w konkretnym, historycznie i społecznie określonym kontekście, tym samym włączając wersologię w przestrzeń współczesnej refleksji humanistycznej. Konieczne jest także dowartościowanie tej problematyki w kształceniu akademickim i jej dywersyfikacja poprzez przywoływanie również na przedmiotach historycznoliterackich.

5

Lapsus calami, czyli „radość czytania” Barańczaka

71%

Grądziel-Wójcik J.

Przestrzenie Teorii

|

2016

|

issue 26

13-30

EN

The article presents and interpretation of a Stanisław Barańczak’s poem Łono przyrody [The Bosom of Nature], seldom discussed by specialists. This seemingly simple poem from the volume Ja wiem, że to niesłuszne [I Know It’s Not Right] (1977) elaborates on the common idiomatic phrase ‘the bosom of nature’ and proves to be a masterful and intricate artistic declaration of existential and political disobedience. The “I” of Barańczak’s poem is something of a lapsus of Nature and History, standing in opposition to the mindless existence and enslavement of the communist state. In this sense he is very similar to the subject of Wisława Szymborska’s verse. Her poetic oeuvre, translated and discussed on numerous occasions by Barańczak himself, is indeed an important interpretive context here. The article points to the relationships between specific texts by both poets and depicts similarities and differences between their poetic outlooks.

6

Między poetyką a rzeczywistością: wczesny okres twórczości Anatola Sysa

71%

Kowalow S.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2020

|

vol. 38

|

issue 1

EN

The article is dedicated to the early works of Anatol Sys (1959–2005) – one of the founders of the literary community “Тутэйшыя” [“Natives”], a great Belarusian poet with a tragic fate. Even during his lifetime, and especially after the death of Anatol Sys, many myths and legends about his extraordinary personality and work began to appear. One of these such myths is the idea that there are no early, student poems in his works, which would testify to the poet’s later work on mastering literary skills and artistic comprehension of reality. The author of the article analyses poems from the poet’s manuscript archive found in 2011 by Ales Bialiatski and Eduard Akulin and comes to the conclusion that most of Anatol Sys’ student poems written from 1978 to 1982 are artistically imperfect student texts with clear signs of imitation of Maksim Bagdanovich. Only a few poems, such as Я ўваходжу ў каляю... [I’m Getting in the Rut...], Застолле [Feast], У сасновым лесе [In the Pine Forest], and Усявышняму [To the Almighty] can be considered as indications of future wonderful works from the collections of poems Агмень [Hearth] (1987), Пан Лес [Mr. Forest] (1988) and the unpublished collection Ягамосць [Gentleman] (early 1990s). The paper demonstrates the evolution of Sys’ work from keeping in line with the principles of poetics and traditional versification, to the presence of the tragedy of Belarusian history and modernity – from copying poetic samples and templates to existential experience of reality and its reflection through original artistic images.

PL

Artykuł poświęcony jest wczesnej twórczości Anatola Sysa (1959–2005) – jednego z założycieli grupy literackiej „Tutejsi”, wybitnego poety o tragicznym losie. Niezwykła osobowość i twórczość Anatola Sysa już za życia poety zaczęły obrastać licznymi mitami i legendami, które przybrałyna sile po jego śmierci. Jednym z mitów jest przekonanie o braku w twórczości Sysa wczesnych, uczniowskich wierszy, które świadczyłyby o pracy poety nad opanowaniem warsztatu literackiego i artystycznym odzwierciedlaniem rzeczywistości. Autor artykułu analizuje wiersze z rękopiśmiennego archiwum poety, odnalezionego w 2011 roku przez Alesia Bialackiego i Eduarda Akulina, i dochodzi do wniosku, że większość studenckich wierszy Anatola Sysa napisanych w latach 1978–1982 to teksty artystycznie niedoskonałe, z wyraźnym naśladownictwem twórczości Maksima Bahdanowicza. Jedynie w nielicznych wierszach, takich jak: Я ўваходжу ў каляю... [Wchodzę w koleinę…], Застолле [Uczta], У сасновым лесе [W sosnowym lesie], Усявышняму [Wszechmogącemu], można dostrzec zapowiedź znakomitych utworów ze zbiorów Агмень [Ognisko] (1987), Пан Лес [Pan Las] (1988) і nieopublikowanego tomu Ягамосць [Jegomość] (początek lat 90. ХХ wieku). Artykuł pokazuje ewolucję twórczości Anatola Sysa od uczniowskiego podporządkowania się zasadom poetyki i tradycyjnej wersyfikacji, do uobecnienia tragizmu białoruskiej historii i współczesności, od kopiowania poetyckich wzorców i szablonów,do egzystencjalnego doświadczenia rzeczywistości i ukazania jej przy pomocy charakterystycznych obrazów artystycznych i asocjacji poetyckich.

RU

Артыкул прысвечаны ранняй творчасці Анатоля Сыса (1959-2005) – аднаго з заснавальнікаў літаратурнай суполкі „Тутэйшыя”, выдатнага паэта з трагічным лёсам. Яшчэ пры жыцці, а асабліва пасля смерці Анатоля Сыса ягоная неардынарная асоба і творчасць пачалі абрастаць шматлікімі міфамі і легендамі. Адзін з такіх міфаў – уяўленне пра адсутнасць у ягонай творчаcці ранніх, вучнёўскіх вершаў, якія б сведчылі пра настойлівую працу паэта па авалоданню літаратурным майстэрствам і філасофскае спазнанне рэчаіснасці.Аўтар артыкула аналізуе вершы са знойдзенага ў 2011 г. Алесем Бяляцкім і Эдуардам Акуліным рукапіснага архіву паэта і прыходзіць да высновы, што большасць студэнцкіх вершаў Анатоля Сыса, напісаных у 1978-1982 гг., з’яўляюцца недасканалымі ў мастацкіх адносінах вучнёўскімі тэкстамі з выразнымі прыкметамі наследавання Максіму Багдановічу. Толькі ў асобных вершах, такіх як ...Я ўваходжу ў каляю..., Застолле, У сасновым лесе, Усявышняму можна разгледзіць прадвесце будучых выдатных твораў са зборнікаў Агмень (1987), Пан Лес (1988) і неапублікаванага зборніка Ягамосць (пачатак 90-х гг. ХХ ст.).

7

Opis autotematyczny na przykładzie poezji kobiet. Przypadek Joanny Pollakówny

51%

Grądziel-Wójcik J.

Forum Poetyki

|

2020

|

issue 20

34-49

EN

The article discusses autothematic description as a technique of metapoetic reflection. On the one hand, it is analyzed in the context of the structuralist theory of description and on the other hand, in the context of poetry by women, where meta-reflection is an important but underresearched phenomenon. Many poets use autothematic writing not because they want to problematize the poetic medium, which is to create Barthes’s “reality effect,” but because they want to construct their individual epistemological projects and inform the speaking “I.” I analyze poems by Wisława Szymborska, Julia Hartwig, Bogumiła Latawiec and Halina Poświatowska and interpret a poem by Joanna Pollakówna anew.

PL

W artykule wyodrębniony zostaje opis autotematyczny jako technika metapoetyckiej refleksji, z jednej strony odniesiona do strukturalistycznej teorii opisu, z drugiej – do praktyki poetyckiej kobiet, w której metarefleksja jest ważnym, ale niedostatecznie omówionym zjawiskiem. Stosowane przez poetki zabiegi autotematyczne nakierowane są często nie tyle na problematyzowanie poetyckiego medium, mającego wywołać Barthes’owski „efekt rzeczywistości”, ile na samopoznanie podmiotu i konstruowanie indywidualnych projektów epistemologicznych. Przykładowo przywołana zostaje poezja Wisławy Szymborskiej, Julii Hartwig, Bogumiły Latawiec i Haliny Poświatowskiej, a osobną interpretację zyskuje wiersz Joanny Pollakówny.

Refine search results

2 Forum Poetyki

2 Przestrzenie Teorii

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

1 Polonistyka. Innowacje

3 Grądziel-Wójcik J.

2 Mastalski A. S.

1 Kowalow S.

1 Urban P. D.

1 2022

1 2021

2 2020

2 2016

1 2011

Przerzutnia i wersyfikacja (na marginesie prac Giorgia Agambena i Adama Kulawika)

Ruch i znaczenie (w) przerzutni

Znaki misterium w liryku Zbigniewa Herberta pt. U wrót doliny

Gry (dy)wersyfikacyjne, czyli o praktykowaniu poetyki w dydaktyce uniwersyteckiej

Lapsus calami, czyli „radość czytania” Barańczaka

Między poetyką a rzeczywistością: wczesny okres twórczości Anatola Sysa

Opis autotematyczny na przykładzie poezji kobiet. Przypadek Joanny Pollakówny