Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wilk
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
RU
1907 году Монтана была штатом, в котором скотоводы вели войну против волков, а охотники рассказывали истории о волках, нападающих на домашний скот. В том же году одна жительница пограничной зоны решила вырастить и приручить двух волчат. Во времена, когда господствовали предубеждения против хищников, Эвелин Кэмерон пыталась найти себя как в мире мужчин, так и волков. Результаты можно найти в мемуарах, письмах и фотографиях Кэмерон. Статья представляет собой попытку проследить историю преследования волков в Монтане в 1880–1930-е гг. глазами Кэмерон и показать изменения в восприятии этого вида животных на примере истории двух волчат по кличке Тусса и Вичарпи.
PL
Montana w 1907 roku była miejscem, gdzie hodowcy bydła toczyli wojnę przeciw wilkom, a myśliwi opowiadali historie o wilkach wyjętych spod prawa. W tym samym roku pewna mieszkanka pogranicza zdecydowała wychować i oswoić dwa wilcze szczenięta. W czasach, gdy dominowały uprzedzenia wobec drapieżników, Evelyn Cameron próbowała odnaleźć się w świecie zarówno mężczyzn, jak i wilków. Relacje z tych starań zachowały się w pamiętnikach, listach oraz na fotografiach pozostawionych przez Cameron. Artykuł jest próbą prześledzenia historii prześladowań wilka w Montanie w latach 1880–1930, widzianej oczami Evelyn Cameron, oraz ukazania zmiany w postrzeganiu tego gatunku poprzez historię dwóch wilczych szczeniąt imieniem Tussa i Weecharpee.
PL
W artykule podjęto próby wykazania związku między pojęciem wilka i wilkołaka a archaiczną inicjacją (wejściem w nową rolę społeczną przez zyskanie praw i obowiązków) w tradycji ludów indoeuropejskich. Na podstawie bogatej dokumentacji folklorystycznej, językoznawczej i etnograficznej pokazano, że zmiana człowieka w wilka (bądź w psa) dokonywała się w momentach przełomowych. Takim okresem było przejście od wieku młodzieńczego do dorosłości. Młodzieńcy, stając się dorosłymi, musieli udowodnić przed daną społecznością swoje męstwo, odwagę i bezwzględny stosunek do wroga. Te cechy warunkowały w przyszłości egzystencję jednostki i grupy. W różnych źródłach słowiańskich najwyraźniej ten inicjalny wątek wyrażający się w zamianie człowieka w wilka można obserwować w tradycji weselnej, wyprawach wojennych, pospolitych grabieżach, przyjmowaniu do określonych grup zawodowych.
EN
The article is an attempt to reveal the correlation of the concepts of wolf and werewolf and the ritual of initiation in Indo-European peoples. Rich folklore-oriented, linguistic and ethnographic documentation has revealed that the transformation of a person into a wolf or a dog took place in critical moments of one’s life, such as the transition from adolescence to adulthood. On becoming adults, young men had to prove their valour, courage and unyielding attitude towards an enemy. The features constituted the basis of the future existence of an individual and the whole community. In various sources relating to Slavonic cultures, the motif of initiation, manifested by the transition of a person into a wolf, is present in the tradition of the wedding reception, in war campaigns, in the practice of looting or in admission to particular professional circles.
RU
Трагедия, случившаяся в 2012 году в шведском зоопарке, который предлагал в качестве аттракциона особый проект, т. н. Тесный контакт с волками, вдохновила Ларса Берге на написание книги Добрый волк. В рамках коммерческих услуг посетителям разрешили, под наблюдением смотрителей, войти в вольер с восемью волками-самцами, содержащимися в зоопарке. Однажды, когда смотрительница волков вошла в их вольер в одиночку, животные напали на нее и убили. Этот инцидент поднимает множество этических вопросов и проблем, касающихся взаимоотношений между людьми и животными. Таким образом, в книге рассматриваются важные гуманистические и социальные проблемы, встраивая их в концепции таких авторов, как Жан Бодрийяр или Мишель Фуко.
EN
Lars Berge’s novel Project: Wolf was inspired by tragic events that took place in a zoological garden in Sweden in 2012. Among the garden’s commercial services, promoting an attractive place to spend time, was a project that offered close contact with wolves: visitors were able to enter the wolves’ run, where they could touch the eight males under the supervision of caretakers. Successful for some time, the projected eventually ended in a tragedy as the wolves attacked and killed a female caretaker after she had entered the run alone. The incident raises a lot of ethical questions and issues concerning relationships between humans and nonhuman animals. The novel sets these problems in the wide context of the humanities and social sciences as defined by the ideas of Jean Baudrillard and Michel Foucault.
PL
Tragedia, która wydarzyła się w 2012 roku w szwedzkim ogrodzie zoologicznym, który oferował jako atrakcję specyficzny produkt, tzw. „Bliski kontakt z wilkiem”, stała się pretekstem do napisania przez Larsa Berge’a książki Dobry wilk. W ramach komercyjnej usługi, odwiedzający mogli wejść na wybieg trzymanych w zoo wilków, ośmiu samców. Wchodzili z opiekunką/nem, jednak udawało się to do czasu. Któregoś dnia, kiedy opiekunka wilków sama weszła na ich wybieg, zwierzęta ją zaatakowały i zabiły. Opisywana sytuacja prowokuje do stawiania licznych pytań etycznych o relacje ludzi i innych zwierząt. Tym samym książka porusza ważne humanistycznie i społecznie zagadnienia, osadzając je w mocno ugruntowanych koncepcjach autorów takich jak Jean Baudrillard czy Michel Foucault.
EN
The article contains interpretations of three different textes with the main theme – wolves. A poem titled Wolf by Jarosław Iwaszkiewicz, Zbigniew Herbert’s Wolves and Autobiographical reportage Wolves by Adam Wajrak unites special literary vision of those animals – dangerous but also free and independent. Images of wolves as a base of metaphors, comparisons and parallelisms have changed during last decades simultaneously with evolution of common consiousness. Animal studies as a methodology research constitutes a collection of very useful analytic instruments for investigating traditional cultural patterns and trails of new ideas.
PL
Artykuł zawiera interpretacje trzech różnych tekstów, których głównym tematem pozostają wilki. Wiersz Jarosława Iwaszkiewicza Wilk, Wilki Zbigniewa Herberta i autobiograficzny reportaż Adama Wajraka Wilki łączy specyficzny literacki obraz tych zwierząt – niebezpiecznych, ale wolnych i niezależnych. Portrety wilków używanych jako podstawa budowania metafor, porównań i paralelizmów zmieniały się w ostatnich dekadach wraz z przemianami świadomości zbiorowej. Animal studies jako metodologia badań stanowi zbiór użytecznych narzędzi analitycznych przydatnych w śledzeniu tradycyjnych kulturowych wzorców oraz tropów nowych idei.
EN
The relatively numerous references to animals in the blessing of Jacob(Gen 49: 1-28) show that the biblical author had a broad knowledge of nature.According to the current classification of living organisms and method ofresearch used by modern zoology, it is stated that these observations donot have the characteristics of scientific research. In spite of this, they arethe evidence of the clear-sighted observation of animals, which is reflectednot only in the knowledge of the appearance of individual species, but alsoof specific behaviours related to their way of life. It concerns not only domesticanimals, like the ass (cf. Gen 49: 14), but also wild representativesof the fauna. References concerning the latter apply to the species perceivedas highly dangerous to man and domestic animals, that is the lion(cf. Gen 49: 9), snake (cf. Gen 49: 17) or wolf (cf. Gen 49: 27). Amongstthe animals mentioned in the blessing of Jacob one can also distinguishthose which aroused admiration because of their appearance, such as thedoe (cf. Gen 49: 21). At the same time, it is essential to emphasise the factthat the wealth of animal metaphors is just a tool used to translate “God’saddress” into human language.
RU
Данная статья посвящена топосу волка и трем «мифо-ритуальными сценариями Волка» в чеченской культуре, т. е. происхождению от ликоморфного Предка, актуализации изначального мифологического событья и воинской инициации. Эти сценарии реализуются в песне Аварское село современного чеченского барда Тимура Муцураева, в которой мотив «воинской ликантропии» является реактуализацией чеченского народного мифа о волчице. В ходе анализа особенно важна категория das Unheimliche (жуткое) Зигмунда Фрейда, с помощью которой можно выявить новые значения образа отождествления себя с волками в сознании чеченцев и их борьбы.
EN
The main objective of the paper is to examine the three “mythico-ritual scenarios of the Wolf ” in Chechen culture: the lycomorphic mythical Ancestor, actualization of a primordial event and military initiation. Elements of these scenarios may be observed in the song Аварское село by the contemporary Chechen bard Timur Mutsuraev. The military initiation presented in the song re-actualizes the Chechen myth of the She-Wolf. The phenomenon of the wolfish identity of the Chechens and their struggle are analyzed in the context of Sigmund Freud’s category of das Unheimliche (the uncanny).
PL
Artykuł poświęcony jest toposowi wilka i trzem "mityczno-rytualnym scenariuszom Wilka" w kulturze czeczeńskiej: to pochodzenie od likomorficznego Przodka, aktualizacja mitycznego czynu i inicjacja bojowa. Scenariusze te można zaobserwować w pieśni Аварское село współczesnego czeczeńskiego barda Timura Mucurajewa. Motyw "bitewnej likantropii" stanowi w niej reaktualizację czeczeńskiego mitu o wilku. W utworze tym ważną rolę pełni kategoria niesamowitości (das Unheimlische) Zygmunta Freuda - kontekst ten pozwala odsłonić nowe znaczenia obrazów wilczej tożsamości Czeczenów i ich walki.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.