Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 32

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  województwa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Badania zmian zachodzących w przestrzeni gospodarczej nie podejmują kwestii zróżnicowania siły powiązań poszczególnych regionów z rynkiem międzynarodowym. Opracowania dotyczące przekształceń w handlu zagranicznym Polski ujmują zagadnienia w relacji: Polska - inne państwa, tak jakby przestrzeń naszego kraju była z tego punktu widzenia całkowicie homogeniczna. Istnieje wprawdzie szereg opracowań o inwestycjach zagranicznych w różnych regionach Polski, ale jedynie w kontekście określania czynników wpływających na ich rozwój. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że inwestycje te generowały rozwój danego regionu także poprzez tworzenie impulsów dla powiązań eksportowo- importowych.
PL
Intensywne korzystanie z walorów środowiska, spowodowane procesem globalizacji i intensyfikacji działalności człowieka, skłania do refleksji nad możliwymi sposobami łagodzenia skutków działalności człowieka. Wobec trudnego do pohamowania rozwoju społeczno-gospodarczego kosztem środowiska wysiłki ograniczające zmiany antropogeniczne wiążą się z wydatkowaniem środków finansowych przeznaczonych na inwestycje chroniące środowisko. Zarówno wielkość nakładów finansowych, jak i kierunki ich wydatkowania są zmienne w czasie i przestrzeni. Celem artykułu jest ocena procesu zmian w strukturze finansowania środków trwałych służących ochronie środowiska według kierunków inwestowania w latach 2003-2015 w województwach. W artykule do zbadania zmienności strukturalnej wykorzystano miernik kąta θ. Oceniono intensywność, szybkość i monotoniczność zachodzenia zmian.
PL
Jakość powietrza atmosferycznego jest jednym z wyznaczników jakości życia współczesnego człowieka. Artykuł prezentuje wyniki badań w zakresie oceny efektywności działań na rzecz ochrony powietrza i klimatu w ujęciu województw w Polsce. Ocenę efektywności działań przeprowadzono przy użyciu metody DEA z zastosowaniem modelu NR-CCR zorientowanego na nakłady. Źródłem danych do analizy były wtórne dane statystyczne za rok 2015, dostępne w statystyce publicznej. Głównym rezultatem badań jest klasyfikacja województw i ich podział na obiekty efektywne i nieefektywne pod względem działań w zakresie ochrony powietrza i klimatu oraz ranking województw nieefektywnych. Oprócz wyznaczenia średniej efektywności przekształcenia nakładów w efekty zastosowanie modelu NR-CCR pozwoliło na określenie efektywności cząstkowych poszczególnych nakładów. Dzięki temu możliwe było wskazanie źródeł nieefektywności działań mogących utrudniać poprawę stanu jakości powietrza i klimatu w Polsce.
EN
Ważniejsze dane społeczno-gospodarcze o województwach
PL
W artykule przedstawiono strukturę przestrzenną klubów sportowych i ćwiczących w układzie wojewódzkim Polski w latach 2000 i 2014. W pracy omówiono następujące zagadnienia: 1) kluby sportowe w układzie wojewódzkim Polski w latach 2000 i 2014 oraz 2) charakterystykę demograficzną ćwiczących w klubach sportowych w układzie wojewódzkim Polski w latach 2000 i 2014.
PL
Przedmiotem artykułu jest ocena podobieństwa województw Polski pod względem poziomu jakości życia mieszkańców oraz określenie typologicznych klas województw w zakresie analizowanego zjawiska. Badanie przeprowadzono metodą klasyfikacji rozmytej — C-średnich. Wybór metody wynikał z charakteru badanego zjawiska, które jest trudne do jednoznacznego określenia. W badaniu wykorzystano informacje pochodzące z opracowań GUS oraz dane z Diagnozy Społecznej 2015 dotyczące 2014 r. Przeprowadzona analiza wykazała, że województwa Polski są bardzo zróżnicowane pod względem poziomu jakości życia.
EN
The subject of the article is to assess the similarity of voivodships in Poland in terms of the quality of life of inhabitants and to define typological classes of voivodships concerning the analysed phenomenon. The study was conducted by means of fuzzy classification — C-means. The choice of the method resulted from the nature of the researched phenomenon, which is difficult to identify unequivocally. Data from the CSO studies and the Social Diagnosis 2015 relating to 2014 were used in the research. The analysis proved that Polish voivodships are very different in terms of the quality of life.
EN
Environmental resources are part of national wealth, they are determinants of local and regional development located on the level of elements influencing the quality of life of the inhabitants as well as the vitality of the region. In response to global challenges related to environmental resources, separate environmental policies are created, implemented and linked to other development policies. The aim of this article is to identify the diversity of environmental resource management in Polish voivodeships. The time scope of the research covers 2004 and 2019, and the spatial scope is 16 provinces. Four areas of environmental governance were identified in the research procedure: (1) water resources and waste management, (2) land use and biodiversity, (3) energy, and (4) air and climate protection, within which their differentiation was measured. The proposed TOPSIS method allowed for a linear ordering of the provinces in each domain. The general assumption is that there has been progress in the level of environmental resource management within each domain. The proposed research method in combination with the ordering within typological classes revealed in many cases a stable level of management in the indicated areas, which did not undergo any significant changes in the years studied. The implementation of the research objective made it possible to see a diversified approach to the management of environmental resources in the voivodships, which may be considered a favourable phenomenon. This may indicate a diversified approach to environmental issues and balancing the scale of management.
PL
Zasoby środowiskowe stanowią część bogactwa narodowego, są uwarunkowaniem rozwoju lokalnego i regionalnego, umiejscawianym na płaszczyźnie elementów wpływających na jakości życia mieszkańców oraz ożywienie regionu. W odpowiedzi na globalne wyzwania związane z zasobami środowiskowymi tworzone są odrębne polityki środowiskowe, wdrażane i powiązane z innymi politykami rozwojowymi. Celem artykułu jest identyfikacja zróżnicowania gospodarowania zasobami środowiskowymi w polskich województwach. Zakres czasowy badań obejmuje 2004 i 2019 r., a zakres przestrzenny 16 województw. W postępowaniu badawczym wyodrębniono cztery dziedziny ładu środowiskowego: (1) zasoby wody i gospodarka odpadami, (2) użytkowanie gruntów i bioróżnorodność, (3) energia oraz (4) ochrona powietrza i klimatu, w ramach których dokonano pomiaru ich zróżnicowania. Zaproponowana metoda TOPSIS umożliwiła liniowe uporządkowanie województw w każdej dziedzinie. W ogólnym założeniu można przyjąć, że nastąpił progres w poziomie gospodarowania zasobami środowiskowymi w obrębie każdej z dziedzin. Zaproponowana metoda badawcza w połączeniu z uporządkowaniem w ramach klas typologicznych ujawniła w wielu przypadkach stabilny poziom gospodarowania we wskazanych obszarach, który nie uległ wyraźnym zmianom w badanych latach. Realizacja założonego celu badawczego pozwoliła dostrzec zróżnicowane podejście w gospodarowaniu zasobami środowiskowymi w województwach, co można uznać za zjawisko korzystne. Świadczyć to może o zdywersyfikowanym podejściu do kwestii środowiskowych i równoważenia skali gospodarowania.
EN
The aim of the study is to present changes in the level of economic development of voivodships in the period 2010–2019. The spatial disproportions in the development of territorial units that have persisted for years justify the need for such research, especially in the context of the policy of leveling out regional development differences. The research was carried out on the basis of GUS data for 2010, 2014 and 2019. The method of linear ordering of multidimensional objects in a dynamic approach was used. On the basis of the dynamic synthetic measure, which included 13 selected diagnostic features describing the economic situation, rankings of voivodships were prepared and the scale of changes in the level of development of voivodships in the analyzed period was calculated. The conducted research confirms the disproportions in the economic development of voivodships. In 2019 the best situation in terms of the adopted set of diagnostic features was in the following voivodships: Mazowieckie, Śląskie, Dolnośląskie, Pomorskie and Wielkopolskie, and the lowest rates were recorded in the following voivodships: Lubelskie, Podlaskie, Warmińsko-Mazurskie and Świętokrzyskie. In all voivodships the level of economic development increased in the analyzed period, but the scale of changes was diversified. The greatest increase in the development level indicator occurred in voivodships with the highest level of development, as a result of which the disproportions between voivodships in terms of the studied phenomenon increased.
PL
Celem pracy jest przedstawienie zmian poziomu rozwoju gospodarczego województw w okresie 2010–2019. Utrzymujące się od lat dysproporcje przestrzenne w zakresie rozwoju jednostek terytorialnych uzasadniają potrzebę takich badań, zwłaszcza w kontekście polityki wyrównywania regionalnych różnic rozwojowych. Badania prze- prowadzono na podstawie danych GUS. Zastosowano metodę porządkowania liniowego obiektów wielowymiarowych w ujęciu dynamicznym. Na podstawie dynamicznego miernika syntetycznego, który obejmował 13 wybranych cech diagnostycznych, sporządzono rankingi województw oraz obliczono skalę zmian w poziomie rozwoju województw. Badania potwierdzają dysproporcje w rozwoju gospodarczym województw. W 2019 r. najlepsza sytuacja pod względem przyjętego zestawu cech diagnostycznych panowała w województwach: mazowieckim, śląskim, dolnośląskim, pomorskim i wielkopolskim, a najniższe wskaźniki odnotowano w województwach: lubelskim, podlaskim, warmińsko--mazurskim i świętokrzyskim. We wszystkich województwach poziom rozwoju gospodarczego wzrósł w badanym okresie, ale skala zmian była nierównomierna. Największy wzrost wskaźnika poziomu rozwoju nastąpił w województwach o najwyższym poziomie rozwoju, w wyniku czego wzrosły dysproporcje między województwami pod względem badanego zjawiska.
PL
Celem artykułu jest ocena rozwoju województw w zakresie wykorzystania e‑usług (e‑administracji, e‑handlu, e‑zdrowia itd.) przez gospodarstwa domowe na tle badań ogólnego wykorzystania ICT przez gospodarstwa domowe w województwach. Wyniki obu badań pozwoliły zweryfikować tezę, że im wyższy poziom ogólnego wykorzystania ICT przez gospodarstwa domowe w danym województwie, tym wyższy poziom korzystania z e‑usług przez gospodarstwa domowe. W części teoretycznej pracy przedstawiono uzasadnienie badania. W związku z tym opisano znaczenie wykorzystania e‑usług przez gospodarstwa domowe w budowaniu społeczeństwa informacyjnego, a w konsekwencji gospodarki opartej na wiedzy. Uwzględniono również metodologię badań. Omówiono metody porządkowania liniowego (metodę Hellwiga i metody bezwzorcowe), aglomeracyjną hierarchiczną metodę analizy skupień (metodę Warda) i optymalizacyjną metodę analizy skupień (metodę k‑średnich). Empiryczna część pracy obejmuje przedstawienie wyników badań. Wykorzystano dane z roku 2017 dostarczone przez Główny Urząd Statystyczny. W ramach wykorzystania e‑usług przez gospodarstwa domowe (26 zmiennych) stworzono rankingi województw i zidentyfikowano skupienia województw. Posłużyły one do porównania i oceny województw w analizowanym roku. Otrzymano również wyniki porządkowania i grupowania województw w ramach ogólnego wykorzystania ICT przez gospodarstwa domowe (27 zmiennych), jako tło wyników dotyczących korzystania z e‑usług. Następnie przeprowadzono weryfikację przyjętej tezy.
EN
The aim of this work is to assess the development of voivodships in terms of the usage of e‑services (e‑government, e‑commerce, e‑health, etc.) in households, in comparison with the research on the overall ICT usage in households, in voivodships. The results of both of these studies enabled the verification of the thesis that the higher the level of overall ICT usage in households, in a given voivodship, the higher the level of e‑services usage in these households. In the theoretical part of the work, the rationale for the research was presented. Therefore, the importance of the usage of e‑services in households, for building an information society and consequently knowledge‑based economy, has been described. The research methodology also included: linear ordering methods (Hellwig’s method, methods that are non‑based on the pattern of development), agglomerative hierarchical clustering method (Ward’s method), and optimisation clustering method (the k‑means method) have been discussed. The empirical part of the work involves presentation of the research results. Data from the year 2017, provided by the Central Statistical Office of Poland, was used. Within the framework of the usage of e‑services in households (26 variables), the rankings of voivodships were created and the clusters of voivodships were detected. The obtained rankings and clusters of voivodships served to compare and assess voivodships in the analysed year. In the light of the results relating to the usage of the e‑services, the results of ordering and clustering of voivodships within the framework of overall ICT usage in households (27 variables) were obtained. Then, the verification of the assumed thesis was conducted.
12
71%
EN
The main aim of the article was to analyse the changes in the Polish population structure observed since the political transformation and expected in the next few years. The analysis focused also on the spatial differentiation of both processes, population ageing (indicated with several meas­ures) and dynamics of population ageing in Poland in the years 2002, 2014, 2020, which were conducted at the level of voivodships, poviats and gminas. The statistical data concerning the age structure in Poland were provided by the Central Statistical Office in Poland.
PL
W opracowaniu przedstawiona została analiza zmian w strukturze wieku ludności Polski, obserwowana od początku okresu transformacji ustrojowej i spodziewana w perspektywie następnych lat. Analiza ta została pogłębiona badaniem przestrzennego zróżnicowania zaawansowania starości demograficznej (ocenionej za pomocą kilku mierników) oraz dynamiki procesu starzenia się w Polsce w latach 2002, 2014 i 2020, przeprowadzonym na poziomie województw, powiatów i gmin. Źródło danych wykorzystanych w badaniu stanowiły informacje dotyczące struktury wieku ludności w Polsce i w mniejszych jednostkach terytorialnych, opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny.
EN
The aim of the work is to compare the level of progress of social development in voivodeships during the period 2010–2019 with the application of a dynamic synthetic measure. The work is based on data published by the Central Statistical Office characterizing the social situation in individual voivodeships for 2010 and 2019. The linear ordering of multi-feature objects method was used, where the normalization of the variables was carried out using the zero unitarization method. The analysis was carried out in static and dynamic terms. In addition to the indicative values, which included 11 features describing the demographic situation, labor market, education and living conditions, the rankings of voivodeships were prepared in terms of the level of social development in the analyzed years using a static and a dynamic approach. Based on the dynamic synthetic measure, the direction and size of changes that took place in individual voivodeships in the period 2010–2019 were ranked.Research shows that only in 7 voivodeships (Mazowieckie, Małopolskie, Pomorskie Dolnośląskie, Podkarpackie, Kujawsko-Pomorskie and Podlaskie) did the situation improve in terms of the adopted set of diagnostic features, while in the other cases it worsened. In 2019, the best situation occurred in the following voivodeships: Mazowieckie, Małopolskie, Pomorskie and Wielkopolskie, and the lowest indexes were recorded in the following voivodeships: Świętokrzyskie, Warmińsko-Mazurskie, Opolskie and Zachodniopomorskie. In the examined period, the disproportions between voivodeships increased in terms of the studied phenomenon. The application of a dynamic index of development growth allowed not only linear ordering of objects, but also evaluation of the direction and magnitude of the changes in individual objects in the analyzed period.
PL
Celem niniejszej pracy jest porównanie poziomu rozwoju społecznego województw w okresie 2010–2019 z zastosowaniem dynamicznego miernika syntetycznego. Badania przeprowadzono na podstawie danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny charakteryzujących sytuację społeczną w poszczególnych województwach w latach 2010 i 2019. Zastosowano metodę porządkowania liniowego obiektów wielocechowych, przy czym normowanie zmiennych przeprowadzono metodą unitaryzacji zerowanej. Analizę przeprowadzono w ujęciu statycznym i dynamicznym. W oparciu o wartości wskaźnika syntetycznego, który obejmował 11 cech opisujących sytuację demograficzną, rynku pracy, edukacji i warunków życia ludności, sporządzono rankingi województw pod względem poziomu rozwoju społecznego w badanych latach w ujęciu statycznym i dynamicznym. Na podstawie dynamicznego miernika syntetycznego oceniono kierunek i wielkość zmian, jakie zaszły w poszczególnych województwach w okresie 2010–2019. Badania wykazały, że tylko w 7 województwach (mazowieckim, małopolskim, pomorskim, dolnośląskim, podkarpackim, kujawsko- pomorskim i podlaskim) sytuacja pod względem przyjętego zestawu cech diagnostycznych poprawiła się, a w pozostałych uległa pogorszeniu. W 2019 roku najlepsza sytuacja była w województwach: mazowieckim, małopolskim, pomorskim i wielkopolskim, a najniższe wskaźniki odnotowano w województwach: świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, opolskim i zachodniopomorskim. W badanym okresie wzrosły dysproporcje między województwami pod względem badanego zjawiska. Zastosowanie dynamicznego wskaźnika poziomu rozwoju umożliwiło nie tylko uporządkowanie liniowe obiektów, lecz także ocenę kierunku i wielkości zmian w poszczególnych obiektach w badanym okresie.
EN
The sejmik (dietine) records of the Old Polish period are an invaluable source material concerning almost all aspects of the everyday life of that time. In the Małopolska (Little Poland) province, apart from the general sejmik sporadically held in Nowe Miasto Korczyn and occasional assemblies of the nobility from some lands and districts, there were 17 regular sejmiks. The paper first discusses all the editions of sejmik resolutions that have so far appeared in print. The study then presents the next volumes of this kind of source texts that are under preparation for publication. When describing the process of editing sejmik records, attention was drawn to the research centers that have made contributions to this research field, and to individual historians involved in such undertakings. The text also stresses the changes that took place in the first decades of the 20th century, when publishers took into account various categories of sources concerning the functioning of Old Polish sejmiks. A lot of room is devoted to the scope of library and archival research and to major stores of source materials that were and still are used by editors. The paper closes with a list of all existing and planned publications that are expected to appear in this field in the coming years.
PL
Akta sejmikowe okresu staropolskiego stanowią nieoceniony materiał źródłowy, odnoszący się do wielu aspektów ówczesnego życia codziennego. W prowincji małopolskiej, pomijając sporadycznie odbywający się sejmik generalny w Nowym Mieście Korczynie oraz okazjonalne zjazdy szlachty z niektórych ziem i powiatów, funkcjonowało 17 sejmików. W artykule omówiono najpierw wszystkie edycje uchwał sejmikowych, które dotychczas ukazały się drukiem. Następnie przedstawiono kolejne już tomy tego rodzaju wydawnictw źródłowych, które są przygotowywane do wydania. Przybliżając proces edycji akt sejmikowych zwrócono uwagę na ośrodki naukowe, które zasłużyły się na tymże polu badawczym oraz poszczególnych historyków zaangażowanych w tego rodzaju przedsięwzięcia. W tekście akcentowano także zmiany, jakie następowały w pierwszych dekadach XX w., przy uwzględnianiu przez wydawców rożnych kategorii źródeł odnoszących się do funkcjonowania staropolskich sejmików. Wiele miejsca poświęcono również zakresowi kwerend oraz ważniejszym zasobom źródłowym, które były i są wykorzystywane przez edytorów. W zakończeniu dokonano zestawienia wszystkich publikacji oraz planowanych wydawnictw, jakie spodziewane są na tym polu edytorstwa w najbliższych latach.
15
63%
EN
The aim of the study is to assess the competitiveness of the regional diversity of farms in Poland. The study was conducted on a sample of commodity holdings participating in the Polish FADN in 16 voivodeships for the years 2010–2012. The study was based on indicators of competitiveness in terms of production factors and results. Research shows that labour resources and the eff ectiveness of their use are important aspects of regional diversity of competitiveness of farms. In regions where this factor is present in excess (Małopolskie, Świętokrzyskie, Mazowieckie, Łódzkie and Lubelskie voivodeships), labor productivity was relatively low. These regions are also characterized by lower production potential expressed by the agricultural area of an average farm. The greatest competitive advantages in terms of production profi tability were achieved by farms in Dolnośląskie voivodeship, where there were also some of the highest rates of profi tability of assets.
PL
Celem opracowania jest ocena regionalnego zróżnicowania konkurencyjności gospodarstw rolnych w Polsce. Badania przeprowadzono na próbie gospodarstw towarowych uczestniczących w Polskim FADN w układzie 16 województw za lata 2010–2012. W pracy wykorzystano wskaźniki konkurencyjności czynnikowej i wynikowej. Z badań wynika, że istotnym aspektem regionalnego zróżnicowania konkurencyjności gospodarstw rolnych są zasoby pracy oraz efektywność ich wykorzystania. W regionach, gdzie czynnik ten występuje w nadmiarze (województwa: małopolskie, świętokrzyskie, mazowieckie, łódzkie i lubelskie), produktywność pracy była relatywnie niska. Regiony te charakteryzują się także mniejszym potencjałem produkcyjnym wyrażonym powierzchnią użytków rolnych przeciętnego gospodarstwa rolnego. Największe przewagi konkurencyjne w zakresie dochodowości produkcji osiągały gospodarstwa rolne województwa dolnośląskiego, gdzie występowały także jedne z najwyższych wskaźników dochodowości aktywów trwałych.
EN
The purpose of the study is an attempt to assess the importance of culture for the sustainable development of Polish voivodships. For the purpose of this research, a taxonomic method was used to distinguish areas similar to one another in terms of the characteristics examined and to group them into regions with similar development conditions. On the basis of the analysis of the source data and the set of synthetic indicators of sustainable development it can be stated with certainty that cultural activities (in terms of institutional approach) taken in Polish voivodships are important for the level of their sustainability.
PL
Celem opracowania jest próba oceny znaczenia kultury dla zrównoważonego rozwoju polskich województw. Dla realizacji celu badawczego zastosowano metodę taksonomiczną, która pozwala na wyodrębnienie obszarów podobnych do siebie pod względem badanych cech oraz umożliwia ich pogrupowanie w rejony o podobnych warunkach rozwoju. Na podstawie przeprowadzonej analizy danych źródłowych i wyznaczonych syntetycznych wskaźników zrównoważonego rozwoju można stwierdzić z całą pewnością, że działania z zakresu kultury (w ujęciu instytucjonalnym) podejmowane w polskich województwach mają istotne znaczenie dla poziomu ich zrównoważenia.
EN
The aim of the research discussed in this paper is to determine the scale, directions of changes and the degree of diversification of area structure of farms in Poland in the period of 2010–2016, in terms of typological groups of voivodships. The research was conducted on the basis of the data of Statistics Poland regarding the number of agricultural farms by size groups in voivodships for the years of 2010 and 2016. The following farm size groups were adopted in the analysis: farmland under 2 ha, farmland of 2–5 ha, farmland of 5–10 ha, farmland of 10–20 ha, farmland of 20–50 ha, and farmland of or over 50 ha. Based on fuzzy classification, four typological groups, consisting of voivodships of a similar area structure, were selected. Next, changes in the structure of typological groups and intergroup differentiation were presented. There occurred a fall in the number of farms up to 10 ha and the growth in the number of farms over 50 ha in all typological groups, but the dynamics and scale of these changes were diverse in regions. The biggest fall has been observed in the number of farms in voivodships with the most fragmented agricultural structure. The structure of typological groups has changed only slightly.
PL
Celem badania omawianego w niniejszej pracy jest określenie skali, kierunków zmian oraz stopnia zróżnicowania struktury obszarowej gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2010–2016 w ujęciu grup typologicznych województw. Badanie przeprowadzono na podstawie danych GUS dotyczących liczby gospodarstw rolnych według grup obszarowych w układzie województw za lata 2010 i 2016. W analizie przyjęto następujące grupy wielkościowe gospodarstw: do 2 ha użytków rolnych, 2–5 ha, 5–10 ha, 10–20 ha, 20– –50 ha oraz 50 ha i więcej. Opierając się na klasyfikacji rozmytej, wyodrębniono cztery grupy typologiczne, składające się z województw o podobnej strukturze obszarowej gospodarstw. Następnie przedstawiono zmiany w strukturze grup typologicznych i zróżnicowaniu międzygrupowym. We wszystkich grupach stwierdzono spadek ogólnej liczby gospodarstw, głównie gospodarstw do 10 ha, i wzrost liczby gospodarstw powyżej 50 ha, przy czym dynamika i skala zmian były zróżnicowane regionalnie. W największym stopniu zmniejszyła się liczba gospodarstw w województwach o najbardziej rozdrobnionej strukturze agrarnej. Struktura grup typologicznych zmieniła się nieznacznie.
PL
Potencjał gospodarczy poszczególnych regionów Polski jest różny. Każdy region charakteryzuje się indywidualną specyfiką. Wykorzystanie specyficznego charakteru danego regionu stanowi ważny element zarządzania krajem jako całością oraz poszczególnymi regionami. Występujące nierówności w rozwoju gospodarczym mogą być przyczyną wielu niekorzystnych zjawisk, jak chociażby migracja wewnętrzna czy marginalizacja regionalna. Nadmierne nierówności cenowe i dochodowe mogą w konsekwencji osłabiać wzrost gospodarczy całego kraju. Dla spójności całego państwa korzystne jest, aby dysproporcje pomiędzy poszczególnymi regionami nie były zbyt duże. W opracowaniu podjęto próbę określenia konsekwencji cenowych zróżnicowania rozwoju regionalnego w Polsce. W analizie korzystano ze współczynnika zmienności, współczynnika korelacji, współczynnika regresji i średniookresowego tempa. Zauważa się, że poszczególne regiony różnią się stopniem rozwoju, dynamiką wzrostu gospodarczego oraz poziomem wynagrodzeń. Natomiast znacznie mniej zróżnicowane są ceny.
EN
Each region in Poland has a different economic potential due to its own specific features. Taking account of the specific nature of individual regions is important for the management of the country as a whole and of its particular regions. Existing disparities in the economic development may lead to many negative phenomena, such as internal migration or regional marginalization. Excessive price and income inequalities may weaken economic growth throughout the country. It is important for the coherence of the whole country that the disparities between regions are not too big. The study determines the consequences of price differentiation for regional development in Poland. The analysis was conducted using the coefficient of variation, correlation coefficient, regression coefficient and medium pace. The regions differ in terms of development, dynamic growth and wages. However, prices are much less diverse.
PL
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie spójnych 16 wojewódzkich tablic przepływów międzygałęziowych dla Polski, wraz z metodologią, która pozwoliła na regionalizację tablic krajowych. Na podstawie powstałych tablic, głównie tablic wykorzystania wyrobów i usług oraz handlu przedstawiających wszystkie sektory gospodarki w agregacji do sekcji PKD, pokazano strukturę głównych powiązań produkcyjnych i handlowych wewnątrz- i międzywojewódzkich. Na przykładzie sektora B+R zaprezentowano sieć powiązań i wymiany tego sektora z pozostałymi sektorami gospodarki w poszczególnych województwach oraz między województwami. Powstałe tablice są pierwszą znaną autorom próbą opublikowania spójnych metodologicznie tablic przepływów międzygałęziowych na poziomie województw dla Polski i stanowią przyczynek do dalszych badań w kierunku ich większej dezagregacji regionalnej i sektorowej, jak również do wykorzystania w zastosowaniu do analiz różnorodnych polityk gospodarczych na poziomie regionalnym w Polce oraz do porównań międzynarodowych.
EN
The aim of this paper is to present the first 16 coherent regional input-output tables for Poland, together with the methodology applied to their regionalization from the national level. On the basis of the tables – especially the use and trade tables aggregated to the 19 NACE sections – the structure as well as intra- and inter-regional trade is presented for all 16 NUTS2 regions. Based on the example of the R & D sector, the usefulness of the tables as an analytical tool is confirmed. Like in network analysis, the authors present the links and exchanges of this sector with other sectors of the regional economies in individual voivodships and between them. The regional input-output tables together with their methodology presented here is the first attempt, to the best knowledge of the authors, to publish methodologically coherent 16 input-output tables at NUTS2 level for Poland. They path the way for further research in such directions as: higher regional and sectoral disaggregation, application of the tables to the analysis of different regional economic policies in Poland, and for international comparisons.
EN
Service activity, which is an essential part of the modern economy, is constantly changing. These changes are conditioned by economic processes resulting, among others, from technological progress, the growing globalization process and increasing competitiveness. The aim of the article is: (1) to identify mod­ern services (based on contemporary literature on the subject), (2) characteristics of the level of develop­ment of modern services in Poland compared to other European Union countries, (3) analysis of the level of development of modern services in Poland in regional approach. Data used in the analysis come from the local data bank of the Central Statistical Office and Eurostat. The Perkal synthetic index and cluster analysis were used. The results of the research lead to the following conclusions. In a comprehensive perspective, the following voivodeships are characterized by a high level of development of modern services: Masovian, Lesser Poland, Lower Silesian and Pomeranian. The high position of the Masovian voivodeship is the result of its highest position in the majority of the analyzed categories of modern services (except education and medical). The Lesser Poland voivodeship was in this class mainly due to the high level of development of educational and R&D services, and the Lower Silesian and Pomeranian voivodships – thanks to professional services. The low level of modern services is primarily characterized by economically weak voivodeships of Eastern Poland and voivodeships: Lubusz, Świętokrzystkie and Opole. The regional distribution of the value of the synthetic level indicator for the development of modern services clearly refers to the distribution of the general level of socio-economic development of the voivodeships. Detailed confirmation of this relationship requires additional research.
PL
Działalność usługowa, będąca istotną częścią współczesnej gospodarki, podlega nieustannym zmianom. Zmiany te uwarunkowane są procesami ekonomicznymi, które są skutkiem m.in. postępu technologicznego, nasilającego się procesu globalizacji i zwiększającej się konkurencyjności. Artykuł ma na celu: (1) identyfikację nowoczesnych usług w oparciu o współczesną literaturę przedmiotu, (2) scharakteryzowanie poziomu rozwoju nowoczesnych usług w Polsce na tle innych państw Unii Europejskiej, (3) zanalizowanie zróżnicowania poziomu rozwoju nowoczesnych usług w Polsce w ujęciu regionalnym. Dane wykorzystane w analizie pochodzą z banku danych lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego oraz Eurostatu. W analizie zastosowano również wskaźnik syntetyczny Perkala oraz analizę skupień. Wyniki przeprowadzonych badań prowadzą do następujących wniosków. W ujęciu całościowym wysokim poziomem rozwoju nowoczesnych usług charakteryzują się województwa: mazowieckie, małopolskie, dolnośląskie i pomorskie. Wysoka pozycja województwa mazowieckiego jest wynikiem jego najwyższej pozycji w większości analizowanych kategorii usług nowoczesnych (poza edukacyjnymi i medycznymi). Województwo małopolskie znalazło się w tej klasie głównie za sprawą wysokiego poziomu rozwoju usług edukacyjnych i badawczo-rozwojowych, a województwa dolnośląskie i pomorskie – dzięki usługom profesjonalnym. Niskim poziomem usług nowoczesnych cechują się przede wszystkim słabe gospodarczo województwa Polski Wschodniej oraz województwa: lubuskie, świętokrzyskie i opolskie. Regionalny rozkład wartości wskaźnika syntetycznego poziomu rozwoju usług nowoczesnych w wyraźny sposób nawiązuje do rozkładu ogólnego poziomu rozwoju społeczno- -gospodarczego województw. Szczegółowe potwierdzenie tej relacji wymaga jednak dodatkowych badań
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.