Search results

1

Polacy pod Gettysburgiem.

100%

Konieczny P.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2001

|

vol. 1

101-119

PL

The article attempted to present the Polish participation in one of the most important battles in the United States history, namely a three-day combat at Gettysburg (July l st to 3rd, 1863). The military actions of the XI Corps of the Potomac Army constitute the core of the presentation. The corps consisted of the biggest number of emigrants from the Vistula and Warta region in Poland. The Polish Legion, formed by Włodzimierz BonawenturaKrzyżanowski, Fryderyk Chopin’s cousin, in 1861 was one of the regiments of this federal unit. The dignified attitude of Krzyżanowski’s veterans at two vital stages of the battle, namely July l st, during the retreat of the federal army towards the hills to the south of the town, and during the fights at the Cemetery Hill in the evening of the next day, is noteworthy because of the wide-spread although unjust accusations of cowardice addressed to “Germans” (“Dutchmen”) from the XI Corps. Poles could also be found among Confederates although their number was smaller there. Two Louisiana regiments (14 and 15), which constituted part of General E. Johnson’s Confederate division taking part in the Gettysburg battle was also known as the Polish Brigade.

2

Okrucieństwa wojny czy przejaw rasizmu? Przypadki znęcania się nad jeńcami z U.S. Colored Troops (USCT) na wschodnim teatrze działań wojennych wojny secesyjnej – wybrane przykłady

71%

Derengowski P.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 2

83-107

EN

It is not without reason that the Civil War is considered to be a turning point in US history. One of them was the mass participation of African Americans, who, for the first time since the War of Independence, were allowed to serve in the army (total ca.180,000). Even though many U.S. Colored Troops were not frontal units, nevertheless some of them did actively participate in military operations. As a consequence an issue of black prisoners of war occurred. Obviously, in this case, they had to be captured by Southern troops first. Unfortunately, much oftener, there were instances of mistreatment or even brutal slaughter of POWs from U.S. Colored Troops (i.e. Olustee – Feb. 20, 1864; Plymouth – April 20, 1864, etc.). Did such behavior of Confederate soldiers fit in in wide definition of war atrocities, understood as a will to take revenge at enemy’s troops, which plunder mother country, to avenge your family and friends, killed by the enemy, etc. Or it is a much deeper problem, having its conditioning in the culture of the South, whose ideological foundation was existence of so called Herrenvolk democracy, deeply rooted belief about superiority of white race over black (known also in the North), which was reflected not only in speeches of Southern, and later Confederate, politicians but also in the Constitution of the Confederate States of America.

PL

Wojna secesyjna nie bez powodu jest uważana za przełomowy konflikt w historii USA. Jednym z takich powodów jest masowy udział Afroamerykanów, którzy po raz pierwszy od czasów wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych mogli służyć w armii (łącznie ok. 180 tys.). Choć wiele oddziałów U.S. Colored Troops nie było jednostkami frontowymi, to jednak część wojsk kolorowych brała czynny udział w operacjach wojskowych. Konsekwencją tego faktu było zaistnienie kwestii czarnoskórych jeńców. Oczywiście w tym wypadku warunkiem koniecznym było wzięcie ich do niewoli przez oddziały Południa. Niestety znacznie częściej zdarzały się przypadki znęcania się czy wręcz bestialskiego mordowania jeńców z U.S. Colored Troops (np. Olustee – 20 lutego 1864 r., Plymouth – 20 kwietnia 1864 r. itp.). Czy takie zachowanie żołnierzy konfederackich mieściło się w szeroko pojętych okrucieństwach wojny, rozumianych jako chęć wzięcia odwetu na oddziałach wroga, który plądruje ojczystą ziemię, chęć pomszczenia bliskich lub przyjaciół, którzy zginęli od kul przeciwnika itd. Czy jest to problem głębszy, mający swoje uwarunkowania w kulturze Południa, którego podstawą ideową było istnienie tzw. demokracji panów (Herrenvolk democracy), głęboko zakorzenione przekonanie o wyższości rasy białej nad czarną (nieobce także na Północy), które znalazło swoje odzwierciedlenie nie tylko w przemowach polityków Południa, a później Skonfederowanych Stanów Ameryki, ale także w konstytucji tego kraju.

3

Stosunki amerykańsko‑rosyjskie w okresie wojny secesyjnej (1861‑1865)

63%

Marczewska‑Zagdańska H.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2013

|

vol. 48

PL

Lata 60. XIX w. cechuje wyjątkowa życzliwość i serdeczność w bilateralnych relacjach między Stanami Zjednoczonym – młodą republiką amerykańską – a wielowiekową carską Rosją. Fenomen ten, niewystępujący w takim natężeniu nigdy wcześniej ani później, zainspirował rosyjskich i amerykańskich badaczy oraz polityków do zorganizowania m.in. w Moskwie w 2011 r. wystawy nt. The Tsar and the President: Alexander II and Abraham Lincoln – Liberator and Emancipator. Poniższy artykuł analizuje (w oparciu o liczne materiały źródłowe z epoki) przyczyny tak niecodziennej wzajemnej amerykańsko‑rosyjskiej sympatii, przychylności, współpracy gospodarczej i wojskowej: wewnętrzne (wojna secesyjna w USA, powstanie styczniowe w Imperium Rosyjskim) oraz zewnętrzne (rywalizacja z Wielką Brytanią i Francją oraz polityczna kalkulacja w poszukiwaniu sojuszy przeciw rywalom i konkurentom) na tle walki wielkich mocarstw o podział wpływów na świecie uwarunkowanych geopolitycznie i historycznie.

4

Greco-Roman precedents on Confederate currency

63%

Győri V.

In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

|

2019

|

vol. 13

41-55

EN

This paper examines why and how, during the period of the American Civil War, the Southern Confederacy modelled itself on the ideals of the Greco-Roman world. One of the best ways to exemplify the link between the Old South and the classical antiquity is to analyze the banknotes and coins of the Treasury of the Confederate States of America. Confederate currency demonstrates the significant impact Greece and Rome had on the values, ideals, and society that the Old South founded itself on.

PL

Niniejszy artykuł stara się odpowiedzieć na pytania dlaczego i w jaki sposób w okresie wojny secesyjnej Konfederacja wzorowała się na ideałach świata grecko-rzymskiego. Jednym z najlepszych sposobów zilustrowania połączenia między Południem a antykiem jest analiza banknotów i monet Departamentu Skarbu Skonfederowanych Stanów Ameryki. Środki płatnicze Konfederatów wskazują na znaczący wpływ, jaki Grecja i Rzym wywierały na wartości, ideały i społeczeństwo stanowiące fundament Południa.

5

Prawo do secesji. Argument konstytucyjny i metaprawny Starego Południa Stanów Zjednoczonych

63%

Tulejski T.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 2(72)

245-256

PL

W okresie poprzedzającym wybuch wojny secesyjnej teoretycy i politycy Starego Południa Stanów Zjednoczonych (Calhoun, Hayne, Tucker, Taylor of Caroline) wypracowali teoretyczne instrumenty oporu wobec ich zdaniem tyrańskim praktykom rządu federalnego. Obok interpozycji i nullifikacji najbardziej radykalnym środkiem było prawo do secesji. Autor w artykule dokonuje rozróżnienia argumentacji na argumentację konstytucyjną i metaprawną. Pierwsza odwołuje się do myśli Founding Fathers, ducha roku ’98 i koncepcji praw stanowych. Głównymi jej elementami są: kontraktowy charakter Unii, pierwotna suwerenność stanów oraz interpretacja użytego w konstytucji zwrotu „My, Naród”. Uzasadnienie filozoficzne odwołuje się natomiast do prawa oporu wobec tyrańskiego rządu zawarte w Deklaracji Niepodległości. Oba te uzasadnienia występowały wspólnie i autor poszukuje ich w aktach secesji Karoliny Południowej i Konstytucji Skonfederowanych Stanów.

EN

Before the outbreak of the Civil War, the theorists and politicians of the South of the US developed the theoretical instruments of resistance to what they considered tyrannical practices of the federal government. Just next to interposition and nullification, the most radical measure was the right of secession. In the article, the author distinguishes between constitutional and meta-legal arguments. The first ones refer to the thought of the Founding Fathers, the spirit of ‘98 and the concept of states’ rights. Its main elements are: the contractual nature of the Union, the original sovereignty of the states and the interpretation of the phrase: “We the People” used in the Constitution. In turn the philosophical justification refers to the right of resistance to tyrannical government contained in the Declaration of Independence. The two group of justifications appeared together, and the author searches for them in the acts of secession of South Carolina and the CS Constitution

6

Kontraktualizm versus federalizm. Argument konstytucyjnoprawny Johna Caldwella Calhouna w okresie kryzysu nullifikacyjnego

63%

Tulejski T.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2015

|

vol. XCVII

107-144

PL

Autor przedstawia główne argumenty konstytucyjne na rzecz uprawnień stanowych formułowane przez Johna Caldwella Calhouna – amerykańskiego polityka i teoretyka polityki – podczas kryzysu nullifikacyjnego, który wzmógł antagonizmy pomiędzy Karoliną Południową i rządem federalnym. Kryzys miał miejsce po tym, jak Karolina Południowa zadeklarowała, że taryfy celne z lat 1828 i 1832 (tzw. taryfa odrazy) były niekonstytucyjne i dlatego zostały unieważnione przez suwerenny stan. Według autora J.C. Calhoun, odrzucający filozofię centralizacji prezentowaną przez Sąd Najwyższy i administrację prezydencką, zaproponował teorię nullifikacji, która opierała się na argumentach Thomasa Jeffersona i Jamesa Madisona, zawartych w Rezolucjach Kentucky i Wirginii z 1798 roku. Autor dowodzi, że filozofia prawa i polityki J.C. Calhouna zalicza się do tradycji południowoatlantyckiego agrarnego republikanizmu, opartego na zdecentralizowanym porządku moralnym i religijnym wywodzonym z idei subsydiarności i Stanów Zjednoczonych jako unii suwerennych stanów.

EN

TThe Author presents main constitutional arguments for states’ rights formulated by John Caldwell Calhoun – American politician and political theorist – during the Nullification Crisis, which involved a confrontation between South Carolina and the federal government. The crisis ensued after South Carolina declared that the federal Tariffs of 1828 and 1832 (Tariff of Abominations) were unconstitutional and therefore null and void within the sovereign boundaries of the state. For the Author J.C. Calhoun rejecting the centralization philosophy of Supreme Court and presidential administration proposed the theory of nullification based on Jefferson’s and Madison’s arguments included in the Kentucky and Virginia Resolutions of 1798. The Author argues, that J.C. Calhoun’s political and law philosophy represents of the South Atlantic tradition of agrarian republicanism relied on a decentralized moral and religious order based on the idea of subsidiarity and Unites States as the Union of sovereign and free states.

7

Bitwy pod Fredericksburgiem i Gettysburgiem w świetle Sztuki Wojny Sun Tzu

51%

Mazurak Z.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2014

|

vol. 69

EN

What do the Civil War battles of Fredericksburg and Gettysburg have to do with the Art of War, the military strategy treatise written by ancient Chinese general Sun Tzu (ca. 544 – ca. 496 BC)? Very much, in fact. The Art of War’s timeless advice and principles can explain the results of battles and entire wars in every historical period, including the 19th century. The unorthodox way of war advocated therein allowed Sun Tzu, the commander of the army of Wu, to defeat a much larger army of the neighboring state of Chu, but due to a lack of English translation until 1910 was unknown to the English-speaking world, including Generals Ambrose Burnside and Robert Lee, who, ignorant of its sage advice, made catastrophic blunders at Fredericksburg and Gettysburg, respectively. Burnside attempted a rapid crossing of the Rappahannock river at Fredericksburg, but pontoon bridges did not arrive in time, so the element of surprise was lost, and even when they did, he hesitated to cross until December 1862 when Confederates had already dug themselves in at Marye’s Heights; he sent his men like swarming ants towards the Confederate trenches on the heights, losing thousands of them. Lee evidently didn’t learn from his enemy’s mistakes and repeated them at Gettysburg in July 1863. Although no river crossing was involved, Lee wrongly abandoned his original plan to capture Harrisburg and Camp Curtin (which would have been a huge prestigeous blow to President Lincoln and might have encouraged a European recognition of the Confederacy) and, upon hearing that Union divisions were at Gettysburg, he moved his entire army there. At Gettysburg, he first issued unclear orders to subordinate Gen. Richard Ewell, then, the next day, clarified these by ordering multiple suicidal assaults on fortified Union positions on Cemetery Ridge. Sun Tzu counseled against attacking an enemy’s strong positions and especially against charging uphill to attack. He also stressed the importance of clarity of orders and of not trying the same type of attack over and over again. As Burnside’s and Lee’s examples show, generals who ignore Sun Tzu’s advice do so at their own peril.

PL

Można zadać pytanie, co bitwy wojny secesyjnej pod Gettysburgiem i Fredericksburgiem mają wspólnego z traktatem strategii wojskowej napisanym przez starożytnego chińskiego generała Sun Tzu (ca. 544 – ca. 496 p.n.e.). Okazuje się, że bardzo dużo. Dzieło to zawiera ponadczasowe porady, dzięki którym można wyjaśnić wyniki bitew i wojen w każdym okresie historycznym, łącznie z XIX w. Ze względu na brak tłumaczenia na język angielski do 1910 r. traktat ten był nieznany dla świata zachodniego, w tym dla generałów Ambrose’a Burnside’a i Roberta Lee. Dowódcy ci, nie znając jego porad, doświadczyli katastrofalnych porażek militarnych. Burnside próbował szybkiego przekraczania rzeki Rappahannock pod Fredericksburgiem, ponieważ we właściwym czasie nie zostały dostarczone dla armii mosty pontonowe. Zamiar się nie powiódł i element zaskoczenia został utracony. Generał Lee niewiele się nauczył na błędach przeciwnika i powtórzył je pod Gettysburgiem w lipcu 1863 r.

8

Artyści czy propagatorzy? Twórcy najpopularniejszych pieśni okresu wojny secesyjnej

51%

Sporyń T.

Wieki Stare i Nowe

|

2019

|

vol. 14

|

issue 19

162-182

PL

Wojna secesyjna to okres rozkwitu amerykańskiej muzyki żołnierskiej. Tworzyli wówczas wybitni amerykańscy muzycy, m.in. Stephen Collins Foster, Daniel Decatur Emmett czy George Frederick Root. Artykuł przedstawia ich losy, procesy związania z armią oraz ich najpopularniejszeutwory, które wykorzystywano podczas wojny. Jedni twórcy pisali swoje dzieła specjalnie dla celów militarnych lub politycznych. Inni z kolei tworzyli utwory uniwersalne, po które sięgnęły armie Unii i Konfederacji. Coraz większą popularność zyskiwały marsze wojskowe oraz muzyka typu blackface minstrels.

EN

The article presents the most popular authors of American military songs whose musical pieces were to a greater or lesser degree utilised during the American Civil War. Biographies of five among them, namely: Stephen Collins Foster, Daniel Decatur Emmett, George Frederick Root as well as Harry McCarthy and Patrick Gilmore are the main focus of this article. In addition, other creators are mentioned, the ones who were less known, and therefore contributed to the development of American war music slightly less. Foster and Emmett are rather associated with the so‑called Blackface minstrels’ music, Root - with typical soldiers’ songs, whereas McCarthy and Gilmore - with musical Irish influences. The article contains descriptions of such songs as: Dixie, Ring de banjo, Oh! Susanna, We are coming Father Abraham, 300 thousand more, The Battle cry of Freedom, Tramp, Tramp, Tramp, Marching through Georgia, Bonnie Blue Flag, When Johnny Comes Marching Home.

9

Ameryka odkupiona, czyli Johna Mattesona Miejsce gorsze niż piekło

38%

Świerkot M.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2020

|

issue 41

227-232

EN

The present reflections address a text which resists any attempts at unambivalent categorization in terms of its genre. John Mattenson’s most recent book offers its reader not only a fascinating intellectual experience but also an intimate inside journey. In A Worse Place Than Hell the biographies of five main protagonists – Oliver Wendell Holmes Jr., John Pelham, Walt Whitman, Arthur B. Fuller, Louisa May Alcott – are the canvas, upon which the Author paints the biography of an adolescent country at the brink of a collapse. It is a (hi)story of the rite of passage from partisan egotism to civic responsibility, a social development that made America’s maturity possible. After Fredericksburg, the ultimate catastrophe was averted owing to the ethical integrity of individuals whose faith would redeem the initiative that America had stood for – and still stands – since 1776. Matteson’s book may still help inspire yet another ethical awakening in the nation fragmented more severely than ever since the end of the Civil War.

PL

Niniejsze rozważania dotyczą tekstu, który opiera się wszelkim próbom jednoznacznej gatunkowej kategoryzacji. Rygorystyczna pod względem akademickim i wierna historycznym szczegółom, najnowsza książka Johna Mattensona – arcydzieło życiopisania (life-writing) – proponuje czytelnikowi nie tylko fascynujące doświadczenie intelektualne, ale także intymną podróż do wnętrza samego siebie. W Miejscu gorszym niż piekło biografie pięciu głównych bohaterów – Olivera Wendella Holmesa Jr., Johna Pelhama, Walta Whitmana, Arthura B. Fullera i Louisy May Alcott – stanowią płótno, na którym autor, laureat nagrody Pulitzera, maluje biografię młodzieńczego kraju na skraju upadku. Jest to opowieść o rytuale przejścia od egoistycznej stronniczości do obywatelskiej odpowiedzialności, historia społecznych przemian, które przeprowadziły Amerykę w dojrzałość. Po klęsce pod Fredericksburgiem, ostatecznej katastrofie Unii udało się zapobiec dzięki prawości jednostek. Głęboka moralność pojedynczych Amerykanów odkupiła wyrosłą z wiary inicjatywę, która powołała Amerykę do istnienia, i na której – od 1776 – roku Ameryka nieustannie wzrasta. Książka Johna Mattesona, która ujrzy światło dzienne na początku roku 2021, jest ważnym głosem w debacie o roli Stanów Zjednoczonych, mogącym zainspirować kolejne etyczne przebudzenie w narodzie, który od zakończenia wojny secesyjnej nie doświadczył tak głębokich jak dziś podziałów.

Refine search results

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

1 ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

1 In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

1 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Res Gestae. Czasopismo Historyczne

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Prawno-Ekonomiczne

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

1 Wieki Stare i Nowe

2 Tulejski T.

1 Derengowski P.

1 Győri V.

1 Konieczny P.

1 Marczewska‑Zagdańska H.

1 Mazurak Z.

1 Sporyń T.

1 Świerkot M.

1 2023

2 2020

2 2019

1 2015

1 2014

1 2013

1 2001