Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: wpływ kulturowy

Sort By:

Limit search:

Góry Hemos a bizantyńskie wpływy kulturowe i gospodarcze na wczesnośredniowieczną Bułgarię

100%

Marinow K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

2018

vol. 25

7-42

The text discusses the importance of the Hemos mountain range (nowadays including Pre-Balkan, Stara Planina and Sredna Gora massifs) which separated the core territory of the early medieval Bulgaria in the North from the Byzantine lands in the South (almost through the entire so-called pagan or barbarian period of the Bulgarian state, i.e. from the end of 7th to the middle of 9th centuries), and divided the state in two geographically separated territories during the rest part of the existence of the so-called First Bulgarian Empire (from the second half of the 9th to the end of 10th and beginning of 11th centuries). The source investigation shows that especially during the first half of the period in consideration – the mentioned pagan (barbarian) period – the mountains really acted, to a certain degree, as a barrier for the Byzantine influences on the Bulgarians. That was because of the ideological (political) and religious differences between both the states.

Tekst omawia znaczenie górskiego łańcucha Hemosu (współcześnie odpowiadającego masywom Przedbałkanu, Starej Płaniny i Srednej Gory), który rozdzielał jądro terytorialne wczesnośredniowiecznej Bułgarii znajdujące się na północy od ziem bizantyńskich leżących na południu (prawie przez cały tzw. pogański okres państwa bułgarskiego, a zatem pomiędzy końcem VII. a połową IX. w.), i dzielił państwo na dwa geograficznie odrębne obszary przez pozostałą część istnienia tzw. Pierwszego Państwa Bułgarskiego (od drugiej połowy IX. do końca X. i początków XI. w.). Analiza źródłowa wskazuje, że szczególnie w pierwszej części omawianego okresu chronologicznego – w tzw. okresie pogańskim lub barbarzyńskim – góry rzeczywiście, do pewnego stopnia, odgrywały rolę bariery dla wpływów bizantyńskich na Bułgarów. Wynikało to z różnic ideologicznych (politycznych) i konfesyjnych pomiędzy oboma państwami.

Wpływ kulturowy jako tradycja i wyzwanie dla czeskiej, ukraińskiej i polskiej komparatystyki

100%

Sosnowska D.

Porównania

2012

vol. 10

147-160

The article deals with ideas of cultural influence which were formulated by Czech, Ukrainian and Polish intellectuals before the second world war. Presented examples of Slavic approach to the problem of cultural domination and inferiority as well as the cultural influence in general, could be seen today as a valuable tradition for comparative studies in the region of Central and Eastern Europe. In contrary to the assumption of the existence of a cultural center and province which separated Western and Eastern Europe, which was such a popular belief in the Western comparative studies up to the late 1950s, as well as its supposition of cultural hierarchy which distinguished mature active, and influential cultures from those which are passive, imitative, only at one of many stages of its development, Slavonic intellectuals thought in a different way about the problem. They saw the process of cultural influence as a more dynamic, creative and complex phenomenon. They also stressed that not only an imitation effort took part in the pursuit of Slavic cultures after more developed Western European cultures, but also an adaptation and modification of all imitated cultural fashions and trends. As a result something new and original emerged on the grounds of Slavic culture. Therefore, their culture did not lose its original character and it should not be treated as a passive reflection of the Western European cultures. The author reminds about those concepts, which were ahead of their times and only today they can be truly appreciated in the context of post-structural changes in the humanities. The author emphasizes also that the approach to the problem of cultural influence played a different role in the development of Czech, Ukrainian and Polish comparative studies referring to the cultural and political challenges created by it.

W artykule przedstawiono koncepcje wpływu kulturowego sformułowane przez czeskich, ukraińskich i polskich intelektualistów przed drugą wojną światową. Przykłady słowiańskiego stosunku do kulturowej dominacji i podporządkowania, jak również do szerszych aspektów zjawiska wpływu kulturowego, mogą być traktowane jako wartościowa tradycja dla dzisiejszych studiów porównawczych skoncentrowanych na Europie ŚrodkowoWschodniej. W przeciwieństwie do założeń przyjmujących istnienie kulturowego centrum oraz prowincji, utożsamianych z rozróżnieniem Zachodniej oraz Wschodniej Europy (wraz z jej częścią Środkową), a to stanowisko zachowało popularność w komparatystyce zachodnioeuropejskiej do późnych lat 50. XX wieku, intelektualiści słowiańscy mieli inne podejście do wskazanego problemu. Nie godzili się z przeświadczeniem, że istnieje kulturowa hierarchia wyznaczająca sztywne relacje pomiędzy kulturami dojrzałymi, aktywnymi i wpływowymi oraz tymi, które sąpasywne, naśladowcze i znajdują się na etapie dopiero kulturowego rozwoju. Postrzegali oni proces kulturowego wpływu jako zjawisko bardziej złożone, dynamiczne i powiązane z kreatywnością. Badacze tacy jak O. Hostinský, J. Mukařowský, K. Čapek, M. Drahomanow, I. Franko podkreślali, że wpływ kulturowy nie polega na przyjmowaniu postawy biernego imitowania, na czym miałby polegać pościg kultur słowiańskich za kulturami Europy Zachodniej. Wręcz przeciwnie, w procesie tym istotną rolę grają czynniki adaptacji i modyfikacji przejmowanych trendów kulturowych, a w konsekwencji obce wpływy implantowane na własne podłoże kulturowe prowadzą do powstawania zjawisk nowych i zachowujących swą odrębność. Wpływ kulturowy płynąc z Europy Zachodniej nie musi prowadzić do utraty oryginalności przez kultury rodzime (w tym przypadku trzy wymienione kultury słowiańskie: czeską, ukraińską i polską), a tam, gdzie dostrzegamy jego działanie, kultury wpływowi podległe nie powinny być automatycznie traktowane jako lustrzane odbicia kultur wpływających. Autorka, przypominając koncepcje wspomnianych badaczy, które wyprzedzały stan ówczesnej świadomości komparatystycznej, podkreśla, że mogą być one w pełni docenione w kontekście zmian w humanistyce wynikłych z kryzysu strukturalizmu. Zarazem autorka zwraca uwagę, że podejście do problemu wpływu kulturowego odegrało różną rolę w rozwoju czeskich, ukraińskich i polskich studiów porównawczych w zależności od kulturowych oraz politycznych wyzwań, jakie zjawisko wpływustwarzało w każdej z trzech społeczności.

Refine search results

1 Balcanica Posnaniensia Acta et studia

1 Porównania

1 Marinow K.

1 Sosnowska D.

1 2018

1 2012

Search results

Góry Hemos a bizantyńskie wpływy kulturowe i gospodarcze na wczesnośredniowieczną Bułgarię

Wpływ kulturowy jako tradycja i wyzwanie dla czeskiej, ukraińskiej i polskiej komparatystyki