Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  współczesna literatura rosyjska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Skazani na Zwycięstwo. Powieść Aleksandra Prochanowa Człowiek Gwiazdy

100%
Syska K.
Świat i Słowo
|
2020
|
vol. 35(2)
137-153
PL
Alexander Prokhanov is one of the most significant figures in the patriotic-conservative circles in Russia. What makes him extraordinary is his versatility – he is a political activist, journalist, media personality and a writer. The idea of special historical destiny of Russia is a constant component of his political views which have a strong mystical background. The novel Star Man is a typical example of the literary expansion of his political concepts by referring to the poetics of myth.
2
Publication available in full text mode
Content available

Okno jako przestrzeń liminalna (Samotnik i Sześciopalcy Wiktora Pielewina)

63%
Ochniak M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
|
2022
|
issue 15
177-187
EN
The window in Victor Pelevin’s works has numerous connotations, i.e. it is an element of the living space shaping the protagonist’s relationship with the outside world, defining his (i.e. the protagonist’s) position towards the world; it is a border (both spatial and ontological), as well as it is a link and a passage. Thus, the ambivalent characteristics of the window, its perception and feature all depend on the stance of a human beholder (or using literary terminology: a character, protagonist, and narrator) towards the window and his attitude towards the space with the window being its element. In Hermit and Six-Toes, the confined space in which the protagonists spend their entire lives is an oppressive territory, with the protagonists seeking a way to escape. The road to freedom leads, quite surprisingly, through a broken window, followed by a flight towards the sun. Thus, in this work, the window is treated as a threshold (liminal) zone, because a specific rite of passage and transformation of the characters takes place there or within. They grow to learn the truth and, rebelling in defence of their own lives, realise that they will either save themselves or succumb to the disastrous rhythm imposed on them by the world.
PL
Okno w utworach Wiktora Pielewina kryje w sobie liczne konotacje: jest elementem przestrzeni życiowej kształtującym relacje bohatera ze światem, określającym jego (czyli bohatera) pozycję wobec świata, jest granicą, łącznikiem, przejściem. Ambiwalentne cechy okna, jego postrzeganie i charakterystyka zależą zatem od pozycji człowieka-obserwatora (czy sięgając już po terminologię literaturoznawczą: postaci, bohatera, narratora) wobec okna i stosunku do przestrzeni, której elementem jest owo okno. W utworze Samotnik i Sześciopalcy zamknięta przestrzeń, w której bohaterowie spędzają całe swoje życie, jest opresyjnym terytorium, z którego bohaterowie poszukują drogi ucieczki i ocalenia. Prowadzi ona dość zaskakująco – przez rozbite okno. Jest więc ono w utworze traktowane jako strefa progowa (liminalna), ponieważ w jego miejscu czy obrębie dokonuje się swoisty obrzęd przejścia i przemiany bohaterów.
3

Literacki obraz Nowych Rosjan

63%
Zywert A.
Roczniki Humanistyczne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 7: Słowianoznawstwo
125-138
EN
The paper is divided into two parts. The introductory part discusses the sociological aspect of the term New Russian, which becomes the starting point of the analysis of a specific type of literary characters.The literary picture of the New Russian has evolved in its long history (reaching the Old Russian folklore) as it did not always use to connote negative characteristics. Nowadays the New Russian is exclusively presented as an anti-character, the typical features of whom are inter alia: the absence of clearly defined identity, the specific attitude to money understood as the source of power, an extremely instrumental approach to other people, and disdain for the broadly understood tradition (including family tradition). In Russian literature this type was at the peak of its popularity at the turn of the millennium and since then it has degraded almost exclusively to mere anecdotal characters in readers’ memory.
PL
Artykuł podzielono na dwie części. W części wstępnej omówiono socjologiczny aspekt pojęcia Nowy Rosjanin, które jest swego rodzaju punktem wyjścia do analizy konkretnego typu bohatera literackiego. Literacki wizerunek wyewoluował na bazie wielowiekowej (od literatury staroruskiej poczynając) tradycji i nie zawsze jego wydźwięk był negatywny. Dziś Nowy Rosjanin występuje wyłącznie jako antybohater, którego głównymi cechami wywoławczymi są między innymi: brak własnej tożsamości, specyficzne podejście do pieniędzy postrzeganych jako źródło władzy, skrajnie przedmiotowy stosunek do drugiego człowieka oraz pogarda dla szeroko rozumianej tradycji (w tym także i rodzinnej). W literaturze rosyjskiej ten typ bohatera cieszył się największą popularnością na przełomie XX i XXI wieku, by potem powoli zejść na margines i pozostać w pamięci czytelników głównie jako bohater dowcipów.
4
Publication available in full text mode
Content available

Skazani na Zwycięstwo. Powieść Aleksandra Prochanowa Człowiek Gwiazdy

63%
Syska K.
Świat i Słowo
|
2020
|
vol. 35
|
issue 2
137-153
EN
Alexander Prokhanov is one of the most significant figures in the patriotic-conservative circles in Russia. What makes him extraordinary is his versatility – he is a political activist, journalist, media personality and a writer. The idea of special historical destiny of Russia is a constant component of his political views which have a strong mystical background. The novel Star Man is a typical example of the literary expansion of his political concepts by referring to the poetics of myth.
5
Publication available in full text mode
Content available

Obraz rosyjskiej codzienności w powieści Tekst Dmitrija Głuchowskiego

51%
Arciszewska-Tomczak K.
Przegląd Rusycystyczny
|
2020
|
vol. 170
|
issue 2
RU
В данной статье рассматриваются особенности изображения повседневности в первом реалистичсеском романе Дмитрмя Глуховского Текст. На примере судьбы главного героя произведения, Ильи Горюнова анализируется модель русской действительности и обыденности, а также их характерные черты и атрибуты. В данном контексте особое значение приобретают категории контраста, отчуждения, фатализма и пессимистического детерминима. Обыденность в своем романе Глуховский представляет, ссылаясь на русский литературный дискурс. В произведении ощущаются инспрации идеями Льва Толстого, Федора Достоевского, Антна Чехова и других классиков, а также современных писателей.  
EN
The aricle The Picture of Russian Everyday Life i The Novel Text Of Dmitry Glukhovsky  describes different attribute of a everyday life and reality in contemporary Russia. The author uses  the category of strangeness, contrast, fatalism and pessimistic determinism to characterize one of the most important motifs in his novel based on the life of the main character in the story. Glukhovsky shows the everyday life in Russian capital city and Moscow’s area referred to works of the biggest writers of XIX century (Lev Tolstoy, Fiodor Dostoevsky, Anton Chekhov) and to contemporary Russian authors.
PL
Artykuł Obraz rosyjskiej codzienności w powieści Tekst Dmitrija Głuchowskiego poświęcony jest omówieniu zjawiska rosyjskiej codzienności i jej charakterystyce. Na podstawie sytuacji egzystencjalnej głównego bohatera utworu, Ilji Goriunowa, autor przedstawia konstytuujące rosyjską codzienność kategorie obcości, kontrastu, fatalizmu i pesymistycznego determinizmu. Głuchowski nawiązuje w swojej analizie do szerokiego kontekstu kulturowo-literackiego. W powieści widoczne są czytelne aluzje i cytaty z rosyjskich klasyków: Lwa Tołstoja, Fiodora Dostojewskiego, Iwana Turgieniewa, a także dialog z przedstawicielami współczesnej literatury rosyjskiej.
6
Publication available in full text mode
Content available

ZBĘDBY CZŁOWIEK I MAŁY CZŁOWIEK W ROSYJSKIEJ LITERATURZE ХХI WIEKU

51%
Radosz J. K.
Przegląd Rusycystyczny
|
2020
|
vol. 172
|
issue 4
RU
Вследствие бурных социальных перемен после распада Советского Союза возникла потребность в выявлении нового литературного героя, с которым могли бы отождествлять себя читатели. Отсутствие новых моделей общерусского персонажа привело отечественных писателей к возврату к известным образцам из прошлого. Целью настоящей статьи является анализ главных героев двух романов-манифестов начала XXI века – Generation 'П' В. Пелевина и Духless С. Минаева с точки зрения наличия качеств, характерных для типов «лишнего» и «маленького» человека. Обе категории персонажей, типичных для русской литературы XIX века, были частично приспособлены к современному менталитету и условий жизни в начале XXI века.
EN
Due to the rapid social changes after the collapse of the Soviet Union there occurred a need to present a new literary character with whom the readers could identified themselves. Facing the lack of the new models of an all-Russian character, Russian writers began to use well-known literary patterns from the past. The aim of the given article is to analyse the main characters of two defining works at the beginning of XXI-century Russian literature –“Generation ‘P’” by V. Pelevin and “Dukhless” by S. Minaev – in terms of presence of the features characterising the superfluous men and the little man. These two categories of characters in XIX-century Russian literature are being partially transposed so as to fit the contemporary mentality and conditions of everyday life.
PL
Wskutek gwałtownych przemian społecznych po rozpadzie Związku Radzieckiego pojawiła się potrzeba ukazania nowego bohatera literackiego, z którym mogliby się utożsamiać czytelnicy. Brak nowych modeli ogólnorosyjskiej postaci spowodował, że rosyjscy pisarze sięgnęli po doskonale znane wzorce z przeszłości. Celem niniejszego artykułu jest analiza głównych bohaterów dwóch powieści-manifestów początku XXI wieku – Generation ‘P’ W. Pielewina i Duchless S. Minajewa pod kątem obecności cech charakterystycznych dla zbędnego oraz małego człowieka. Obie kategorie postaci typowych dla XIX-wiecznej literatury rosyjskiej zostały częściowo dostosowane do współczesnej mentalności oraz współczesnych warunków życia.
7
Publication available in full text mode
Content available

О двух постсоветских генералах: романы Георгия Владимова Генерал и его армия и Тимура Кибирова Генерал и его семья

51%
Moleyunayte I. V.
Przegląd Rusycystyczny
|
2022
|
issue 4
55-67
RU
Статья посвящена сравнению романов о генералах, написанных в разные периоды постсоветской истории: Генерал и его армия (1994) Георгия Владимова и Генерал и его семья (2020) Тимура Кибирова. Сатирическая тенденция изображения генерала в русской литературе, традиции  «лейтенантской прозы», популярность жанра семейного романа в современной литературе составляют фон сравнения романов. Автор рассматривает жанровые, композиционные и повествовательские приемы, с помощью которых писатели осмысляют советское прошлое; выделяет мотив встречи генерала с филологом. Сравнение позволяет выявить изменения в отношении к советскому, произошедшие в обществе за 30 постсоветских лет, и обнаруживает, что разоблачение советской идеологии развивается от акцентирования трагического в истории к ее дегероизиции. Использование приемов психологизма показывает, как писатели разделяют в своих героях  универсально человеческое, личное и историческое. Таким образом писатели не только осмысляют прошлое, но и реагируют на современное им отношение к нему.
PL
Artykuł poświęcony jest porównaniu powieści o generałach pisanych w różnych okresach postsowieckiej historii: Generał i jego armia (1994) Gieorgija Władimowa oraz Generał i jego rodzina (2020) Timura Kibirowa. Tłem dla porównania powieści jest satyryczna tendencja w przedstawieniu obrazu generała w literaturze rosyjskiej, tradycje prozy „prawdy okopów”, popularność gatunku sagi rodzinnej we współczesnej literaturze. Autorka analizuje techniki kompozycyjne i narracyjne, którymi posługują się pisarze dla objaśnienia sowieckiej przeszłości; zwraca szczególną uwagę na motyw spotkania generała z filologiem. Porównanie ujawnia zmiany w postawach wobec państwa sowieckiego, jakie zaszły w społeczeństwie w ciągu 30 lat po rozpadzie ZSRR, i pokazuje, że ujawnienie sowieckiej ideologii ulega zmianom od podkreślania tragizmu historii po jej deheroizację. Pogłębiony psychologizm sprawia, że w postaciach można oddzielić to co uniwersalnie, ogólnoludzkie, od elementów osobistych i zależnych od historii. W ten sposób twórcy nie tylko wyjaśniają przeszłość, ale też  reagują na współczesny im stosunek do niej.
EN
The article is devoted to the comparison of novels about generals written in different periods of post-Soviet history: The General and his Army by Georgii Vladimov and The General and his Family by Timur Kibirov. The satirical tendency of depicting the general in Russian literature, the traditions of "lieutenant prose", the popularity of the family novel genre in modern literature form the background for comparing novels. The author examines the genre, compositional and narrative techniques that writers use to comprehend the Soviet past; highlights the motive of the meeting of the general with the philologist. The comparison reveals the changes in attitudes towards the Soviet that have taken place in society over the 30 post-Soviet years, and reveals that the exposure of Soviet ideology develops from emphasizing the tragic in history to its deheroization. The use of psychologism techniques shows how writers share in their heroes the universally human, personal and historical. Thus, writers not only comprehend the past, but also react to their contemporary attitude towards it.
8
Publication available in full text mode
Content available

Архивный вектор в современной русской литературе

51%
Shafranskaya E.
Przegląd Rusycystyczny
|
2022
|
issue 4
25-38
PL
Autor prezentuje nurt „archiwalny” współczesnej literatury rosyjskiej. Otwarcie zbiorów archiwów państwowych w latach 90. było szokującym etapem dla obywateli w zrozumieniu najnowszej historii ZSRR. Znajomość tych materiałów zapoczątkowała w literaturze nowy wektor – „archiwalny”. Artykuł dotyczy dwóch tekstów współczesnej literatury rosyjskiej: powieści Saszy Filipienko Czerwony Krzyż i powieści Suhbata Aflatuniego Raj na ziemi. Wszystkie wydarzenia i zwroty akcji w tych utworach nie są fikcją literacką, ale opierają się na materiałach ze śledztw oskarżonych w latach 1937-1938: protokoły przesłuchań, akty oskarżenia, zeznania krewnych, różnego rodzaju świadectwa. Autor tekstu literackiego wypełnia luki w sprawach: buduje powiązania między protokołami przesłuchań, przywraca kontekst psychologiczny między oskarżonym a śledczymi. Dzięki tym zabiegom obraz przeszłości staje się pełny i przekonujący.
RU
Автором намечено исследование «архивного» вектора современной русской литературы. Открытие фондов государственных архивов в 1990-е годы стало для граждан шокирующим этапом в постижении недавней истории СССР. Знакомство с этими материалами инициировало новый вектор в литературе – «архивный». В статье рассмотрены два текста актуальной русской словесности: роман Саши Филипенко Красный крест и роман Сухбата Афлатуни Рай земной. Все ходы и повороты сюжетов в этих текстах – не авторский вымысел, а парадигма следственных дел обвиняемых в 1937–1938 годах: протоколы допросов, обвинительные заключения, заявления родственников, разного рода справки. Автор литературного текста восполняет те пробелы, которые отсутствуют в делах: выстраивает связки между протоколами допросов, восстанавливает психологический контекст между обвиняемыми и следователями, и картина прошлого становится полной и убедительной.
EN
The author’s intention is to study the “archival” vector of modern Russian literature. When the state archives were opened in the 1990s, it became a shock for those citizens who tried to comprehend the recent history of the USSR. Insight into these materials initiated a new vector in literature – “archival”. The article examines two contemporary Russian texts: Sasha Filipenko's novel The Red Cross and Sukhbat Aflatuni's novel The Earthly Paradise. All the plot twists in these texts are not the author's invention, but the paradigm of the political investigatory records of 1937–1938: interrogation protocols, indictments, relatives’ statements, various kinds of certificates. The narrator fills in the gaps that are missing in documents: builds links between the interrogation protocols, restores the psychological context, the relationship between the accused and the investigator, – and the picture of the past becomes complete and convincing.
9
Publication available in full text mode
Content available

Scriptor ludens: strategia twórcza Wiktora Pielewina

51%
Ochniak M.
Przegląd Rusycystyczny
|
2022
|
issue 4
174-189
RU
Статья посвящена оценке отношения современного русского писателя Виктора Пелевина к читателям и литературной среде в контексте тезисов, выдвигаемых Йоханом Хёйзингой в его книге Homo ludens (Человек играющий). Голландский исследователь указывает в своей публикации, что „игра в культуре предстоит как некая заданная величина, предшествующая самой культуре, сопровождающая и пронизывающая ее от истоков”. В свою очередь Пелевин, скрываясь от читателей и тщательно разделяя личную жизнь и профессиональную деятельность, ведет своеобразную игру с читателями и критиками его творчества, которую я охарактеризовала вынесенным в название статьи понятием „scriptor ludens”.
PL
Artykuł jest poświęcony ocenie postawy współczesnego rosyjskiego pisarza Wiktora Pielewina wobec czytelników i świata literackiego w kontekście tez stawianych przez Johana Huizingę w jego książce Homo ludens. Holenderski badacz wskazuje w swej publikacji, że „zabawa jest wielkością daną kulturze, egzystującą przed samą kulturą, towarzyszącą jej i przenikającą ją od samego początku”. Natomiast Pielewin skrywając własną osobę przed odbiorcami i skrzętnie oddzielając życie prywatne od zawodowego, prowadzi – w moim przekonaniu – swoistą grę z czytelnikami i krytykami jego twórczości, którą scharakteryzowałam zawartym w tytule określeniem „scriptor ludens”.
EN
The aim of this article is to assess the attitude of the contemporary Russian writer Viktor Pelevin towards readers and literary world in the context of the theses put forward by Johan Huizinga in his book Homo ludens. As the Dutch researcher points out in his paper, „Play is a culture's attribute, which precedes, accompanies, and penetrates it from the very beginning”. Pelevin, on the other hand, by concealing himself from readers and meticulously separating his personal and professional life, engages - in my opinion - in a peculiar game with his readers and critics, which I described by the expression used in the title: „scriptor ludens”.
10
Publication available in full text mode
Content available

Старец-монах-чудотворец как герой современной русской прозы

45%
Wójcikowska-Wantuch P. M.
Przegląd Rusycystyczny
|
2023
|
issue 2 (182)
81-98
RU
В настоящей статье представлены избранные литературные произведения авторов современной русской литературы, героем которых является старец или монах-чудотворец. Писатели, представляющие разные поэтики, такие как Людмила Петрушевская, Евгений Водолазкин, Тихон Шевкунов и Майя Кучерская, в своих произведениях обращаются к жанрам религиозной литературы: патерику, житию святых и апофтегме. Интерес современных авторов к герою, непосредственно ориентированному на традицию старца Зосимы из романа Федора Достоевского «Братья Карамазовы», может быть выражением тоски по национальным ценностям, отождествляемым с духовной культурой русского православия и является отражением происходящего сегодня диалога между религиозной и светской литературой.
EN
W niniejszym artykule przedstawiono wybrane utwory literackie autorów współczesnej literatury rosyjskiej, których bohaterem jest starzec, mnich lub cudotwórca. Pisarze reprezentujący różnorodne poetyki, jak Ludmiła Petruszewska, Jewgienij Wodołazkin, Tichon Szewkunow i Maja Kuczerska w swoich utworach odwołują się do gatunków literatury religijnej: pateryku, żywotu świętych i apoftegmatu. Zainteresowanie współczesnych autorów bohaterem, nawiązującym bezpośrednio do tradycji starca Zosimy z powieści „Bracia Karamazow” Fiodora Dostojewskiego, może stanowić wyraz tęsknoty za wartościami narodowymi, utożsamianymi z kulturą duchową rosyjskiego prawosławia oraz jest odzwierciedleniem, odbywającego się aktualnie dialogu pomiędzy literaturą świecką i religijną.
PL
This article presents selected literary works by writers of contemporary Russian literature, whose hero is an elder-monk or miracle man. Writers as Lyudmila Petryshevskaya, Evgeniy Vodolazkin, Tikhon Shevkunov and Maya Kucherskaya in their works refer to the genres of religious literature such as patericon, hagiography and the apophthegma. The author's interest in the character, directly referring to the tradition of Fyodor Dostoyevsky and elder Zosima, from the novel "The Brothers Karamazov" is an expression of longing for national values related to the spiritual culture of Russian Orthodoxy and a reflection of the dialogue between religious and secular literature that is taking place today.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.