Search results

1

KILKA UWAG NA TEMAT TEGO, KTO ‘IUS PUBLICANDI HABUIT’

100%

Kamińska R.

Zeszyty Prawnicze

|

2019

|

vol. 19

|

issue 1

85-101

EN

The institution of expropriation is one of the most complicated issuesand is difcult to study, mainly because of the shortage of source texts.However, it seems that in republican Rome it was the censors who heldthe ius publicandi, viz. the right to expropriate. The decisive factor couldhave been the authority this magistracy enjoyed.

PL

Problematyka dotycząca instytucji wywłaszczenia w prawie rzymskim należy do bardzo skomplikowanych i trudnych do zbadania głównie ze względu na brak tekstów źródłowych. Wydaje się jednak, że w Rzymie republikańskim prawo do wywłaszczania, czyli ius publicandi, należało do cenzorów. Kluczowe znaczenie mogła w tym zakresie mieć związana z tym urzędem auctoritas.

2

Negotiations, expropriation and compensation for establishing cemeteries in Poland an overview of the subject matter

80%

Lis P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2019

|

issue 35

47-57

PL

W opracowaniu podjęto problematykę funkcjonowania nietypowego rynku nieruchomości niezabudowanych przeznaczonych pod cmentarze. W Polsce występuje potrzeba powiększania i zakładania nowych cmentarzy. Nieliczne gminy potrafią skutecznie przeprowadzić takie inwestycje. Największe trudności występują w miastach. Celem niniejszego artykułu było zarysowanie problematyki negocjacji, wywłaszczeń i odszkodowań w procesie realizacji inwestycji w Polsce. W procesie negocjacji pomiędzy gminą a podmiotem prywatnym realizowanym dla nabycia gruntów przeznaczonych pod cmentarze dowiedziono, że gmina musi zakładać koszt realizacji inwestycji na około 55% ceny zakupu gruntów, przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną na danym rynku lokalnym. W opracowaniu wskazano na ograniczenia związane z lokalizacją inwestycji w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz ograniczenia w zakresie efektywnego przeprowadzenia rokowań o nabycie gruntów przeznaczonych pod cmentarz w drodze umowy. Wskazano, że głównym problemem jest szkoda lokalizacyjna (zaistniała lub nie), która w znacznym stopniu przyczynia się do zablokowania trybu umownego wykupu gruntu i zasadniczo komplikuje i przeciąga w czasie zakończenie procedury wywłaszczeniowej.

EN

The subject matter of this work is the functioning of a specific market of undeveloped real estate intended for cemeteries. There is a need in Poland not only to expand the existing cemeteries but also to establish new ones. However, such investments are successfully made only in a few gminas, not to mention big cities, where they seem even harder to be carried out. The aim of this article is to outline the issues of negotiations, expropriation and compensation in the process of investment implementation in Poland. In the negotiation process between a gmina (commune) and a private entity, carried out for the purchase of land intended for cemeteries, it has been proved that the gmina must assume the cost of the investment at approximately 55% of the purchase price of land intended for single-family housing on a given local market. Additionally, the author indicates the limitations associated with the location of investments in local spatial development plans as well as the limitations in terms of conducting effective negotiations for purchasing land intended for cemeteries by means of an agreement. The main problem indicated in the work is the location damage (suffered or not), which has largely contributed to blocking the contractual purchase of land and substantially complicates and delays termination of the expropriation procedure.

3

Aktywność budowlana cenzorów w republice rzymskiej

80%

Kamińska R.

Zeszyty Prawnicze

|

2017

|

vol. 17

|

issue 2

189-205

PL

Streszczenie Obok wielu funkcji, jakie w okresie republiki sprawowali cenzorzy, należała do nich również cura urbis. W jej ramach prowadzili między innymi aktywną działalność budowlaną i remontową w Rzymie. Doprowadzili do powstania wielu akweduktów, świątyń oraz dróg publicznych. Zajmowanie się tą dziedziną administracji było możliwe dzięki posiadanemu przez nich prawu do zawierania w imieniu państwa locationes z prywatnymi wykonawcami (redemptores), czyli kontraktów na roboty publiczne (najczęściej budowę i remonty obiektów publicznych) oraz ius publicandi, czyli prawu do wywłaszczania.

EN

Summary Alongside their many other duties in Republican Rome, the censors were responsible for cura urbis, which included the building, repair and maintenance of public facilities. The censors were the founders of many of the Roman aqueducts, temples, and roads. They had the right to enter contracts for public works on behalf of the State with private companies, and they also held the ius publicandi, the right to expropriate land from private owners for these projects.

4

The scope of just compensation for compulsory acquisition of real property ownership

80%

Czarnik Z.

Ius Novum

|

2019

|

vol. 13

|

issue 2

207-224

PL

Wywłaszczenie nieruchomości wiąże się z koniecznością wypłaty odszkodowania. Taki obowiązek wynika wprost z art. 21 ust. 1 Konstytucji RP, który stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy dokonywane jest na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Pojęcie słusznego odszkodowania nie zostało normatywnie określone. Obowiązujące przepisy przewidują zasady i tryb ustalania odszkodowania. W swoim zasadniczym ujęciu jest to rozwiązanie przyjęte w prawie jeszcze przed zmianą systemu społeczno-politycznego, jaka dokonała się po 1989 roku, a więc przed wejściem w życie Konstytucji RP. Na tym tle rodzi się wiele problemów teoretycznych i praktycznych związanych z określeniem wysokości odszkodowania, a przede wszystkim z jego zakresem. Inaczej rzecz ujmując, przepisy prawa nie rozstrzygają jednoznacznie, czy słuszne odszkodowanie to tylko takie, które obejmuje faktyczną, rzeczywistą stratę, zatem wartość rynkową nieruchomości, czy też takie, w którego skład powinny wchodzić utracone korzyści, a więc zyski, jakie przyniosłoby prawo własności w przyszłości, gdyby było w sferze oddziaływania podmiotu. W nauce i orzecznictwie ten problem nie znalazł jednoznacznego rozwiązania, a zatem artykuł podejmuje te zagadnienia, wskazując na ułomność i niedostatek istniejącej regulacji szczególnej, ocenianej z perspektywy zasad określonych w Konstytucji. Podstawowym założeniem prezentowanym na kanwie rozważań nad obowiązującym prawem jest to, że słuszne odszkodowanie jako warunek wywłaszczenia powinno uwzględniać również wartość utraconych korzyści, gdyż jedynie przy takim założeniu można osiągnąć należyty poziom ochrony własności nieruchomości, co może nastąpić tylko wtedy, gdy ta własność będzie miała rzeczywiste ekonomiczne znaczenie.

EN

Expropriation of real estate is connected with the necessity to pay compensation. Such a necessity results directly from Article 21 para. 1 of the Constitution of the Republic of Poland, which stipulates that expropriation may be allowed solely for public purposes and for just compensation. The concept of just compensation has not been normatively defined. The binding regulations stipulate the rules and procedure of determining compensation. In its basic scope, it is a solution adopted in law before the changes of the social and political system took place after 1989, i.e. before the Constitution of the Republic of Poland entered into force. In this context, there are many theoretical and practical problems connected with defining the amount of compensation, and first of all, its scope. In other words, legal regulations do not explicitly resolve the issue whether just compensation is only the one which covers the actual, real loss, thus a market value of the real estate, or the one which includes lost profits, i.e. the profits that the property title would gain in future if it was within the area of the influence of the given entity. In jurisprudence and jurisdiction no clear solution to this problem was offered, thus the article deals with this aspect, indicating the imperfections and insufficiency of the existing special regulation evaluated from the perspective of the principles defined in the Constitution. The basic assumption presented on the basis of the considerations of the law in force is that just compensation as a condition for expropriation should also take into account the right level of protection of the real estate ownership, which can take place only if such ownership has actual economic significance.

5

The Problem of Protection of Property Rights in the Act on the Employee Holiday Fund

71%

Milczarek E.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 5 (57)

255-267

EN

The article presents the issue of compliance of the Polish Constitution with the Act of 11 September 2015 on the entitlement to the property of the Holiday Employee Fund (Dz.U. No. 1824). The author presents the origins of the organization, and what changes have taken place in its legal status. The Act regulating the status of assets after Holiday Employee Fund was declared unconstitutional in 1997. The legislator had to regulate this issue again, which did not happen until 2015. The author estimates the new regulation based on the constitutional principles of protection of property rights, democratic rule of law, non-retroactivity and certainty of real estate transactions.

PL

Artykuł przedstawia problematykę zgodności z Konstytucją RP Ustawy z 11 września 2015 r. o uprawnieniach do mienia Funduszu Wczasów Pracowniczych (Dz.U. poz. 1824). Autorka przedstawia genezę i cele powstania Funduszu oraz jego przekształcenia spowodowane zmianami społeczno-gospodarczymi związanymi ze zmianą ustroju w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. Ustawa regulująca status majątku po FWP została w 1997 roku uznana za niezgodną z Konstytucją. Zrodziło to konieczność ponownego podjęcia tego tematu przez prawodawcę, do czego doszło dopiero w roku 2015. Autorka ocenia nową regulację w oparciu o konstytucyjne zasady ochrony prawa własności, zasady demokratycznego państwa prawa, niedziałania prawa wstecz oraz pewności obrotu nieruchomościami.

6

Standardy prawne w zakresie wywłaszczenia w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

71%

Parchomiuk J.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2006

|

vol. 2

|

issue 1 Prawo

167-184

DE

Die Konvention zum Schutze der Menschenrechte und Grundfreiheiten von 1950 ist ein internationaler Rechtsakt von Grundbedeutung für den Schutz der Grundrechte im Bereich der Enteignung. Die Regulationen, die den Eigentumsschutz direkt betreffen, befinden sich nicht im Text der Konvention, sondern in Art. 1 des Zusatzprotokolls zur Konvention vom 20. März 1952. Der Eigentumsbegriff in Art. 1 des Zusatzprotokolls ist von unabhängiger Art und beschränkt sich nicht auf Eigentum an Sachen, also auf Eigentum im technischen, zivilrechtlichen Sinne, sondern muss weiter verstanden werden als Synonym des Vermögens, aller vermögenswerten Rechte. Zum Eigentumsbegriff im Sinne des Art. 1 des Zusatzprotokolls gehören also das Eigentum und andere dingliche Rechte an Gründstücke und beweglichen Sachen, Forderungen und sonstige vermögenswerte Rechte, wie Aktien, Patentrechte, Warenzeichenrechte, Urheberrechte („geistiges Eigentum„) und obligatorische Rechte, wie auch öffentlich-rechtliche Rechte, insbesondere Renten- und Pensionsansprüche. Art. 1 des Zusatzprotokolls sieht zwei Möglichkeiten der zulässigen hoheitlichen Eingriffe in das Eigentum: Die Entziehung des Eigentums und die Reglementierung der Nutzung des Eigentums. Im ersten Fall geht es insbesondere um die Enteignung, die zweite Möglichkeit betriff der sog. Inhaltsbestimmungen, also Normen, die den Inhalt und die Schranken des Eigentums (und anderer vermögenswerten Rechte) bestimmen. Die Rechtsprechung des Europäischen Gerichtshofes für Menschenrechte beschränkt den Eigentumsbegriff grundsätzlich nur auf formelle Eingriffe, die zur Übertragung des Eigentums führen. Der Gerichtshof sondert aber auch die Kategorie der sog. faktischen Enteignung aus, die die Gestalt der formellen Enteignung nicht annehmen, aber in der Praxis zur Beschränkung oder Entziehung des Rechts führen. In Fällen, die der Gerichtshof als „faktische Enteignung„ bewertet hat, ging es um die volle und unumkehrbare Reduktion der Eigentumsnutzung smöglichkeiten, ohne den Rechtstitel zu entziehen. Die der Anforderungen der Konvention entsprechende Entziehung des Eigentums muss die Bedingungen der Zweckmäßigkeit (das Recht wird zum öffentlichen Interesse entzogen), der Gesetzmäßigkeit (der Eingriff erfolgt unter Berücksichtigung der gesetzlich bestimmten Bedingung und der allgemeinen Grundsätze des internationalen Rechts) und der Verhältnismäßigkeit (es muss eine vernünftige Abwägung zwischen dem Mittel und dem angestrebten Zweck erfolgen) erfüllen. Aus den Voraussetzungen der Gesetzmäßigkeit und der Verhältnismäßigkeit hat man in der Rechtsprechung des Gerichtshofes die Anforderung einer Entschädigung für die Entziehung des Vermögens geschlossen. Das Recht an der Entschädigung wurde nicht ausdrücklich (expressis verbis) geäußert, aber nach Meinung des Gerichtshofes gehört es zum Wesen des Rechts auf die Wahrung des Vermögens und folgt aus dem Inhalt des als gesamt ausgwogenen Artikels 1. Nach der Meinung des Gerichthofes, würde die Entziehung des Eigentums aufgrund des Art. 1 des Zusatzprotokolles im allgemeinen ein unverhältnismäßiger, unentschuldbarer Eingriff in die Grundrechte, wenn die Entschädigung gezahlt wird, ohne eine Abwägung im Vergleich der Vermögenswerte vorzunehmen. Zugleich aber beachtet der Gerichtshof, dass Art. 1 eine volle Entschädigung in aller Regel nicht vorsieht, weil gerechtfertigte öffentliche Zwecke es fordern können, dass die Entschädigung in niedriger Höhe als dem Marktwert des Rechtes entsprechend, ausgezahlt wird. Die Rechtsgarantie für die Entschädigung wegen der Entziehung des Eigentums entspricht nicht dem Recht einer vollen Entschädigung. Immer aber muss die Entschädigungsquote in einem vernünftigen Verhältnis zum Vermögenswert bleiben, unter Berücksichtigung der Anforderungen des öffentlichen Interesses.

7

Przesłanki wywłaszczenia w świetle norm konstytucyjnych

71%

Śmiałek P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 5 (45)

261-280

PL

Wywłaszczenie jest jednym z najbardziej dolegliwych środków, jakie organy administracji publicznej mogą zastosować wobec obywatela. Jego skutkiem jest pozbawienie własności, podstawowego prawa ekonomicznego, gwarantowanego Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Z drugiej strony, jest to instytucja obowiązująca w większości systemów prawnych i trudno jest wyobrazić sobie sprawne działania państwa bez możliwości stosowania instytucji wywłaszczenia. W związku z tym została unormowana w Konstytucji RP i prawie międzynarodowym. Jako że regulacje te mają charakter ogólny i wymagają ustawowego uregulowania, to można postawić pytanie, czy ustawodawca prawidłowo implementował normy konstytucyjne kształtując instytucję wywłaszczenia na poziomie ustawowym. Stanowione normy powinny być zgodne nie tylko z art. 21 ust. 2, ale także z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji RP. Wynikające z tych norm konstytucyjnych zasady ochrony praw nabytych, zaufania obywateli do państwa, proporcjonalności, przyzwoitej legislacji a także przepisy regulujące materię wywłaszczenia, wskazują na normatywne granice ingerencji władz publicznych w prawa majątkowe jednostki.

EN

The institution of emitent domain is a relatively new element of the legal system, but it is currently used in most democratic countries. Due to its importance and uniqueness, the rules of emitent domain are determined in the constitutional acts of each country. Emitent domain causes complete or partial reduction of deprivation of property, it is therefore necessary to introduce appropriate safeguards in national law and international law. Legislator in art. 21 and 64 of the Constitution protects property. On the other hand, polish constitution allows emitent domain, but limits usage of this institution through the obligation to indicate a specific public purpose, as well as the payment of fair compensation. The proper interpretation of the terms “fair compensation” and “public purpose” is very important for the institution of emitent domain. According to the art. 21 paragraph. 2 of the Constitution these are two main premises to conduct a process of lawful emitent domain. Case law of administrative courts, the Constitutional Court and the European Court of Human Rights allows you to define them. Especially the issue of just compensation has already been, in my opinion properly defined. In contrast, because of the constantly changing economic and political situation public purposes must be constantly redefined. This duty belongs to the legislator, who should know best the needs of the country and citizens at the time.

8

Wywłaszczenie a nowe regulacje Prawa geologicznego i górniczego

71%

Spasowska-Czarny H.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2017

|

vol. 64

|

issue 1

EN

Art. 21 of the Polish Constitution respects the freedom of ownership, understood as the protected sphere with regard to possess and dispose the property. It forbids the unlawful interference in the individual’s legal status made by the public authorities or any other participant of legal transactions. However, the guarantee of sustainability does not imply inviolability of the property law. Under the constitutional provisions it is concluded that property is a right permitted insofar as it is necessary to ensure the essential public objectives. The expropriation is a legal institution, which enables obtaining rights in real estate recognized for other individuals, if it might be considered necessary to implement public objectives; and through just right compensation. The legal solution, created by the art. 19 of Geological and Mining Law enabling the entrepreneurs to compulsorily buy-out the real estate seems to be dubious from the constitutional point of view. The specificity of legal instruments allowing being deprived of the right or limitation of the right to real estate for the needs of exploration and exploitation of minerals is that such de facto expropriation takes place on favor of private entrepreneurs. The question arises, how much business activity consisting in mining can be considered a public objective.

PL

Art. 21 Konstytucji RP chroni wolność własności (wolność majątkową) rozumianą jako sfera chroniona w zakresie dysponowania przedmiotami majątkowymi. Zakazuje ponadto bezprawnej ingerencji w sferę indywidualnego statusu prawnego organom władzy publicznej i wszystkim innym uczestnikom obrotu prawnego. Gwarancja trwałości nie oznacza jednak nienaruszalności prawa majątkowego. W świetle regulacji konstytucyjnych należy stwierdzić, że własność jest prawem dozwolonym na tyle, na ile nie jest konieczne jej ograniczenie lub odebranie dla ochrony interesów społeczeństwa postrzeganych jako interes publiczny. Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją prawną, której istnienie umożliwia państwu pozyskiwanie praw przysługujących do nieruchomości innym podmiotom, jeżeli jest to konieczne dla wykonania istotnych celów publicznych i za słusznym odszkodowaniem. Rozwiązanie prawne przyjęte w art. 19 ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, umożliwiające przedsiębiorcom przymusowy wykup nieruchomości, może wydawać się wątpliwe z konstytucyjnego punktu widzenia. Specyfika instrumentów prawnych pozwalających na pozbawianie prawa lub ograniczanie prawa własności nieruchomości gruntowych na potrzeby poszukiwania i rozpoznawania oraz wydobywania kopalin polega na tym, że takie de facto wywłaszczenie następuje na rzecz przedsiębiorców prywatnych. Pojawia się pytanie, na ile działalność gospodarczą, polegającą na wydobyciu kopalin, można uznać za cel publiczny.

9

Regulacja stanu prawnego nieruchomości zajętych pod drogi gminne w kontekście wartości prawa administracyjnego – zagadnienia wybrane

71%

Mielczarek-Mikołajów J.

Studia Iuridica

|

2020

|

vol. 85

240-253

PL

Performing tasks in the field of managing local roads is one of the commune’s own tasks. As part of managing these roads, the commune authorities take actions to regulate the legal status of real estate occupied for local roads. This article will introduce examples of such proceedings, which will then allow us to analyze the values of administrative law such as public interest and public good. Due to the relativity of the concepts of values and anti-values, one should also consider the insecurity of the individual related to expropriation proceedings.

10

Możliwość wywłaszczenia niemieckich majątków prywatnych po II wojnie światowej na poczet odszkodowań wojennych

71%

Sobański P.

In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

|

2017

|

vol. 11

105-120

PL

W artykule została dokonana analiza wywłaszczeń niemieckich majątków prywatnych po II wojnie światowej. Na uregulowanie odszkodowań wojennych po II wojnie światowej miały wpływ postanowienia Traktatu Wersalskiego z 1919 roku, tj. traktatu pokojowego podpisanego po I wojnie światowej Prawo do pobierania odszkodowań wojennych uzasadniało objęcie wywłaszczeniami również niemieckich majątków prywatnych. Działania poszczególnych państw, które zostały podjęte w odniesieniu do niemieckiego mienia, należy traktować jako zgodne z prawem międzynarodowym.

EN

The point of the deliberations of the paper is an analysis of expropriation of German private properties after the 2nd World War. The reparations after the 2nd World War were influenced by the regulations of the Treaty of Versailles, which was the peace settlement, signed in 1919. The right to war reparations was the legal title of measures against German properties. The reparations are payments intended to cover damage or injury inflicted as a result of war. The measures of particular countries against German assets were taken in accordance with public international law.

11

Odpowiedzialność Skarbu Państwa za przejęcie nieruchomości rolnych na mocy dekretu PKWN z 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej na przykładzie majątku Lubowicz Wielki

71%

Stokowski M. P.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

383-403

EN

The decree of the Polish Committee of National Liberation of September 6, 1944 on the land reform nationalized numerous agricultural properties, changing the ownership structure of the Polish countryside at that time. The aim of the article will be to present the actual state of the property of Lubowicz Wielki, which became a victim of the expropriation contrary to the law at that time. The current proceedings of the legal successors of the former property owners to declare the invalidity of expropriation judgments will be analyzed, as well as the issue of the State Treasury's liability for damages. The considerations will show the unprecedented nature of the facts, the negligence of the current legislator in the issue of re-privatization and the conclusions that result from the implementation of the land reform. The work was largely based on court findings, decisions of administrative bodies, memories of the current heir of Romuald K., testimonies of witnesses, as well as documents that were addressed to numerous bodies and institutions in the years 1949 - 1990. In the facts described by me, there were numerous violations by the expropriation authority, which allowed for the annulment of nationalization judgments by the Minister of Agriculture and Rural Development in 2009, and then seeking compensation for damage resulting from the issue of a defective administrative decision, as well as bringing an action to establish the content of the land and mortgage register with the actual legal status, towards real estate owned by the State Treasury. The described facts are a unique and unprecedented example of the restitution of legal successors more than 70 years after the expropriation of their predecessors. The aim of the study is to answer the question of the expropriated owners or their legal successors, whether they can claim any compensation from the State Treasury today for the damage caused as a result of a faulty land reform.

PL

Dekret PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej dokonał nacjonalizacji licznych nieruchomości rolnych, zmieniając ówczesną strukturę własnościową polskiej wsi. Celem artykułu będzie przedstawienie stanu faktycznego majątku Lubowicz Wielki, który stał się ofiarą, niezgodnego z ówczesnym prawem, wywłaszczenia. Analizie zostanie poddane obecne postępowanie następców prawnych dawnych właścicieli majątku o stwierdzenie nieważności orzeczeń wywłaszczeniowych, a także kwestia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. W rozważaniach zostanie ukazana bezprecedensowość stanu faktycznego, zaniedbania obecnego ustawodawcy w kwestii reprywatyzacji oraz wnioski jakie wynikają z przeprowadzenia reformy rolnej. Praca została w dużej mierze oparta na ustaleniach sądu, decyzjach organów administracyjnych, wspomnieniach obecnego spadkobiercy Romualda K., zeznaniach świadków, a także dokumentach, które były kierowane do licznych organów i instytucji w latach 1949 – 1990. W opisanym przez mnie stanie faktycznym miały miejsce liczne naruszenia ze strony organu wywłaszczającego, które pozwoliły stwierdzić nieważność orzeczeń nacjonalizacyjnych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2009 r., a później dochodzenia odszkodowania za szkodę wynikającą z wydania wadliwej decyzji administracyjnej, a także wytoczenie powództwa o ustalenie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, wobec nieruchomości, które pozostały we władaniu Skarbu Państwa. Opisany stan faktyczny, jest wyjątkowym i bezprecedensowym przykładem restytucji następców prawnych po ponad 70 latach od wywłaszczenia ich poprzedników. Celem pracy jest odpowiedzieć na pytanie wywłaszczonym właścicielom czy ich następcom prawnym, czy mogą rościć sobie dziś jakąkolwiek rekompensatę od Skarbu Państwa za szkodę jaka powstała w wyniku wadliwie przeprowadzonej reformy rolnej.

12

Tak zwany Zajazd Kościuszkowski w Krakowie. Burzliwe dzieje jednego zabytku

71%

Dettloff P.

Ochrona Zabytków

|

2013

|

issue 1-4

5-22

EN

The theme of this article is the history of the inn known as the Kosciuszko Inn - the former country inn now located within the boundaries of Krakow. Built in 1752, it used to belong to the historical complex of Krakow bishops’ mansion buildings in Bialy Pradnik. Together with the opposite building, it is one of the few remaining elements of the impressive Late Baroque mansion project. The building survived until the 20th century without any major alterations, preserving its 18th-century-style architectural shape. After World War II, its fate was typical of historical sites in the People’s Republic of Poland. Confiscated from private owners, it was used for residential purposes and gradually fell into decline. The building’s condition temporarily improved after the major restoration that took place between 1951 and 1953. Some of the elements and details of the original style, lost over the centuries, were restored. Since 1970s, it had been planned to once again overhaul the building and adapt it to new functions, but the plans never materialised. In 2000, the vacated and devastated building burnt down. Before the fire, the building’s new owner had obtained approval for the concept of the overhaul and adaptation, but he failed to take any further actions. Neither did he comply with the order to secure the building after the fire. Given the situation, at the initiative of the Historic Preservation Unit of the Krakow City Office, the site was expropriated by the gmina. The legal basis for administrative actions was Article 37.1 of the Cultural Heritage Protection Act of 15 February 1962. Expropriation by the gmina enabled reconstruction of the destroyed historical building in 2006. Unfortunately, due to the high degree of destruction of the stone walls, it was decided to dismantle them almost entirely and reconstruct using new materials (only the middle part of the front wall was left). The site, even though devoid of most of its original substance, was restored to the landscape and, what is important, still plays the role of a vital component of the historical complex of palace buildings. The exterior architectural shape and details were reconstructed to resemble those of the original 18th century building. Inside, a part of the former layout was preserved, while the rest of the building was adapted to suit the new functions. Currently, the building is used by the District Cultural Centre.

13

Zbycie wywłaszczonej nieruchomości

71%

Ablewicz J.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2009

|

issue 2(13) t. 1

87-95

PL

Praca została poświęcona odpowiedzi na pytanie, czy byli właściciele wywłaszczonych nieruchomości mogą skutecznie podważać czynności prawne rozporządzające dokonane przez Skarb Państwa (odpowiednio jednostki samorządu terytorialnego), w stosunku do tych nieruchomości w sytuacji, gdy cel wywłaszczenia nie został zrealizowany. Podstawą analizy był fikcyjny stan faktyczny, na podstawie którego przybliżono wykładnię przepisów prawa. Szczególny nacisk został położony na omówienie przepisów dotyczących gospodarki nieruchomościami. Na tej podstawie rozważano, czy jeśli w dacie dokonania czynności prawnej (zbycia nieruchomości) istniały przesłanki negatywne jej dokonania, w szczególności zostały spełnione przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości jako zbędnej ze względu na cel wywłaszczenia, to osoby trzecie (byli właściciele nieruchomości) mają skuteczne uprawnienie do żądania zwrotu takich nieruchomości, ewentualnie, czy i jakie roszczenia przysługują takim osobom. Niezrealizowanie celu wywłaszczenia może skutkować zwrotem wywłaszczonej nieruchomości. Natomiast istotne jest, czy Skarb Państwa jest obowiązany informować byłych właścicieli o możliwości zwrotu nieruchomości, a jeśli tak, to jakie są skutki prawne niewykonania tego obowiązku. Przybliżono również kwestię wpływu rozpoczęcia inwestycji, która uzasadniała dokonanie wywłaszczenia na ocenę zasadności żądania jej zwrotu na rzecz byłych właścicieli.

EN

The work is devoted to resolving the question whether former owners of dispossessed property can effectively challenge disposing legal actions taken by the State Treasury (local authorities respectively) in relation to the property in the case the purpose of dispossession has not been achieved. Underpinning this analysis was a fictional actual state, which also provided a basis for an interpretation of laws. Particular emphasis was placed on a discussion of the laws relating to the economy of property. Basing on this, a careful consideration was given to the issue whether any third parties (former owners of the properties) have any justified demands or claims towards the property if there has been some negative premise on the date of performing legal actions /dispossession/, particularly if the prerequisites have been met concerning the return of the dispossessed property as unnecessary with regard to the aim of the dispossession. Not achieving the purpose of the dispossession may result in the return of the dispossessed property. What is crucial, however, is whether the Ministry of Treasury is obliged to inform former owners about the possibility of returning the property, and, if so, what the legal consequences of not fulfilling this obligation are. The paper also discusses the influence of starting the investment which justified the dispossession on the legitimacy of the demand for its return to former owners.

14

Zwrot wywłaszczonej nieruchomości

71%

Flisek K.

Studenckie Zeszyty Naukowe

|

2016

|

vol. 19

|

issue 30

EN

The article considers the institution of return of expropriated estate. The first part of the text is devoted to the expropriation itself as an imperious construction of public law in the light of elementary constitutional rules of Polish law order. Expropriation has been described by pointing and considering its particular premises, both positive and negative. The main part is focused on the statutory institution of return of expropriated estate, stated by Article 136 et seq of Real Estate Management Act of August 21, 1997, around which, according to the series of expropriations performed at the time of Polish postwar political system creation, a lot of legal doubts have arisen. The article deliberates each of significant premises of return, for instance the acknowledgement of estate as redundant for expropriation purposes (which seems not to be discussed in legal doctrine), deliberating the main points of doctrine and judicature. The text comes up with a few important de lege ferenda proposals in order to shape abovementioned construction distinctly.

PL

Artykuł dotyczy instytucji zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Pierwsza część jest poświęcona nakreśleniu wywłaszczenia jako władczej konstrukcji prawa publicznego w świetle elementarnych zasad konstytucyjnych oraz całego polskiego porządku prawnego. Wywłaszczenie opisano, wymieniając i omawiając poszczególne jego przesłanki, zarówno pozytywne, jak i negatywne. We właściwej części tekstu autor skupia się na ustawowej instytucji zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, opisanej w art. 136 i n. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, wokół której – w świetle serii wywłaszczeń dokonanych w trakcie rozwoju powojennego systemu politycznego Polski – narosło sporo wątpliwości prawnych. W opracowaniu jest rozważana każda istotna przesłanka zwrotu, między innymi kwestia uznania nieruchomości za zbędną na cele wywłaszczenia (w doktrynie wydaje się ona być niedyskutowana należycie), z omówieniem przy tym głównych poglądów doktryny i orzecznictwa. Autor wysuwa kilka istotnych postulatów de lege ferenda w celu jaśniejszego ukształtowania wyżej wymienionej konstrukcji.

15

Nationalisation and Reprivatisation in Warsaw

71%

Bernatowicz Ł.

Studia Iuridica

|

2016

|

vol. 63

143-150

EN

Real estate has always been an inseparable component of the history of human kind, reflecting historical events in a very wide spectrum on may occasions referenced in historical events from the ancient times, through the investiture dispute, till the Russian revolution. Nationalisation, is the process of transforming private assets into public assets by bringing them under the public ownership of a national government or state. Reprivatisation, on the other hand, is a process that leads to restitution of property that has been overtaken by the state in the way of nationalization or expropriation, to its former owners or their legal successors. The article describes the nationalization performed in Warsaw by communist authorities, and the later the reprivatisation procedure.

PL

Nieruchomości były i są nieodłącznym elementem historii ludzkości, stanowiąc punkt odniesienia w historycznych wydarzeniach w bardzo szerokim spectrum, od czasów antycznych, poprzez okres sporu o inwestyturę, po rewolucję bolszewicką. Nacjonalizacją jest przejęcie przez państwo, w drodze aktu prawnego, prywatnego mienia na własność państwa lub samorządu. Reprywatyzacją natomiast nazywa się proces polegający na zwrocie poprzednim właścicielom lub ich następcom prawnym mienia zabranego właścicielom przez państwo w drodze wywłaszczenia bądź nacjonalizacji. Niniejszy artykuł opisuje proces nacjonalizacji dokonany w Warszawie przez władze komunistyczne i późniejszy proces reprywatyzacji.

16

Konstytucyjna regulacja instytucji wywłaszczenia w Polsce – konstytucyjne warunki dopuszczalności wywłaszczenia

71%

Kościelniak G.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2023

|

vol. 32

|

issue 1

211-237

EN

The purpose of this paper is to present the problem of regulation of the institution of expropriation in the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997. This institution has long been known to both administrative and civil law. On the other hand, the object of interest of constitutionalists is essentially from its introduction to the provisions of the Basic Law. Due to the complexity of the paper, it has been divided into three parts. In its first part the author analyzed the process of constitutionalization of this institution in the Polish legal system, and made a selective analysis of the constitutional regulations of the institution of expropriation in some contemporary states, mainly European and in the USA. In the second part of the paper an attempt was made to define the constitutional notion of expropriation. At the same time, the assumption that the definition of a given legal concept should describe the constitutive elements of the institution defined by this concept made it possible to characterise expropriation itself. This third and final part of the paper will focus on the analysis of the constitutional conditions of admissibility of the institution of expropriation. It will also contain conclusions summarizing and concluding the whole research conducted.

PL

Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie problematyki regulacji instytucji wywłaszczenia w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. Instytucja wywłaszczenia znana jest od dawna zarówno prawu administracyjnemu, jak i cywilnemu, natomiast przedmiotem zainteresowania konstytucjonalistów zasadniczo stała się w momencie jej wprowadzenia do postanowień ustawy zasadniczej. Z uwagi na złożoność zagadnienia praca została podzielona na trzy części. W pierwszej części pracy autor przeprowadził analizę procesu konstytucjonalizacji tej instytucji w polskim porządku prawnym oraz dokonał selektywnej analizy konstytucyjnych regulacji instytucji wywłaszczenia w niektórych współczesnych państwach, głównie europejskich oraz w USA. W drugiej części została podjęta próba zdefiniowania konstytucyjnego pojęcia wywłaszczenia. Jednocześnie przyjęcie założenia, zgodnie z którym definicja danego pojęcia prawnego powinna opisywać konstytutywne elementy instytucji określanej tym pojęciem, umożliwiło scharakteryzowanie samego wywłaszczenia. Niniejsza, trzecia, a zarazem ostatnia, część pracy koncentruje się na analizie konstytucyjnych warunków dopuszczalności instytucji wywłaszczenia. Zawiera ona również konkluzje podsumowujące i jednocześnie wieńczące całość przeprowadzonych badań.

17

Konstytucyjna regulacja instytucji wywłaszczenia w Polsce – konstytucyjne pojęcie wywłaszczenia

71%

Kościelniak G.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2020

|

issue 2(27)

181-205

PL

Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie problematyki regulacji instytucji wywłaszczenia w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. Instytucja ta znana jest od dawna zarówno prawu administracyjnemu, jak i cywilnemu, przedmiotem zainteresowania konstytucjonalistów jest natomiast od momentu jej wprowadzenia do postanowień ustawy zasadniczej. Z uwagi na złożoność pracy podzielono ją na trzy części. W pierwszej części autor przeprowadził analizę procesu konstytucjonalizacji tej instytucji w polskim porządku prawnym oraz dokonał selektywnej analizy konstytucyjnych regulacji instytucji wywłaszczenia w niektórych współczesnych państwach, głównie europejskich oraz w USA. W niniejszej, drugiej części pracy podjęto próbę zdefiniowania konstytucyjnego pojęcia wywłaszczenia. Jednocześnie przyjęcie założenia, zgodnie z którym definicja danego pojęcia prawnego powinna opisywać konstytutywne elementy instytucji określanej tym pojęciem, umożliwi scharakteryzowanie samego wywłaszczenia. Trzecia i ostatnia część pracy koncentrować się będzie na konstytucyjnych warunkach dopuszczalności instytucji wywłaszczenia. Zawierać będzie również konkluzje podsumowujące i jednocześnie wieńczące przeprowadzone badania.

EN

The aim of the present study is to present the issues of regulation of the institution of expropriation in the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997. This institution has long been known for both administrative and civil law. However, it has been the subject of interest of the constitutionalists since its introduction to the provisions of the Basic Law. Due to the complexity of the work, it will be divided into three parts. In the first part, the author conducted an analysis of the process of constitutionalization of this institution in the Polish legal system and made a selective analysis of constitutional regulations of expropriation institutions in some modern countries, mainly European ones and in the USA. The second part of the work will attempt to define the constitutional concept of expropriation. At the same time, the assumption that the definition of a given legal concept should describe the constitutive elements of the institution defined by the concept will make it possible to characterize the expropriation itself. The last third part of the work will focus on the constitutional conditions for the admissibility of expropriation. It will also include conclusions and the coping of conducted research.

18

Konstytucyjna regulacja instytucji wywłaszczenia w Polsce – geneza, konstytucyjne przesłanki wywłaszczenia na tle porównawczym

71%

Kościelniak G.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2020

|

issue 1(26)

149-165

EN

The aim of the present study is to present the issues of regulation of the institution of expropriation in the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997. This institution has long been known for both administrative and civil law. However, it has been the subject of interest of the constitutionalists since its introduction to the provisions of the Basic Law. Due to the complexity of the work, it will be divided into three parts. In the first part, the author conducted an analysis of the process of constitutionalization of this institution in the Polish legal system and made a selective analysis of constitutional regulations of expropriation institutions in some modern countries, mainly European ones and in the USA. The second part of the work will attempt to define the constitutional concept of expropriation. At the same time, the assumption that the definition of a given legal concept should describe the constitutive elements of the institution defined by the concept will make it possible to characterize the expropriation itself. The last third part of the work will focus on the constitutional conditions for the admissibility of expropriation. It will also include conclusions and the coping of conducted research.

PL

Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie problematyki regulacji instytucji wywłaszczenia w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Instytucja ta znana jest od dawna zarówno prawu administracyjnemu, jak i cywilnemu, natomiast przedmiotem zainteresowania konstytucjonalistów jest zasadniczo od momentu jej wprowadzenia do postanowień ustawy zasadniczej. Z uwagi na złożoność pracy została ona podzielona na trzy części. W pierwszej części autor przeprowadził analizę procesu konstytucjonalizacji instytucji wywłaszczenia w polskim porządku prawnym oraz dokonał selektywnej analizy konstytucyjnych regulacji instytucji w niektórych współczesnych państwach, głównie europejskich, oraz w USA. W drugiej części pracy podjęto próbę zdefiniowania konstytucyjnego pojęcia wywłaszczenia. Jednocześnie przyjęcie założenia, zgodnie z którym definicja danego pojęcia prawnego powinna opisywać konstytutywne elementy instytucji określanej tym pojęciem umożliwi scharakteryzowanie samego zjawiska. Ostatnia – trzecia część pracy koncentrować się będzie na konstytucyjnych warunkach dopuszczalności instytucji wywłaszczenia. Zawierać będzie również konkluzje podsumowujące i jednocześnie wieńczące przeprowadzone badania.

19

Zmiany w przepisach dotyczących zwrotu wywłaszczonych nieruchomości

71%

Stawecki M.

|

2020

|

vol. 15

|

issue 17 (2)

217-234

EN

On 14th May 2019 the amendment to the Act on Property Management became effective and this act introduced significant changes into the principles of the restitution of expropriated property. It is important to remember that the new regulations introduce new deadlines for filing applications for restitution the property. The issue of the new deadlines is the main subject of this article. Failure to keep the deadlines will result in a definite losing the chance for recovering the real property. In the amendment the new regulations can be found that enable previous owners or their heirs to enforce their claims in a more efficient way. Until the time that the above mentioned act came into effect, the Act on Property Management did not determine any restrictions as to the deadline of filing an application for restitution the property. The regulation that has been in effect since 14th May 2019 provides that the application for expropriated property can be filed within the period of 20 years 234 starting from the moment the decision on expropriation of property became final. After this period the right to restitute the property has expired. The amendment to the above mentioned Act fulfils the guidelines coming from the decisions of Constitutional Tribunal from 2015 and 2017.

PL

Dnia 14 maja 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami wprowadzająca istotne zmiany zasad zwrotu wywłaszczonych nieruchomości. Na uwagę zasługują regulacje wprowadzające terminy na złożenie wniosku o zwrot nieruchomości, których uchybienie doprowadzi definitywnie do zamknięcia drogi o odzyskanie nieruchomości. W nowelizacji znalazły się także przepisy ułatwiające dochodzenie roszczeń przez byłych właścicieli nieruchomości lub ich spadkobierców. Do chwili wejścia w życie przedmiotowej nowelizacji, ustawa o gospodarce nieruchomościami nie przewidywała żadnego ograniczenia w terminie złożenia wniosku o zwrot nieruchomości. Obowiązujący od 14 maja 2019 r. przepis zakłada, że wniosek o zwrot wywłaszczonej nieruchomości będzie można zgłosić tylko w okresie 20 lat od momentu, kiedy ostateczna stała się decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości. Po tym okresie uprawnienie o zwrot nieruchomości wygaśnie. Nowelizacja ustawy jest realizacją wytycznych wynikających z dwóch wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 2015 i 2017 r.

20

Rewindykacja mienia Kościoła Ewangelicko-Unijnego na przykładzie województwa wielkopolskiego

57%

Rozczyński B.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2019

|

vol. 81

|

issue 1

101-114

EN

The article discusses issues related to the revendication of the property of the Evangelical-Union Church. The regulatory proceedings initiated in connection with the real property located in the territory of the Wielkopolska Province serve as an example. To this end, the author analyzes the issue related to the succession of the powers of the Evangelical-Union Church for the benefit of the Evangelical-Augsburg Church, and the possibility of asserting claims against the State Treasury and local governments. In addition, the article presents an analysis of the existing practice and case-law designated for conducting the regulatory proceedings of the Regulatory Commission, as well as of common courts and administrative costs. The author also draws attention to the consequences of provisions that regulate this issue not being precisely formulated by the legislator, thereby posing significant problems in their interpretation and application.

PL

W artykule omówiono problematykę dotyczącą rewindykacji mienia Kościoła Ewangelicko-Unijnego. Jako przykłady posłużyły postępowania regulacyjne wszczęte w stosunku do nieruchomości znajdujących się na terenach województwa wielkopolskiego. W tym celu autor przeanalizował zagadnienie związane z sukcesją uprawnień Kościoła Ewangelicko-Unijnego na rzecz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz możliwością występowania z roszczeniami w stosunku do Skarbu Państwa i samorządów. Ponadto zaprezentowano analizę dotychczasowej praktyki i orzecznictwa wyznaczonej do prowadzenia postępowania regulacyjnego Komisji Regulacyjnej, a także sądów powszechnych i administracyjnych. Autor zwrócił również uwagę na konsekwencje nieprecyzyjnie uregulowanych przez ustawodawcę przepisów, które regulują przedmiotową materię i stwarzają istotny problem w ich interpretacji oraz stosowaniu.

Refine search results

KILKA UWAG NA TEMAT TEGO, KTO ‘IUS PUBLICANDI HABUIT’

Negotiations, expropriation and compensation for establishing cemeteries in Poland an overview of the subject matter

Aktywność budowlana cenzorów w republice rzymskiej

The scope of just compensation for compulsory acquisition of real property ownership

The Problem of Protection of Property Rights in the Act on the Employee Holiday Fund

Standardy prawne w zakresie wywłaszczenia w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

Przesłanki wywłaszczenia w świetle norm konstytucyjnych

Wywłaszczenie a nowe regulacje Prawa geologicznego i górniczego

Regulacja stanu prawnego nieruchomości zajętych pod drogi gminne w kontekście wartości prawa administracyjnego – zagadnienia wybrane

Możliwość wywłaszczenia niemieckich majątków prywatnych po II wojnie światowej na poczet odszkodowań wojennych

Odpowiedzialność Skarbu Państwa za przejęcie nieruchomości rolnych na mocy dekretu PKWN z 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej na przykładzie majątku Lubowicz Wielki

Tak zwany Zajazd Kościuszkowski w Krakowie. Burzliwe dzieje jednego zabytku

Zbycie wywłaszczonej nieruchomości

Zwrot wywłaszczonej nieruchomości

Nationalisation and Reprivatisation in Warsaw

Konstytucyjna regulacja instytucji wywłaszczenia w Polsce – konstytucyjne warunki dopuszczalności wywłaszczenia

Konstytucyjna regulacja instytucji wywłaszczenia w Polsce – konstytucyjne pojęcie wywłaszczenia

Konstytucyjna regulacja instytucji wywłaszczenia w Polsce – geneza, konstytucyjne przesłanki wywłaszczenia na tle porównawczym

Zmiany w przepisach dotyczących zwrotu wywłaszczonych nieruchomości

Rewindykacja mienia Kościoła Ewangelicko-Unijnego na przykładzie województwa wielkopolskiego