Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wywiad cywilny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

„Urząd Ochrony Konstytucji” jako organ bezpieczeństwa ustrojowego RFN. Problematyka funkcjonowania w państwie demokratycznym

100%
moroska-bonkiewicz a.
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
|
2013
|
vol. 7
181-199
EN
The purpose of this paper is to present the significance and the way of functioning of the Federal and State Offices for the Protection of the Constitution (Bundes- and Landesämterfür Verfassungschutz) in the German political security system and to indicate the sources of  controversies linked with its operating and the lack of the effectiveness of civil secret service. The aim of this article is also to identify universal conflict areas between liberal democracy and the nature of civil secret service. The research displayed that the German political security system determines a difficult relationship between secret service methods and other tools of the constitutional state security system such as e.g. delegalisation of political parties. Moreover, it turned out that a strict competence division between the police and secret service and the federal character of this service is particularly problematic due to effectiveness of the offices. The research allowed to make some general conclusions regarding the service activities in a democratic state. Among others, what can be named as typical is the conflict between the role of inviolability of personal freedom and secret service methods of operating and the dilemma linked with the lack of transparency of secret service operations and their effective control while preserving the necessity of effectiveness and security of service activities. 
PL
Celem publikacji jest przedstawienie roli, jaką Federalny Urząd Ochrony Konstytucji oraz urzędy krajów związkowych odgrywają w niemieckim systemie bezpieczeństwa ustrojowego, ukazanie źródeł i kontrowersji związanych z ich funkcjonowaniem oraz źródeł braku efektywności służb wywiadowczych. Celem artykułu jest także zdefiniowanie uniwersalnych obszarów napięć pomiędzy demokracjami liberalnymi a„naturą” służb wywiadowczych. Analiza ukazała, że specyfika niemieckiego systemu bezpieczeństwa ustrojowego determinuje trudną relację metod wywiadowczych wobec innych instrumentów systemu bezpieczeństwa konstytucyjnego państwa jak np. delegalizacja partii politycznych. Okazało się także, że szczególnie problematyczny ze względu na efektywność działania urzędów jest rozdział kompetencji pomiędzy policją a służbami wywiadowczymi oraz federalny charakter wywiadu cywilnego. Analiza pozwoliła na pewne generalizacje dotyczące problematyki działania wywiadu w państwie demokratycznym. Jako typowy określić można m.in. konflikt między zasadą nienaruszalności wolności osobistej a metodami działania służb wywiadowczych oraz dylemat związany z brakiem przejrzystości działań służb specjalnych oraz ich efektywną kontrolą przy konieczności zachowania efektywności i bezpieczeństwa działań wywiadu. 
2

Niektóre problemy moralne dotyczące działalności wywiadu cywilnego państw demokratycznych

100%
Passela K.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku-Białej
|
2014
|
issue 1
143-174
EN
The themes in the paper include different aspects of civil intelligence service activities in the context of its relations with the sphere of national security, international politics, business and science. The article refers to a number of moral problems, which are not alien to competition between intelligence agencies in the democratic countries, during processes of economics integration and political interactions in order to ensure common military and civil security. The paper shows a number of management processes and interactions among people working inside the structures of intelligence agencies. The discussion of the possible moral assessments of the intelligence has been provided, concerning point of social views and the special services provision in countries of democratic structure, this in particular, belonging to NATO and the European Union.
PL
Tematyka opracowania obejmuje różne aspekty pracy wywiadu cywilnego w kontekście jego powiązań ze sferą bezpieczeństwa państwa, polityki międzynarodowej, biznesu i nauki. Artykuł odnosi do szeregu problemów moralnych, które nie są obce konkurencji pomiędzy służbami wywiadowczymi krajów demokratycznych, w tym integrujących się gospodarczo i współdziałających politycznie w celu zapewnienia wspólnego bezpieczeństwa militarnego i pozamilitarnego. Pokazano procesy zarządcze i oddziaływania międzyludzkie występujące w strukturach wywiadu cywilnego. Przeprowadzono dyskusję możliwych ocen moralnych działalności wywiadu w odniesieniu do wyobrażeń społecznych i umiejscowienia służb specjalnych w państwach o ustroju demokratycznym, w tym w szczególności przynależnych do NATO i Unii Europejskiej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Podejmowanie decyzji menedżerskich w zarządzaniu wywiadem cywilnym w Polsce

100%
Kwieciński M., Passella K.
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
|
2014
|
issue 4
13-34
EN
This paper describes practical solutions of the management functions for governmental intelligence authorities, including especially Polish the Foreign Intelligence Agency. International intelligence co-operation and the general rules of recruitment processes at secret services have been also presented. Others intelligence problems within area of risk management, external expert co-operations and an accessibility to human intelligence sources have been exposed. Author also introduces some similarities between governmental intelligence management and business intelligence in enterprises.
PL
Artykuł przedstawia problemy dotyczące realizacji w praktyce funkcji zarządzania w wywiadzie cywilnym, w szczególności w polskiej Agencji Wywiadu. Ponadto dotyczy również zagadnień międzynarodowej współpracy wywiadowczej oraz zasad rekrutacji do pracy w służbach specjalnych. Autorzy podejmują wiele innych problemów wywiadu związanych z zarządzaniem ryzykiem, współpracą z ekspertami zewnętrznymi i pozyskiwaniem osobowych źródeł informacji. Podają także pewne podobieństwa między zarządzaniem wywiadem państwowym a funkcjonowaniem wywiadu gospodarczego.
4
Publication available in full text mode
Content available

„Wyścig” po agenta. Kontakty służb specjalnych PRL w sprawie werbunku Zdzisława Rurarza (1953–1962)

80%
Pleskot P.
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
|
2023
|
issue 21
587-606
EN
Zdzislaw Rurarz went down in history, first and foremost, as the diplomat who, on 23 December 1981, in response to the imposition of martial law, requested political asylum in the United States. At the time, he was head of the Polish People’s Republic’s embassy in Tokyo. The analysis proposed in this article focuses on a different thread – that of a certain competition between the secret services of the Polish People’s Republic to recruit Rurarz, considered a potentially valuable agent early in his career as a trader and diplomat. His potential was recognised by the Ministry of Public Security and later by the Ministry of the Interior, both in intelligence and counterintelligence. The most determined, however, was the Second Directorate of the General Staff of the (People’s) Polish Army, i.e. military intelligence. Of course, the terms “rivalry” or “race” are a certain simplification and deliberate exaggeration of the narrative – for although Rurarz was of interest to the various services, they were ultimately able to agree on the matter.
PL
Zdzisław Rurarz przeszedł do historii przede wszystkim jako dyplomata, który 23 grudnia 1981 r., w reakcji na wprowadzenie stanu wojennego, poprosił Amerykanów o azyl polityczny. Stał wówczas na czele ambasady PRL w Tokio. Proponowana w artykule analiza skupia się na innym wątku – na pewnej rywalizacji służb specjalnych PRL o pozyskanie potencjalnie cennego agenta, za jakiego uznano Rurarza już na wczesnym etapie jego kariery handlowca i dyplomaty. Ów potencjał dostrzeżono jeszcze w MBP, a później w MSW, zarówno w wywiadzie, jak i kontrwywiadzie. Najwięcej determinacji wykazywał jednak Zarząd II Sztabu Generalnego (ludowego) Wojska Polskiego, a więc wywiad wojskowy. Oczywiście określenia „rywalizacja” czy tytułowy „wyścig” są pewnym uproszczeniem i świadomie przesadnym zabiegiem narracyjnym – chociaż bowiem Rurarz interesował różne służby, to ostatecznie potrafiły one porozumieć się w tej sprawie.
5
Publication available in full text mode
Content available

Zarys historii organizacyjnej wywiadu w strukturze aparatu bezpieczeństwa na Węgrzech 1945–1990

71%
Tóth E.
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
|
2023
|
issue 21
285-352
EN
The article presents the organisational transformation of the Hungarian intelligence structure. Immediately after World War II, there was no independent intelligence unit within the country’s security organs; it was not until 1947 that offensive counterintelligence and work abroad was initiated within Section II of the State Security Division of the Hungarian State Police. Subsequently, within the framework of the State Protection Authority (Államvédelmi Hatóság – ÁVH), which was established in 1948 and which was directly subordinated to the Ministry of the Interior (Belügyminisztérium – BM), Section V of Division B became responsible for conducting intelligence. After the ÁVH became independent, this task was continued by Division I/5, operating within Department I. In September 1950, this cell was separated and functioned henceforth as an independent organisational unit under the name of Division X/3 of the ÁVH. Another change took place in September 1951, at which time Department VIII of the ÁVH was created on the basis of this unit. When the ÁVH was merged with the Ministry of the Interior in the summer of 1953, the former Department VIII became Division II of the Ministry of the Interior. The intelligence entity functioned under this name until October 1955, when it was renamed Department II. At the time, it was subordinated to Directorate I of the Ministry of the Interior. During the reorganisation of the Ministry in 1957, intelligence was initially the responsibility of Division III of Department (II) of Political Investigations of the Ministry of the Interior, which was renamed Division II/3 as early as the beginning of 1958. The last major change took place in August 1962, when there was a major reform of the security organs. From then on, there existed Main Department III/I of the Ministry of the Interior (Belügyminisztérium III/I. Csoportfőnökség – BM III/I). This unit was in charge of conducting intelligence activities until 1990, after which it was replaced by the newly established Information Office.
PL
W artykule zostały przedstawione przekształcenia organizacyjne struktury węgierskiego wywiadu. Bezpośrednio po II wojnie światowej w ramach organów bezpieczeństwa tego państwa nie istniała samodzielna jednostka zajmująca się prowadzeniem działalności wywiadowczej, dopiero w 1947 r. w ramach Sekcji II Wydziału Bezpieczeństwa Państwowego Węgierskiej Policji Państwowej zainicjowano prowadzenie kontrwywiadu zaczepnego i pracę poza granicami kraju. Następnie w ramach utworzonego w 1948 r. Urzędu Ochrony Państwa (Államvédelmi Hatóság – ÁVH), podporządkowanego bezpośrednio Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (Belügyminisztérium – BM), za prowadzenie wywiadu odpowiadała Sekcja V Wydziału B. Po usamodzielnieniu się ÁVH realizację tego zadania kontynuował Wydział I/5, działający w ramach Departamentu I. Już we wrześniu 1950 r. komórka ta została wyodrębniona i funkcjonowała odtąd jako samodzielna jednostka organizacyjna pod nazwą Wydział X/3 ÁVH. Kolejna zmiana nastąpiła we wrześniu 1951 r., wtedy na bazie tej jednostki został utworzony Departament VIII ÁVH. Kiedy latem 1953 r. ÁVH połączono z resortem spraw wewnętrznych, dotychczasowy Departament VIII stał się Wydziałem II MSW. Wywiad funkcjonował pod tą nazwą do października 1955 r., gdy przemianowano go na Departament II. W tym czasie był on podporządkowany Zarządowi I MSW. W czasie przeprowadzonej w 1957 r. reorganizacji resortu za prowadzenie wywiadu odpowiadał początkowo Wydział III Departamentu (II) Śledztw Politycznych MSW, który już na początku 1958 r. przemianowano na Wydział II/3. Ostatnia duża zmiana miała miejsce w sierpniu 1962 r., gdy nastąpiła duża reforma organów bezpieczeństwa. Od tego momentu istniał Departament Główny III/I MSW (Belügyminisztérium III/I. Csoportfőnökség – BM III/I). Jednostka ta zajmowała się prowadzeniem działalności wywiadowczej do 1990 r., po czym zastąpiło ją nowo utworzone Biuro Informacyjne.
6
Publication available in full text mode
Content available

Współpraca służb wywiadowczych PRL i Związku Sowieckiego jako element relacji dwustronnych KGB z MSW (1956–1990)

71%
Bagieński W.
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
|
2023
|
issue 21
15-38
EN
Throughout the communist period, the security authorities in Poland were under the influence and supervision of the Soviet Union. At the beginning of 1957, it was agreed to set up a KGB Liaison Group in Warsaw, which, from the early 1970s, was called the KGB Representation to the Interior Ministry of the Polish People’s Republic. Its task was to coordinate cooperation between the security authorities of the two countries. The course of interaction between the Ministry of the Interior and the KGB was established during bilateral meetings, which took place alternately in Warsaw and Moscow. Periodic conferences of the intelligence services of the bloc socialist countries were also convened on the initiative of the Soviet side. After 1956, despite the change in the political situation, the Soviet services continued to exert influence on the direction of the activities taken by the Ministry of the Interior. One of the most important areas of cooperation was in intelligence activities. The Department I of the Ministry of the Interior cooperated with the First Main Directorate of the KGB in many fields. The basis of cooperation was the exchange of operational data, information and certain obtained documents. These mainly concerned political and economic subjects. Scientific and technical intelligence as well as so-called active operations were also important areas of cooperation. The security authorities of the Polish People’s Republic were not treated as an equal partner by the KGB. Very often they were forced to give more than they received in return. Cooperation with Soviet intelligence ceased in the first quarter of 1990 as a result of the change in the state’s foreign policy directions.
PL
Przez cały okres PRL organy bezpieczeństwa w Polsce znajdowały się pod wpływem i nadzorem Związku Sowieckiego. Na początku 1957 r. uzgodniono, że w Warszawie zostanie powołana Grupa Łącznikowa KGB, która od wczesnych lat siedemdziesiątych nosiła nazwę Przedstawicielstwo KGB przy MSW PRL. Jej zadaniem było koordynowanie współpracy między organami bezpieczeństwa obu krajów. Kierunki współdziałania pomiędzy MSW a KGB były ustalane podczas dwustronnych narad, które naprzemiennie odbywały się w Warszawie i Moskwie. Z inicjatywy strony sowieckiej zwoływano również cykliczne konferencje służb wywiadowczych państw bloku. Po 1956 r., mimo zmiany sytuacji politycznej, służby sowieckie wywierały wpływ na kierunek działań MSW. Jedną z najważniejszych dziedzin współpracy była działalność wywiadowcza. Departament I MSW współpracował z I Głównym Zarządem KGB na wielu polach. Podstawą współpracy była wymiana danych operacyjnych, informacji i niektórych uzyskanych dokumentów. Dotyczyły one przede wszystkim tematyki politycznej i gospodarczej. Ważną dziedziną współpracy był również wywiad naukowo-techniczny oraz tzw. operacje aktywne. Organy bezpieczeństwa PRL nie były traktowane przez KGB jako równorzędny partner. Bardzo często były zmuszone dawać więcej, niż otrzymywały w zamian. Współdziałanie z sowieckim wywiadem ustało w pierwszym kwartale 1990 r. na skutek zmiany wektorów polityki zagranicznej państwa.
7
Publication available in full text mode
Content available

Prawo do zabijania. Analiza wywiadu MSW dotycząca prawnych uwarunkowań wykonywania wyroków śmierci poza granicami kraju na tle „działań specjalnych” tej jednostki

61%
Bagieński W.
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
|
2021
|
issue 19
708-751
EN
Assassinations, kidnappings and sabotage operations are among the most sensational topics related to the activity of the intelligence services of the People’s Republic of Poland. The article presents examples of ‘special operations’ of this kind carried out and planned by Department I of the Ministry of Internal Affairs. Although there were not many of them, they give a general picture of how they were organised and how they went or were supposed to go. In the appendix, there is published a document entitled Stosunek polskiego prawa karnego wobec osób, które dokonały likwidacji zdrajcy Ojczyzny [The Attitude of the Polish Criminal Law Towards People Who Liquidated Traitors of the Homeland], prepared in the mid-1960s in the Department I of the Ministry of Internal Affairs.
PL
Zabójstwa, porwania czy operacje o charakterze dywersyjnym należą do najbardziej sensacyjnych wątków związanych z aktywnością służb wywiadowczych PRL. W artykule zostały przedstawione przykłady przeprowadzonych oraz planowanych przez Departament I MSW „działań specjalnych” tego rodzaju. Choć nie było ich zbyt dużo, dają one ogólny obraz, w jaki sposób je organizowano i jak przebiegły lub miały przebiegać. W części końcowej opublikowany został dokument pt. Stosunek polskiego prawa karnego wobec osób, które dokonały likwidacji zdrajcy Ojczyzny, opracowany w połowie lat sześćdziesiątych w Departamencie I MSW.
8
Publication available in full text mode
Content available

Początki działalności wywiadowczej Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w krajach Bloku Wschodniego

41%
Bagieński W.
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
|
2020
|
issue 18
13-55
EN
Intelligence activity performed in other Eastern Bloc countries is one of the least well-known aspects of the Department I of the Ministry of Internal Affairs (the civilian intelligence service in People’s Republic of Poland). At first, the Department’s activity was limited almost exclusively to counterintelligence protection for Polish diplomatic missions. When the relations with some of the countries in the Soviet orbit cooled off or broke down in the 1960s, Polish intelligence began to gather information on those countries as well. This activity, however, was handled under a different set of rules compared to other countries. Department I was not authorised to recruit informants among local citizens and relied instead on intelligence gathered from so-called “non-informant sources”. The gathering of intelligence would be built up gradually over time, and the dynamics of the process depended on the local situation. At first the focus was primarily on China, Yugoslavia, Romania and Albania, followed by Czechoslovakia. A shift in focus was caused by the Prague Spring, and a decision was made to place a greater emphasis on activities in other “people’s democracies”. As a result, by the fall of 1969 Department I already had in place an infrastructure for intelligence gathering in all of the bloc’s main countries, the USSR excepted. In the early 1970s some of those structures became official outposts representing the Polish Ministry of Internal Affairs to allied security services in other communist countries. Nonetheless, intelligence work continued, though with a limited scope. The system developed in that period persisted in roughly the same form until the system’s collapse in 1989.
PL
Działalność Departamentu I MSW, czyli wywiadu cywilnego PRL, w krajach bloku wschodniego należy do najmniej znanych aspektów jego aktywności. Początkowo ograniczała się ona niemal wyłącznie do kontrwywiadowczej ochrony placówek. W latach sześćdziesiątych, na skutek zdystansowania się lub wręcz konfliktu części państw znajdujących się dotąd w orbicie wpływów Związku Sowieckiego, wywiad PRL przystąpił do zbierania informacji na ich temat. Odbywało się to jednak według innych zasad niż na pozostałych terenach. W myśl przyjętych założeń Departament I MSW nie miał prawa do werbowania w nich współpracowników spośród miejscowych obywateli i do zdobywania wiadomości musiał wykorzystywać tzw. wywiad bezagenturalny. Proces rozwijania działalności tego rodzaju był rozciągnięty w czasie, a jego dynamika zależała od sytuacji w danym państwie. W pierwszej kolejności zainteresowano się Chinami, Jugosławią, Rumunią i Albanią, a następnie Czechosłowacją. Wydarzenia Praskiej Wiosny sprawiły, że nastąpiło istotne przewartościowanie i podjęto decyzję o położeniu większego nacisku na pracę w krajach „demokracji ludowej”. W rezultacie jesienią 1969 r. Departament I MSW dysponował już infrastrukturą umożliwiającą mu zbieranie informacji ze wszystkich głównych państw bloku, z wyjątkiem Związku Sowieckiego. Na początku lat siedemdziesiątych część z nich stała się oficjalnymi przedstawicielstwami MSW PRL przy sojuszniczych organach bezpieczeństwa. Mimo tego kontynuowano ograniczoną pracę wywiadowczą. Ukształtowany w tym okresie system pracy utrzymał się w zasadniczym kształcie aż do upadku systemu w 1989 r.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.