Search results

1

Wielokulturowość w Europie i stanowisko Kościoła katolickiego wobec migracji

100%

Głowiak K.

Historia i Polityka

|

2020

|

issue 33 (40)

PL

Artykuł zwraca uwagę na to, iż nie wolno dyskryminować żadnego cudzoziemca ze względu na kulturę, wyznanie czy rasę. Polityka migracyjna powinna prowadzić do dialogu z przybyłymi, co wynika z prezentowanego stosunku przedstawicieli nauki, w tym filozofii, socjologii oraz politologii. Kościół katolicki stoi na stanowisku przyjmowania uchodźców będących w potrzebie i udzielania im pomocy, co można zaczerpnąć m.in. z Starego i Nowego Testamentu, Konstytucji apostolskiej o duchowej opiece nad emigrantami z 1952 roku, a także stanowiska jego przedstawicieli.

2

Ważny wkład do badań nad dziedzictwem kulturowo-językowym Podlasia. Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia, red. Nina Barszczewska, Mikołaj Chaustowicz, Mikołaj Timoszuk, Warszawa: Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, t. 1–300 s., t. 2 – 399 s., t. 3–411 s.

86%

Sajewicz M.

Studia Białorutenistyczne

|

2017

|

vol. 11

PL

Projekt Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia (K-JDP) był realizowany w Katedrze Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego od stycznia 2013 roku. Jego realizacja była możliwa dzięki uzyskaniu grantu finansowego w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki (2012-2016). Celem projektu było "zbadanie polsko-wschodniosłowiańskiej interferencji językowej i historyczno-kulturowej, natomiast dodatkowym wymiarem – prześledzenie zachowania się społeczności bilingwalnej w warunkach wielokulturowości pogranicza, na przykład konieczności wyboru odpowiedniego języka w różnych sytuacjach społecznych" (K-JDP, t. 1, s. 9). Recenzowane trzytomowe opracowanie stanowi istotny wkład w badanie gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, a tym samym polsko-wschodniosłowiańskiego pogranicza językowego i kulturowego. Niewątpliwie jest to najwartościowsze opracowanie dotyczące gwar i kultury wschodnich Słowian zamieszkujących wschodnią część Białostocczyzny od chwili ukazania się wielotomowego dzieła, jakim jest Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny (t. 1-10, 1980-2009). Opracowanie Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia nie tylko rozszerza dotychczasową wiedzę o gwarach i kulturze wschodniosłowiańskiej ludności wschodniej Białostocczyzny, ale także pozwala na prześledzenie zmian, jakie zaszły w gwarach, obrzędach i tradycjach zamieszkującej teren wschodniej Białostocczyzny ludności pochodzenia ruskiego w ciągu ostatnich czterdziestu lat. Recenzowane opracowanie jest skierowane nie tylko do badaczy reprezentujących różne dziedziny – językoznawców, folklorystów, historyków, socjologów, kulturoznawców, religioznawców itp., którzy prowadzą badania synchroniczne i diachroniczne nad językiem i kulturą ludności wschodniosłowiańskiej Białostocczyzny wschodniej, lecz także do wszystkich osób zainteresowanych procesem przenikania się języków i kultur na terenach pogranicznych.

3

Cel i funkcja rękojmi w kanonicznym prawie małżeńskim

81%

Bartczak A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2017

|

vol. 80

5-17

EN

Warranty is an institution functioning in the canonical matrimonial law. In this matrimonial law warranty took a characteristic meaning. Its mission is to protect an institution of the marriage. In the article there is an analysis of warranty with respect to the purpose and function to be played in the matrimonial law. Both the purpose and the function cannot be reduced to a single issue. The variety of references makes this institution very important, especially in a view of the multi-religious society.

PL

Rękojmia jest instytucją funkcjonującą w kanonicznym prawie małżeńskim. W nim nabrała charakterystycznego znaczenia. Bez wątpienia wpisuje się ona w te instytucje, których celem jest ochrona małżeństwa. W artykule została przeprowadzona analiza rękojmi pod kątem celu i funkcji, jakie ma spełniać w prawie małżeńskim. Zarówno cel, jak i funkcja nie sprowadza się do jednego zagadnienia. Różnorodność odniesień czyni rękojmię niezwykle ważną, zwłaszcza w perspektywie społeczeństwa wieloreligijnego.

4

Autobiografie przepisywane – w ukryciu i z dystansu. Rec.: Artur Hellich, Gry z autobiografią: przemilczenia, intelektualizacje, parodie. Warszawa 2018

72%

Żurek Ł.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 1

245-251

PL

Recenzja, omawiająca książkę Artura Hellicha „Gry z autobiografią: przemilczenia, intelektualizacje, parodie”, skupiona jest na rekonstrukcji zasadniczych założeń pracy (powojenny kontekst kultury polskiej wpłynął na wykształcenie się rozmaitych gier z konwencją zachodnioeuropejskiej autobiografii) oraz na opisie zastosowanej w niej metody interpretacji (jeden tekst czytany w szerokim kontekście całego pisarstwa danego autora).

EN

Discussing Artur Hellich’s book “Gry z autobiografią: przemilczenia, intelektualizacje, parodie” (“Plays with Autobiographies: Omissions, Intellectualisations, Parodies”), the review is focused on reconstructing the seminal assumptions of the work (Polish culture post-war context’s influence on the shaping of various plays with the convention of Western-European autobiography), and on the employed interpretive method (one text read in a broad context of an author’s entire output).

5

Царские репрессии относительно грекокатолической Церкви на юго-восточной Речи Посполитой в конце XVIII века

72%

Bilyk V.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2019

|

issue 26

233-248

PL

W artykule przedstawiono działania rosyjskiej cesarzowej Katarzyny II, mające na celu wyłączenie parafii unickich spod jurysdykcji Kościoła Rzymskokatolickiego w nowo włączonych do Rosji z Rzeczypospolitej ziemiach ukraińskich. Na podstawie materiałów archiwalnych wykazano opór kleru i parafian Kościoła Greckokatolickiego wobec gwałtownego powrotu do Kościoła Prawosławnego.

EN

The article shows the actions taken by the Russian Empress Yekaterina II. They were aimed at excluding Greek Catholic parishes of the Ukraine from the jurisdiction of the Roman Catholic Church. They had been the part of Commonwealth of Poland and became newly-connected to Russia. It demonstrates, on the base of archival materials, the resistance of the clergy and parishioners of the Greek Catholic Church to the violent return to the Orthodox Church.

6

Zmiany w strukturze ludności, ruch naturalny oraz sytuacja wyznaniowa w miejscowości i parafii Izdebki po 1945 roku

72%

Bednarz T.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2014

|

issue 21

59-68

EN

After World War II, Izdebki Paris, which belonged to the diocese of Przemyśl, had an average number of followers. One year before the outbreak of hostilities, Izdebki was inhabited by 2300 people. At the end of the war and Nazi occupation, the demographic situation changed significantly. In 1945, the population of Izdebki parish amounted to 2462 inhabitants. The territory of Izdebki parish was inhabited by three population groups: Roman Catholics, Greek Catholics and adherents of Judaism. Changes in the population structure of the village and parish of Izdebki were influenced by the following factors: war activities (extermination of the Jewish population, transportation to forced works), conversion of part of the population of Greek Catholics to Roman Catholicism, migration resulting from the deterioration of the socio-economic situation in the Brzozów region.

7

Ideologiczne implikacje praktyk konfesyjnych – filozofia polityki Michela Foucault w kontekście interpretacji anglosaskiej

72%

Zoon Politikon

|

2016

|

issue 7

343-366

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia stosunku Michela Foucaulta do fenomenu kultury i religii, a zwłaszcza ich wpływu na funkcjonowanie XX-wiecznych państw i zachodnich społeczeństw. Interpretacja opiera się na współczesnej anglosaskiej myśli społecznej i religijnej, gdyż jest ona mniej znana i spopularyzowana w centralnej Europie, zaś nie mniej ciekawa niż tradycyjne ujęcie wywodzące się z Europy kontynentalnej. Krytyczna analiza Foucaulta pomaga nam zrozumieć trzy aspekty religijnego aktywizmu: samozaprzeczenia, aktualnego wizerunku seksualności jako dominującej formy tożsamości publicznej oraz społecznych aspiracji względem tworzenia nowej jakości wspólnoty społecznej.

EN

This article studies Foucault’s approach to culture and religion and shows their implications on modern states and societies. Especially Christianity plays a major role in establishing new social and political order by using confession as a main tool. Foucault’s critical analysis aims at emphasizing a basic core of three areas of religious activism: self-denial, sexuality and community. This article is mainly based on anglo saxon interpretation and literature as it is not a well-known way of adapting Foucault’s thought to continental European philosophy.

8

Na styku wyznań, narodów, kultur. Ewangelicy i katolicy na ziemiach polskich w XIX wieku i na początku XX wieku

72%

Stegner T.

Rocznik Teologiczny

|

2018

|

vol. 03

303-346

PL

Styk ludności protestanckiej z przeważającą na polskich terenach ludnością katolicką miał miejsce w XIX wieku na trzech płaszczyznach: religijnej, narodowej i kulturowej. Protestanci i katolicy byli dla siebie obcy. Ich układy wartości na płaszczyźnie religijnej, kulturowej, a przeważnie i narodowej były odmienne. Ponadto ewangelickie i katolickie kręgi opiniotwórcze podkreślały wzajemne dystanse w celu umocnienia wiary. Bariery między nimi jednak nie były nieprzekraczalne, świadczą o tym dość liczne konwersje, małżeństwa mieszane, a także wzajemne akceptowanie swoich odmienności w szeregu środowiskach i przenikanie kultur. Przy czym obcość ewangelików i katolików, przeradzająca się nieraz w otwartą wrogość, była większa na ziemiach zaboru pruskiego niż w Królestwie Polskim czy na Śląsku Cieszyńskim. Większa u schyłku niż na początku XIX wieku. Decydujący wpływ na ten fakt miało narastanie na ziemiach polskich tendencji nacjonalistycznych, konfliktów narodowościowych, w tym przede wszystkim polsko-niemieckiego.

EN

The contact of the Protestant population with the prevailing Catholic population in the Polish territories in the nineteenth century took place on three levels: religious, national and cultural. Protestants and Catholics were strangers to each other. Their systems of values on the religious, cultural, and usually also national level were different. In addition, Evangelical and Catholic opinion-forming circles emphasized mutual distances in order to strengthen faith. Barriers between them, however, were not impassable, as evidenced by quite numerous conversions, mixed marriages, as well as mutual acceptance of their differences in a number of environments and the meeting of cultures. The alienness of Evangelicals and Catholics, often turning into open hostility, was greater in the territories of the Prussian partition than in the Kingdom of Poland or in Cieszyn Silesia. Larger in the end than at the beginning of the 19th century. Th e decisive influence on this fact was the growth of nationalist tendencies, nationalist conflicts, especially Polish-German ones, on the Polish territories.

9

Ekumeniczna krytyka kapitalizmu - wybrane podejścia

72%

Kopiec P.

Roczniki Teologiczne

|

2018

|

vol. 65

|

issue 7: Teologia ekumeniczna

151-166

EN

The ecumenical movement from the very beginning stressed a significance of the social commitment. It is reflected in the last decade in the harsh criticism of the capitalist social order. Article discusses selected examples of the critical ecumenical interpretation of capitalism: the Accra Confession by the World Communion of Reformed Churches (2004), the programme of economy of life by the World Council of Churches and the radicalizing Reformation ecumenical project (2014). It aims to demonstrate convergences in the theological and philosophical assumptions of the discussed approaches. Furthermore, it asks about similarities between the presented ecumenical reflections and the teaching of the Pope Francis.

PL

Ruch ekumeniczny od samego początku akcentował konieczność społecznego zaangażowania. W ostatniej dekadzie znalazło to swe odzwierciedlenie w mocnej krytyce kapitalistycznego porządku społecznego. Artykuł omawia wybrane przykłady krytycznych interpretacji kapitalizmu: Wyznanie z Akry Światowej Wspólnoty Kościołów Reformowanych z 2004 r.. program ekonomii życia Światowej Rady Kościołów oraz ekumeniczny projekt radykalizacji Reformacji z 2014 r. Dąży do wykazania zbieżności w przyjętych założeniach teologicznych i filozoficznych omawianych podejść. Stawia również pytanie o podobieństwa między prezentowanymi refleksjami organizacji ekumenicznych i nauczaniem papieża Franciszka.

10

Działania Wydziału do Spraw Wyznań w Płocku wobec Kościoła katolickiego w latach 1950–1989 w świetle dokumentów Archiwum Państwowego w Płocku

72%

Szymański A.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2014

|

vol. 17

247-269

EN

The actual scope of operation of the Office for Religious Matters – besides its statutory tasks that included the managing of statistics related to denominations, coordination of religious questions with those of other sectors, and preparation of draft legislative acts regulating the attitude of the state to individual religious communities – was defined by the anti-religious and anti-church policy of the governing Communist party, which aimed at the quickest possible atheisation of the country. In the case of the Mazowsze Płockie subregion, with passage of time the local religious administration became a permanent element of the para-religious life. Beginning with the early 1980s, a regression in the operation of the religious authorities in the country was observed. The state-and-party authorities resigned from a strongly confrontative attitude to the Catholic Church in Poland. This reduced the role of the local departments for religious congregations, which began to drown in the red-tape lethargy. Worth mentioning is the fact that the operation of the apparatus for controlling religious activity in Płock subregion received a onesided treatment, namely from the perspective of the documents of local religious administration gathered in the State Archive in Płock.

PL

Faktyczny zakres działań Urzędu do Spraw Wyznań obok określonych statutem m.in.: prowadzenia statystyki wyznaniowej, koordynowania spraw wyznaniowych z działaniami innych resortów, przygotowania projektów aktów legislacyjnych regulujących stosunek państwa do poszczególnych wyznań, wyznaczała antyreligijna i antykościelna polityka rządzącej partii komunistycznej, dążącej do jak najszybszej ateizacji kraju. W przypadku Mazowsza Płockiego lokalna administracja wyznaniowa stała się z biegiem lat stałym elementem życia okołokościelnego. Od początku lat 80. obserwujemy regres w działalności aparatu wyznaniowego w kraju. Władze partyjno-państwowe zrezygnowały z silnie konfrontacyjnego kursu wobec Kościoła w Polsce. Tym samym zmniejszyła się rola lokalnych wydziałów do spraw wyznań, które zaczęły pogrążać się w urzędniczym marazmie. Warto zaznaczyć, że funkcjonowanie aparatu wyznaniowego na ziemi płockiej ukazane zostało jednostronnie, przez pryzmat dokumentów lokalnego aparatu wyznaniowego, zgromadzonych w płockim Archiwum Państwowym.

11

Jan Turnau – dziennikarz wyznaniowy

72%

Bogołębska B.

|

2019

|

vol. 28

|

issue 1

11-19

EN

The article presents Jan Turnau as a religious journalist. Using many genres and writing in a non theological and not specialized language, Jan Turnau uses media for evangelization, formation and preaching the Gospel. Thus, he influences the change of thinking about the Church also in the non Catholic and non Christian environment.

12

Intymność współczesnych dzienników „mistycznych”. Wyznanie, wyzwanie czy może przesłanie?

58%

JOANNA KOGUT J.

Dydaktyka Polonistyczna

|

2021

|

issue Dydaktyka Polonistyczna

85-101

PL

Gdzie zaczyna się przestrzeń najbardziej prywatna? To pytanie budzi wiele kontrowersji i to nie tylko w odniesieniu do badań socjologicznych, psychologicznych czy kulturowych, lecz dotyka również gruntu literackiego. Kategoria intymności ma płynne granice, a subiektywność w ocenie, gdzie zaczyna się zakres jej działania, wciąż wzbudza liczne wątpliwości wśród jej badaczy. To właśnie w głębi duszy ludzkiej odkrywamy przestrzeń najbardziej intymną. Tu należy szukać pierwotnego znaczenia tegoż terminu. Coraz częściej odtajniane są teksty, które chcą tę rzeczywistość uchwycić; i choć powszechna opinia dotycząca prawdy, że jest ona wartością względną, wciąż jeszcze dość mocno wybrzmiewa na gruncie literackim, to teksty takie jak dzienniki „mistyczne” – które nadal pozostają na granicy pomiędzy literaturą a dokumentem – stają się wręcz wyzwaniem dla niektórych badaczy. Potrzeba bliższego przyjrzenia się prozie niefikcjonalnej, a w szczególności takiemu gatunkowi literackiemu, jakim jest dziennik „mistyczny” jest więc zasadna. Nie chodzi tu jednak o wzajemne związki z tradycyjnymi gatunkami literackimi, ale o wewnętrzne zróżnicowania tego obszaru i jego własne wartości. Zainteresowanie dziennikiem „mistycznym” jako tekstem literackim nie jest tylko wyrazem intelektualnej jego ciekawości, lecz także pytaniem o osobowość jego autora, a przede wszystkim pragnieniem zbadania jego przesłania. Niemniej jednak z punktu widzenia literaturoznawczego teksty tego typu wymagają na pewno pogłębionych analiz, a co za tym idzie – stają się „wyzwaniem” dla ich badaczy

EN

Where does the most private space begin? This question raises a lot of controversy, not only in relation to sociological, psychological and cultural research, but also it touches on literary grounds. The category of intimacy has fluid boundaries, and subjectivity in the assessment of where the scope of its activity begins still raises numerous doubts among its researchers. It is in the depths of the human soul that we discover the most intimate space possible. Here is where the original meaning of the term should be sought.sought. Texts that want to capture this reality are increasingly declassified, and although the common opinion that truth is a relative value still resonates quite strongly in literary terms, texts such as ‘mystical’ journals, which still remain in the area on the border between literature and a document, may even become a challenge for some researchers. Therefore, the need for a closer look at nonfictional prose, and in particular at such a literary genre as the ‘mystical’ journal, is justified. However, it is not about mutual relations with traditional literary genres but about the internal diversity of this area and its own values. Interest in the ‘mystical’’mystical’ journal as a literary text is not only an expression of the intellectual curiosity of the author,curiosity of the author, but also a question about the author’s personality and,, above all, a desire to explore its message. However, from the point of view of literary studies, texts of this type certainly require in-depth analyses, and thus become a ‘challenge’ for their researchers.

13

O religijności i wierze Janusza Korczaka

58%

Gretkowski A.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2017

|

vol. 9

s. 527-542

PL

Janusz Korczak przez całe swoje życie szukał prawdy tkwiącej w wierze człowieka. Czy ją odnalazł? Trudno jednoznacznie ocenić, choć istnieją argumenty przemawiające za jego żywą wiarą w Boga, religijnością, modlitwą i zasadami etycznymi, wynikającymi z moralności Kościoła. Stosunek Janusza Korczaka do religii był dość skomplikowany. Religię, wiarę, modlitwę i zasady moralne zaliczał do środków, które w dużej mierze pomagają każdemu człowiekowi (również dziecku) być dobrym. Uznawał konieczność obecności Boga oraz potrzebę modlitwy. Te osobiste przekonania przekazywał swoim wychowankom, zachęcając ich do praktyk religijnych. Sam na co dzień dawał dzieciom przykład głębokiej modlitwy i wiary w Boga. Tym wciąż aktualnym i na różne sposoby interpretowanym zagadnieniom poświęcony jest ten artykuł.

EN

Janusz Korczak has been seeking the truth inherent in human faith throughout his life. Has he found it? It is difficult to judge it clearly, although there are arguments for his living faith in God, religiousness, prayer and ethical principles, resulting from the morality of the Church. Janusz Korczak’s attitude to religion was quite complicated. He credited religion, faith, prayer and moral principles as means that largely help every human being (children included) to be a good person. He considered a necessity of God’s presence and a need for prayer. He was sharing his personal beliefs to his pupils encouraging them to religious practices. He was giving children an example of deep prayer and faith in God. The following article is devoted to these, still current and interpreted in various ways, issues.

14

Wartość chrześcijańskiej aporetyki

58%

Moskałyk J.

Teologia w Polsce

|

2017

|

vol. 11

|

issue 2

33-44

PL

Perspektywa chrześcijańska stwarza niepowtarzalną płaszczyznę jednoczesnego spojrzenia na ludzką egzystencję w sensie rozwoju materialnego oraz doskonalenia duchowego. Są to dwie całkiem różne zasady samorealizacji człowieka w świecie, które w żaden sposób się nie wykluczają. Są naturalnie przynależne jednemu i niepodzielnemu bytowaniu osoby. Jednym z pierwszorzędnych czynników i zarazem rokującym prawidłowy kierunek rozwoju jest stosunek do życia osobowego jako daru.

EN

The maturing process of the man in great measure is conditioned in struggling against different oppositions, which directly take back to his freedom. Therefore he is subjected often to the attempt to be found between the helplessness and freeing. And even though seemingly this situation has short-lived and transitional character, in fact it is extended on the entire life. Sometimes this state seems without the exit, but onlyawareness of his earthly dimension is freeing from the one-way allocation. If, however, we consider the possibility of the personal bond with the Christian faith, determined reality stops fear. The Christian faith gives a different view on all paradoxes and contradictions which are turning up in this world and have temporary consequences. Christian experience also gives courage, the perseverance and strength for surviving and defeating earthly oppositions.

15

Raportuj, bloguj i wyznawaj. O karierze akademickiej w społeczeństwie konfesyjnym

58%

Ostrowicka H.

Pedagogika Szkoły Wyższej

|

2014

|

issue 2

91-107

EN

The paper takes into consideration the problem of confession as a particular case of a technique of the self in the area of university discourse. The article consists of two parts. It opens with a brief description of the Foucauldian concept of governmentality as a theoretical background for the discussion. The main part of the text includes an attempt to justify the thesis that the philosophical concept of confession adequately describes the relationship of knowledge-power that has become popular in discursive practices at contemporary university. In the conditions of „audit culture” and „convergence culture”, the questions of the techniques of confession, that is about the obligatory language and the fiure of the other to whom we confess, have become the key issues.

16

GLOSA DO WYROKU SĄDU OKRĘGOWEGO W SZCZECINIE Z DNIA 26 MARCA 2010 ROKU (SYGN. I C 28/101)

58%

Osuchowska M.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2014

|

vol. 57

|

issue 2

19-30

EN

The verdict has been voted on in a dispute concerning the placing of religious symbols in public places. The subject of this gloss is to draw attention to the reasons of the court concerning the religious symbolism in the public space, with a particular focus on buildings of public authority. The court noted that the interpretation of the concept of “impartiality” in the case of Polish constitutional order does not mean indifference. The existing dispute between meaning of “impartiality” and “neutrality” is not adequate resolved. This results in the adoption of the open nature of the concept of neutrality in the Polish legal system. When placing religious symbols in the municipal office building, there is no legal basis for it directly allow. There is also no prohibitions that prevent such developments. This is due to the application of the right to manifest religious beliefs of people working in the indicated building. In turn, the symbolism of the cross in a public space can not violate the dignity, or can not restrict or cause of social exclusion of a mature person holding a worldview. Therefore, religious symbols hanging out at the premises of public authorities, in itself, does not affect the freedom of religion and conscience of individual citizens. The court in Szczecin held that the provisions of art. 25.2 of the Polish Constitution does not prohibit the placing of religious symbols in public spaces, in particular in the offices.

PL

Glosowany wyrok zapadł w sporze dotyczącym umieszczania symboli religijnych w miejscach publicznych. Przedmiotem niniejszej glosy jest przede wszystkim zwrócenie uwagi na uzasadnienie sądu dotyczące symboliki religijnej w przestrzeni publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem budynków władzy publicznej. Sąd zwrócił uwagę, że interpretacja pojęcia „bezstronność” w przypadku polskiego porządku konstytucyjnego nie oznacza obojętności. Brak dostatecznego wyjaśnienia pojęć i rozstrzygnięcia istniejącego sporu pomiędzy bezstronnością i neutralnością, powoduje przyjęcie otwartego charakteru pojęcia neutralności w polskim porządku prawnym. W przypadku umieszczania symboli religijnych w budynku urzędu gminy, brak jest podstaw prawnych wprost na to zezwalających. Nie ma także zakazów, które uniemożliwiałyby takiego dokonania. Możliwość ta wynika z zastosowania prawa do uzewnętrzniania przekonań religijnych osób pracujących we wskazanym budynku. Z kolei, sama symbolika krzyża w przestrzeni publicznej nie może naruszać godności, ograniczać albo powodować wykluczenia społecznego w przypadku dojrzałej osoby posiadającej ukształtowany światopogląd. Dlatego samo zawieszenie symboli religijnych w siedzibach organów władzy publicznej nie ma żadnego wpływu na wolność sumienia i religii poszczególnych obywateli. W glosowanym wyroku sąd przyjął, iż z przepisów art. 25 ust. 2 Konstytucji nie wynika zakaz umieszczania symboli religijnych w przestrzeni publicznej, w tym w szczególności w urzędach.

17

Problematyka kościelna i wyznaniowa na forum sejmiku chełmskiego w latach 1648-1717 : główne przyczyny konfliktów i sposoby ich rozwiązywania

58%

Kozyrski R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2004

|

vol. 82

103-122

DE

In der zweiten Hälfte des 17. Jahrhunderts befaßten sich die Adelsversammlungen in der Res Publica sehr oft mit dem Problem der Regelung der gegenseitigen Beziehungen mit den Kirchen unterschiedlicher Konfessionen. Die wichtigste Quelle der Konflikte bildete die Besteuerung des Klerus durch den Staat. Die von den Geistlichen gezahlten persönlichen Steuern waren für den Schutz des Staates und für die Finanzierung von Kriegskampagnen bestimmt. Wegen der recht hohen Summen, die damals zu diesem Zweck ausgegeben wurden, widersetzte sich die Kirche dieser Besteuerung mehrfach. Eine Lösung sollte die Verabschiedung einer Reihe von Sejmkonstitutionen im Jahre 1635 bringen, der sogenannten "Compositio inter status". Sie regelten die mit dem Landerwerb durch die Kirche, der Erhebung der Rente (den sogenannten "Wiederkäufen") und dem Gerichtswesen im Streit zwischen Adel und Geistlichkeit verbundenen Angelegenheiten sowie das Problem der Erhebung des Zehnten. In der Praxis blieben diese nur formalrechtlich geltenden Konsitutionen unwirksam, und diese Angelegenheiten wurden alle durch Versammlungen des örtlichen Adels entschieden. Der vorliegende Artikel präsentiert den diesbezüglichen Standpunkt des Chehner Landadels, einer von mehreren Versammlungen der Ruthenischen Wojewodschaft der Adelsrepublik. Er behandelt die von den Geistlichen gezahlten Steuern (Herdsteuer, Kopfsteuer) sowie die Verpflichtungen der Kirche zur Landesverteidigung (Winter-Unterhaltssteuer, Landsturm) und präsentiert die Einstellungen der Adelsversammlungen zur "Compositio inter status".

18

O poczuciu tajemnicy i dylematach gatunkowych w obrębie kategorii konfesyjności w prozie Swietłany Aleksijewicz Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości

58%

Stępniak A.

Przestrzenie Teorii

|

2022

|

issue 38

301-312

EN

The article refers to Chernobyl prayer, the documentary prose of Svietlana Alexievich. The aim of the article is to draw attention to the presence of the genres of confession and prayer in the reportage. They are used by the interlocutors, who entrusted the journalist with their accounts of the traumatic experiences in connection with the Chernobyl nuclear disaster in 1986. The author focuses on showing various features of both genres (intimacy, familiarity, discretion) and describes them with the perspective of an average person who unknowingly and instinctively searches in them for answers that medicine and science cannot give. Alexievich’s reportage describes the loneliness of an individual in the face of events that most ignore in silence, while their participants remain helpless and mutilated for life.

19

Identyfikacja wyznaniowa i państwowa polityka religijna

44%

Waszkiewicz J.

Studia Białorutenistyczne

|

2016

|

vol. 10

EN

The present article seeks to analyze the religious trends in the development of the Belarusian society during the period of the transformation of the former Soviet Union, on the basis of research by Belarusian sociologists. Special attention is paid to the religions identification of the Belarusians, the strength of religious beliefs and the religions behaviour of the citizens. Analysis covers inter alia the confessional, geographical and ethnic factors, which influence the religiousness among certain groups of the population, and the mutual relationship between the State and the Church under the laws concerning the freedom of conscience. In this aspect we analyze the currently propagated idea about the “diversified” model of interaction between the State and individual denominations.

PL

W artykule podejmuje się próbę analizy zagadnienia identyfikacji wyznaniowej mieszkańców Białorusi w okresie transformacji społecznej, związanej z rozpadem ZSRS, na podstawie badań białoruskich socjologów. Wskazuje się również czynniki wpływające na tożsamość religijną ludności, stopień jej religijności oraz motywy zachowań religijnych. Zwraca się m.in. uwagę na czynniki o charakterze wyznaniowym, geograficznym i etnicznym, ukierunkowujące religijność niektórych grup ludności. Porusza się także kwestię stosunku państwa białoruskiego do Kościoła na tle obowiązującego ustawodawstwa w zakresie wolności sumienia. W tym aspekcie omawia się lansowaną obecnie na Białorusi tezę o „zróżnicowanym” modelu stosunków państwa z poszczególnymi wyznaniami.

RU

У артыкуле, на падставе даследаванняў беларускіх сацыёлагаў, аналізуюцца праблемы канфесійнай ідэнтычнасці жыхароў Беларусі ў перыяд грамадскіх перамен у сувязі з распадам СССР. Разважаюцца фактары, якія маглі паўплываць на рэлігійнае атаясамліванне насельніцтва, ступень рэлігійнасці жыхароў Беларусі, а таксама матывы рэлігійных паводзінаў. Звяртаецца таксама ўвага на фактары канфесійнага, геаграфічнага і этнічнага характару, якія арыентуюць рэлігійнасць некаторых груп насельніцтва. Акрамя таго, у публікацыі закранаецца пытанне адносін беларускай дзяржавы да Царквы на фоне існуючага заканадаўства ў сферы вольнасці сумлення. У дадзеным аспекце разглядаецца папулярны ў Беларусі ў сучасны перыяд тэзіс пра “дыферэнцыраваную” мадэль адносін дзяржавы да асобных веравызнанняў.

20

Przemiany struktury ludności Torunia i powiatu toruńskiego od połowy XIX wieku do drugiej wojny światowej

44%

Zielińska A.

Rocznik Toruński

|

2019

|

issue 46

PL

Artykuł omawia zagadnienie przemian struktur ludności Torunia i powiatu toruńskiego od II połowy XIX wieku do okresu międzywojennego włącznie. Artykuł zawiera analizę materiału statystycznego pozyskanego z różnych typów źródeł. Dla okresu II połowy XIX wieku do 1914 roku wykorzystano zestawienia statystyczne dla poszczególnych powiatów Prus Zachodnich za lata 1871, 1885, 1895, 1905 i 1910. Wykorzystane także zostały informacje ze statystyk pruskich za okres XIX i początku XX wieku. Dla okresu międzywojennego niezwykle pomocne były spisy ludności z 1921 i 1931 roku. Omówiono tutaj sytuację ludnościową, wyznaniową, narodowościową i społeczno-gospodarczą w tym okresie na terenie Torunia i powiatu. Toruń przez cały ten okres był ważnym ośrodkiem przemysłowym, ale był też twierdzą i posiadał garnizon, co miało duży wpływ na rozwój miasta jak i jego charakter już od okresu pruskiego. Gminy wiejskie i obszary dworskie były terenami głównie rolniczymi, zróżnicowanymi pod względem struktury wyznaniowej i narodowościowej. Z krótkiego przeglądu informacji statystyczno-demograficznych wyłania się obraz ogromnych zmian w strukturze wyznaniowej i narodowościowej ludności, gdzie kluczową granicą była I wojna światowa i odzyskanie przez Polskę niepodległości. Był to efekt procesu repolonizacji, który dokonywał się na terenie całego powiatu w latach dwudziestych XX wieku. Zwiększenie liczby ludności polskiej i katolickiej, oraz wyraźny spadek liczby ludności niemieckiej i ewangelickiej (choć wyznania i narodowości nie można wprost utożsamiać) odzwierciedlał zmiany polityczne i tworzenie państwa polskiego na nowo po ponad stu latach.

DE

Der Artikel behandelt die Veränderungen in der Bevölkerungsstruktur Thorns und des Landkreises Thorn von der 2. Hälfte des 19. Jahrhunderts bis einschließlich zur Zwischenkriegszeit. Er enthält eine Analyse von statistischem Material, das aus verschiedenen Arten von Quellen gewonnen wurde. Für den Zeitraum von der 2. Hälfte des 19. Jahrhunderts bis zum Jahr 1914 wurden statistische Zusammenstellungen für einzelne Landkreise Westpreußens aus den Jahren 1871, 1885, 1895, 1905 und 1910 ausgewertet. Ebenfalls ausgewertet wurden Informationen aus preußischen Statistiken für den Zeitraum des 19. und den Beginn des 20. Jahrhunderts. Für die Zwischenkriegszeit waren die Bevölkerungsregister von 1921 und 1931 sehr hilfreich. Darin geht es um die Situation der Bevölkerung, der Konfessionen, der Nationalitäten und der sozialen und wirtschaftlichen Verhältnisse in diesem Zeitraum auf dem Gebiet von Thorn und des Landkreises. Thorn war während dieses gesamten Zeitraums ein wichtiges Industriezentrum, aber es war auch eine Festung und besaß eine Garnison, was schon seit der preußischen Zeit großen Einfluss auf die Entwicklung der Stadt und ihren Charakter hatte. Die Landgemeinden und die Gutsbezirke waren hauptsächlich landwirtschaftliches Terrain, das in seiner konfessionellen und nationalen Struktur differenziert war. Eine kurze Betrachtung der statistisch-demografischen Informationen ergibt ein Bild von enormen Veränderungen in der konfessionellen und nationalen Struktur der Bevölkerung, wobei der 1. Weltkrieg und die Wiedererlangung der Unabhängigkeit durch Polen eine Schlüsselgrenze bilden. Dies war eine Folge des Prozesses der Repolonisierung, der in den zwanziger Jahren des 20. Jahrhunderts auf dem Gebiet des gesamten Landkreises stattfand. Die zahlenmäßige Vergrößerung der katholischen Bevölkerung und der deutliche Abfall der deutschen und evangelischen Bevölkerung (auch wenn Bekenntnis und Nationalität nicht einfach identifiziert werden dürfen) spiegelten die politischen Veränderungen und die Neuschöpfung des polnischen Staats nach über 100 Jahren wider.

EN

The article discusses the issue of changes in the structure of the population of Toruń and the Toruń county from the second half of the 19th century to the interwar period. The article contains an analysis of statistical material obtained from various types of sources. For the period of the second half of the 19th century to 1914, statistical summaries were used for individual counties of West Prussia for the years 1871, 1885, 1895, 1905 and 1910. Information from Prussian statistics for the period of the 19th and early 20th centuries was also used. For the interwar period the censuses of 1921 and 1931 were extremely helpful. The population, denomination, nationality and socio-economic situation in this period in Toruń and the county were discussed here. Throughout this period Toruń was not only an important industrial centre, but it was also a fortress and it had a garrison, which had affected the development of the city and its character since the Prussian period. Rural communes and court territories were mainly agricultural areas, diversified in terms of religious and national structure. From the short review of statistical and demographic information, there emerges a picture of huge changes in the denominational and national structure of the population, where the key chronological boundaries were World War I and the time when Poland regained independence. It was the result of the repolonization process that took place throughout the county in the 1920s. The increase in the number of Polish and Catholic inhabitants, along with a clear decrease in the number of the German and Evangelical populations (although denominations and nationalities cannot be directly identified) reflected political changes and the creation of the Polish state again after more than a hundred years.

Refine search results

Wielokulturowość w Europie i stanowisko Kościoła katolickiego wobec migracji

Ważny wkład do badań nad dziedzictwem kulturowo-językowym Podlasia. Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia, red. Nina Barszczewska, Mikołaj Chaustowicz, Mikołaj Timoszuk, Warszawa: Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, t. 1–300 s., t. 2 – 399 s., t. 3–411 s.

Cel i funkcja rękojmi w kanonicznym prawie małżeńskim

Autobiografie przepisywane – w ukryciu i z dystansu. Rec.: Artur Hellich, Gry z autobiografią: przemilczenia, intelektualizacje, parodie. Warszawa 2018

Царские репрессии относительно грекокатолической Церкви на юго-восточной Речи Посполитой в конце XVIII века

Zmiany w strukturze ludności, ruch naturalny oraz sytuacja wyznaniowa w miejscowości i parafii Izdebki po 1945 roku

Ideologiczne implikacje praktyk konfesyjnych – filozofia polityki Michela Foucault w kontekście interpretacji anglosaskiej

Na styku wyznań, narodów, kultur. Ewangelicy i katolicy na ziemiach polskich w XIX wieku i na początku XX wieku

Ekumeniczna krytyka kapitalizmu - wybrane podejścia

Działania Wydziału do Spraw Wyznań w Płocku wobec Kościoła katolickiego w latach 1950–1989 w świetle dokumentów Archiwum Państwowego w Płocku

Jan Turnau – dziennikarz wyznaniowy

Intymność współczesnych dzienników „mistycznych”. Wyznanie, wyzwanie czy może przesłanie?

O religijności i wierze Janusza Korczaka

Wartość chrześcijańskiej aporetyki

Raportuj, bloguj i wyznawaj. O karierze akademickiej w społeczeństwie konfesyjnym

GLOSA DO WYROKU SĄDU OKRĘGOWEGO W SZCZECINIE Z DNIA 26 MARCA 2010 ROKU (SYGN. I C 28/101)

Problematyka kościelna i wyznaniowa na forum sejmiku chełmskiego w latach 1648-1717 : główne przyczyny konfliktów i sposoby ich rozwiązywania

O poczuciu tajemnicy i dylematach gatunkowych w obrębie kategorii konfesyjności w prozie Swietłany Aleksijewicz Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości

Identyfikacja wyznaniowa i państwowa polityka religijna

Przemiany struktury ludności Torunia i powiatu toruńskiego od połowy XIX wieku do drugiej wojny światowej