Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 21

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zaangażowanie społeczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Troska o aktywne zaangażowanie świeckich w życie społeczno-polityczne
PL
Niniejszy artykuł stanowi analizę ideologicznego uwikłania światowej i polskiej psychologii społecznej w kontekście zaangażowania społecznego nauki. Autorzy używają przykładów zaczerpniętych ze światowej psychologii stosunków międzygrupowych oraz prac wiodących polskich psychologów społecznych dotyczących transformacji ustrojowej, aby pokazać społeczne uwikłania badań psychologicznych i wytwarzania wiedzy naukowej. Są to fakty niezbyt uświadomione w praktyce badawczej i twórczości naukowej psychologów. Do analizy tych praktyk zastosowane zostają koncepcje psychologiczne z obszaru umotywowanego poznania, teorii atrybucji oraz stosunków międzygrupowych. Artykuł kończy się opisem niedawnych pozytywnych zmian prowadzących do przeobrażania się dominującego paradygmatu psychologii społecznej w stronę bardziej krytyczną i wrażliwą społecznie.
EN
In this article we analyze the ideological involvement of social psychology in Poland and worldwide in the context of social engagement of social sciences. We present examples from contemporary psychology of intergroup relations and Polish studies about systemic transition – written by leading Polish social psychologists – in order to show the extent of social embeddedness of psychological research and knowledge production. We argue that there is not enough awareness of these facts in the research and works of social psychologists. Psychological theories of motivated social cognition, attributional biases and intergroup relations are used to analyze this conduct of social psychologist. Lastly, we describe recent positive changes, leading to a paradigm shift in social psychology towards a more critical and socially aware science.
PL
Celem artykułu jest analiza i opis zaangażowania społecznego nauczycieli w obliczu panującej kultury nieufności. W pierwszej części opracowania omówiono problem zaufania i nieufności wraz z ich znaczeniem i rolą dla funkcjonowania jednostek w społeczeństwie. W kolejnej części przedstawiono przykładowe oddolne formy działań podejmowanych przez środowisko nauczycieli na rzecz poprawy jakości oświaty. W podsumowaniu zawarto uwagi dotyczące konsekwencji funkcjonowania w kulturze nieufności. Zwrócono uwagę, iż pomimo wielu trudności zawodowych nauczyciele dowiedli, że nie odrzucają możliwości partycypacji społecznej, chętnie angażują się w oddolne, apolityczne inicjatywy, potrafią się solidaryzować i dążyć do osiągnięcia wyznaczonych celów. Przy konsekwentnych i zdeterminowanych działaniach z czasem mogą stać się nośnikiem zmian społecznych.
EN
The paper discusses biographical costs incurred by socially engaged Poles and Polish activists. The analysis of biographical narratives of people from various generations of Polish activists and socially engaged Poles who have been actively involved in various sectors, organisations, and spheres of social life indicates that such commitments produce costs which are strongly dependent on historical contexts and on the kind of activity pursued by the individuals. Additionally, there are multiple costs which are shared irrespective of specific historical and situational contexts. The findings also show that socially engaged people are not always aware of some costs they bear, or that they only develop such an awareness after a significant time-lapse – a fact of key relevance to this study and to research into costs of activity in general. The costs themselves are viewed as a dynamic ensemble of interdependent factors, the study of which must examine both individual variables (biographies) and broader social issues.
PL
W artykule poruszono kwestię kosztów biograficznych ponoszonych przez osoby za¬angażowane społecznie i aktywistów. Na podstawie analizy narracji biograficznych zebranych od osób reprezentujących różne pokolenia aktywistów i osób zaangażowanych społecznie, działających w różnych sektorach, organizacjach i dziedzinach życia społecznego, wskazano, że istnieją koszty działania, które są silnie zależne od kontekstów historycznych i rodzaju prowadzonej działalności, ale także istnieje wiele kosztów społecznego działania, które są kosztami dzielonymi, niezależnymi od kontekstów. Dodatkowo ukazano, że istotne znaczenie ma to, że część ponoszonych przez osoby zaangażowane społecznie kosztów może nie być uświadamiana lub może być uświadomiona po długim czasie. Autorka ukazuje koszty jako dynamiczny układ współzależnych czynników, którego badanie wymaga skupienia zarówno na kwestiach jednostkowych/indywidualnych (biografiach), jak i na kwestiach społecznych.
EN
Introduction. According to the cultural model of disability, people on the autism spectrum have their own culture. Its representatives believe that all symptoms of autistic disorders, which the medical model considers pathology, may be reinterpreted as natural differences, a different (not pathological) developmental pattern. Autism affects ways people think, eat, dress, work, spend leisure time, understand natural phenomena etc. The role that a teacher of a person with autism should play is similar to that of a cross-cultural interpreter: someone who understands both cultures and is able to translate the expectations and rules of the non-autistic environment to a person with autism. Meanwhile, in the Polish school, most of the attention is focused on the child’s deficits, the organization of various forms of assistance, and attempts to adapt atypical students to a school environment tailored for typical children. Such a perception of students with different needs prompts actions aimed at improving and leveling these characteristics that distinguish them – de facto “elimination of culture”. The educational situation for children and youth with autism is not favorable. They experience discrimination, and social and cultural exclusion, in both “special” and “mainstream” schools. Aim. The aim of this paper is to present the involvement of young self-advocates to improve their own situation in the educational environment. Methods. In this research, I used a qualitative case study method where a specific case such as the Klub Świadomej Młodzieży served to deepen our understanding of the unique phenomenon of social engagement for young people on the autism spectrum.
PL
Wprowadzenie. Zgodnie z modelem kulturowym niepełnosprawności osoby ze spektrum autyzmu mają swoją kulturę. Jej przedstawiciele uważają, że wszystkie objawy zaburzeń autystycznych, które model medyczny uznaje za patologię, mogą być reinterpretowane jako naturalne różnice, odmienny (a nie patologiczny) wzorzec rozwojowy. Autyzm wpływa na sposób, w jaki osoby jedzą, ubierają się, pracują, spędzają swój wolny czas, rozumieją świat, komunikują się itd. Rola, jaką powinien pełnić nauczyciel osoby z autyzmem, jest podobna do pełnionej przez międzykulturowego tłumacza: to ktoś, kto rozumie obie kultury i jest w stanie tłumaczyć zasady i oczekiwania środowiska nieautystycznego osobie z autyzmem. Tymczasem w polskiej szkole większość uwagi skoncentrowana jest na deficytach dziecka, organizacji różnych form pomocy oraz próbach dostosowania nietypowych uczniów do środowiska szkolnego skrojonego na miarę dzieci typowych. Takie postrzeganie uczniów z różnymi potrzebami skłania do działań mających na celu usprawnianie i niwelowanie owych cech wyróżniających – de facto „eliminację kultury”. Sytuacja edukacyjna dzieci i młodzieży z autyzmem nie jest korzystna. Doświadczają oni dyskryminacji oraz społecznego i kulturowego wykluczenia zarówno w szkołach „specjalnych”, jak i „głównego nurtu”. Cel. Celem artykułu jest zaprezentowanie zaangażowania młodzieży ze spektrum autyzmu na rzecz poprawy własnej sytuacji edukacyjnej. Metody. W badaniu posłużyłam się metodą jakościowego studium przypadku, gdzie konkretny przypadek, jakim jest Klub Świadomej Młodzieży, posłużył pogłębieniu wiedzy o unikatowym zjawisku zaangażowania społecznego młodych osób ze spektrum autyzmu.
PL
Artykuł poświęcony jest zależnościom pomiędzy przekonaniem o angażowaniu się w sprawy gminy a zaufaniem interpersonalnym oraz oceną stosunku władz do społecznej aktywności mieszkańców w podwarszawskiej gminie Podkowa Leśna. Angażowanie się w życie gminy, bez względu na formę, buduje zaufanie, czyli wzmacnia kapitał społeczny, tak ważny dla zainicjowania współpracy mieszkańców na rzecz dobra ogółu. Autorka wykazuje, iż poczucie zaangażowania w sprawy gminy niekoniecznie musi wynikać z udzielania się w lokalnych organizacjach, których w Podkowie Leśnej działa kilkanaście. Co ciekawe, ważniejsze wydają się działania podejmowane poza wolontariatem formalnym, a niekiedy również sama postawa gotowości do współpracy. Na zaufanie do władzy lokalnej, z kolei, duży wpływ mają działania podejmowane przez nią samą, w mniejszym stopniu – społeczna aktywność mieszkańców. Podkowa Leśna jest przykładem miasta, którego władze sprzyjają społecznej aktywności mieszkańców, wnosząc tym samym znaczący wkład w kapitał społeczny gminy. Świadomy swojej roli w budowaniu odpowiedzialnej za wspólne dobro społeczności lokalnej samorząd oraz zaangażowani mieszkańcy – to warunek konieczny poprawy jakości życia w każdej gminie.
EN
This paper addresses the issue of relations between the conviction of being involved in the municipality affairs and interpersonal trust as well as evaluation of local authorities in terms of their attitude towards social activity of inhabitants. This problem was presented on the example of PodkowaLeśna – municipality in Warsaw agglomeration. Getting involved in the social life of the municipality, regardless of form, builds interpersonal trust, which strengthens social capital, so important for the residents to initiate cooperation for the public good. The author of the paper shows that a sense of involvement in the affairs of the municipality does not necessarily result from the membership in the local organizations, a several of which operate in Podkowa Leśna. What's interesting, activities outside of formal volunteering and sometimes even the attitude of willingness to cooperate seem to be more important in case of interpersonal trust. Trust in the local authorities, in turn, is strongly influenced by the actions taken by themselves and to a lesser extent by the social activity of the inhabitants. Podkowa Leśnais an example of a city whose authorities favor the social activity of its inhabitants, bringing a significant contribution to the social capital of the municipality. Local authorities aware of their role in building local community responsible for the common good and residents involved in public affairs is a prerequisite for improving the quality of life in every municipality.
PL
W artykule zanalizowano, w jaki sposób osobowość determinuje aktywność obywatelską młodych wyborców w Polsce. Aby to sprawdzić, przeprowadzono badania empiryczne łączące cechy z modelu Wielkiej Piątki (ekstrawersja, ugodowość, sumienność, stabilność emocjonalna, intelekt) oraz, w przeciwieństwie do innych badań, cztery rodzaje aktywności obywatelskiej (zaangażowanie społeczne, partycypacja polityczna, partycypacja wyborcza, indywidualna aktywność polityczna). Analiza z wykorzystaniem modelu regresji liniowej metodą najmniejszych kwadratów (OLS) wykazała istotny wpływ ekstrawersji na większość przejawów aktywności obywatelskiej. Badani, którzy uzyskali wyższe wyniki w wymiarze ekstrawersji, częściej angażowali się w działania zaklasyfikowane jako indywidualna działalność polityczna, zaangażowanie społeczne i partycypacja polityczna. Ponadto intelekt wiązał się z indywidualną aktywnością polityczną, podczas gdy stabilność emocjonalna nie miała istotnego wpływu na aktywność obywatelską. Badanie wykazało również pewne zależności między aktywnością obywatelską a modelem Wielkiej Piątki. Ugodowość pozytywnie wpływała na zaangażowanie społeczne i partycypację wyborczą, podczas gdy sumienność zwiększyła partycypację polityczną.
EN
The article analyzes how personality determines the civic activity of young voters in Poland. To check this, empirical research combining Big Five traits (extraversion, agreeableness, conscientiousness, emotional stability, intellect) and, unlike other studies, four types of civic activity (social commitment, political participation, electoral participation, individual political activity) was conducted. The OLS regression analysis revealed a significant effect of extraversion on most manifestations of civic activity. Those who score higher on this trait were more likely to involve in individual political activity, social commitment, and political participation. Moreover, intellect was associated with individual political activity, while emotional stability had no significant impact on civic activity. The study also discovered some dependencies with the other Big Five traits. Agreeableness positively influenced social commitment and electoral participation, while conscientiousness increased political participation.
EN
The article is an international literature review focused on the SHARE data analysis of the social involvement of older people. The presented outcomes of the review indi­cate that social involve­ment may be an important predictor of health and more broadly of wellbeing. The article also presents the effective activation mechanisms of people in older ages and points out possible health inequalities that social involvement or lack of involvement may lead to.
PL
Artykuł jest przeglądem międzynarodowej literatury dotyczącej analiz wyników badania SAHRE w zakresie zaangażowania społecznego osób starszych. Wyniki analiz pokazują, że zaangażowanie społeczne może być istotnym predyktorem nie tylko stanu zdrowia osób starszych, ale także ich ogólnego dobrostanu. Wskazują też na mechanizmy efektywnej aktywizacji osób w starszych grupach wieku, a także zwracają uwagę na sposób, w jaki zaangażowanie społeczne może przyczyniać się do powstawania nierówności w zakresie zdrowia.
EN
The issue of gender justice increasingly shifts on to the core commitments of the World Council of Churches (WCC). Matters related to gender appear in a number of statements, commissions, programs and documents held within various bodies of the WCC. The survey of these commitments seems to be difficult to make, due to their diversity reflecting geographical, ethnic, economic and cultural background. This is partly affected by a nature of the WCC as it is the global platform where ideas from whole world are discovered, interpreted and passed on to the world. Article deals with the issue of gender justice and its place in the social discourse of the World Council of Churches.
PL
Kwestia sprawiedliwości gender przesuwa się wciąż do centrum społecznego zaangażowania Światowej Rady Kościołów (ŚRK). Zagadnienia związane z upośledzeniem kobiet pojawiają się w szeregu stanowisk, komisji, programów i dokumentów, które opracowywane są w obrębie różnych komórek i instytucji ŚRK. Przegląd różnych dróg zaangażowania odzwierciedla geograficzną, kulturową, ekonomiczną i etniczną różnorodność Światowej Rady Kościołów. Jest to po części spowodowane samą jej naturą, ŚRK jest bowiem globalną platformą, na której idee i pojęcia z całego świata są odkrywane, interpretowane i prezentowane światu. Artykuł omawia zagadnienie upośledzenia kobiet i jego miejsce w społecznym dyskursie Światowej Rady Kościołów.
PL
Cel: Celem artykułu jest określenie roli samooceny na poczucie indywidualnej sprawczości w obszarze zrównoważonego rozwoju oraz raportowania ESG wśród przedstawicieli zawodów związanych z rachunkowością. Metodyka/podejście badawcze: Badanie opiera się na krytycznej analizie literatury, metodzie analizy i konstrukcji logicznej, a także wykorzystuje metody i narzędzia statystyczne, w tym korelację liniową Pearsona oraz test t-Studenta w celu szczegółowej analizy związku między samooceną a zaangażowaniem społecznym w kontekście zrównoważonego rozwoju wśród osób związanych z rachunkowością. Wyniki: Wyniki badania sugerują istnienie związku między poziomem samooceny a zaangażowaniem w obszarze zrównoważonego rozwoju. Przedstawione w artykule wnioski mogą zostać wykorzystane do projektowania programów szkoleniowych, ukierowanych na rozwijanie umiejętności związanych ze zrównoważonym rozwojem. Ograniczenia/ implikacje badawcze: Uproszczony sposób pomiaru zmiennych oraz ich szeroki kontekst może nie stanowić zbioru zamkniętego czynników wpływających na zaangażowanie społeczne w zrównoważony rozwój. Oryginalność/wartość: Artykuł przyczynia się do rozszerzenia wiedzy na temat czynników wpływających na zaangażowanie społeczne w obszarze zrównoważonego rozwoju. Ponadto podkreśla możliwość zastosowania narzędzi służących wzmacnianiu samooceny w celu zwiększenia zaangażowania społecznego, zwłaszcza w kontekście zrównoważonego rozwoju i ESG.
EN
Purpose: The aim of the article is to determine the role of self-esteem in the sense of individual agency in terms of sustainable development and Environmental, Social, and Governance (ESG) reporting among professionals associated with accounting. Methodology/approach: The study is based on a critical analysis of the literature, the methods of analysis and logical construction, and the application of statistical tools. It utilizes statistical methods, including Pearson’s linear correlation and the t-Student test, for a detailed analysis of the relationship between self-esteem and social engagement in the context of sustainable development among individuals associated with accounting. Findings: The study results suggest a connection between the level of self-esteem and engagement in sustainable development. The conclusions can be utilized for designing training programs to develop sustainable development skills. Research limitations/implications: The simplified measurement method of variables and their broad context may not encompass the full range of factors that influence social engagement in sustainable development. Originality/value: The article expands knowledge of the factors that influence social engagement in sustainable development. Furthermore, it emphasizes the potential application of tools for enhancing self-esteem to increase social engagement, especially in the context of sustainable development and ESG. 93
EN
The issue of gender justice increasingly shifts on to the core commitments of the World Council of Churches (WCC). Matters related to gender appear in a number of statements, commissions, programs and documents held within various bodies of the WCC. The survey of these commitments seems to be difficult to make, due to their diversity reflecting geographical, ethnic, economic and cultural background. This is partly affected by a nature of the WCC as it is the global platform where ideas from whole world are discovered, interpreted and passed on to the world. Article deals with the issue of gender justice and its place in the social discourse of the World Council of Churches.
PL
Kwestia sprawiedliwości gender przesuwa się wciąż do centrum społecznego zaangażowania Światowej Rady Kościołów (ŚRK). Zagadnienia związane z upośledzeniem kobiet pojawiają się w szeregu stanowisk, komisji, programów i dokumentów, które opracowywane są w obrębie różnych komórek i instytucji ŚRK. Przegląd różnych dróg zaangażowania odzwierciedla geograficzną, kulturową, ekonomiczną i etniczną różnorodność Światowej Rady Kościołów. Jest to po części spowodowane samą jej naturą, ŚRK jest bowiem globalną platformą, na której idee i pojęcia z całego świata są odkrywane, interpretowane i prezentowane światu. Artykuł omawia zagadnienie upośledzenia kobiet i jego miejsce w społecznym dyskursie Światowej Rady Kościołów.
PL
Tekst prezentuje metodologię, która została przez autorkę zastosowana do analizy wyników badań przeprowadzonych dla potrzeb rozprawy doktorskiej pt. „Samoświadomość społeczna pracowników organizacji pozarządowych w Polsce”, której celem było odtworzenie wizji świata społecznego osób aktywnie zaangażowanych w pracę polskiego trzeciego sektora. Zaprezentowane zostały dwie metody: jako podstawa analiza pól semantycznych (wraz z modyfikacjami w stosunku do schematu przyjętego przez Regine Robin oraz – jako pomocnicza – analiza glos. W artykule zaprezentowane zostały uzyskane w ten sposób wyniki, które obejmują wnioski na temat pozytywnych i negatywnych opinii badanych o poszczególnych elementach świata społecznego oraz zarysowanych granicach centrum i peryferii świata społecznego w poszczególnych typach organizacji.
NL
Pieter De Buysser is een Vlaamse filosoof, essayist, dramatist en romanschrijver. Hij reist met zijn theaterstukken door heel Europa. De vertaling van zijn debuutroman De Keisnijders is in 2016 in Tsjechië gepubliceerd. De Buysser is een typisch voorbeeld van een publieke intellectueel, een subtiel geëngageerde, sociaal-voelende kunstenaar. Deze bijdrage neemt Thomas Vaessens’ De wraak van de roman als uitgangspunt. In dit artikel beargumenteer ik waarom ik Pieter De Buysser beschouw als een onderdeel van de hedendaagse literaire stijl van het post-postmodernisme. Deze stijl bouwt voort op het postmodernisme en bekritiseert het tegelijkertijd. Aan de hand van voorbeelden uit De Buyssers’ werk beargumenteer ik wat ik als taak van een publieke intellectueel begrijp en hoe De Buysser deze rol vervult. Aan de hand van het voorbeeld van De Buysser toon ik de huidige behoefte aan publieke actieve persoonlijkheden die betrokkenheid tonen in sociale en politieke debatten.
PL
Pieter De Buysser jest flamandzkim filozofem, eseistą, dramaturgiem i powieściopisarzem, który ze swoimi sztukami teatralnymi podróżuje po całej Europie. Tłumaczenie jego debiutanckiej powieści De Keisnijders zostało opublikowane w Czechach w 2016 r. De Buysser jest typowym przykładem „społecznego intelektualisty”, oddanego artysty, który czuje potrzebę społecznego zaangażowania. Tło niniejszego artykułu stanowi powieść De wraak van de roman (Zemsta powieści) Thomasa Vaessensa. Autorka niniejszego artykułu przedstawia argumenty, które pozwalają mu sklasyfikować Pietera De Buyssera jako reprezentanta współczesnego stylu literackiego zwanego „postpostmodernizmem”. Styl ten opiera się na postmodernizmie, kwestionując jednocześnie jego dorobek. Na przykładzie prac De Buyssera autorka wyjaśnia, jak należy rozumieć zadania publicznego intelektualisty i jak sam De Buysser spełnia tę funkcję. Postać De Buyssera posłużyła autorowi artykułu do ukazania bieżącej potrzeby publicznego zaangażowania jednostek w społeczne i polityczne debaty.
EN
Pieter De Buysser is a Flemish philosopher, essayist, dramatist and novelist. He travels with his theater pieces around Europe. The translation of his debut novel De Keisnijders is published in 2016 in the Czech Republic. De Buysser is a typical example of a public intellectual, a subtly committed artist, who feels socially involved. This contribution is based on Thomas Vaessens’ De wraak van de roman (The revenge of the novel) as the starting point. In this article I argue why I consider Pieter De Buysser to be a part of the contemporary literary style of “post postmodernism”. This style builds on postmodernism and at the same time challenges it. On the examples from de Buyssers’ works I argue what I understand as a task of a public intellectual and how does De Buysser fulfil this role. On the example of De Buysser I show the current need of publicly active personalities to engage themselves in social and political debates.
PL
Celem artykułu jest prezentacja wyników badań pierwotnych i wtórnych pozwalających na weryfikację zależności dotyczącej wpływu zaangażowania społecznego i przywiązania do miejsca zamieszkania na poziom satysfakcji klientów z usług samorządu lokalnego. Podstawę weryfikacji stanowiły wyniki przeprowadzonych badań ankietowych, które w postępowaniu badawczym uzupełniono studiami literaturowymi. Rezultatem analiz jest identyfikacja modelu potwierdzającego przyjęte założenie.
EN
An aim of the article is to present findings of primary and secondary research along verification of the dependence related to the impact of social commitment and attachment to the residence on the level of customer satisfaction with services provided by the local self-government. The grounds for verification were results of the carried out surveys supplemented in the course of research with literature studies. An outcome of analyses is identification of the model confirming the adopted premise.
RU
Цель статьи – представить результаты первичных и вторичных исследований, позволяющих провести верификацию зависимости, касающейся влияния социального вовлечения и приверженности к месту жительства на уровень удовлетворения клиентов от услуг местного самоуправления. Основу для верификации представляли результаты проведенных опросов, которые по ходу изучения дополнили изучением литературы. Результат анализов – выявление модели, подтверждающей принятое предположение.
PL
Proces boloński zakłada m.in., że przygotowanie absolwentów do życia jako aktywnych obywateli w społeczeństwie demokratycznym, jest jednym z głównych celów szkolnictwa wyższego. Również inne strategie europejskie zakładają, że rozwijanie kompetencji społecznych absolwentów szkół wyższych, powinny stanowić filar Europejskich Ram Kwalifikacji w zakresie "autonomii i odpowiedzialności". ONZ i OECD również podkreślają rolę edukacji w rozwijaniu kompetencji społecznych. Misja edukacyjna uczelni obejmuje przekazywanie wiedzy i umiejętności, a także kształtowanie kompetencji społecznych studentów. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie dobrych praktyk w tym zakresie. Na podstawie przytoczonych studiów przypadków sformułowano ustalenia mówiące o tym, że rozwijanie i ocena osiągnięcia kompetencji społecznych w uczelniach jest możliwa, jednak nie można wypracować jednego znormalizowanego rozwiązania. Różnorodność ma kluczowe znaczenie w przypadku prezentowanych przykładów. Głównym zaleceniem wynikającym z projektu DASCHE jest postulat stworzenie przestrzeni do dyskusji na temat kompetencji społecznych w badanych krajach i całym Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego (EHEA).
EN
The Bologna Process indicates that preparation for living as active citizens in a democratic society is one of the main purposes of higher education. Moreover, other relevant European strategies postulate that social competences development in HE graduates as well as the European Qualifications Framework should comprise the pillar of 'competences: autonomy and responsibility'. The United Nations and OECD emphasise the role of education and developing social competences, too. Higher Education Institutions' (HEIs) educational mission involves the transfer of knowledge and skills, as well as shaping the social competences of students. This article aims to show good practices in the development of students' social competences by different HEIs. Based on the cases the findings were formulated that the development and assessment of social competences in HEIs is possible, however, one standardised solution cannot be developed. Diversity is crucial in the presented programmes. Our main recommendation is to create room for debates about social competences in the researched countries and in the whole EHEA.
EN
The paper is a search for new options and tools for developing social awareness. Aesthetic sensitivity in short film forms, involvement of directors and giving a viewer the chance to participate, highly facilitates the development of social awareness. Four films by Sil van der Woerd and Jorik Dozy: two main works (music video) and two additional ones (the story of…) became an object of search for the answer to the question: What is the potential of short film forms in the context of developing social awareness? The analysis of the content and quantitative research made it possible to assess the potential of short film forms as high.
PL
Publikacja jest poszukiwaniem nowych możliwości i narzędzi kształtowania świadomości społecznej. Wrażliwość estetyczna w krótkich formach filmowych, zaangażowanie twórców i umożliwianie działania odbiorcy wysoce sprzyjają kształtowaniu świadomości społecznej. Cztery filmy Sila van der Woerda i Jorika Dozy’ego: dwa główne (music video) i dwa dodatkowe (the story of…), stały się obszarem poszukiwań odpowiedzi na pytanie badawcze: Jaki jest potencjał krótkich form filmowych w kontekście kształtowania świadomości społecznej?. Zastosowana analiza zawartości przekazu oraz badania ilościowe umożliwiły uznanie potencjału krótkich form filmowych za wysoki.
17
Publication available in full text mode
Content available

Półka literacka 2020

51%
EN
The text presents major and the most interesting Polish prose and poetry books published in 2020 in order to review the state of the Polish publishing industry last year and to attempt to answer the question whether the coronavirus pandemic has somehow affected writers, poets, and publishers. The article also asks what type of fiction was most likely to be published and which writers and poets were most popular with reviewers. It briefly analyses and interprets ten prose and poetry books, showing also how other commentators of contemporary literary life have written about them. The selection of books to be discussed is therefore based not so much on the author’s subjective feelings as on reception. The aim of the text is also to underline the diversity of these publications and to show the most popular creative trends. The authors discussed include: Joanna Bator, Konrad Góra, Wioletta Grzegorzewska, Hanna Krall, Natalia Malek, Krystyna Miłobędzka, Marta Podgórnik, Zyta Rudzka, Szczepan Twardoch, and Patrycja Sikora. In most cases, these are authors who are well known to the Polish reading public and who either announced their new books or offered selections of their previous work. The compilation proves that readers (including “professional” ones) especially appreciated those works in which the authors attempted to consolidate shattered identities, returned to a traumatic past in an attempt to order the “here and now”, or discussed communication problems, as well as those stories that could be described as socially engaged. The text is located within the disciplines of literary studies and literary criticism.
PL
Szkic prezentuje najciekawsze/najgłośniejsze polskie książki prozatorskie i poetyckie opublikowane w 2020 roku w celu swoistego podsumowania tego, co działo się na polskim rynku wydawniczym w minionym roku. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy pandemia koronawirusa w jakiś sposób wpłynęła na pisarki/pisarzy, poetów/poetki i wydawców. Jej celem jest sprawdzenie, jakiego typu literaturę piękną najchętniej wydawano i jacy pisarze/pisarki, poeci/poetki cieszyli się największym zainteresowaniem recenzentów. Krótko analizuje i interpretuje dziesięć wybranych przez siebie książek prozatorskich i poetyckich, pokazując również, jak o nich pisali inni komentatorzy współczesnego życia literackiego.Wybór książek do omówienia oparł się zatem nie tyle na subiektywnych odczuciach autorki, ile przede wszystkim na recepcji. Celem szkicu stało się ponadto zaprezentowanie różnorodności publikacyjnej oraz pokazanie najpopularniejszych tendencji twórczych. Wśród omówionych autorów znaleźli się: Joanna Bator, Konrad Góra, Wioletta Grzegorzewska, Hanna Krall, Natalia Malek, Krystyna Miłobędzka, Marta Podgórnik, Zyta Rudzka, Szczepan Twardoch, Patrycja Sikora, a zatem w większości przypadków autorzy doskonale znani polskiej publiczności czytającej, którzy albo ogłosili swoje nowe książki, albo zaproponowali wybory dotychczasowej swej twórczości. Z przygotowanego zestawienia wynika, że szczególnym uznaniem (także „zawodowych”) czytelników cieszyły się przede wszystkim te utwory, w których twórcy próbowali scalać rozbite tożsamości, powracali do traumatycznej przeszłości, próbując uporządkować „tu i teraz” lub dyskutowali problemy komunikacyjne, a także te opowieści, które określić można mianem zaangażowanych społecznie. Tekst mieści się w obrębie literaturoznawstwa i krytyki literackiej.
EN
Nowadays people are looking for an answer to the question which conditions support achieving desired social goals. One of such significant goals is the reform of education, which has been undergoing crisis for some time. Apart from various suggestions of a possible solution to this problem there are also some economic and social approaches. Among them there is a concept connected with the notion of social capital, which is considered to be the most productive. As far as school environment is concerned, the perception of social capital is focused on the perspective of collective actions and explaining pupil’s and teacher’s behaviours, which results in a cooperation undertaken for mutual benefit. The affluence of the social capital is confirmed by pupils’ self-organization and their social involvement. Thus, when individuals who have similar goals, meet one another and initiate relations, they create a new common quality, which is beneficial for all members of the school society. This way they create a set of informal values and ethical norms, which are common for all members of this school community – the so-called relational bonds. They enable effective cooperation to realize harmonic and successful education process. The social capital is a permanent common and public good. Benefits of investing in the social capital are felt by all participants of the school educational process. A pupil with good relational bonds but in a school with poor social capital is not as productive as the pupil in a school with strong social capital. However, even a pupil with poor relational bonds may benefit from functioning in community in the school with strong social capital. Simultaneously, his or her relational bonds may be strengthen in this way. Thus, social capital may be perceived as pupil’s and teacher’s personal good and simultaneously as a public good, which means a good of the school as an institution. But its supreme value is shaping relational bonds based on trust and partnership. This article attempts to analyse conditions of shaping the social capital in the school and factors that support its development in the conditions of multiculturalism.
PL
Obecnie intensywnie poszukuje się odpowiedzi na pytanie, jakie warunki sprzyjają osiąganiu zamierzonych celów społecznych. Jednym z ważniejszych jest zreformowanie edukacji, pozostającej od pewnego czasu w kryzysie. Obok różnych propozycji rozwiązania tego problemu, pojawiają się również koncepcje ekonomiczno-społecznego podejścia, spośród których ta związana z pojęciem kapitału społecznego jest uznawana za najbardziej produktywną. Kieruje to uwagę na działania zbiorowe uczniów i nauczycieli oraz współpracę podejmowaną w celu osiągnięcia wzajemnych korzyści. O zasobności w kapitał społeczny świadczą oddolne przejawy samoorganizowania się uczniów i ich zaangażowania społecznego. Zatem gdy jednostki o podobnych celach spotykają się i nawiązują relacje, powstaje dodatkowa wspólna jakość, która przynosi korzyści wszystkim członkom szkolnej społeczności. Kształtuje się w ten sposób zestaw nieformalnych wartości i norm etycznych wspólnych dla społeczności szkolnej – są to więzi relacyjne. Umożliwiają one skuteczne współdziałanie w realizacji harmonijnego i skutecznego procesu kształcenia. Kapitał społeczny jest trwałym dobrem wspólnym, dobrem publicznym. Korzyści z inwestowania w kapitał społeczny są odczuwalne przez wszystkich uczestników szkolnej edukacji. Uczeń z dobrymi więziami relacyjnymi w szkole ze słabym kapitałem społecznym nie jest tak produktywny jak w szkole z silnym kapitałem społecznym. Jednak nawet uczeń ze słabymi więziami relacyjnymi może czerpać korzyści z funkcjonowania w społeczności szkoły z silnym kapitałem społecznym. Jednocześnie dzięki temu również jego więzi relacyjne mogą się wzmacniać. Kapitał społeczny może być zatem jednocześnie dobrem prywatnym każdego ucznia i nauczyciela oraz dobrem publicznym, czyli szkoły jako instytucji. Jednak jego nadrzędną wartością jest kształtowanie relacyjnych więzi opartych na zaufaniu i partnerstwie. W artykule podjęto próbę analizy warunków kształtowania się kapitału społecznego w szkole oraz czynników, które sprzyjają jego rozwojowi w warunkach wielokulturowości.
EN
The article concerns the reception by Fr. Blachnicki thoughts of John Paul II’s encyclical Dives in misericordia. Formulating the program of human liberation Fr. Blachnicki closely tied it with evangelization and deuterocatechumenate formation. This program is founded on the biblical concept of liberation or salvation, based on the paradigm of the Exodus and on Christian anthropology, especially expressed in the encyclical John Paul II’s Redemptor hominis. The study proved that the Church’s teaching on God’s Mercy allowed F. Blachnicki to formulate the fundamental thesis of “liberation by truth” regarded as “the basic work of mercy”. Thus, “Polish liberation theology” understood in that way displayed its realization in the social commitment based on the evangelization program Ad Christum Redemptorem and in its three phases of proclaiming God’s Mercy – prayer, kerygma, liberation.
PL
Opracowanie dotyczy recepcji przez ks. F. Blachnickiego myśli encykliki Jana Pawła II Dives in misericordia. Ks. Blachnicki formułując program wyzwolenia człowieka, ściśle wiązał go z ewangelizacją i formacją deuterokatechumenalną. Program ten bazuje na biblijnej koncepcji wyzwolenia czyli zbawienia, opartej na paradygmacie Exodusu oraz na antropologii chrześcijańskiej ukazywanej przez Jana Pawła II, szczególnie w encyklice Redemptor hominis. W opracowaniu autor wykazał, iż nauczanie Kościoła o Bożym miłosierdziu pozwoliło F. Blachnickiemu na sformułowanie fundamentalnej tezy o wyzwoleniu przez prawdę jako podstawowemu dziełu miłosierdzia. Tak rozumiana „teologia wyzwolenia” ks. Blachnickiego znalazła swe odzwierciedlenie w zaangażowaniu społecznym opartym na programie ewangelizacji Ad Christum Redemptorem i jego trzech fazach głoszenia Bożego miłosierdzia – modlitwa, kerygmat, wyzwolenie.
PL
Otwarte okno (1954) to powieść cenionej przez krytykę poetki Desanki Maksimović, która wpisuje się w nurt pisanych przez nią przed wojną zaangażowanych społecznie opowiadań. Powieść wyznacza nie tylko nowy kierunek zaangażowania autorki w obrębie jej własnej twórczości, lecz także w literaturze jugosłowiańskiej w ogóle. Wstępna hipoteza artykułu jest taka, że Maksimović – wybierając gatunek powieści z tezą i (świadomie lub nie) kształtując gatunek der Arztroman czy też powieści medycznej – wpisuje się w tradycję gatunków popularnych, które łączą naukę z rozrywką. Celem artykułu jest: a) zdefiniowanie danych gatunków i umiejscowienie Otwartego okna w ramach wymienionych tradycji; b) zdefiniowanie i przeanalizowanie obrazu gruźlicy w powieści; c) wyjaśnienie, w jaki sposób autorka wpisała temat tej zakaźnej choroby i jej epidemii w Królestwie Jugosławii w ramy debaty między konserwatywnymi i emancypacyjnymi ruchami społecznymi.
EN
The Open Window (1954) is a novel written by the critically acclaimed and renowned poet Desanka Maksimović and continues in the same vein as her pre-war socially engaged short stories. It shows a possible new form of engagement not only in the author’s own work but also in Yugoslav literature in general. The initial hypothesis of this paper is that Maksimović – by intentionally choosing the genre of thethesis novel, and by shaping (consciously or unconsciously) the genre ofder Arztroman or the medical novel – takes part in a tradition of popular genres which hybridizes enlightenment with entertainment. The aims of this paper are a) to define the given genres and place The Open Window within the traditions mentioned above; b) to define and analyze the novel’s representation of tuberculosis; c) to explain how the author placed the subject of this contagious disease and its epidemic spread throughout the Kingdom of Yugoslavia into the frame of the debate between conservative and emancipatory social movements.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.