Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Results found: 28

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zachowania ryzykowne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
W artykule przedstawiono zjawisko niedostosowania społecznego osób nieletnich. Rozpoczynając analizę pojęcia, podkreślono jego złożoność, jak również różnorodność podejść i rozmaitych koncepcji w zależności od płaszczyzny badawczej. Zaprezentowano szereg definicji opisujących niedostosowanie społeczne. Poruszona została problematyka przyczyn niedostosowania społecznego, wynikających z uwarunkowań środowiska rodzinnego, szkolnego i społecznego. Opisano zachowania ryzykowne, które determinują powstawanie niedostosowania społecznego, oraz omówiono objawy niedostosowania społecznego, wraz z etapami wykolejenia społecznego, jak również realne skutki powstałego zjawiska. Zagadnienie profilaktyki i zapobiegania niedostosowaniu społecznemu młodzieży znalazło swoje odzwierciedlenie w treści artykułu poprzez podział działań profilaktycznych, jak i strategie ukierunkowane na pomoc jednostce społecznej. Wskazano też metody i środki twórczej resocjalizacji w celu kształtowania i formowania dojrzałej osobowości u młodego człowieka.
EN
The article presents the phenomenon of social maladjustment of minors. When starting the analysis of the concept, its complexity was emphasized, as well as the variety of approaches and various concepts depending on the research level. A number of definitions describing social maladjustment were presented. The issues of social maladjustment resulting from the conditions of the family, school and social environment were discussed. Risky behaviors, which determine the emergence of social maladjustment, are described as well. The article presents the symptoms of social maladjustment with the stages of social derailment, as well as the real effects of the phenomenon. The issue of prevention and social maladjustment preventive treatment of youth has been discussed in the article through the division of preventive actions, as well as strategies aimed at helping the social unit. Methods and means of creative rehabilitation were also indicated in order to shape and form a mature personality in a young person.
PL
Celem pracy było porównanie częstotliwości występowania zachowań ryzykownych oraz poziomu poczucia własnej skuteczności u młodzieży w okresie późnej adolescencji wychowującej się w rodzinach o różnej strukturze. Struktura rodziny okazała się nie mieć istotnego znaczenia dla uogólnionego poczucia własnej skuteczności badanej młodzieży wychowującej się w rodzinach pełnych i niepełnych. Zachowania ryzykowne, do których zaliczono opuszczanie zajęć szkolnych i stosowanie substancji odurzających: nikotyny, alkoholu, narkotyków, nie różnią się istotnie w zakresie częstotliwości występowania w porównywanych grupach. Analiza ilościowa wyników wskazuje natomiast na częstsze stosowanie dopalaczy przez młodzież wychowującą się w rodzinach pełnych. Uzyskane wyniki nie potwierdziły wstępnych założeń o większym narażeniu na możliwość występowania zachowań ryzykownych u młodzieży wychowującej się w rodzinach niepełnych, wskazują natomiast na większą częstotliwość występowania wybranych zachowań ryzykownych u adolescentów z rodzin o pełnej strukturze co skłania do dalszej analizy czynników warunkujących to zjawisko. Szczególnie istotne wydaje się uwzględnienie dodatkowych zmiennych, do których powinno się zaliczyć: - czas poświęcany młodym ludziom przez rodziców pełniących zadania wychowawcze samotnie bądź z partnerem; - postawy rodzicielskie prezentowane przez rodziców.
Psychologia Rozwojowa
|
2013
|
vol. 18
|
issue 1
69–85
EN
In the face of different civilization changes threatening human health and life, risky behaviours of youth have become one of the essential research areas of present-day psychology. The conclusions of this research can be used to design programmes and preventive measures in this area. The purpose of this research was to determine the structure of risky behaviours of youth at secondary-school age. It was assumed that within a group of youth from the second class of the secondary school, most of the risky behaviours associated with the use of alcohol, nicotine and drugs occurred at least once during the 12 months preceding the research. It was also assumed that sex differentiates risky behaviours in terms of their frequency and structure. The research was conducted on a group of youth of the second class of secondary school. This group consisted of 158 people. To determine the risky behaviours the diagnostic survey method was used. The conclusions of the research made it possible to outline a picture of the spread of these dysfunctions in the school environment of the youth. The vast majority of the respondents declared that during the 12 months preceding the survey, they most frequently used alcohol. Only one out of ten respondents claimed to have abstained from alcohol. Also popular was the use of tobacco and cannabis (marijuana and hashish). The most signifi cant differences between girls and boys occurred primarily in the field of tobacco use, with the frequency of ‘1–5 cigarettes daily’ in favor of girls
EN
Adolescence is a developmental period of rapid changes, when teenagers begin to surmount challenges and learn autonomy. It is also unfortunately the period of many threats for youth. Much of the adverse health consequences experienced by adolescents are, to a large extent, the result of risk behaviors. In this article we have described adolescent health risk behaviors. We have concentrated on theories of risk behaviors contextualizing biological, psychological and environmental aspects. We have also listed risk factors for engaging in risk behavior by adolescents.
PL
Okres dorastania cechuje nasilenie zachowań ryzykownych. Zjawisko to ma szereg rozwojowych i indywidualnych uwarunkowań (m.in. zależy od potrzeby poszukiwania wrażeń oraz od poziomu lęku), jest także związane z rozwojem perspektywy przyszłościowej i z podejmowaniem aktywności prospektywnej. Poziom lęku jako cecha oraz potrzeba poszukiwania wrażeń pozostają w znacznej mierze niezmienne w czasie w przeciwieństwie do aktywności prospektywnej, którą można inicjować i rozwijać. Dowody empiryczne świadczą o tym, że orientacja przyszłościowa wiąże się z mniejszym nasileniem zachowań ryzykownych młodzieży. Postawiono zatem pytanie, czy uruchamianie aktywności prospektywnej może zmniejszać skłonność do zachowań ryzykownych u młodzieży. W quasi-eksperymentalnym badaniu uczestniczyło 118 osób w wieku 16–17 lat, które wypełniały Kwestionariusz Poszukiwania Wrażeń oraz Test Preferencji Decyzyjnych przed i po wywoływaniu aktywności prospektywnej oraz Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI – w pierwszym etapie badania. Uzyskane wyniki wskazują, że zainicjowanie aktywności prospektywnej, formułowanie osobistych celów życiowych i ich elaboracja, spowodowały obniżenie tendencji do podejmowania ryzykownych decyzji przez osoby badane, chociaż, zgodnie z teorią, nie wywołały zmian w nasileniu potrzeby poszukiwania wrażeń.
EN
Problem of risky behaviours is closely related to the period of adolescence. From the point of view of the current state of research on aggression and its forms and risk in its various manifestations, it seems reasonable to give the following research problem: Is there a relationship between the level of aggression and the risk-taking behaviour of young people during adolescence? The research used the Questionnaire Moods and Humors by Arnold H. Buss and Ann Durkee in the Polish adaptation of Mieczysław Choynowski, and the Multifactor Risk Behaviour Scale (WSZR) by Ryszard Studenski. 118 students of Lublin primary schools (70 girls and 48 boys) took part in the research. The age of the respondents ranged from 14 to 16 years (M = 14.89; SD = 0.71). Statistical data analysis has proved that the relationship between the level of aggression and the tendency to aggressive behaviour is positive and moderate. Sex is probably not a factor differentiating the correlation between general aggression and risk propensity, because the strength of the relationship between variables turned out to be similar in both girls and boys. It can be concluded that the representatives of both sexes, along with the increase in the level of aggression, tend to become more risky.
PL
Ryzykowne zachowania problemowe są ściśle związane z okresem adolescencji. Z punktu widzenia aktualnego stanu badań nad agresją i jej formami oraz ryzykiem w jego różnych przejawach zasadne wydaje się postawienie następującego problemu badawczego: Czy istnieje zależność pomiędzy poziomem agresji a skłonnością do podejmowania zachowań ryzykownych przez młodzież w okresie adolescencji? W badaniach wykorzystano Kwestionariusz Nastroje i Humory Arnolda H. Bussa i Ann Durkee w polskiej adaptacji Mieczysława Choynowskiego oraz Wieloczynnikową Skalę Zachowań Ryzykownych (WSZR) Ryszarda Studenskiego. W badaniach wzięło udział 118 uczniów lubelskich szkół podstawowych (70 dziewcząt i 48 chłopców). Wiek badanych wynosił od 14 do 16 lat (M = 14,89; SD = 0,71). Statystyczna analiza danych dowiodła, że związek między poziomem agresji a skłonnością do zachowań agresywnych jest dodatni i ma umiarkowane nasilenie. Płeć prawdopodobnie nie jest czynnikiem różnicującym korelację między ogólną agresją a skłonnością do ryzyka, ponieważ siła związku między zmiennymi okazała się zbliżona w grupie zarówno dziewcząt, jak i chłopców. Można wnioskować, że u przedstawicieli obu płci wraz ze wzrostem poziomu agresji zwiększa się skłonność do zachowań ryzykownych.
PL
Korzystanie z technologii informacyjnych staje się integralną częścią współczesnej edukacji. Artykuł ma na celu podkreślenie faktu, że technologie informatyczne mogą także stanowić zagrożenie, a zagadnienia związane ze środowiskiem cyfrowym, sieciami społecznymi i nowymi formami zachowań ryzykownych związanych z technologiami informacyjnymi to zjawiska kluczowe dla pedagogów i środowiska pedagogicznego. Artykuł przedstawia również praktyczne sposoby pracy pedagogicznej w zakresie profilaktyki skupionej na tych zjawiskach.
EN
The usage of information technologies is becoming an integral part of modern education. This text aims to highlight the fact that information technologies may also pose a threat. Phenomena of cyber-environment, social networks, and new forms of risk behaviour issues connected to information technologies are crucial for pedagogues and pedagogical environment. It is also introducing practical ways how to work with these phenomena in terms of prevention.
PL
Cel badań. Celem badań była ocena niektórych zachowań zdrowotnych uczniów szkół gimnazjalnych oraz rozpoznanie przyczyn podejmowania zachowań ryzykownych dla zdrowia (palenia papierosów i picia alkoholu) z uwzględnieniem wieku i płci badanych. Materiał i metody. Badaniem objęto 503 uczniów szkół gimnazjalnych województwa śląskiego. Wśród nich było 252 dziewcząt (50,1%) i 251 (49,9%) chłopców. Średni wiek badanych wynosił 14,5 ± 0,8 roku. W badaniu zastosowano metodę sondażową, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki. Badana młodzież wykazywała zachowania antyzdrowotne. Ponad połowa ankietowanych (56,06%) spędzała wolny czas, siedząc przed komputerem. Średni wiek inicjacji alkoholowej wynosił 12,5 ± 1,9 roku, a tytoniowej 12,1 ± 2,2 roku i był niezależny od płci badanych uczniów (p > 0,05), ale zależny od ich wieku. Wraz z wiekiem wzrastała liczba osób zarówno spożywających alkohol, jak i palących papierosy. Wnioski. Analizowane zachowania zdrowotne badanej młodzieży gimnazjalnej znacznie odbiegały od zaleceń dotyczących zdrowego stylu życia: obserwowano błędy w sposobie odżywiania, małą aktywność fizyczną oraz sedentarny tryb życia i stosowanie używek. Najczęstszymi przyczynami podejmowania przez badaną młodzież zachowań ryzykownych (palenia papierosów i picia alkoholu) były: zabawa, ciekawość i wpływ grupy rówieśniczej, a ich występowanie było niezależnie od płci, ale zależne od wieku badanych uczniów.
EN
Background. The aim of the study was to assess some health behaviours of junior high school students and to identify the causes of risk behaviours (smoking tobacco and drinking alcohol), with the consideration of age and sex of the subjects. Material and methods. The study included 503 pupils from junior high schools in the Silesian province. The group consisted of 252 girls (50.1%) and 251 boys (49.9%). The average age of the respondents was 14.5 ± 0.8 years. The study employed a survey method, and the research tool was the author’s own questionnaire. Results. The studied youth presented anti-health behaviours. Over half of the respondents (56.06%) spent their free time sitting in front of the computer. The average age of alcohol initiation was 12.5 ± 1.9 years and of tobacco initiation 12.1 ± 2.2 years; it was independent of the sex of the students (p > 0.05), but depended on their age. The number of pupils both consuming alcohol and smoking cigarettes increased with age. Conclusions. The analysed health behaviours of junior high school students deviated significantly from the recommendations for a healthy lifestyle: dietary errors, low physical activity, sedentary lifestyle and the use of stimulants were observed. The most frequent reasons for risk behaviours (smoking and drinking alcohol) were: fun, curiosity and influence of the peer group. Their occurrence was independent of gender, but dependent on age.
EN
The presented paper refers to the lifestyles of youths manifesting risky behaviour. Lifestyle in this paper is understood as a category of evaluative and cultural orientations of the respective group of youths. The first part presents the understanding of the concept of lifestyle available in the subject-matter literature. In further considerations, the perspective of values accepted and pursued by socially maladjusted youths or those at the risk of maladjustment have been selected and discussed. The following paper is of an analytical and descriptive character.
PL
Prezentowany artykuł dotyczy problematyki stylu życia młodzieży przejawiającej zachowania ryzykowne. Styl życia w niniejszym artykule jest rozumiany, jako kategoria orientacji wartościujących i kulturowych tej grupy młodzieży. W pierwszej części przedstawione zostały dostępne w literaturze przedmiotu koncepcje stylu życia. Dla dalszych rozważań wybrana została perspektywa wartości uznawanych i realizowanych przez młodzież niedostosowaną społecznie i zagrożoną niedostosowaniem. Artykuł ma charakter analityczno-opisowy.
PL
Skutkiem rozwoju społecznego jest osłabienie funkcji rodziny oraz wzrost zachowań ryzykownych i patologicznych. Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom podejmują instytucje o charakterze pomocowo-profilaktycznym poprzez wspieranie rodzin niewydolnych wychowawczo i programy pomocowe kierowane do dzieci i młodych ludzi z grup podwyższonego i wysokiego ryzyka. Placówki wsparcia dziennego mają znaczną autonomię, dlatego mogą dostosować strategię i programy działania do warunków środowiskowych uwzględniających faktyczny stan zagrożenia. MCDiM „Ochronka” jest placówką wsparcia dziennego prowadzącą działania ukierunkowane na profilaktykę zachowań ryzykownych, stosującą przy tym wybrane strategie wiodące i uzupełniające. Artykuł jest próbą poszukiwania odpowiedzi na pytanie: jaka jest skuteczność stosowanych strategii w profilaktyce zachowań ryzykownych? Odpowiedzi na tak postawiony problem poszukiwano, dokonując diagnozy skuteczności poszczególnych strategii stosowanych w Miejskim Centrum Dzieci i Młodzieży „Ochronka” w Bochni. Badania przeprowadzono w grupie osiemdziesięciorga jeden wychowanków, osiemdziesięciorga jeden rodziców i dwadzieściorga trojga wychowawców, stosując techniki: ankietowania, wywiadu, obserwacji i analizy dokumentów.
EN
The weakening of family functions and the increase of risky and pathological behaviours are the effects of social development. The institutions of aid and prevention undertake the counteraction to this negative phenomena by supporting inefficient families. Different aid programmes are targeted at children and young people from high risk groups. Daily support institutions are considerably autonomic and so they can adapt the strategy and action programs to the environmental conditions that take into account the actual state of emergency. MCDiM ‘Ochronka’ is a day-care centre which conducts activities aimed at prevention of risky behaviours using selected leading and complementary strategies. The article is an attempt to find an answer to the question: What is the effectiveness of strategies applied in the prevention of risky behaviours? The answers to this problem were sought by diagnosing the effectiveness of particular strategies applied in the ‘Ochronka’ Municipal Centre for Children and Youth in Bochnia. The research was carried out on a group of 185 pupils, parents and teachers, using the following techniques: questionnaires, interviews, observations and document analysis.
PL
Celem niniejszego artykułu jest próba określenia związku pomiędzy doświadczeniem przemocy w dzieciństwie a zachowaniami ryzykownymi dla zdrowia i życia wśród polskiej młodzieży. Grupę badaną stanowili pacjenci (w wieku 14-18 lat) kilkunastu polskich placówek zajmujących się leczeniem młodzieży przejawiającej zachowania ryzykowne. W badaniu wykorzystano Inwentarz Wczesnej Traumy (ETI) oraz Skalę Zachowań Zdrowotnych konstrukcji własnej. Wyniki wskazują, że młodzież po próbach samobójczych oraz nadużywająca środków psychoaktywnych najczęściej doświadczała w dzieciństwie przemocy fizycznej, zaś młodzież z zaburzeniami odżywiania - przemocy emocjonalnej oraz seksualnej.
EN
The aim of this study was to determine the relationship between childhood experiences of violence and health- or life-threatening high-risk behaviors among Polish adolescents. The studied group consisted of 14-18 year old patients from several Polish centers treating young people with high-risk behaviors. Early Trauma Inventory (ETI) and the Scale of Healthy Behaviors were used in the study. Results: Young people after suicidal attempts and with substance abuse reported predominantly experiences of physical violence in childhood. Adolescents with eating disorders had experienced emotional and sexual violence.
PL
Czynniki związane z etiologią i rozwojem osobowości psychopatycznej wciąż stanowią obszar intensywnych badań przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych. Szczególne miejsce w tych rozważaniach zajmuje poznanie skutków dla zdrowia fizycznego i psychicznego osób pozostających w relacji z psychopatami natomiast zdecydowanie mniej badań dotyczy zdolności osób psychopatycznych do osiągania i wykorzystania własnych możliwości psychicznych, fizycznych i społecznych do adekwatnego reagowania na wyzwania środowiska w kontekście szeroko pojętego zdrowia. W badaniach zdrowia psychicznego można spotkać próby uporządkowania szerokiego wachlarza stosowanych miar zaburzeń zdrowia poprzez wprowadzenie podziału na dwie zasadnicze kategorie, określane jako wskaźniki eksternalizacyjne (externalizing) i internalizacyjne (internalizing). Pierwsza z tych grup obejmuje zachowania związane z agresją, przemocą, łamaniem norm życia społecznego, zachowania przestępcze, używanie substancji psychoaktywnych. Druga grupa wskaźników opisuje problemy wewnętrzne, emocjonalne, głównie zaburzenia depresyjne i lękowe, nadmierny stres i inne problemy. Dlatego też niniejszy artykuł ma na celu z jednej strony wskazanie czynników, które powszechnie uznaje się za czynniki ryzyka rozwoju i kształtowania się osobowości psychopatycznej, z drugiej zaś przedstawienie analizy relacji pomiędzy wskaźnikami internalizacyjnymi i eksternalizacyjnymi.
EN
The factors associated with etiology and development of psychopathic personality still form the area of intensive research performed by the representatives of various scientific disciplines. A very particular place in these deliberations is taken by the cognition of effects on physical and mental health concerning the people remaining in the relationship with psychopaths; while on the contrary, significantly less research concerns the abilities of psychopaths to achieve and use their own mental, physical and social possibilities to respond adequately to environmental challenges in the context of widely understood health. In the research on mental health one can notice the attempts to organize a wide range of used measurements of health disorders via the introduction of a division into two main categories, referred to as externalizing and internalizing indicators. The first group includes the behaviours connected with aggression, violence, violation of social norms, criminal behaviours or the use of psychoactive substances. Another group of indicators describes internal and emotional problems, mainly depression and anxiety disorders, excessive stress and other problems. Therefore, this paper aims at identifying factors which are commonly recognized as risk factors of formation and development of a psychopathic personality. It also intends to introduce the analysis of relation between externalizing and internalizing indicators.
PL
Cyberprzestrzeń, przestrzeń wirtualna, iluzja świata ułatwia wymianę i gromadzenie informacji, jak również komunikację pomiędzy człowiekiem a komputerem oraz pomiędzy obywatelami. Stanowi szansę dla rozwoju jednostki, jest także jest zagrożeniem dla bezpieczeństwa, przede wszystkim osób małoletnich. Celem artykułu jest ukazanie zagrożeń cyberświata i możliwości ich niwelowania dzięki właściwym postawom i zachowaniom rodziców. Na podstawie analizy literatury i danych statystycznych można stwierdzić, iż u coraz większej grupy małoletnich zauważalne są objawy uzależnienia, a obserwując dane Głównego Urzędu Statystycznego, zauważa się, że dostęp dzieci i młodzieży do mediów cyfrowych od 2012 r. wykazuje stałą tendencję wzrostową (w 2017 r. aż 98,9% gospodarstw, w których są dzieci, miało dostęp do Internetu), co może powodować, że problem patologicznych zachowań dotyczących dzieci w cyberświecie również będzie wzrastał i stale ewoluował wraz ze zmianami zachodzącymi w społeczeństwie. Niebezpieczne gry, takie jak: Błękitny Wieloryb, Wróżka ognia, Momo Challenge, zjawiska takie jak: cyberbullying, cyberpornografia, pedofilia w sieci, seksting, wpływają nie tylko na ich osobowość i funkcjonowanie, ale stanowią realne zagrożenie dla życia i zdrowia dzieci. Dlatego tak ważne jest edukowanie nie tylko dzieci, ale również ich rodziców, tak by mogli strzec swoich podopiecznych w sieci, ale także by uczyli ich prawidłowych zachowań. Artykuł został podzielony na dwie części. W pierwszej Autorka wyjaśnia i omawia zagrożenia istniejące w cyberprzestrzeni. Druga część to rozważania o edukacyjnej i wychowawczej roli rodziny i możliwościach ochrony przed tymi zagrożeniami poprzez m.in. kształtowanie kultury bezpieczeństwa małoletnich w cyberświecie. Autorka stawia tezę, iż bez świadomych działań opiekunów nie można skutecznie przeciwdziałać zagrożeniom związanym z cyberświatem, a tym samym doprowadza się do kształtowania się jednostek aspołecznych, nieumiejących żyć i poprawnie funkcjonować w świecie realnym.
Forum Pedagogiczne
|
2017
|
vol. 7
|
issue 2
253-266
EN
In the presented article the main point concerns the role and meaning of new technologies which are involved in the socialization, the upbringing and education of children. The intent of this article is to indicate the necessity of planned and intentional preventive actions which are taken by both parents and the whole family environment. New technologies are already present in the process of bringing children and teenagers up. It remains to develop them effectively and to include them into this process, minimizing their adverse effects. The article is also presenting findings of parents taken on the group of children at the age of 7 -12.  They have been divided in two groups, of parents of children with psychological disorders and without these disorders. Both groups clearly differ between themselves as regards the scope of noticed Internet threats. Parents still need help and they want to cooperate with some specialist to support their children to be active and save in virtual reality.
PL
W prezentowanym artykule podjęto rozważania dotyczące roli i znaczenia tzw. nowych technologii w procesie socjalizacji, wychowania oraz edukacji dzieci i młodzieży. Celem tekstu jest zwrócenie uwagi na konieczność podejmowania zaplanowanych i celowych działań profilaktycznych przez środowisko rodzinne, jak również na efektywne zagospodarowanie tzw. nowych technologii, które są już na stałe obecne w naszej rzeczywistości społecznej w procesie edukacji uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Rodzice wspierając naturalną potrzebę poznawania świata przez swoje dzieci oraz ich ciekawość poznawczą, aby zrozumieć otaczające je zjawiska, potrzebują wsparcia w tym niełatwym dla nich zadaniu. Artykuł prezentuje również wyniki badań przeprowadzonych na grupie rodziców dzieci w wieku 7–12 lat. Badanych podzielono na dwie grupy, rodziców dzieci posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na różne dysfunkcje psychiczne oraz nieposiadających takiego orzeczenia. Obie grupy rozmówców różnią się między sobą, jeśli chodzi o zakres dostrzeganych internetowych zagrożeń. Szerszy obraz tego zjawiska wyłaniał się z narracji dorosłych wychowujących dzieci posiadające orzeczenia, co wskazuje na potrzebę wyrównywania szans i dotrzymania kroku pełnosprawnym rówieśnikom, stwarza przy tym jednak liczne trudności w tym niełatwym już i tak procesie wychowawczym dziecka z zaburzeniami w rozwoju.
PL
Artykuł przedstawia definicje kultury szkoły i wybrane badania, w których użyto tego pojęcia do wyjaśnienia zachowań ryzykownych młodzieży. Na kulturę szkoły składają się podstawowe założenia, wartości i przekonania podzielane przez członków społeczności szkolnej. Troska i zaangażowanie kadry nauczycielskiej, klarowność zasad i norm życia szkolnego oraz wysoka wartość nauki szkolnej to elementy kultury szkoły, które pozytywnie wpływają na efekty kształcenia oraz wspierają pozytywny rozwój i zdrowie młodzieży. Badania nad kulturą szkoły, podobnie jak badania dotyczące zbliżonego znaczeniowo klimatu szkoły, integrują różne środowiska badaczy zainteresowanych efektywnością kształcenia i wychowania oraz skutecznością profilaktyki zachowań ryzykownych.
EN
The article describes school culture and reports studies in which this construct was used to explain student risky behaviours. School culture embraces assumptions, values and beliefs shared by the school community. Teachers’ caring attitudes and commitment, clarity of school norms and rules and the high value of academic achievement have been proved to have a positive influence on school effectiveness and student healthy development. Research on school culture, similarly to studies on school climate, integrate diverse research communities interested in school performance and the effectiveness of prevention programs.
PL
Profilaktyka suicydalna to zapobieganie samobójstwom. Akt samobójczy jest ostatecznością, a zanim do niego dojdzie młody człowiek wysyła sygnały otoczeniu. Jednak w dzisiejszym świecie rodzice, którzy na nic nie mają czasu, zaczynają rekompensować dzieciom brak kontaktu emocjonalnego czy fizycznego drogimi prezentami. Od dzieci wymaga się coraz więcej, a jednocześnie pozostawia je samym sobie, nie dając wsparcia czy pomocy. Nauczyciele w szkole muszą dysponować czasem i chęcią, by rozpoznać trudności u dziecka oraz podjąć skuteczną interwencję. W artykule skoncentrowano się więc na zadaniach rodziców i nauczycieli, które powinni realizować, by nie doprowadzić do pojawienia się zachowań ryzykownych u młodzieży. Dorośli spędzają bowiem z nastolatkami wiele czasu i są w stanie dostrzec, gdy dzieje się coś niepokojącego. Jeśli zareagują we właściwym momencie – mogą zapobiec dalszym, negatywnym konsekwencjom. Ważną rolę odgrywa też internet, w którym nastolatki poszukują odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Dlatego w przestrzeni wirtualnej powinni pracować specjaliści, którzy pomagaliby dorastającym osobom w sytuacjach kryzysowych. Naczelnym zadaniem całego społeczeństwa jest zadbanie o to, by żadne dziecko w naszym kraju nie odczuwało cierpienia i samotności, bo one prowadzić mogą do podejmowania przez nich zachowań suicydalnych.
EN
Suicidal prevention is the prevention of suicide. Suicidal act is the last resort before it happens young man sends signals surroundings. But in today’s world where parents do not have the time children begin to compensate for the lack of emotional or physical contact with expensive gifts. Children are required to be more and more, at the same time leave them alone, do not give support or assistance. Similarly, teachers in the school must have the time and desire to recognize the difficulties of the child and to take effective intervention. The text therefore concentrate on the task of parents and teachers that they should act so as not to lead to the emergence of risk behaviors in adolescents. Adults because they spend a lot of time with young people and are able to recognize when something is disturbing. If you react at the right time – can prevent further negative consequences. Is also important to the internet, in which teenagers are looking for answers to their questions. Therefore, in the virtual space should work specialists, who helped to adolescent people in crisis situations. The primary task of the whole society is to ensure that no child in our country is not felt pain and loneliness, because they can lead to making their suicidal behavior.
EN
The purpose of the study was to estimate the frequency of risk behaviors in adolescents and to find whether the expected stimulative value of such behaviors was related to engaging in them Participants were 139 secondary-school students, aged 17 to 19. Frequency of behaviors and expected stimulative value of behaviors were measured with modified version of the Adolsecent Resilience Questionnaire. The most frequent risk behaviors were drinking alcoholic beverages and careless behaviors like riding a bike without a helmet. Extreme sports were the behaviors evaluated as the most stimulative. Correlation analysis indicates that the more a given behavior was evaluated as exciting, the more frequently it was undertaken. Conclusions concerning prevention and health education programs were formulated.
PL
Celem badań była ocena występowania poszczególnych rodzajów zachowań  ryzykownych u młodzieży oraz ustalenie związków pomiędzy oceną stymulacyjnej wartości zachowań i ich podejmowaniem. W badaniu wzięli udział uczniowie z liceum ogólnokształcącego w Krakowie (łącznie 139 osób w wieku 17–19). Częstość zachowań oraz ocenę ich stymulacyjnej wartości zmierzono za pomocą dostosowanego do warunków polskich kwestionariusza ARQ. Do najczęściej występujących zachowań ryzykownych należały używanie alkoholu oraz zachowania brawurowe, takie jak jazda na rowerze bez kasku. Zachowaniami uznanym za bardzo stymulujące były przede wszystkim różne formy sportów ekstremalnych. Analiza korelacji wskazuje, że jeżeli dana forma aktywności była oceniana jako bardziej ekscytująca, była także częściej podejmowana. W podsumowaniu sformułowano wskazania dla działań profilaktycznych i budowania programów edukacji zdrowotnej.
PL
Autor analizuje rozwój zachowań ryzykownych i patologii społecznych wśród młodzieży. Wskazuje na ich źródła oraz nowe uwarunkowania związane ze zmianą społeczną w Polsce. W artykule pokazano źródła tych problemów oraz ich konsekwencje w wymiarze indywidualnym, społecznym i ekonomicznym.
EN
The author analyzes the development of risky behaviour and social pathology among young people. Indicates the source and new requirements related to social change in Poland. The article shows the sources of these problems and their impact on personal and individual, social and economic.
PL
Zaprezentowane dane pochodzą z badań empirycznych zrealizowanych wśród młodzieży województwa podkarpackiego. Głównym celem pomiaru było oszacowanie skali używania środków psychoaktywnych w tej grupie oraz ustalenie czynników sprzyjających inicjacjom narkotykowym. Badanie przeprowadzono wśród uczniów szkół średnich (19 miejscowości; 27 szkół). Zastosowano warstwowo-losowy dobór próby. Do gromadzenia danych użyto autorskiego kwestionariusza ankiety. Zebrano dane od 2273 uczniów. Spożywanie napojów energetyzujących wskazało 63% badanych, alkoholu – 65%, palenie tytoniu – 23%, a używanie narkotyków – 31%. Statystyczne opracowanie zebranego materiału pozwoliło na identyfikację związków między spożywaniem napojów energetyzujących a paleniem tytoniu, spożywaniem alkoholu i zażywaniem narkotyków. Uzyskane wyniki korespondują z założeniami teorii bramy Denise Kandel, przy czym należy zaznaczyć, że autorzy tej koncepcji nie badali związków między korzystaniem z napojów energetyzujących a sięganiem po narkotyki. Z uwagi na wielkość próby badanie to można określić jako pionierskie. Jego wyniki sugerują potrzebę realizacji dalszych badań określających wpływ konsumpcji napojów energetyzujących na używanie innych środków psychoaktywnych. Istotne wydaje się również wprowadzenie adekwatnych oddziaływań prewencyjnych zarówno wśród młodzieży, jak i rodziców przyzwalających na niekontrolowane spożycie takich napojów.
EN
The article presents the results of empirical research carried out among the youth of the SubCarpathian Voivodeship. The main goal of the measurement was to estimate the scale of using psychoactive substances in this group and to determine factors conducive to drug initiation. Over 2,500 pupils from 27 secondary schools in the Subcarpathian Voivodeship of Poland were surveyed. Respondents were chosen via stratified random sampling, and data was collected using a questionnaire. After the survey, 2,273 questionnaires were qualified as correctly completed and fit for statistical analysis. Consumption of energy drinks was indicated by 63% of respondents, alcohol – 65%, smoking – 23%, and drug use – 31%. During the statistical analysis of the collected material, relationships between the consumption of energy drinks and smoking, alcohol consumption and drug use was identified. The obtained results correspond with the assumptions of Denise Kandel's Gateway theory, but it should be noted that the authors of this concept have not studied the relationships between using energy drinks and reaching for drugs, so it is a pioneering research on such a large sample. Further research is needed to determine the impact of consuming energy drinks on reaching for drugs. It is also important to introduce appropriate preventive measures for both young people and parents who allow uncontrolled consumption of such beverages.
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badań dotyczących związanych z mediami elektronicznymi zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży w Republice Czeskiej. W tekście przedstawiono wybrane wyniki badań realizowanych przez Centrum Prewencji Ryzyka Wirtualnej Komunikacji Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu (Centrum prevence rizikové virtuální komunikace Pedagogické fakulty Univerzity Palackého v Olomouci) związane z kontaktem dzieci i młodzieży z materiałami pornograficznymi oraz seksualizującymi, a także konsekwencje tego procesu. Przedstawione wyniki badań mają na celu nie tylko upowszechnienie wiedzy odnoszącej się do zachowań ryzykownych w sąsiednich krajach, lecz również mogą służyć jako inspiracja dla polskich badaczy oraz metodyków przygotowujących programy profilaktyczne w obszarze pedagogiki mediów.
EN
The objective of the paper is to present the results of a study on risky behavior of children and youth, mediated by electronic media in the Czech Republic. The text presents only a small part of the research conducted by the Centre for the Prevention of Risky Virtual Communication Faculty of Education of Palacký University in Olomouc (Centrum prevence rizikové virtuální komunikace Pedagogické fakulty Univerzity Palackého v Olomouci) on contacts children and youth have with pornographic and sexualizing content, as well as consequences of such contacts. Presented research results aim not only at increasing the awareness regarding risky behaviors in the neighboring countries, but may also serve as an inspiration for Polish researchers and educators who design preventive programs. The paper contains of introduction in which PRVOK Centre is characterized and the following subchapters presenting results of the research conducted in the years 2010–2017.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.