Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zakon jezuitów
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Niniejszy artykuł stanowi wkład do badań nad proweniencją baroku w literaturze ukraińskiej. Na wstępie Autor przywołuje prace wybitnych XX-wiecznych mediewistów ukraińskich (Wołodymyra Peretsa, Mychajła Wozniaka Dmytra Czyżewskiego), powołuje się także na dokonania młodszego pokolenia badaczy (Wiktoria Nazaruk, Bohdan Kris, Wałerij Szewczuk). Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że na pojawienie się stylu barokowego w literaturze ukraińskiej miały wpływ zarówno ukraińska twórczość ludowa, jak też i poezja polska, która na ziemiach ukraińskich pojawiła się po podporządkowaniu tych ziem jurysdykcji polskiej na mocy postanowień sejmu lubelskiego w 1569 roku. W dalszej części Autor konstatuje, że niebagatelne znaczenie dla rozwoju baroku ukraińskiego miały ruchy kontrreformacyjne w ówczesnej Rzeczpospolitej, zgadzając się przy tym z Czesławem Hernasem, że w przestrzeni kultury ukraińskiej styl barokowy pojawił się już w latach 80. XVI wieku, czyli tuż po zaistnieniu w kulturze polskiej. W artykule podkreślono, że pierwszym ukraińskim utworem barokowym jest wiersz Herasyma Smotryckiego z 1581 roku na herb księcia Ostrogskiego, umieszczony w Biblii Ostrogskiej, będącej pierwszym pełnym ukraińskojęzycznym wydaniem Pisma Świętego. We wspomnianym utworze widać wyraźny wpływ polskich stemmatów na tłumaczenie symboliki herbu ukraińskiego magnata. Kolejnym przykładem wczesnego baroku w literaturze ukraińskiej jest Chronologia Andrzeja Rymszy, która również ukarała się w 1569 roku nakładem drukarni ostrogskiej. Autor podkreśla, że obydwa utwory łączą w sobie renesansową treść i barokową formę.
EN
The article deals with the origin of the Baroque style in Ukrainian literature. The statements of the known Ukrainian middle age literature of the twentieth century (Volodymyr Peretz, Mykhailo Voznyak, Dmytro Chizhevsky) and modernity (Victoria Nazaruk, Bogdan Krysa, Valery Shevchuk) are given. The presence of the Baroque style was influenced both by Ukrainian folk art and Polish poetry which appeared in the Ukraine after its submission to Poland in the Lublin Seim in 1569. Counterreformational changes in the Polish Commonwealth were of a great importance to the development of Ukrainian Baroque. The start of this style in Ukrainian literature dates back to the 80's of the XVI century after the appearance of writing in Poland in the 1550's (Czesław Hernas). The first Baroque poem is the heraldic poetry of Gerasym Smotrytskyi in 1581 placed on the emblem of Prince Ostrozkyi in the Ostroh Bible, which was the first full edition of the Bible in Ukrainian language. The influence of the Polish stithemates in the interpretation of the symbolism of the nobleman's emblem is clearly expressed in poetry. Another example of the early Baroque is the Chronology of Andrii Rymsha, which was also edited in the same year in the Ostroh printing press. These works combine the Renaissance (non-typical medieval) content and baroque form.
UK
Стаття досліджує питання походження стилю бароко в українській літературі. Наводяться твердження видатних українських медієвістів ХХ століття (Володимир Перетц, Михайло Возняк, Дмитро Чижевський,) і сучасності (Вікторія Назарук, Богдана Криса, Валерій Шевчук). На появу стилю бароко мали вплив як українська народна творчість, так і польське віршування, що з'явилося на українських землях після підпорядкування їх Польщі на Люблінському сеймі 1569 року. Важливе значення для розвитку українського бароко мали контрреформаційні зміни у тодішній Речі Посполитій. Саме 80-ми роками ХVІ століття варто датувати виникнення цього стилю в українській літературі невдовзі після його появи у польському письменстві (Чеслав Гернас). Першим бароковим віршем є геральдична поезія Герасима Смотрицького 1581 року на герб князя Острозького в Острозькій Біблії, що була першим повним виданням Святого Письма українською мовою. У поезії виразно виявляється вплив польських стемматів у тлумаченні символіки герба шляхтича. Ще одним прикладом раннього бароко є Хронологія Андрія Римші, що також була надрукована того ж року в острозькій друкарні. У цих творах поєднується ренесансний (невластивий середньовіччю) зміст і барокова форма.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań nad jezuitami w okresie Polski Ludowej. Bezpieka przez cały okres Polski Ludowej starała się ujarzmić jezuitów z północy. Jednak nie odniosła na tym polu wielu sukcesów. W jednej z prac dyplomowych funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa przyznawał się do poniesionej porażki. Zakon jezuitów dzięki swojej specyficznej formacji, duchowości, strukturze i stylowi działania zdołał się obronić zmasowanemu atakowi aparatu bezpieczeństwa.
EN
The article presents the results of research on the Jesuits during the Polish People’s Republic. The security police throughout this period tried to subdue the Jesuits from the North. However the security police did not have much success in this field. In one dissertation, an officer of the Security Service admitted it had suffered defeat. The Jesuits, thanks to their specific formation, spirituality, structure and style of operation, managed to see off the massive attack of the security apparatus.
PL
Artykuł przedstawia przygotowania oraz przebieg wizyty generała jezuitów o. Pedra Arrupe SI w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w świetle dokumentacji funkcjonariuszy komunistycznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Przytacza opinie, jakie były wygłaszane przez duchowieństwo polskie w związku z pobytem o. Pedra Arrupe SI w Polsce oraz odnotowuje informacje przekazywane przez donosicieli oraz funkcjonariuszy MSW. Pobyt generała jezuitów nie spotkał się z dobrym przyjęciem wśród polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego.
EN
The article presents the preparations and the course of the visit of the Jesuit general Father Pedro Arrupe SJ to the Polish People’s Republic in the light of documentation by the officers of the communist Ministry of the Interior. The author quotes the opinions expressed by the Polish clergy regarding the presence of Father Pedro Arrupe SJ in Poland and notes the information provided by informers and officers of the Ministry of the Interior. This visit by a Jesuit general was not well received by the Polish Roman Catholic clergy.
XX
Artykuł przedstawia działalność duszpasterską o. Andrzeja Koprowskiego SI w jezuickim duszpasterstwie akademickim istniejącym przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 70. XX w. Przytoczono w nim informacje zaczerpnięte z akt komunistycznej Służby Bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Z przywołanych dokumentów wynika, że zaproponowany przez jezuitę nowy styl duszpasterstwa nie przyjmował się. Władze zakonne powierzyły mu funkcję kierowniczą w Warszawie, która poprzedziła realizację zadań w Domu Generalnym jezuitów w Rzymie.
EN
The article presents the pastoral activity of Father Andrzej Koprowski SJ as part of the Jesuit academic pastoral presence at the Catholic University of Lublin in the 1970s. It contains information taken from the files of the Communist Security Services of the Polish People’s Republic. These documents show that the new style of pastoral care proposed by the Jesuit was not accepted. The religious authorities therefore directed Koprowski to a leadership position in Warsaw, which turned out to be a springboard to the central authorities of the Jesuits in Rome.
PL
Artykuł przedstawia stosunek jezuitów warszawskich, zamieszkałych przede wszystkim przy ulicy Rakowieckiej, do Marca 1968 r. w Warszawie. Został on ukazany na podstawie różnych materiałów operacyjnych Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Jezuici warszawscy zaprezentowani zostali jako zdystansowani, sceptyczni i krytyczni do dziejących się wydarzeń, co wynikało z ich negatywnych doświadczeń z przeszłości.
EN
The article presents the attitude of the Warsaw Jesuits, who lived mainly on Rakowiecka Street, to March 1968 in Warsaw. The conclusions are based on various operational materials of the Security Service of the Ministry of the Interior of the Polish People's Republic. The Jesuits of Warsaw are shown to have been distanced, sceptical and critical in their attitude to the events happening. This resulted from their negative experiences from the past.
EN
The article presents various operational cases that the security apparatus brought against the Jesuits from particular outposts of the Greater Poland-Masovia Province of the Jesus Society during the People's Poland. Knowledge in this area was obtained on the basis of many years of research and analysis of documents left by the Security Service in the archives of the Institute of National Remembrance. The article lists areas of interest of the security apparatus of the Jesuit order, as well as individual monks. The analysis of the documentation showed that the Ministry of Security wanted to know the whole life of the religious. The majority of the security apparatus was interested in current pastoral work and contacts with various social groups on many levels.
PL
W artykule przedstawiono różnorodne sprawy operacyjne jakie aparat bezpieczeństwa w okresie Polski Ludowej wytoczył przeciwko jezuitom z poszczególnych placówek Prownicji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego. Wiedzę w tym zakresie uzyskano na podstawie wieloletnich badań i analizy dokumentów pozostawionych przez Służbę Bezpieczeństwa w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej. W artykule wymieniono obszary zainteresowania aparatu bezpieczeństwa zakonem jezuitów, jak również poszczególnymi zakonnikami. Z analizy dokumentacji wynikało, że resort bezpieczeństwa chciał poznać całokształt życia zakonnika. W przeważającej aparat bezpieczeństwa mierze interesowała bieżąca praca duszpasterska i kontakty z różnymi grupami społecznymi na wielu płaszczyznach.
PL
Artykuł przedstawia zarządzanie Prowincją Wielkopolsko-Mazowiecką jezuitów za kadencji prowincjała o. Władysława Janczaka SI w świetle materiałów komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Jest to czas: nawiązywania przez jezuitów dialogu z władzą komunistyczną, ujawnienia się konfliktu międzypokoleniowego oraz ostrego sporu z prymasem kardynałem Stefanem Wyszyńskim. W zakonie zostały powołane dwie niejawne grupy, których zadaniem było nawiązanie dialogu z otaczającą rzeczywistością.
EN
The article presents the preparations and the course of the visit of the Jesuit general Father Pedro Arrupe SJ to the Polish People’s Republic in the light of documentation by the officers of the communist Ministry of the Interior. The author quotes the opinions expressed by the Polish clergy regarding the presence of Father Pedro Arrupe SJ in Poland and notes the information provided by informers and officers of the Ministry of the Interior. This visit by a Jesuit general was not well received by the Polish Roman Catholic clergy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.