Search results

1

ZAUFANIE INSTYTUCJONALNE W KONTEKŚCIE USTAWOWEJ ZASADY ZAUFANIA JEDNOSTKI DO PAŃSTWA

100%

Wojciechowski M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2012

|

vol. 74

|

issue 2

5-17

EN

This paper is an attempt to approach the principle of legitimate expectations and protection of trust from the perspective of institutional trust. The main question concerns the meaning of the term ‘trust’ as used in the Code of Administrative Procedure and the Tax Law. The further concern is whether institutional trust is at all conceptually possible. An affirmative answer to that requires adding the ‘placing a bet’ or an ‘interest perspective’ regarding the trusting person to the definition of ‘trust’. The absence of that ingredient leads to a conclusion that the term ‘trust’ as used in article 121 of the Tax Law and article 8 of the Code of Administrative Procedure would merely denote relying on the organ of administration rather than having trust in it. Understanding the term ‘trust’ enables one to establish that the trust in public organs of administration is of pragmatic and moral nature.

PL

Artykuł podejmuje kwestię tak zwanego zaufania instytucjonalnego, czyli takiego, w której z jednej strony znajduje się jednostka, z drugiej – instytucje (na przykład organy administracji państwowej). Autor stara się odpowiedzieć na pytania, jakie znaczenie można przypisać terminowi „zaufanie” użytemu w przepisach ustaw Kodeks postępowania administracyjnego i Ordynacja podatkowa oraz czy – w świetle formułowanych w literaturze przedmiotu definicji terminu „zaufanie” – zaufanie instytucjonalne jest w ogóle pojęciowo możliwe. Proponowana odpowiedź jest następująca: zaufanie instytucjonalne jest pojęciowo możliwe w świetle definicji „zaufania” jako zakładu, ale definicja ta nie uwzględnia elementu korzystnego dla podmiotu ufającego. Przyjęcie definicji zaufania jako zakładu bez elementu korzystnego dla podmiotu ufającego prowadzi do uznania, że termin „zaufanie” użyty w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej i art. 8 Kodeksu postępowania administracyjnego oznacza jedynie sytuację „polegania na” organie administracji, a nie zaufania do niego. Jeżeli natomiast definicję tę uzupełnić o ten element, to wówczas porównanie rodzajów oczekiwań podmiotu ufającego w świetle zasad ogólnych analizowanego Kodeksu i Ordynacji uzasadnia wniosek, że zaufanie jednostki wobec organów administracji stosujących prawo może mieć wymiar instrumentalny oraz moralny.

2

Wymóg zabudowy planowej jako wyjątek zasady wolności zabudowy

84%

Błażewski M.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2023

|

vol. 33

|

issue 1

7-19

EN

The requirement of planned development is an exception to the freedom of development, as well as it is the opposite of this freedom. Three features, which are characterizing this requirement. Firstly, the requirement of planned development, as an element of a special legal regime, is created in two stages. The legal provisions defines the framework of this special legal regime, and then the commune establishes this legal regime for a specific area. Secondly, the requirement of planned development is limited for spatial or spatio-temporal reasons. Thirdly, setting the requirement of planned development does not directly result in liability for damages for the decrease in the value of the property. This responsibility is connected with the passing the local spatial development plan.

PL

Wymóg zabudowy planowej jest wyjątkiem od wolności zabudowy, jak również jest jej przeciwieństwem. Wyróżnia się trzy cechy charakteryzujące ten wymóg. Po pierwsze, wymóg zabudowy planowej, jako element specjalnego reżimu prawnego, jest ukształtowany dwuetapowo. Prawodawca w drodze ustawy określa ramy prawne tego reżimu prawnego, a następnie gmina ustanawia ten reżim prawny dla konkretnego obszaru. Po drugie, wymóg zabudowy planowej jest ograniczony ze względów przestrzennych lub czasowo-przestrzennych. Po trzecie, wyznaczenie wymogu zabudowy planowej nie skutkuje bezpośrednio powstaniem odpowiedzialności odszkodowawczej za zmniejszenie wartości nieruchomości. Odpowiedzialność ta powstaje dopiero wraz z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

3

Between Flexibility and Efficiency of Law Application in View of the Principle of the Protection of the Good of the Child

84%

Hanas K.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2023

|

vol. 32

|

issue 4

33-46

PL

W niniejszym artykule autorka zwraca uwagę na konieczność realizacji dwóch wartości stosowania prawa podczas orzekania w sprawach dotyczących dzieci. Te dwie wartości to elastyczność i efektywność. Jednoczesna ich realizacja nie wyklucza się, gdyż w toku stosowania prawa szczególnie istotne jest podejmowanie decyzji zgodnie z zasadą ochrony dobra dziecka i nastawieniem na realizację funkcji ochronnej. W tym kierunku formułowana jest teza badawcza. Badania były prowadzone w oparciu o orzecznictwo, które daje szeroki obraz, jaki jest kierunek podejmowania decyzji w sprawach administracyjnych, cywilnych, karnych i innych w polskiej perspektywie. Artykuł ma charakter naukowo-badawczy. Punkt widzenia zaprezentowany w pracy ma na celu wyraźne podkreślenie konieczności równoczesnej realizacji elastyczności i efektywności, co w perspektywie polskiej niestety jest trudne do wykonania.

EN

In the article, the author draws attention to the need to implement two values of applying the law when adjudicating in cases concerning children. These two values are flexibility and efficiency. Their simultaneous implementation is not excluded, because it is particularly important in the course of the law application process to make decisions in accordance with the principle of the protection of the good of the child and the implementation of the protective function. The research thesis is formulated in this direction. The research was conducted based on the case law that provides a broad picture of the trend in deciding in administrative, civil, criminal and other matters from the Polish perspective. The nature of this article is scientific and research. The point of view presented in the work aims to clearly emphasise the necessity for simultaneous implementation of flexibility and efficiency, which is unfortunately difficult to achieve in the Polish perspective.

4

Problemy intertemporalne w prawie administracyjnym a zagadnienie retroaktywności prawa

67%

Mikołajewicz J., Skoczylas A.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2012

|

vol. 1(4)

51-68

PL

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie podstawowych problemów intertemporalnych prawa administracyjnego. Problemy te są niezwykle złożone, a mimo potocznej opinii głoszącej, że w prawie administracyjnym rzekomo zagadnienia te są uboższe, kwestie intertemporalne w prawie administracyjnym wykazują jeszcze wyższy stopień skomplikowania w porównaniu z tak dobrze rozwiniętą dyscypliną, jaką jest prawo cywilne. Ten stan rzeczy wynika z samej natury tej gałęzi prawa. Można przypuszczać, że właśnie dlatego na polu prawa administracyjnego możemy napotkać zastosowanie nie tylko wszystkich podstawowych zasad opisowych prawa administracyjnego, ale także tych zasad, które są szczególne w pewnym aspekcie (np. zasady aktualności, zasady lex mitior retro agit). Równie ważnym jest, by wskazać, że decyzje intertemporalne są podejmowane także na gruncie prawa administracyjnego; ich treść jest tylko częściowo (jeśli w ogóle) wyznaczona przez prawo pozytywne.

EN

In essence, this study aims at presenting basic intertemporal problems of administrative law. These problems are extremely complex and, despite a commonly held view on the alleged poorer theoretical issues in the field of administrative law, intertemporal issues in administrative law demonstrate an even greater level of complexity compared with such a well-developed discipline as civil law. This state of affairs stems from the very nature of this branch of law. Presumably, this is why within the field of administrative law we may encounter application of not only all basic descriptive principles of administrative law, but also of those principles that are particular in a certain aspect (e.g. the principle of validity, the principle of lex mitior retro agit). It is equally important to mention that intertemporal decisions are made also in the field of administrative law; the content of these decisions is only partially (if at all) determined by positive law.

5

Istota i znaczenie (funkcje) zasad postępowania sądowoadministracyjnego

67%

Wiktorowska A.

Studia Prawa Publicznego

|

2016

|

issue 2 (14)

31-47

EN

There are two main platforms on which the role and importance of the principles of procedural law can be observed. One concerns the basic functions played by these principles, i.e. the function that orders the process, the function that shapes the process model, the interpretative function and the cognitive function. The other platform concerns the reference sphere i.e. a sphere to which these principles are or may be of importance owing to the functions they have. Thus it comprises the sphere of making and enforcing law and its criticism, the law teaching and researching sphere, the practical sphere, the political-ideological sphere and last but not least the sphere of codiﬁ ed and non-codiﬁ ed law. This division however is not absolute. There exists, for example, convergence between the sphere of law enforcement and law practice as well as between the sphere of law criticism and law teaching or researching. A similar convergence may be observed between the law making and the political-ideological spheres. The two platforms cross over and create meeting points in which individual functions of principles in relevant reference spheres may be marked. At the law-making stage, the ordering function harmonises legal solutions adopted in a legislative act whereas at the law-enforcement stage it facilitates construction of a legal text. The shaping of a model of proceedings in administrative courts by principles means that these principles make it possible to determine the structure of institutions and procedural solutions in proceedings before administrative courts, while the interpretative function occurs only in the sphere of law enforcement and criticism. The cognitive function is mainly signiﬁ cant for the law teaching and researching sphere, but also for the law practice, including criticism.

6

Исследование безопасности как правовой категории

67%

Iroshnikov D.

De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności

|

2017

|

issue 2(3)

7-17

RU

В статье представлено комплексное фундаментальное теоретико-правовое исследование безопасности как правовой категории. Автор решил отойти от традиционного изучения категории «национальная безопасности» и рассмотрении безопасности как таковой под иным углом – с точки зрения характеристики действующего права и его регулятивного воздействия. Новизна метода позволила исследовать безопасность не в рамках действия специальных законов, а сквозь призму действующего права в целом, как важнейшую правовую ценность с применением аксиологического подхода. Особое внимание было уделено вопросам обеспечения безопасности как функции права; безопасность, как принцип права; право личности на безопасность; безопасность как нематериальное благо в гражданском праве; безопасность в теории преступления в уголовном праве. Автор пришел к выводу, что категория «безопасность» органически интегрирована в правовую материю, безопасность может рассматриваться в качестве функции и принципа права. Отдельные аспекты взаимоотношения права и безопасности проявляются в отраслях права: конструкционном (право личности на безопасность), гражданском (безопасность как нематериальное благо) и уголовном (безопасность в теории преступления в уголовном праве).

PL

Artykuł poświęcony jest kompleksowemu fundamentalnemu prawno-teoretycznemu badaniu nad bezpieczeństwem jako kategorią prawną. Autor postanowił odejść od tradycyjnego poglądu na kategorię „bezpieczeństwa narodowego” i podjął się wyzwania przeanalizowania bezpieczeństwa z perspektywy holistycznej przez pryzmat charakteru obowiązującego prawa i jego wpływu regulującego. Zastosowana metoda pozwoliła przeanalizować bezpieczeństwo nie pod kątem obowiązywania poszczególnych ustaw, lecz z pozycji całości obowiązującego prawa, jako nadrzędnej wartości prawnej, określonej przez dogmatykę aksjologiczną. Szczególną uwagę poświęca się kwestiom zapewnienia bezpieczeństwa, jako funkcji prawa; bezpieczeństwa jako zasady prawa; prawu jednostki do bezpieczeństwa; bezpieczeństwu jako dobra niematerialnego w prawie cywilnym; oraz bezpieczeństwu w teorii przestępstwa w prawie karnym. Autor dochodzi do wniosku, że kategoria „bezpieczeństwo” jest organicznie wplątana w materię prawną, gdyż może być rozpatrywane jako funkcja i zasada prawa. Poszczególne aspekty wzajemnego oddziaływania między prawem i bezpieczeństwem przejawiają się w poszczególnych dziedzinach prawa: konstytucyjnym (prawo jednostki do bezpieczeństwa), cywilnym (bezpieczeństwo jako dobro niematerialne) i karnym (bezpieczeństwo w teorii przestępstwa w karnistyce).

7

Teoretyczno-prawna koncepcja zasad ogólnych Kodeksu postępowania administracyjnego

67%

Wiktorowska A.

Studia Prawa Publicznego

|

2013

|

issue 2

13-39

EN

Jurisprudence distinguishes between (legally binding) principles-norms and (non-legally binding) principles-postulates. Both are further differentiated by into descriptive principles (describing the manner in which certain legal institutions are shaped) and directive principles (understood as a prescription – order or prohibition – of conduct). Such a dichotomic division of the general principles of the Code of administrative procedure (CAP) proves little useful. It is also an unsatisfactory division in which the concept of the general principles of CAP cannot be fully and adequately worked out. When a general principle or rule is only approached in a directive manner, neither the exceptions to it or its guarantees are accounted for, and consequently the construction of a principle is incomplete. Hence the need to complement the general principles of the CAP with detailed principles approached in a descriptive manner. Consequently, instead of dividing the CAP principles into directive and descriptive ones, for each principle the directive and descriptive aspect has been identified. Likewise, approaching a given principle in a descriptive manner only, i.e. denoting and commenting on its static state, albeit right, is also incomplete. Therefore it seems justified to see a general principle of the CAP as a triad consisting of an abstract norm, a model norm and a concrete norm. The general principles of the CAP in the sense of abstract norms constitute model solutions that are not legally binding, but which relate to values which the doctrine considers leading. The general principles of the CAP in the sense of model norms are the legally binding norms that have been expressly codified and which are the generally adopted model solutions in general administrative proceedings. They constitute a part of a legal norm identical with the concrete norm and are seen as a principle of a general character, usually without exceptions. The general principles of the CAP in the sense of concrete norms are the legally binding norms that contain a preferred legal norm that has been directly formulated in the general principle and modified or amended by guarantees and exceptions resulting from the provisions of the detailed principles of the CAP.

PL

Dotychczas w nauce prawa wypracowano odróżnienie zasad-norm (obowiązujących prawnie) i zasad-postulatów (nie mających mocy obowiązującej) i towarzyszące im rozróżnienie na zasady w znaczeniu opisowym (relacjonujące sposób ukształtowania pewnych instytucji prawnych) i zasady w znaczeniu dyrektywalnym (rozumiane jako nakaz lub zakaz postępowania). Na gruncie Kodeksu postępowania administracyjnego (KPA) dychotomiczny podział zasad ogólnych KPA na zasady w znaczeniu opisowym i dyrektywalnym okazuje się mało przydatny. Jest niewystarczający do prawidłowego i pełnego opracowania koncepcji zasad ogólnych KPA. Dyrektywalne jedynie ujęcie zasady ogólnej pozostawia na uboczu wyjątki od zasady oraz jej zabezpieczenia, czyniąc konstrukcję zasady ogólnej niepełną. Dlatego zachodzi konieczność dopełnienia tego sposobu pojmowania zasady ogólnej KPA sposobem opisowym, który uwzględnia zakres przejawiania się zasady w rozumieniu dyrektywalnym w przepisach szczegółowych KPA. Stąd też zamiast dzielić zasady ogólne KPA na zasady dyrektywalne i zasady opisowe wyodrębniono w każdej z nich aspekt dyrektywalny i aspekt opisowy. Nie można też poprzestać tylko na opisowym ujęciu zasady oznaczającym jej opis statyczny i komentatorski, który jest prawidłowy, ale w sposób niepełny ujmuje daną zasadę. Zasadny wydaje się zatem sposób pojmowania zasady ogólnej KPA w postaci triady, której konstrukcję tworzą: zasada abstrakcyjna, zasada modelowa i zasada konkretna. Zasady ogólne KPA w sensie zasad abstrakcyjnych są to nieobowiązujące prawnie wzorce rozwiązań poszczególnych kwestii procesowych, odpowiadające wartościom, które uważa za wiodące ich twórca (ustawodawca, doktryna prawa). Zasady ogólne KPA w sensie zasad modelowych są to obowiązujące prawnie, jako skodyfikowane explicite w przepisach, ogólne wzorce rozwiązań procesowych przyjęte w postępowaniu administracyjnym ogólnym. Stanowią część normy prawnej tożsamej z zasadą konkretną. Są utożsamiane z przepisem o charakterze ogólnym i na ogół bezwyjątkowym. Zasady ogólne KPA w sensie zasad konkretnych są to obowiązujące normy prawne, zawierające w swej treści preferowaną przez ustawodawcę, sformułowaną wprost w przepisie regułę ogólną, zmodyfikowaną za pośrednictwem gwarancji i wyjątków wynikających z przepisów szczegółowych KPA.

8

Prawo intertemporalne w państwie prawnym

51%

Mikołajewicz J.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2015

|

vol. 77

|

issue 4

11-27

EN

This paper aims at presenting the rudimental relationships between so-called intertemporal law and the principle of the state ruled by law. This principle is considered to be embedded in the ontological structure of the law as defined by the constitutionally declared recognition of human dignity as the source of individual rights and freedoms, and therefore the rights and freedoms that may not be arbitrarily disposed of, since the absence of arbitrariness (in the sense that no man can ever be a means of the law but always its goal) is an inherent feature of the law founded on the bonds with human dignity. After examination of the philosophical, normative, cognitive and historical context of intertemporal law, the issues of intertemporal law itself have been briefly summarised. The question of intertemporal law remains strictly connected with the principle of the state ruled by law considered as acumulatively understood principle of principles designed to implement an accepted concept of the state ruled by law. The principle of the state ruled by law protects the following three fundamental values associated with intertemporal issues: human freedom, legal certainty, and clarity and transparency of the law (which may also be considered to be a manifestation of legal certainty) protected, inter alia, under the principles of legislative correctness. It is precisely the principle of the state ruled by law that is the fundamental determinant of the legal correctness of legislative decisions concerning any intertemporal regulation, while its primary function is to protect individuals against illegitimate activities of public authorities.

PL

W niniejszym opracowaniu przedstawiono podstawowe związki między tzw. prawem intertemporalnym a zasadą państwa prawnego. Zasadę tę osadzono w strukturze ontycznej prawa wyznaczanej deklarowanym konstytucyjnie uznaniem godności ludzkiej za źródło praw i wolności jednostki. Praw zatem niedysponowanych, albowiem jednym z aspektów prawa fundowanego na związkach z godnością ludzką jest jego niearbitralność (w sensie, że człowiek nie może być środkiem prawa, zawsze jest jego celem). Po rozpoznaniu kontekstu filozoficznego, normatywnego, kognitywnego i historycznego problematyki intertemporalnej skrótowo została przedstawiona ona sama. Problematyka prawa intertemporalnego pozostaje w ścisłych związkach z zasadą państwa prawnego, traktowaną jako koniunktywnie pojęta zasada zasad służących realizacji przyjętej koncepcji państwa prawnego. Zasada państwa prawnego chroni trzy podstawowe wartości łączące się z zagadnieniami intertemporalnymi. Pierwszą jest wolność ludzka; drugą ‒ pewność prawa, trzecią ‒ jasność i przejrzystość prawa (co skądinąd można traktować jako przejaw pewności prawa), której ochronie służą m.in. zasady poprawności legislacyjnej. To właśnie zasada państwa prawnego jest podstawowym wyznacznikiem prawnej poprawności decyzji prawodawczej co do stanowienia regulacji intertemporalnych, podstawową jej funkcją jest zaś ochrona jednostki przed nielegitymowanymi działaniami organów władzy publicznej.

Refine search results

2 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

2 Studia Prawa Publicznego

1 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

1 De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności

1 Roczniki Nauk Prawnych

1 Studia Iuridica Lublinensia

2 Mikołajewicz J.

2 Wiktorowska A.

1 Błażewski M.

1 Hanas K.

1 Iroshnikov D.

1 Skoczylas A.

1 Wojciechowski M.

2 2023

1 2019

1 2017

1 2015

1 2013

2 2012