Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zmiany dźwiękowe
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Ślady prawa Grimma w angielszczyźnie w zestawieniu z polskimi wyrazami pokrewnymi: pie. *p > pgerm. *f

100%
Rychło M.
Język Polski
|
2014
|
vol. 94
|
issue 3
200-211
PL
Prawo Grimma opisuje zmianę w artykulacji spółgłosek właściwych, która spowodowała znaczne oddalenie języków germańskich od reszty języków indoeuropejskich i w konsekwencji odpowiedzialna jest między innymi za pewne różnice brzmieniowe między współczesną polszczyzną i angielszczyzną. Tekst artykułu skupia się na przejściu pie. *p > pgerm. *f i przedstawia ślady tej zmiany, które zachowały się w polsko–angielskich parach wyrazów pokrewnych. Każdy z przykładów przedstawiony jest w szerszym kontekście germańskim i słowiańskim, wraz z rekonstrukcjami relewantnych praform.
EN
Grimm’s Law is a sound change which caused considerable divergence between Germanic and other Indo-European languages, and consequently, is responsible for certain sound differences between modern Polish and modern English. The text of the present paper concentrates on the part of Grimm’s Law describing the change of PIE *p > PGmc *f and presents the traces of this change which are preserved in Polish-English cognates. Each example is accompanied by forms in Gothic and Old Church Slavonic and, if these are unattested, in other closely related languages as well as Proto-Slavic, Proto-Germanic and Proto-Indo-European reconstructions. The paper reports on the initial findings of the research and focuses on cognates which descended from common etymons of identical phonological and morphological structure.
2

Can weep lure? An analysis of a controversial Slavico-Germanic pair of cognates

67%
Rychło M.
Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching
|
2016
|
issue 13
103-124
EN
The aim of this paper is to suggest an analysis of one controversial Slavico-Germanic group of cognates represented by Polish wabić and English weep. The analysis presents the diachronic perspective of both the semantic and the phonological development in two descend-ing lines: the Germanic, leading to modern English; and the Slavic, leading to modern Polish. Even though, according to the Oxford Eng-lish Dictionary, “outside Teutonic no certain cognates are known” (of E weep), the connection between the Germanic *wōpjan and the Slav-ic *vabiti is much closer than appears prima facie. The phonological difference between them can be explained in terms of regular sound changes. Moreover, the Gothic cognate wopjan has a remarkably simi-lar, if not the same, meaning as in Old Polish and in some of the mod-ern senses of wabić. Consequently, having analysed the relevant ma-terial in Old Church Slavonic, Gothic, Old Polish and Old English, it is argued that P wabić and E weep are cognate and an attempt is made at explaining which semantic and phonological changes are responsi-ble for their differentiation.
FR
L’objectif du présent article est de proposer une analyse d’un groupe slavo-germanique des mots apparentés controversé, représenté par wabić polonais et weep anglais. L’analyse présente une approche diachronique envers le développement sémantique et phonologique des deux lignées : slave, menant au polonais contemporain, et germanique, menant à l’anglais contemporain. Bien que, selon Oxford English Dictionary « en dehors du groupe germanique [il n’y ait] pas de mots apparentés [de l’anglais weep] », la liaison entre *wōpjan proto-germanique et *vabiti proto-slave est plus étroite qu’il ne semble à première vue. Les différences entre les structures sonores peuvent être expliquées par les changements phonétiques réguliers. De plus, wopjan gotique a une signification très proche de wabić en vieux polonais. Suite à des études comprenant le vieux-slave liturgique, le vieux polonais, le gotique et l’ancien anglais, la thèse sur la parenté entre wabić polonais et weep anglais est confirmée. L’article propose aussi une explication des changements phonétiques et sémantiques qui ont influencé leur divergence.
PL
Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie analizy dla jednej kontrowersyjnej słowiańsko-germańskiej grupy wyrazów pokrewnych, reprezentowanej przez pol. wabić i ang. weep. Analiza ta przedstawia diachroniczną perspektywę zarówno semantycznego, jak i fonologicz-nego rozwoju dwóch ścieżek: słowiańskiej, wiodącej do współczesnej polszczyzny, oraz germańskiej, prowadzącej do współczesnej angielsz-czyzny. Mimo że według słownika Oxford English Dictionary, “poza gru-pą germańską, nie są znane żadne pewne wyrazy pokrewne (dla ang. weep)”, związek między pgerm. *wōpjan i psł. *vabiti jest bliższy niż to się z początku wydaje. Różnice w strukturze dźwiękowej można wyja-śnić w kategoriach regularnych zmian dźwiękowych. W dodatku goc. wopjan ma zaskakująco zbliżone znaczenie do stpol. wabić. W rezulta-cie badań uwzględniających materiał staro-cerkiewno-słowiański, staropolski, gocki oraz staroangielski, poparta zostaje teza o pokre-wieństwie pol. wabić i ang. weep oraz podjęta zostaje próba wyjaśnie-nia zmian fonetycznych oraz semantycznych, które wpłynęły na ich zróżnicowanie.
3

Kontrowersyjne ślady zmiany pie. *p > pgerm. *f utrwalone w polsko-angielskich wyrazach pokrewnych: zestawienia sporne i wczesne zapożyczenia

67%
Rychło M.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 3
114-128
PL
Artykuł ten jest trzecim z serii tekstów poświęconych śladom prawa Raska-Grimma w angielszczyźnie w ujęciu kontrastywnym uwzględniającym polskie wyrazy pokrewne i koncentruje się na zestawieniach kontrowersyjnych. W pierwszej części uwzględnione zostały sporne wyrazy pokrewne, które nie występują w słownikach etymologicznych języka polskiego. Podzielone one zostały na trzy grupy: etymologie prawdopodobne, nie(zupełnie) jasne oraz niepewne i zagadkowe. Każdemu zestawieniu towarzyszy analiza najważniejszych rozbieżności wynikających ze zmian dźwiękowych, rozwoju semantycznego i budowy słowotwórczej prowadząca czasem do nowych interpretacji. W drugiej części przedstawione zostały polsko-angielskie pary zawierające taką samą odpowiedniość (pol. p /ang. f), która nie jest wynikiem pokrewieństwa, lecz skutkiem kontaktów językowych, a wśród nich przypadki wczesnych zapożyczeń germańskich w prasłowiańszczyźnie.
EN
The present paper is the third in the series devoted to the traces of Grimm’s Law in Polish-English cognates and it concentrates on the change from PIE *p to PGmc *f, but this time the focus is on the controversial cases, which are omitted from Polish etymological dictionaries. Firstly, ten disputable etymologies are presented together with argumentation pertaining to phonological, morphological and semantic developments and leading to new interpretations. The comparisons have been divided into three groups: (1) likely etymologies, which could enter Polish etymological dictionaries, (2) unclear or not fully clear and (3) doubtful/mysterious etymologies, which, despite similarity, present serious formal problems. Secondly, loanwords are divided according to whether they demonstrate effects of Grimm’s Law or not, as cases of Germanic loanwords in Proto-Slavic display the same sound correspondence for different reasons.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.