Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Działalność gospodarcza opiera się na wykorzystaniu zasobów naturalnych, kapitałowych i ludzkich (społecznych). We wcześniejszych ujęciach określano je także jako tzw. czynniki wzrostu gospodarczego w postaci ziemi, kapitału i pracy. Ostatnio wyodrębnia się również technologię lub przedsiębiorczość – czyli umiejętności łączenia tych podstawowych czynników. Celem artykułu jest zaprezentowanie modelu powiązań gospodarki z naturą oraz analiza wpływu ograniczoności zasobów naturalnych na rozwój społeczno-gospodarczy w ujęciu tzw. słabej i mocnej trwałości rozwoju, z rozróżnieniem kryzysu wydobycia i kryzysu zaopatrzenia.
EN
The paper presents a discussion on the natural resources and the conditions of their exploitation in time of scarcity of certain resources and the renewable character of others. In particular, the paper focuses on the interconnection of the economy and the environment with the application of formulae describing relationships between the primary and secondary resources, waste and consumption. Further on, the author proceeds with the presentation of the impact made by the limited resources on social and economic development along the weak and strong sustainability of development approach, making a distinction between the crisis of exploitation and the crisis of supply. In the analysis, the author used various statistical data on the production of major resources and power generation in the world, and the use of primary energy carriers in Poland.
PL
Artykuł stanowi próbę podsumowania dotychczasowych badań w zakresie rozwoju trwałego w polskich ośrodkach naukowych, jest również kontynuacją i uzupełnieniem prac zrealizowanych w 2009 roku przez Tadeusza Borysa i Stanisława Czaję. Zdaniem autorów, obserwowany wzrost zainteresowania problematyką, uzyskiwane awanse naukowe i stopniowe wdrażanie elementów rozwoju trwałego są podstawą do pozytywnej oceny dotychczasowych prac. Pewien niepokój mogą budzić: niedostatek pełnej i rzetelnej wiedzy na temat rozwoju trwałego w społeczeństwie, krótkowzroczne decyzje polityków promujące wzrost gospodarczy, zamiast dążenia do poprawy jakości życia, nadal nierozstrzygnięte spory dotyczące terminologii rozwoju trwałego i widoczna luka pokoleniowa. Niekorzystnej tendencji może zaradzić dalsza, intensywna edukacja społeczeństwa i promocja badań stosowanych.
EN
The paper is an attempt to summarise the current research in the field of sustainable development in Polish scientific centers. It is also a continuation of the work done in 2009 by Tadeusz Borys and Stanisław Czaja. The observed increased interest in the issue, scientific titles obtained by the authors, and gradual implementation of the elements of sustainable development seem to justify a positive assessment of the previous work. What may cause some concern, however, is lack of full and accurate knowledge about sustainable development among the general public, short-sighted political decisions that promote economic growth instead of striving to improve the quality of life, the still unresolved debate on the terminology concerning sustainable development, as well as the visible generation gap. These unfavourable tendencies could be remedied by further intensive public education and promotion of applied research.
PL
W artykule tym autorzy przedstawili istotę„zielonej gospodarki” i jej przejawy w programach antykryzysowych i praktyce gospodarczej w USA i w Zachodniej Europie oraz próby podejmowane w tej dziedzinie w Polsce. Przeprowadzono także analizę porównawczą idei „zielonej gospodarki” i koncepcji Sustainable Development, które szczególnie łączą się ze sobą, zwłaszcza w ujęciach teoretycznych. Na tej podstawie autorzy zaprezentowali krótkie porównanie następujących terminów i ocenę ich ewolucji: ekorozwój – rozwój samopodtrzymywany – zrównoważony rozwój – rozwój trwały i zrównoważony – „zielona gospodarka” – gospodarka oparta na wiedzy. Na zakończenie zarysowano perspektywy wdrożenia koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego z uwzględnieniem programów „zielonej gospodarki”.
EN
The authors discuss the concept of “green economy” and its implications in anti-crisis programmes as well as in the economic practice of the USA and western European countries, including the programmes launched by Poland. The paper also presents a comparative analysis of the green economy and sustainable development, which have much in common, particularly from a theoretical perspective. The authors offer a brief comparison, followed by a discussion of their evolution, of the following terms: eco-development – sustainable development – self-sustained development – balanced development – lasting (permanent) development – green economy – economy based on knowledge. Finally, the authors outline the prospects for the implementation of sustainable development, with particular attention to green economy schemes.
PL
Rozwiązywanie zadań problemowych lub ocena występujących zjawisk w warunkach braku dostatecznej ilości danych empirycznych stwarza poważne trudności. Statystyczne metody predykcji, z uwagi na brak wzorca – punktu odniesienia, są mało użyteczne w stosunku do nowych bądź słabo poznanych dotąd zjawisk. Alternatywą stają się wówczas metody eksperckie, bazujące na wiedzy i doświadczeniu specjalistów. Z historii są również znane udane eksperymenty polegające na wykorzystaniu tzw. mądrości zbiorowej. Artykuł zawiera analizę porównawczą rezultatów badań nad czynnikami jakości życia uzyskanych z zastosowaniem metody delfickiej oraz wyników badań ankietowych, podjętych wśród studentów. Uśrednione wyniki badań przeprowadzonych z dużą grupą respondentów okazały się w miarę zbliżone do tych uzyskanych metodą delficką. Zdaniem autorów, teza Francisa Galtona głosząca, że ocena zjawiska wystawiona przez zespół osób może być bardziej precyzyjna niż przewidywania jednej osoby, jest współcześnie słuszna. Ponadto, odpowiedzi uzyskane z zastosowaniem metody eksperckiej – w sytuacji braku dostatecznej ilości danych empirycznych – można uznać za wzorcowe i najbardziej odpowiednie do określenia znaczenia czynników jakości życia, a mądrość wąskiego grona specjalistów w tym przypadku z powodzeniem zastępuje wiedzę i doświadczenie nawet kilkuset osób.
EN
When empirical data is insufficient, solving problem tasks or the assessment of observed phenomena may prove immensely difficult. In the case of new or yet unexplored occurrences, statistical methods of prediction are not very useful, due to the lack of a benchmark which would serve as a point of reference. Alternatively, expert methods, based on the knowledge and experience of specialists, can be applied. History also notes successful experiments relying on the so-called collective conventional wisdom. The paper contains a comparative analysis of the results of research into factors affecting life quality obtained from applying the Delphic method and the findings of a survey conducted among students. Averaged outcomes of the survey administered among a large group of respondents proved quite close to those derived from the Delphic method. According to the authors, Francis Galton’s claim that the assessment of a phenomenon given by a team of persons can be more precise than the predictions of one person seems to be still valid in the present world. Moreover, the replies obtained when applying the expert method – when empirical data was insufficient – can be regarded as model ones and the most suitable for determining the sig
EN
The paper presents a discussion of the subject of mesoeconomics (mezzoeconomics), and its place within the system of economic sciences, as well as its new role in the theory of economics and economic policy, due to systemic reform. Further in the paper we find characteristics of economics and programming the industrial development, as well as industrial economics, viewed as mesoeconomic disciplines. The final part focuses on the environmental protection economics, and its related sciences such as economics of environment and natural resources, and ecological economics. The paper includes a discussion of controversies raised by those disciplines and environmental policy. The paper closes with a discussion on the issues of sustainable development as balanced or lasting (permanent) development.
EN
Even though the state of the public fi nance in Poland in fi nal years deteriorated distinctly, this lasting economic weakness still requires applying by the state the economic active policy. Its consequence are action based on more formal ensuing from the duty of keeping the public debt on the statutory level than public debts causing real stability. According to the authors, steps taken for that purpose prove, that issue of keeping the safest level of the public debt permanently wasn’t solved yet. Actions causing an real upturn in the economy and of the public fi nance are more essential, rather than only of a doubtful effectiveness operations consisting in the reduction in the open debt with cost of future generations. A consistent aspiration to the fulfi llment of the convergence criteria and accepting euro currency is a reliable solution in the upcoming future. One should also pay attention to the effectiveness and the rate taking advantages of EU resources.
PL
Autorzy prezentują istotę ekonomii (gospodarki) społecznej zwłaszcza w wydaniu tzw. nowej ekonomii społecznej i jej rolę w zwiększaniu zatrudnienia – głównie ludzi wykluczonych społecznie oraz wolontariuszy – a także w demokratyzacji systemu zarządzania. Następnie analizują pojęcie i strukturę trzeciego sektora gospodarki oraz jego główne elementy składowe, jak organizacje pozarządowe i przedsiębiorstwa społeczne, oraz ich powiązania z rozwojem trwałym.
PL
Wzrost zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego, jaki nastąpił w latach 2009-2011, budził obawy odnośnie do kondycji podsektora samorządowego. Później jednak, na skutek ożywienia gospodarczego i ustawowych regulacji w zakresie zadłużania się samorządów, nastąpiła wyraźna poprawa. W 2016 roku jednostki samorządu terytorialnego łącznie uzyskały nadwyżkę dochodów nad wydatkami. Zdecydowanie odmienna jest natomiast sytuacja podsektora rządowego. Deficyt budżetu państwa w dalszym ciągu utrzymuje się na względnie wysokim poziomie. Niekorzystne zjawiska pogłębia znaczny wzrost wydatków socjalnych i decyzje w zakresie funkcjonowania systemu emerytalnego, co prowadzi do narastania długu publicznego – zarówno jawnego, jak i ukrytego. Istnieje zatem uzasadniona obawa, że w razie osłabienia koniunktury gospodarczej na świecie borykający się z wysokim zadłużeniem budżet państwa będzie miał niekorzystny wpływ na działalność jednostek samorządu terytorialnego.
PL
Autorzy prezentują kierunki rozwoju industrializacji z podziałem na cztery etapy rewolucji przemysłowej. Dłużej zatrzymują się nad charakterystyką jej IV etapu w postaci ery poprzemysłowej i serwicyzacji, czyli szybszego rozwoju usług procesów dezindustrializacji. Ilustrują to zmianami udziału tych sektorów w tworzeniu PKB w Polsce i innych krajach. Następnie podejmują kwestię reindustrializacji w USA, Unii Europejskiej i w Polsce. Na zakończenie krytycznie oceniają ambitny, ale mało realny program „Inwestycje polskie”, określany jako plan Morawieckiego.
PL
Pojawiające się oceny stanu finansów publicznych w Polsce są często rozbieżne. Jedni, mając na uwadze sprzyjającą koniunkturę gospodarczą, pozytywnie oceniają finanse państwa, inni zaś dostrzegają pewne zagrożenia. Celem opracowania jest diagnoza stanu finansów publicznych w Polsce i ocena zdolności państwa do skutecznej reakcji na negatywny wpływ cyklu koniunkturalnego w gospodarce. Zdaniem autorów ożywienie gospodarcze ma pozytywny wpływ na finanse publiczne, jednak naprawa finansów państwa postępuje zbyt wolno. Istotnym problemem jest utrzymujący się deficyt budżetowy, rosnący dług publiczny i wysoka rentowność emitowanych obligacji. W tych warunkach, kosztem zmniejszenia nakładów inwestycyjnych, zwiększane są wydatki sztywne. W przyszłości osłabione państwo nie będzie w stanie skuteczne przeciwdziałać negatywnym skutkom wahań koniunktury gospodarczej.
PL
Idea, na której zbudowana została prorozwojowa koncepcja działania przedsiębiorstwa w erze wiedzy i informacji, tkwi w czwartej rewolucji przemysłowej i rozwinęła się na fundamencie trzeciej rewolucji przemysłowej, która polegała na automatyzacji poszczególnych procesów. Celem opracowania jest identyfikacja i ocena wpływu czwartej rewolucji przemysłowej na funkcjonowanie współczesnych przedsiębiorstw w erze wiedzy i informacji. Opracowanie ma charakter informacyjno-poglądowy, opisujący zmiany, jakie inspirowane są w działalności przedsiębiorstw produkcyjnych przez koncepcję „przemysł 4.0”, która umożliwia łączenie urządzeń w ramach cyfrowych ekosystemów oraz pogłębienie integracji wewnątrz poziomych i pionowych łańcuchów wartości. Pozwoliło to na wygenerowanie nowego modelu funkcjonowania przedsiębiorstwa określanego jako model 4.0. Efekty, jakie przedsiębiorstwo osiąga przez wprowadzenie tych zmian, to przede wszystkim produkt lub usługa lepiej dopasowana do potrzeb i oczekiwań klienta dzięki analityce danych pochodzących z rynku.
PL
Od wielu lat nieodpowiedni stan powietrza w Polsce negatywnie wpływa na jakość życia społeczeństwa. W ostatnim czasie, na szczeblu zarówno krajowym, jak i regionalnym, podjęto bądź zaplanowano działania zmierzające do ograniczenia emisji najbardziej uciążliwych zanieczyszczeń. Przyjęto między innymi plan rozwoju elektromobilności, wprowadzono bariery i zakazy w zakresie eksploatacji uciążliwych dla środowiska instalacji grzewczych, podjęto również prace legislacyjne w zakresie wymagań jakościowych dla paliw stałych i wprowadzono zachęty do zmiany struktury zużywanych nośników energii. Uważna analiza zaproponowanych rozwiązań wskazuje jednak, że skuteczność wielu z nich będzie znikoma. W rzeczywistości w dalszym ciągu preferowana jest energetyka oparta na węglu, a zainteresowanie poprawą jakości powietrza pozostaje na dalszym planie.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.