Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Autopatografia

100%
PL
Tekst dotyczy pojęć patografii i autopatografii rozumianych jako gatunki literatury cierpienia i piśmienności chorobowej. Do kanonu omówień problemu literatury patograficznej zalicza się publikacje Arthura Kleinmana, Anne Hawkins Reconstructing Ilness, Arthura W. Franka The Wounded Storyteller oraz Thomasa Cousera Recovering Bodies. Wspólnym elementem omawianych gatunków jest poetyka choroby i wykorzystanie strategii narracyjnych prezentujących doświadczenie medyczne. W związku z coraz większą popularnością i zróżnicowaniem tzw. piśmienności chorobowej konieczne wydaje się wprowadzenie rozróżnienia między autopatografią a patografią, gdzie autopatografia to – w odróżnieniu od patografii – narracja tworzona przez człowieka chorego, pacjenta, swoista autobiografia chorego (w formie różnych egodokumentów tematyzujących chorobę – listów, dzienników, pamiętników itd.), subiektywna narracja autobiograficzna o chorobie.
EN
The text takes as the subject-matter the concepts of patography and autopatography, understood as literary genres describing suffering and illness. The canon of patographic literature includes publications by Arthur Kleinman, Reconstructing Illness by Anne Hawkins, The Wounded Storyteller by Arthur W. Frank, and Recovering Bodies by Thomas Couser. The shared element of genres under analysis is the poetics of illness and the use of narrative strategies for rendering medical experience. The growing popularity and diversity of the so called “illness literature” makes it necessary to distinguish between auto- and patography, wherein autopatography constitutes – unlike patography – a narrative told by a person in illness, a patient, and a certain kind of an ill man’s autobiography (in the form of manifold ego-documents employing illness as the subject – epistles, diaries, memoirs etc.), a subjective narrative on disease.
PL
Artykuł zawiera rozważania na temat tendencji katastroficznych rozwijających się w Dwudziestoleciu międzywojennym, a mających swe źródło m.in. we wczesnym modernizmie i dekadentyzmie. Jest również próbą weryfikacji sztywnego podziału na jasne i ciemne Dwudziestolecie. W tekście zanalizowano utwór "Nogi Izoldy Morgan" (1923) Brunona Jasieńskiego. Kontekstem dla powieści jest krytyczna rewizja polskiego futuryzmu zawarta w artykule "Futuryzm polski (bilans)" (1926). Futurystyczna świadomość Jasieńskiego przesiąknięta jest refleksją o kresie i zmierzchu. Sama powieść zawiera rozważania nad kondycją ówczesnej techniki i refleksje na temat jej rozwoju. Utwór jest swoistym „pożegnaniem z futuryzmem”, odpowiedzią na gwałtowne cywilizacyjne przemiany i rozpad wartości, zakwestionowaniem bezkrytycznego uwielbienia maszyny.
EN
The article contains considerations about the destructive tendencies that were developing in the Inter war period and having their origin e.g. in early modernism and decadence. It is also an attempt at verifying of the rigid division of the Inter war Years into bright and dark ones. The paper analyses Bruno Jasieński’s text “Nogi Izoldy Morgan (The Legs of Izolda Morgan)” (1923), while the context for the novel is a critical revision of the Polish futurism included into “Futuryzm polski (bilans) (Polish Futurism. Summary)” (1926). Jasieński’s futurist awareness is steeped in reflection about the end and twilight of civilisation, and the novel contains observations on the condition of the then technology and its development. The piece is a peculiar “farewell to futurism,” an answer to the rapid changes in civilisation and fall of values, a challenge to gullible adoration of machine.
PL
Tematem niniejszego artykułu jest rola i miejsce kobiet w twórczości awangardowej. Kobiety zawsze były akuszerkami procesów transformacyjnych i modernizacyjnych, choć ich wkład często był pomijany czy przemilczany, były aktywne i obecne, choć nie zawsze widoczne czy pamiętane. W tekście przypomniane zostały sylwetki kobiet związanych z ruchami awangardowymi działającymi m.in. w Krakowie, Lwowie czy Poznaniu w latach dwudziestych XX wieku – tłumaczek włoskich i francuskich futurystów (Janina de Witt, Wanda Melcer, Anna Ludwika Czerny), aktorek recytujących wiersze na wieczorach awangardowych (określanych jako recytatorki „słowoplastyczne”: Julia Romowicz, Janina Przybylska, Zofia Ordyńska, Helena Buczyńska, Irena Solska, Anna Frenkiel, Stanisława Wysocka), recenzentek, redaktorek i dziennikarek (Anna Limprechtówna, Maria Sławińska, Bronisława Rychter-Janowska, Jadwiga Migowa, Jadwiga Osbergerówna).
EN
The subject of the article is the place and role of women in avant-garde creativity. Women always were midwives of transformative and modernization processes, though their contribution was often omitted or passed over in silence; they were active and present, though not always visible and remembered. The text reminds of the figures of the women connected with the avant-garde movement of, inter alia, Cracow, Lvov, or Poznań in the 1920s, the translators of Italian and French futurists (Janina de Witt, Wanda Melcer, Anna Ludwika Czerny), the actresses reciting poems at avant-garde soirées (referred to as “vivid word” woman reciters: Julia Romowicz, Janina Przybylska, Zofia Ordyńska, Helena Buczyńska, Irena Solska, Anna Frenkiel, Stanisława Wysocka), woman reviewers, woman editors and woman journalists (Anna Limprechtówna, Maria Sławińska, Bronisława Rychter-Janowska, Jadwiga Migowa, Jadwiga Osbergerówna).
PL
Niniejszy tekst jest recenzją monografii naukowej Ihora Nabytowycza „Derewo żyttia literaturnoho rodu: Iwan Fedorowycz, Wołodysław Fedorowycz, Darija Wikonśka” („Drzewo życia rodziny literackiej: Jan Fedorowicz, Wołodysław Fedorowycz, Darija Wikonśka”, 2018), traktującej o trzech pokoleniach pisarzy z rodziny Fedorowyczów. Każdy z rozdziałów omawianej książki dotyczy także poszczególnych epok literackich: portret Jana Fedorowicza, seniora rodu, odmalowany jest na tle romantyzmu, twórczość Wołodysława Fedorowycza została powiązana z czasami pozytywizmu, a badania i twórczość Dariji Wikonśkiej (Liny z Fedorowyczów Malickiej) są osadzone w modernizmie.
EN
The present text is a review of Ihor Nabytovych’s monograph “Derevo zhyttya literaturnoho rodu: Ivan Fedorovych, Volodyslav Fedorovych, Dariya Vikonska” (“Life Tree of a Literary Family: Ivan Fedorovych, Volodyslav Fedorovych, Dariya Vikonska,” 2018) that treats of three generations of the Fedorovych family. Every chapter of the book in question refers also to a specific literary epoch: the portrait of Jan Fedorowicz (Ivan Fedorovych), the senior, is presented against the background of Romanticism, Volodyslav Fedorovych’s work is linked with Positivism, and the research and output by Dariya Vikonska (Lina Malicka, de domo Fedorovych) are set in Modernism.
PL
Publikowane tu dwa listy pisarki i publicystki Jolanty Fuchsówny (1899–1944) skierowane w 1935 roku do Jana Brzękowskiego znajdują się w zespole archiwalnym korespondencji poety w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Istotną częścią opracowania jest próba rekonstrukcji życiorysu Fuchsówny.
EN
Published here are two letters by a woman writer and publicist Jolanta Fuchsówna (1899–1944) from the year 1935 to Jan Brzękowski, which are found in the archive unit of the poet’s correspondence of The Polish Library in Paris. The essential part of the study is an attempt to reconstruct Fuchsówna’s biography.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.