Search results

1

A Dutch Prayer Book with the Hours of Geert Grote from the University Library of the John Paul II Catholic University of Lublin (BU KUL, Lublin, Ms. 2626)

100%

Polkowski M.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5: Neofilologia

143-165

EN

This article presents new research on a Dutch prayer book from the collections of the University Library of the John Paul II Catholic University of Lublin (BU KUL, Lublin, Ms. 2626). This codex, which transmits devotional texts in a translation by Geert Grote, a pioneer of the Modern Devotion movement, especially the Small Office of the Virgin Mary and the Middle Dutch adaptation of Heinrich Suso’s Hundert Betrachtungen und Begehrungen, offers valuable evidence of literary and religious culture in the late-medieval Netherlands. The article begins with a codicological description, followed by a preliminary analysis of the artistic program of the manuscript, a description of the structure of the codex and the identification of the most important texts. Textual evidence indicates that the codex most probably originated from the diocese of Utrecht.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono nowe badania nad modlitewnikiem niderlandzkim, znajdującym się w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej KUL (sygn. BU KUL, rkps 2626). Kodeks ten, przekazujący m.in. utwory pobożnościowe w przekładzie Geerta Grote, propagatora ruchu Devotio Moderna w Niderlandach — zwłaszcza Małe Oficjum Najświętszej Maryi Panny — jak również będący dziełem anonimowego tłumacza przekład Hundert Betrachtungen und Begehrungen Heinricha Suso, jest cennym świadectwem kultury literackiej i religijnej w późnośredniowiecznych Niderlandach. Artykuł rozpoczyna się od opisu kodykologicznego, po którym następuje wstępna analiza programu artystycznego rękopisu, opis struktury kodeksu oraz ustalenie treści najważniejszych zawartych w nim tekstów. Zawarte w tekście rękopisu wskazówki pozwalają wysnuć wniosek, że obszarem, z którego wywodzi się kodeks, jest prawdopodobnie diecezja utrechcka.

2

“Beyde borghers, beyde leken, en van al de rest ghelijck, buyten geus en catholijck”. Het beeld van omgangsoecumeniciteit in de Roomsche reijs en Extractum katholicum van Joannes Stalpart van der Wiele

100%

Polkowski M.

Neerlandica Wratislaviensia

|

2019

|

vol. 29

179-203

EN

The research presented in this article demonstrates the application of the imagological method to an analysis of the portrayal of interconfessional relations in 17th-century Dutch religious polemic literature by a Roman Catholic author, the priest Joannes Stalpart van der Wiele. The aim of this research is above all to identify how informal contacts between Catholics and non-Catholics were depicted in a literary discourse. The analysis focuses on Stalpart’s two texts, Roomsche reijs (Journey to Rome) and Extractum katholicum (Catholic extract), to identify images which may be classified as showing “interconfessional conviviality” and omgangsoecumene, twin concepts postulated by Willem Frijhoff. By pointing to the existence of themes related to religious toleration in the work of Stalpart van der Wiele, an author not associated with such ideas, a change of emphasis in the image of his oeuvre may be achieved.

3

De toepassing van literair hertalen en vertalen in de didactiek van de literatuurwetenschap voor de buitenlandse neerlandistiek

100%

Polkowski M.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5: Neofilologia. Zeszyt specjalny

295-313

PL

Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, w jaki sposób parafrazy literackie tekstów literatury dawnej (zwłaszcza średnioniderlandzkiej) we współczesnym język niderlandzkim oraz przekłady tychże tekstów na inne języki (zwłaszcza język polski) mogą zostać wykorzystane w dydaktyce literaturoznawstwa niderlandzkiego w ramach zajęć skierowanych do studentów uczących się języka niderlandzkiego jako języka obcego w ramach kierunków filologii niderlandzkiej na uczelniach akademickich. Decyzja nauczyciela akademickiego, aby posługiwać się edycjami w formie parafrazy literackiej lub przekładu, została zdefiniowana w kategoriach interakcji trzech zamierzeń dydaktycznych (pobudzenie zainteresowania; ułatwienie akwizycji językowej; zdobywanie wiedzy merytorycznej). Autor następnie omawia wachlarz istniejących wirtualnych podręczników literatury niderlandzkiej oraz edycji drukowanych oferujących czytelnikowi uwspółcześnioną parafrazę dawnych tekstów literackich. W dalszej części artykułu pokazano, w jaki sposób w środowisku dydaktycznym, posługując się wspomnianymi materiałami, parafraza literacka oraz translacja mogą zostać wykorzystane jako metody dydaktyczne dla osiągnięcia trzech wymienionych powyżej celów. Przykładem takiego działania jest zrealizowany przez autora artykułu projekt dydaktyczny, w którego trakcie studenci niderlandystyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II przełożyli na język polski epos rycerski Karel ende Elegast (Historia króla Karola i rycerza Elegasta).

EN

This article is intended to show how literary paraphrases of older (esp. medieval) literary texts into modern Dutch and their translations (from Dutch into other languages, here: Polish) may be used in the teaching of Dutch literature to students learning Dutch as a foreign language as part of an academic curriculum of Dutch philology. The decision of the teacher to use such texts is defined in terms of the interplay of three didactic goals (stimulating interest; focusing on language acquisition; factual content). The author then explores an array of existing handbook-type websites and printed editions offering historical literary texts paraphrased in Modern Dutch. The article goes on to show how in a classroom context, paraphrase and translation, using these materials, may be used as teaching methods to achieve all three of the abovementioned goals. An example of this is a project designed by the author, in the course of which students of Dutch at the John Paul II Catholic University of Lublin translated into Polish the chivalric epic Karel ende Elegast (Charles and Elegast).

NL

Dit artikel wil laten zien hoe hertalingen van oudere (in het bijzonder middeleeuwse) literaire teksten in modern Nederlands en hun vertalingen (vanuit het Nederlands in andere talen, hier: Pools) kunnen worden gebruikt in het onderwijs van Nederlandse literatuur aan studenten Nederlands als een Vreemde Taal als onderdeel van een academische studie Nederlands. De beslissing om dergelijke teksten te gebruiken wordt gedefinieerd in termen van het samenspel van drie doelen (stimuleren van interesse, focus op taalverwerving, feitelijke inhoud). De auteur onderzoekt vervolgens een reeks bestaande handboek-type websites en gedrukte edities met historische literaire teksten hertaald in hedendaags Nederlands. Het artikel laat zien hoe in de didactische context parafrase en vertaling kunnen worden gebruikt als lesmethoden om alle drie de bovengenoemde doelen te bereiken. Een voorbeeld hiervan is een door de auteur begeleid project, waarbij studenten Nederlands van de Johannes Paulus II Katholieke Universiteit Lublin de ridderroman Karel ende Elegast in het Pools vertaalden.

4

Money, Profligacy and Avarice. Economic Behaviors in the Klucht van de Koe by G.A. Bredero in Relation to the Values of Dutch Christian Humanism

100%

Polkowski M.

Neerlandica Wratislaviensia

|

2011

|

vol. 20

27-53

EN

The article looks at aspects of financial behavior related to the moral vices of excessive spending (profligacy) and excessive saving (avarice) in G.A. Bredero’s Klucht van de koe. A range of characters from the play enact or describe various economic vices, which are analyzed and compared to ethical pronouncements on spending and avarice in the writings of Dutch ‘Golden Age’ humanists and intellectuals Dirk Volckertszoon Coornhert, Roemer Visscher, Hendrick Laurenszoon Spiegel, Caspar Barlaeus and Joost van den Vondel. Seventeenth-century attitudes with regard to almsgiving and charity as well as other social behaviors that appear in the play are explored in the context of earlymodern Dutch thinking on those subjects. It is demonstrated that Bredero constructs, through the ironic use of ethically unreliable speakers, a consistent picture of financial ethics, in which wasteful and avaricious behavior with regard to money is firmly rejected as leading to vice, while the audience is led to sympathize with the victims of such behavior and with the institutions (esp. chambers of rhetoric) that supported charitable activities.

5

“[…] Non urbs, tamen urbibus ipsa major.” The Image of The Hague in the Dutch Literature and Art of the 17thand 18thCentury

100%

Polkowski M.

Werkwinkel

|

2015

|

vol. 10

|

issue 2

37-66

EN

Although in the early-modern period The Hague was not officially a city, its identity was based on specifically urban features. During the 17th and 18th century, its ambiguous status was explored by the authors of verse urban encomia and prose descriptiones urbium. In this article, the presentation of The Hague will be first discussed on the example of Caspar Barlaeus’ Latin poem “Haga”, and Constantijn Huygens’ Dutch encomium “’s Gravenhage” from the Dorpen [Villages] cycle of epigrams. Then, the image of The Hague will be examined in the context of an allegorical representation by Jan Caspar Philips in Jacob de Riemer’s Beschryving van ‘s Graven-hage [Description of The Hague, 1730]. The concluding remarks address the question of how the transformation of the status of The Hague undertaken by these writers and artists may be understood in the context of the literary-historical geography of the Northern Renaissance which has been a special subject of research by Professor Andrzej Borowski.

6

Emblematyczne śpiewniki? O pograniczu między muzyką a obrazem w siedemnastowiecznych niderlandzkich zbiorach emblematów

100%

Polkowski M.

Terminus

|

2012

|

vol. 14

|

issue 25

243-261

EN

This article intends to trace the evolution of the Dutch songbooks and emblem books from the mid-16th century till the mid-17th century, with special emphasis on the period between 1600 and 1620, when a cross-over genre comprising both songs (or other lyrical genres) and emblems, made its appearance. If during the mid-to-late 16th century both the emblem genre and the songbook genre manifested itself within a separate, clearly distinct publishing tradition, then from the onset of the 17th century the northern Netherlands witnessed the emergence of a new type of publication: richly illustrated emblem books which contained songs and other types of lyrical poetry. In this article I first present a brief outline of the two genres (emblem books and vernacular songbooks), mentioning their main exponents, the functional features of the publications and the main aspects of their reception, until creation of a cross-over genre in Amsterdam around the year 1600. The innovative publishing concept of a dual songbook-emblem book pioneered by Amsterdam printers such as Dirck Pietersz Pers, was quickly adopted by other publishers, writers and editors. Books combining emblem imagery with songs became popular among young wealthy buyers among whom companionship went hand in hand with the enjoyment of various forms of oral literature. There were different functional approaches to the problem of combining emblemata with other genres, the most important of which are reviewed in this article. Some authors (e.g. Pieter Cornelisz Hooft) created a book comprising two symmetrical parts (emblems and songs or sonnets). Sometimes these parts were not symmetrical, but they nevertheless formed clearly distinct sections, for example in Roemer Visscher Sinnepoppen or Dirck Pietersz Pers Bellerophon. Other authors (e.g. Gerrit Hendrik van Breughel in Cupidos lusthof or Jan van der Veen in Zinne-beelden) placed the emblems at the beginning of each chapter of his book, where each of these chapters in itself comprised of a variety of lyrical genres, including songs. In this article the emblem genre is presented from the perspective of oral literature, pointing to the existence of a not yet entirely explored borderline area between emblems and song culture in the Northern Netherlands. Two examples of emblems from cross-over books of songs and emblemata analyzed in detail in this article are Gerrit Hendrik van Breughel emblem [18] from Cupidos lusthof (Den Pool,..), on standards of courtly behavior in the Commonwealth of Poland, and Jan van der Veen emblem [2] from Zinne-beelden (Trouwt vryicheyt aen vre…) which deals with questions of war and peace in relation to the identity of the Dutch Republic.

7

Het beeld van Polen en de Poolse maatschappij aan de vooravond van de Januariopstand (1863/64) in Albrecht Rodenbachs Studenten van Warschau. Poolsche Tafereelen (1879)

100%

Polkowski M.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 5 Zeszyt specjalny

97-112

PL

Artykuł przedstawia badania nad wizerunkiem Polski pod zaborem rosyjskim i społeczeństwa polskiego tuż przed wybuchem powstania styczniowego (1863-1864) w dramacie flamandzkiego pisarza Albrechta Rodenbacha pt. Studenten van Warschau. Poolschetaferelen (Warszawscy uczniowie. Sceny polskie, 1879). Po przedstawieniu genezy zainteresowania Rodenbacha sytuacją Polski pod zaborami i kontaktów autora z Polakami zarysowano główne ścieżki interpretacji, które obierali dotąd badacze zajmujący się tym utworem. Następnie, posługując się warsztatem imagologii literackiej i kulturowej, przeprowadzono analizę stworzonego przez Rodenbacha obrazu literackiego Polski i jej społeczeństwa okresu rozbiorów na kilku płaszczyznach: geografii, topografii, języka, kultury, społeczeństwa, polityki i wojskowości. Dzięki nowej lekturze, bardziej niż dotychczas ukierunkowanej na wątki polskie, udało się wyjaśnić szereg kwestii przedtem nieporuszanych w literaturze przedmiotu. Przeprowadzona analiza potwierdza, a w wielu miejscach pozwala lepiej uzasadnić ocenę, że Albrecht Rodenbach dysponował bogatym rozumieniem polskiej kultury i społeczeństwa połowy XIX wieku.

EN

This article researches the image of Poland and Polish society under Russian partition before the January Uprising (1863) in the Flemish poet Albrecht Rodenbach’s play Studenten van Warschau. Poolschetaferelen (Students of Warsaw. Polish scenes, 1879). A survey of Rodenbach’s interest in Poland and his contacts with Poles is followed by an analysis of the traditional paths followed by literary scholars interpreting this drama. Rodenbach’s literary image of Poland and Polish society on the eve of the insurrection is analysed from several angles (geography, topography, language, culture, society and its institutions, political and military aspects, etc.) using the methodological framework of literary and cultural imagology. The research reveals that a new, more Polish-oriented reading of Rodenbach’s play produces a wide range of insights on various hitherto unexplained aspects of the text. It confirms the view of Rodenbach’s nuanced understanding of mid-19th century Polish culture and society, augmenting it in several important respects.

NL

Dit artikel onderzoekt het beeld van Polen en de Poolse samenleving onder de Russische deling vóór de Januariopstand tegen de Russen (1863/64) in Albrecht Rodenbachs toneelstuk Studenten van Warschau. Poolsche tafereelen (1879). Een overzicht van Rodenbachs belangstelling voor Polen wordt gevolgd door een analyse van de traditionele wegen die literatuurwetenschappers bewandelen bij de interpretatie van dit drama. Rodenbachs literair beeld van Polen onder de Russische deling en de Poolse samenleving aan de vooravond van de opstand wordt onderzocht vanuit een aantal invalshoeken (geografie, topografie, taal, cultuur, de maatschappij en haar instellingen, politieke en militaire aspecten) door middel van de methode van de literaire en culturele imagologie. Dit onderzoek toont aan dat een nieuwe lezing van Rodenbachs toneelstuk, met meer aandacht voor Poolse motieven, een reeks inzichten oplevert over verschillende tot nu toe onopgehelderde aspecten van de tekst. Het bevestigt het beeld van Rodenbachs genuanceerde inzicht in de Poolse cultuur en samenleving van het midden van de 19e eeuw, en versterkt dat in verschillende belangrijke opzichten.

8

A Young Carmelite on Ice Skates. The Early Occasional Poetry of St. Titus Brandsma as a Literary Testimony of His Love of God, Life, and the Family

100%

Polkowski M.

Roczniki Teologiczne

|

2023

|

vol. 70

|

issue 2

9-22

PL

Niedawno kanonizowany niderlandzki karmelita Tytus Brandsma (1881–1942), męczennik drugiej wojny światowej, mistyk, dziennikarz katolicki i historyk duchowości, był także – co mniej znane – utalentowanym poetą. W artykule przywołano jego wczesną poezję okolicznościową, powstałą w latach 1898–1906, napisaną w języku niderlandzkim i fryzyjskim dla członków najbliższej rodziny. Ukazano jej cechy literackie, a także wykazano, że jest ona cennym świadectwem poglądów świętego na życie ludzkie w perspektywie eschatologicznej, a także na rodzinę, małżeństwo, oraz relację dzieci i rodziców. Uzasadnia to uznanie poezji okolicznościowej św. Tytusa Brandsmy jako wyrazu jego szczególnej, poetyckiej teologii rodziny. W artykule zamieszczono także przekład na język angielski dotychczas nie przełożonego wiersza św. Tytusa.

EN

The recently canonised Dutch Carmelite Titus Brandsma (1881–1942), World War II martyr, mystic, Catholic journalist and historian of spirituality, was also – what is less known – a talented poet. The article recalls his early occasional poetry, written in Dutch and Frisian between 1898 and 1906 for members of his immediate family. Its literary characteristics are presented, demonstrating that this poetry is a valuable testimony to the saint’s views on human life from an eschatological perspective, including topics on the family, marriage, and the relationship between children and parents. This justifies recognising St. Titus Brandsma’s occasional poetry as an expression of his unique poetic theology of the family. The article also includes an English translation of a hitherto untranslated poem by St. Titus Brandsma.

9

The Unknown Knight as a Catalyst of Psychological Growth in Karel ende Elegast and Sir Gawain and the Green Knight

100%

Polkowski M.

Kwartalnik Neofilologiczny

|

2016

|

issue 3

341-354

EN

The article presents a comparative analysis of two chivalric epics, the Middle Dutch Karel ende Elegast and the Middle English Sir Gawain and the Green Knight, concentrating on the similarities and differences in the presentation of the figure of a mysterious knight (the Green Knight and the Black Knight – Elegast) who appears in the plot primarily as a challenger, but who also acts as an unexpected facilitator, provoking through his actions the psychological change of the main protagonist.

10

[REVIEW]: Rita Schlusemann, Helwi Blom, Anna Katharina Richter and Krystyna Wierzbicka-Trwoga, Top Ten Fictional Narratives in Early Modern Europe: Translation, Dissemination and Mediality, De Gruyter, Berlin–Boston 2023, pp. 429.

100%

Polkowski M.

Acta Mediaevalia. Series Nova

|

2024

|

vol. I

249-252

Refine search results

3 Roczniki Humanistyczne

2 Neerlandica Wratislaviensia

1 Acta Mediaevalia. Series Nova

1 Kwartalnik Neofilologiczny

1 Roczniki Teologiczne

1 Terminus

1 Werkwinkel

10 Polkowski M.

1 2024

1 2023

1 2022

1 2019

2 2018

1 2016

1 2015

1 2012

1 2011

A Dutch Prayer Book with the Hours of Geert Grote from the University Library of the John Paul II Catholic University of Lublin (BU KUL, Lublin, Ms. 2626)

“Beyde borghers, beyde leken, en van al de rest ghelijck, buyten geus en catholijck”. Het beeld van omgangsoecumeniciteit in de Roomsche reijs en Extractum katholicum van Joannes Stalpart van der Wiele

De toepassing van literair hertalen en vertalen in de didactiek van de literatuurwetenschap voor de buitenlandse neerlandistiek

Money, Profligacy and Avarice. Economic Behaviors in the Klucht van de Koe by G.A. Bredero in Relation to the Values of Dutch Christian Humanism

“[…] Non urbs, tamen urbibus ipsa major.” The Image of The Hague in the Dutch Literature and Art of the 17thand 18thCentury

Emblematyczne śpiewniki? O pograniczu między muzyką a obrazem w siedemnastowiecznych niderlandzkich zbiorach emblematów

Het beeld van Polen en de Poolse maatschappij aan de vooravond van de Januariopstand (1863/64) in Albrecht Rodenbachs Studenten van Warschau. Poolsche Tafereelen (1879)

A Young Carmelite on Ice Skates. The Early Occasional Poetry of St. Titus Brandsma as a Literary Testimony of His Love of God, Life, and the Family

The Unknown Knight as a Catalyst of Psychological Growth in Karel ende Elegast and Sir Gawain and the Green Knight

[REVIEW]: Rita Schlusemann, Helwi Blom, Anna Katharina Richter and Krystyna Wierzbicka-Trwoga, Top Ten Fictional Narratives in Early Modern Europe: Translation, Dissemination and Mediality, De Gruyter, Berlin–Boston 2023, pp. 429.