Search results

1

Mentalność podatkowa Polaków i opinia publiczna na temat wysokości VAT i akcyzy w latach 2022-2023 – perspektywa ekonomii behawioralnej

100%

Obłąkowska K. A.

Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych

|

2023

|

vol. 7(323)

25-33

EN

The aim of the article is to fill the gap in the knowledge about the tax mentality of Poles and public opinion in Poland about the amount of VAT and excise duty in 2022-2023. In the paper from the perspective of behavioral economics, the results of Dr. Katarzyna Agnieszka Obłąkowska’s own research conducted on the basis of the method of representative social research and statistical analysis were presented. First, the contribution of behavioral economics to the issue of taxation is presented, and as a complement to mainstream economics. Then, the definition of the tax mentality was presented. Further, the current tax mentality of adult Poles is discussed based on the findings of own research. Associations of Poles with the term taxes and their sense of inner consent to pay taxes are presented. Poles’ attitudes towards paying taxes were thoroughly discussed: commitment, capitulation, resistance, game and contestation. Further, the definition of public opinion were presented. Next the public opinion in Poland on the amount of VAT and excise duty were presented. The article ends with a presentation of public opinion on the solutions introduced by the Government of the Republic of Poland in 2022 under the so-called Anti-inflationary shield in the field of lowering VAT and excise duty rates.

PL

Celem artykułu jest uzupełnienie luki w zakresie wiedzy o mentalności podatkowej Polaków oraz opinii publicznej w Polsce o wysokości podatku od towarów i usług (VAT1) i akcyzy w latach 2022-2023. W referacie z perspektywy ekonomii behawioralnej zaprezentowane zostały wyniki badań własnych dr Katarzyny Agnieszki Obłąkowskiej przeprowadzone z wykorzystaniem metody reprezentatywnych badań społecznych i analizy statystycznej. W pierwszej kolejności opisano wkład ekonomii behawioralnej w zagadnienie opodatkowania i w ramach uzupełnienia ekonomii głównego nurtu. Następnie przedstawiono definicję mentalności podatkowej. Dalej omówiono obecną mentalność podatkową dorosłych Polaków na podstawie ustaleń z badań własnych. Przedstawiono skojarzenia Polaków z terminem „podatki” oraz ich poczucie wewnętrznej zgody na płacenie podatków. Dokładnie omówiono postawy Polaków wobec płacenia podatków: zaangażowania, kapitulacji, oporu, gry i kontestacji. Dalej przedstawiono definicję opinii publicznej. Następnie zaprezentowano opinię publiczną w Polsce na temat oceny wysokości podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w podziale na przedmioty opodatkowania. Artykuł zamyka przedstawienie opinii społecznej na temat rozwiązań wprowadzonych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w 2022 r. w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej w zakresie obniżenia stawek VAT i podatku akcyzowego.

2

Podatek akcyzowy od napojów alkoholowych w Polsce w świetle opinii społecznej i wskaźników polityki alkoholowej – obraz dla polityki społeczno-gospodarczej

63%

Obłąkowska K. A., Bartoszewicz A.

Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych

|

2023

|

vol. 6(322)

11-22

EN

The article aims to introduce the topic of excise duties on alcoholic drinks as a tool of alcohol policy, not only budgetary. The situation regarding the alcohol issue in Poland (including excessive consumption, alcohol consumption by underage and other problems) makes it necessary to work on all alcohol policy tools from the perspective of public good and social good, including the issue of excise duties on alcoholic beverages. The article presents the fundamental indicators concerning the alcohol issue in Poland, collected based on the desk research method and social awareness in this area based on the author’s quantitative research and statistical analysis. Then, the results of the institutional, legal and historical study of the process of shaping the standard of the basis for calculating the excise duties on alcoholic beverages in Poland are presented. Next, the construction of the 12 Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych Nr 6/2023 ROZPRAWY I DYSERTACJE excise duties on alcoholic beverages and the results of the economic analysis were shown, in which the hypothesis was verified that the current standard of the basis for calculating the excise duties on alcoholic beverages results in differentiated taxation of ethanol (ethyl alcohol) depending on the alcoholic product in which it is contained (beer, wine, spirits). The article ends with a presentation of the results of a quantitative study and statistical analysis of the opinions of Poles regarding the excise duties on alcoholic beverages. The study presents the social opinion of Poles on the excise duties on alcoholic beverages, which was subject to a representative survey in 2022 at the Institute of Finance. The critical issue was to examine the existence of a field of social acceptance for raising the excise duties on alcoholic beverages in Poland or changing the applicable standard of the basis for its calculation.

PL

Celem artykułu jest wprowadzenie do zagadnienia wykorzystania podatku akcyzowego od napojów alkoholowych jako narzędzia polityki alkoholowej, a nie tylko budżetowej. Występujące w Polsce problemy, takie jak nadmierna konsumpcja alkoholu, spożywanie go przez osoby niepełnoletnie, każą podjąć prace nad wszystkimi dostępnymi narzędziami polityki alkoholowej, w tym podatkiem akcyzowym od napojów alkoholowych, gdyż jest to sprawa istotna z perspektywy dobra publicznego, dobra społecznego. W artykule przedstawiono podstawowe wskaźniki dotyczące kwestii alkoholowej w Polsce, zgromadzone przy użyciu metody desk research, oraz dotyczące świadomości społecznej w tym zakresie, zgromadzone na podstawie własnych badań ilościowych i analizy statystycznej. Następnie zaprezentowano wyniki analizy instytucjonalno-prawnej i historycznej w zakresie procesu kształtowania się standardu podstawy naliczania podatku akcyzowego od napojów alkoholowych w Polsce. Dalej omówiono konstrukcję podatku akcyzowego od napojów alkoholowych oraz przedstawiono wyniki analizy ekonomicznej, w której poddano weryfikacji hipotezę, że obecny standard podstawy naliczania podatku akcyzowego od napojów alkoholowych skutkuje zróżnicowanym opodatkowaniem etanolu (alkoholu etylowego) w zależności od wyrobu alkoholowego, w którym się on znajduje (piwo, wino, wyroby spirytusowe). Artykuł zamyka prezentacja wyników badania ilościowego oraz analizy statystycznej w zakresie opinii Polaków na temat podatku akcyzowego od napojów alkoholowych. Przedstawiono opinię społeczną Polaków w sprawie tego podatku na podstawie badania reprezentatywnego przeprowadzonego w 2022 r. przez autorów artykułu w Instytucie Finansów przy Ministerstwie Finansów. Kluczową kwestią było zbadanie poziomu akceptacji społecznej dla podnoszenia podatku akcyzowego od napojów alkoholowych w Polsce lub dla zmiany obowiązującego standardu podstawy jego naliczania.

3

Alkohol w społeczeństwie polskim i polska polityka publiczna wobec alkoholu na przestrzeni dziejów. Pomiędzy piwnym wolnym rynkiem a spirytusowym monopolem

63%

Obłąkowska K. A., Bartoszewicz A.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2022

|

issue 4

5-25

EN

The article deals with changes in the patterns of consumption of alcoholic beverages by Poles (beer, wine, spirits) over the course of history and the ways the Polish state conducts the alcohol policy. The analysis showed that several stages in this history could be distinguished, which were named as follows: 1) Beer and wine dominated until the 15th century; 2) The appearance of vodka in the 16th century and an increase in its consumption; 3) Potato vodka has been degrading the nation since the 19th century; 4) The state monopoly in the 20th century increases consumption; 5) New alcohol policy from 1982 – towards the sobriety of the nation; 6) Counterproductive activities in the 21st century; 7) The present – Poles drink harmfully, and the public policy of the Republic of Poland towards alcohol brings negative results. The article presents these stages and formulates recommendations for the alcohol policy of the Republic of Poland because of its diagnosed ineffectiveness from 2001 to 2019. As an important area for current socio-economic policy in alcohol, it was indicated, among other things, the e-commerce of alcoholic beverages.

PL

Artykuł podejmuje problematykę przemian wzorów spożywania przez Polaków napojów alkoholowych (piwo, wino, napoje spirytusowe) na przestrzeni dziejów oraz wzorów prowadzonej przez państwo polskie polityki alkoholowej. Przeprowadzona przez autorów analiza wykazała, że można wyodrębnić etapy w tych dziejach, które zostały nazwane w następujący sposób: 1) Piwo i wino dominują do XV w.; 2) Pojawienie się wódki w XVI w. i wzrost jej konsumpcji; 3) Wódka z ziemniaków degraduje naród od XIX w.; 4) Monopol państwowy w XX w. zwiększa spożycie; 5) Nowa polityka alkoholowa od 1982 r. – ku trzeźwości narodu; 6) Działania kontr produktywne w XXI w.; 7) Współczesność – Polacy piją szkodliwie, a polityka publiczna RP wobec alkoholu przynosi negatywne wyniki. W artykule przedstawiono te etapy, a także sformułowano rekomendacje dla polityki alkoholowej Rzeczypospolitej Polskiej wobec zdiagnozowanej jej nieskuteczności od 2001 do 2019 roku. Jako istotny obszar dla współczesnej polityki społeczno-gospodarczej w obszarze alkoholu wskazano m.in. e-commerce napojów alkoholowych.

Refine search results

2 Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych

1 Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

3 Obłąkowska K. A.

2 Bartoszewicz A.

2 2023

1 2022

Mentalność podatkowa Polaków i opinia publiczna na temat wysokości VAT i akcyzy w latach 2022-2023 – perspektywa ekonomii behawioralnej

Podatek akcyzowy od napojów alkoholowych w Polsce w świetle opinii społecznej i wskaźników polityki alkoholowej – obraz dla polityki społeczno-gospodarczej

Alkohol w społeczeństwie polskim i polska polityka publiczna wobec alkoholu na przestrzeni dziejów. Pomiędzy piwnym wolnym rynkiem a spirytusowym monopolem