Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article aims at analysing the lexical field of food as a source of metaphorical transfer. The lexemes with possible metaphorical usage are classified according to one main criterion: the motivational feature of the metaphorization. In the case of two subgroups, the latter is supplemented by two auxiliary criteria. The article draws conclusions about the associative thinking of native Bulgarian speakers with respect to their life experience in the field under consideration.
PL
Metafory w słownictwie z zakresu odżywiania się w języku bułgarskimArtykuł stanowi próbę analizy leksyki z grupy tematycznej odżywianie się jako źródła transformacji metaforycznych. Leksemy, które potencjalnie mogą być wykorzystywane w metaforach zostały poddane klasyfikacji według podstawowego kryterium – motywacyjnej oznaki metaforyzacji, które w dwóch podgrupach uzupełniono dwoma dodatkowymi kryteriami. Sformułowane na tej podstawie wnioski o myśleniu asocjatywnym użytkowników języka bułgarskiego związane są z zakresem ich doświadczenia życiowego.
RU
METAFORY Z ZAKRESU ŻYWIENIA SIĘ W JĘZYKU BUŁGARSKIM W artykule spróbowano zanalizować leksykę z grupy tematycznej żywienia się jak źródło transformacji metaforycznych. Leksemy z możliwym wykorzystaniem metaforycznym klasyfikuje się według jednego podstawowego kryterium – motywacyjnej oznaki metaforyzacji, który w dwóch podgrupach dopełniono innymi dwoma posiłkowymi kryteriami. Wyniesiono wnioski o myśleniu asocjatywnym mówiących języka bułgarskiego w związku z rozpatrywanym  zakresem jego doświadczenia życiowego.
EN
The article discusses a de-agentive construction, in which actions that have their own agents are presented as agentless. On the basis of analyses conducted by Anna Wierzbicka, Yuriy Apresyan, Yuriy Knyazev, and data from the National Corpus of Polish (NKJP), three languages are compared: Polish, Russian, and Bulgarian. De-agentive constructions are used for a pragmatic purpose: to change the status of the agent to a passive participant. Five states are captured by means of this construction type: (1) physical actions, whose fulfilment is independent of the agent; (2) intellectual or perceptual processes not subject to human control; (3) actions and processes dependent on external circumstances; (4) actions directly connected to human psychology; (5) impulses, physiological states, and emotions that only marginally, if at all, depend on human agency. It is concluded that Polish constructions are characterised by the belief that human actions are controlled from the outside by something indefinite; in Russian, the experiencer’s internal states are underscored; Bulgarian points to the role of control on emotional and physiological states.
PL
W artykule zaprezentowano jeden szczególny typ konstrukcji deagentywnej, która czynności mające swojego wykonawcę przedstawia w taki sposób, jakby były pozbawione wykonawcy. Na podstawie analiz przeprowadzonych przez Annę Wierzbicką, Jurija Apresjana, Jurija Kniazewa oraz materiałów językowych zgromadzonych w Narodowym Korpusie Języka Polskiego, autorka dokonuje analizy danych z trzech języków słowiańskich: polskiego, rosyjskiego i bułgarskiego. Dostrzega cel pragmatyczny realizowany przez użycie konstrukcji deagentywnych badanego typu – zmianę aktywnej roli wykonawcy na rolę biernego uczestnika. Wyróżnia pięć stanów rzeczy ujmowanych w tej konstrukcji: 1. czynności o charakterze fizycznym, których jakość realizacji jest niezależna od woli wykonawcy; 2. procesy umysłowe lub percepcyjne niepoddające się kontroli człowieka; 3. czynności i procesy zależne od okoliczności zewnętrznych; 4. działania bezpośrednio związane z ludzką psychiką; 5. impulsy oraz stany fizjologiczne i emocjonalne, które w niewielkim stopniu zależą, a czasami w ogóle nie zależą od woli człowieka. Z przeprowadzonych obserwacji wynika, że specyfiką języka polskiego jest przekonanie, że działania człowieka są kontrolowane z zewnątrz przez coś nieokreślonego; język rosyjski charakteryzuje potrzeba uwydatniania świata wewnętrznego experiencera, a język bułgarski podkreśla wagę kontroli nad stanami emocjonalnymi i fizjologicznymi.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.