Dziedzina studiów gotyckich, wywodząca się z romantycznej tradycji brytyjskiej i obejmująca badania nad literaturą i filmem, staje się coraz bardziej popularna także w krajach nieanglojęzycznych. Potwierdzają to liczne publikacje analizujące elementy gotyckie w pozycjach literackich i kinie narodowym krajów takich jak Hiszpania (np. Xavier Aldana Reyes, Spanish Gothic [Hiszpański gotyk], Londyn 2017) czy Włochy (np. Rober-to Curti, Italian Gothic Horror Films, 1970-1979 [Włoskie gotyckie horro-ry filmowe, 1970-1979], Jefferson, NC 2017). Na polskim rynku wydaw-niczym w ostatnich latach również nie zabrakło publikacji poświęconych omawianej tematyce. Ukazały się m.in. pozycje takie jak: Groza w kulturze polskiej pod redakcją Roberta Dudzińskiego, Kamila Kowalczyka i Joan-ny Płoszaj (Wrocław 2016); Upiór w kamerze. Zarys kulturowej historii kina grozy autorstwa Magdaleny Kamińskiej (Poznań 2016); Anatomia strachu. Strach, lęk i ich oblicza we współczesnej kulturze pod redakcją Bogusławy Bodzioch-Bryły i Lilianny Dorak-Wojakowskiej (Kraków 2017); Oblicza wampiryzmu pod redakcją Anny Depty, Szymona Cieślińskiego i Michała Wolskiego (Wrocław 2018) i wiele innych.
Tematyka podróży w czasie nie cieszy się zbytnią popularnością w kinie polskim. Filmy Ile waży koń trojański? (2008) i AmbaSSada (2013) w reżyserii Juliusza Machulskiego, wnikliwego obserwatora i ostrego krytyka polskiej rzeczywistości społeczno-politycznej, są rzadkimi wyjątkami. Znany z kina komediowego lat 80., obnażającego absurdy reżimu komunistycznego w Polsce, Machulski zabiera widzów w podróż w czasie w dwóch postmilenijnych produkcjach z pogranicza fantasy i science fiction. Ile waży koń trojański? przenosi widzów w czasy późnego PRL-u, a AmbaSSada – do roku 1939 w przeddzień wybuchu II wojny światowej. Celem tego artykułu jest analiza zjawiska podróży w czasie, jego paradoksów i konsekwencji, jak również natury diegetycznej rzeczywistości ukazanej w filmach Juliusza Machulskiego.
EN
The subject of time travel has been scarcely explored in Polish cinema. How Much Does The Trojan Horse Weigh? (2008) and EmbaSSy (2013) directed by Juliusz Machulski, a shrewd observer and ruthless critic of the Polish social situation over the past four decades, are rare examples. Best known for his 1980s comedies exposing the absurdities of the communist regime, Machulski takes us on a journey back in time in his two post-millennial time travel films. How Much Does The Trojan Horse Weigh? shifts us back to 1987 and revisits the reality of communism in Poland, whilst EmbaSSy transports us to 1939, where World War II is about to begin. The aim of this paper is to examine Juliusz Machulski’s vision of time travel, its paradoxes and consequences, as well as the nature of diegetic realities within his time travel films.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.