Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Bioetyka a wiara

100%
Wróbel J.
Rocznik Teologii Katolickiej
|
2012
|
vol. 11
147-166
EN
The problem of a relation between bioethics and faith is complex when it refers to Christian religion. It begins on the plane of the relationship between philosophy and Christian philosophy, more exactly, of the disputable question whether philosophy can have a Christian character. In the light of methodological principles, philosophy (the natural one) seems to exclude religious motives in advance. A similar problem can be observed in the i eld of ethics. In its proper sense, it is a philosophical science (as has been stated in the above dei nitions of bioethics). If so, ethics is, in its wrong sense, a form of moral theology, as it has occurred in the socalled ‘theological ethics’ being the i eld of research of some authors.
2
Publication available in full text mode
Content available

Stanowisko episkopatów Niemiec i Polski wobec masowego napływu migrantów

100%
Wróbel J.
Teologia i Moralność
|
2017
|
vol. 12
|
issue 1(21)
73-94
EN
The author compares the attitude of the German and Polish episcopates to the problem of the reception of migrants. In both cases the fi rst historical aspect together with statistical data, then the doctrinal position and specifi c involvement is presented. The analyses enable to establish that both episcopates equally feel responsibility for migrants and equally commit themselves to assistance for them. Some diff erences can be noticed in practical realization of doctrinal assumptions. They are connected with diff erent quantities of migrants coming to these countries, with countries of their origin and with practical possibilities of both countries and Churches. Repeated conviction that Poland is against the reception of emigrants rises out of ignorance how Poland helps to her repatriates, to migrants from former Soviet republics, from Near East and Africa. There are already about 1,5 million migrants in Poland.
PL
Autor porównuje stanowiska episkopatu Niemiec i Polski wobec problemu przyjmowania migrantów. W obydwu przypadkach zostaje najpierw przedstawiony aspekt historyczny wraz z danymi statystycznymi, następnie stanowisko doktrynalne i konkretne formy zaangażowania. Przeprowadzone analizy pozwalają stwierdzić, że obydwa episkopaty w jednakowym stopniu czują się odpowiedzialne za migrantów i w jednakowym stopniu angażują się w dzieła pomocy. Pewne różnice można zauważyć w zakresie praktycznej realizacji założeń doktrynalnych. Są one związane z różną liczbą napływających do tych krajów migrantów, z krajami ich pochodzenia oraz praktycznymi możliwościami obydwu krajów i Kościołów. Powtarzane przekonanie, że Polska jest przeciwna przyjmowaniu emigrantów wynika z niewiedzy o tym, w jakim stopniu Polska pomaga swoim repatriantom, migrantom z byłych republik radzieckich, z Bliskiego Wschodu i Afryki, a przebywa ich już w Polsce około 1,5 miliona.
3

Poczęcie człowieka i status jednokomórkowej ludzkiej zygoty z perspektywy bioetyki katolickiej

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologiczne
|
2017
|
vol. 64
|
issue 3: Teologia moralna
79-92
PL
W dyskusji nad statusem ludzkiej zygoty tylko wyjątkowo pojawia się problem jej animacji. Współczesne nauczanie Magisterium Kościoła na temat początku życia ludzkiego podkreśla, iż już od chwili „poczęcia” zaczyna się życie nowej istoty ludzkiej. Za ten początek bardzo często uznaje się powstanie diploidalnego jądra jednokomórkowej zygoty, co – jak stwierdza embriologia – ma miejsce od 12 do 24 godzin po zapłodnieniu. Odkrycia epigenetyki pozwalają stwierdzić, że ludzka specyfika zygoty zostaje zdefiniowana i procesy właściwe dla życia nowego człowieka zaczynają się już w chwili zapłodnienia (poczęcia), czyli od momentu wniknięcia do cytoplazmy oocytu główki plemnika, czyli od chwili zaistnienia w tej cytoplazmie dwóch haploidalnych przedjądrzy (jądra gamety męskiej i żeńskiej).
4
Publication available in full text mode
Content available

Dyskusja wokół problemu śmierci mózgowej człowieka – dawcy organów. Między biologią, biomedycyną i filozofią

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologii Moralnej
|
2011
|
vol. 3
153-178
EN
Pronouncing the death of a man is essentially connected with the question about the moral limits of reanimation actions and about taking tissues and organs from human corpses. As medicine developed it was decided that the proper criterion of the death of a man is his cerebral death. However, acceptance of this criterion arouses controversies and raises objections. The author of the article shows the contemporary development of this method of pronouncing a man dead, the main reasons for objections and the stand taken by the Church. In the further part he shows the significance of the brain as the factor integrating the man's living processes. He does it from the perspective of the respiratory, circulatory, nervous and endocrinological systems. On the other hand, he stresses that along with the death of the brain disintegration of the human person begins. Disintegration of this unity on the biological level reveals the “separation” of the body and the soul as the unifying principle that has already happened; that is, it reveals the man's death that has already taken place.
5
Publication available in full text mode
Content available

Etyka lekarska, etyka medyczna i bioetyka. Próba metodologicznego rozróżnienia

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologii Moralnej
|
2012
|
vol. 4
169-193
EN
In everyday language, in popular science texts and in some research publications, the disciplines of medical ethics, meta-medical ethics and bioethics are used interchangeably. These three concepts are closely related, but each of the above-mentioned disciplines is autonomous. Medical ethics deals with an ethical reflection on the medical doctors’ practice, which is mostly therapeutic in nature, and which mostly confines itself to reacting to medical symptoms. Meta-medical ethics is such a reflection on medical practice that relies on complex methods and means, engages teams of doctors and is based on a vast repository of medical research, production resources as well as on the social and political background. It is predominantly causal in character. Bioethics (sometimes justly referred to as biomedical ethics) came into being as a reaction to the rise of biomedicine, whose main function is body tuning. It reaches far beyond the traditional subject matter of the medical and the meta-medical practices – that is treatment in order to protect human health and life. It reaches the sphere of the processes that underlie human life and tries to influence these processes (biomedicine, life medicine, life processes medicine). It often happens that biomedicine relies on the top-notch advances in biotechnology. Hence, in the precise methodological sense, the subject matter of bioethics expands the realm of traditional medical human actions and practices. Consequently, the medical ethics retains its status, despite the rise of the meta-medical ethics, and the rise of bioethics changes nothing in the actual status of the former two disciplines. What they all share, however, is that they are irrevocable, and that they are based on the same values that underlie the moral evaluation of the relevant actions and practices.
6
Publication available in full text mode
Content available

Problematyka bioetyczna w obrębie psychologii i psychiatrii

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologii Moralnej
|
2010
|
vol. 2
67-90
EN
The issue of psychophysical health, mental diseases, their etiology and forms of therapy gives rise to many legal, ethical and deontological problems. A lot of cases of mental disturbances analyzed from the therapeutic perspective not only assume referring to deontological and legal reflection, but demand bioethical analysis as well. This especially concerns the use of therapies based on contemporary biotechniques, biotechnologies and neurophysiology that attempt to reach not only the sphere of symptoms, but also the sphere of causes of mental disturbances and diseases. Attempts to make the expectations for psychology and psychiatry objective have been verbalized in numerous deontological, ethical and legal documents. The ethical perspective presents as the main aim rescuing the patient's mental health as the ability to be a free and conscious subject of his acts. The choice of methods and therapeutic techniques should have the integral good of the person as its aim, with simultaneously minimizing unfavorable side effects. Hence one has to be cautious about such treatments as electroconvulsive therapy or psycho-surgical interference. It is unethical to use mentally ill persons in non-therapeutic medical experiments and as organ donors in transplant operations.
7

Sumienie jako fundament godności i wolności człowieka w kontekście jego społecznej odpowiedzialności

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologiczne
|
2016
|
vol. 63
|
issue 3: Teologia moralna
89-106
EN
Conscience acts not only as a personal moral authority, but it is also a pillar of dignity and human freedom in the social life. It allows the joint search for the truth and resolve moral dilemmas by members of the human community. After presenting different interpretations of conscience, the author discusses the relationship of conscience with human dignity. The dignity of conscience is the basis of human freedom. At the same time human dignity is affirmed by the respect for freedom of conscience. The practical expression of this freedom is the right to conscientious objection. This problem occurs most often in the context of the duties of health professionals. Respect for their personal rights also demands respect for their right to conscientious objection when the proper procedure implies their moral responsibility which creates a conflict of conscience.
PL
Sumienie nie pełni tylko roli osobistego autorytetu moralnego, ale jest również filarem godności i wolności człowieka w przestrzeni życia społecznego. Umożliwia ono bowiem wspólne poszukiwanie prawdy i rozwiązywanie dylematów moralnych przez członków ludzkiej społeczności. Po przedstawieniu różnych interpretacji sumienia, autor omawia związek sumienia z godnością człowieka. Godność sumienia stoi u podstaw jego wolności. Jednocześnie godność człowieka jest afirmowana w poszanowaniu wolności jego sumienia. Praktycznym wyrazem tej wolności jest prawo do sprzeciwu sumienia. Problem ten występuje najczęściej w kontekście pełnienia obowiązków przez pracowników służby zdrowia. Poszanowanie ich osobowych praw domaga się uszanowania również ich prawa do klauzuli sumienia, kiedy właściwe im postępowanie implikuje ich odpowiedzialność moralną rodzącą konflikt sumienia.
8

Preselekcja płci dziecka z perspektywy bioetyki katolickiej

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologiczne
|
2018
|
vol. 65
|
issue 3: Teologia moralna
81-99
EN
The author discusses the problem of child's sex pre-selection. The most important motives of such a choice are parents' preferences and the protection of the child against diseases usually associated with the particular gender. Basically, there are two types of methods that increase the chances of having a child of particular sex: natural methods related to the moment of fertilization and artificial methods based on the selection of male gametes with an appropriate sex chromosome and the use of artificial procreation. The author positively assesses natural methods motivated by the child's health or welfare, but he negatively evaluates the sex pre-selection using artificial methods and motivated by the interest of others (parents, human society, socio-political structures).
PL
Autor omawia problem preselekcji płci dziecka. Najważniejsze motywy takiego wyboru to preferencje rodziców oraz uchronienie dziecka przed chorobami, przeważnie związanymi z płcią. Zasadniczo możliwe są dwa typy metod, które zwiększają szansę posiadania dziecka określonej płci: metody naturalne związane z momentem zapłodnienia oraz metody sztuczne oparte na selekcji gamet męskich z odpowiednim chromosomem płciowym oraz na zastosowaniu metod sztucznej prokreacji. Autor pozytywnie ocenia metody naturalne motywowane zdrowiem lub dobrem dziecka. Negatywnie ocenia wybór płci metodami sztucznymi oraz motywowany interesem osób drugich (rodziców, społeczności ludzkiej, struktur społeczno-politycznych).
9

Antropologiczne implikacje sztucznej prokreacji

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologiczne
|
2015
|
vol. 62
|
issue 3: Teologia moralna
77-100
EN
The issue of artificial procreation may be analyzed from a variety of points of view. Analyses made from the legal and social points of view, from the point of view of the situation of the child in same-sex relations and from the point of view of the consequences for the health of the child and the mother are the dominant ones. The anthropological dimension is very important, since it takes into consideration artificial insemination and situations that are possible in the future if improved techniques make it possible to depart from the circumstances that may be objectable and from the consequences of their use. The anthropological dimension dominates in all the documents issued by the Magisterium in which the issue of artificial procreation is discussed. In this dimension two aspects may be distinguished. The first one assesses the technical interferences with procreation from the perspectives of human sexuality co-constituting the human person and of fertility as the fruit and the sign of marital love. The act of procreation that is adequate to the spouses’ dignity may not be limited to one dimension only: either exclusively the spiritual, or exclusively the carnal one; and hence it may not be separated from the personal, spiritual-carnal unification of the parents. However, in artificial procreation this „determination of unity and determination of parenthood” is broken off. The other aspect is concerned with the personalistic principle that forbids treating a person as an object or as a means to reach an aim; it orders treating it as a value in itself and an aim in itself. This principle also directs human procreation. At no moment of the existence of the child may the parents treat it as an „object”−„means” satisfying their desire or allowing them to achieve their aims. In the same way the specialists following the procedure of artificial insemination do not have the right to make decisions about the child’s life, for in this way they make themselves „lords” of the child; they usurp the right to make the decisions about the child, its birth, its life or death. This is especially well seen in the case of cryoconservation of human embryos. Such a relation is not permitted by the child's personal dignity.
XX
Problematykę sztucznej prokreacji można analizować z różnych punktów widzenia. Dominują analizy z punktu widzenia prawnego, społecznego, sytuacji dziecka w związkach jednopłciowych oraz z punktu widzenia konsekwencji zdrowotnych dziecka i matki. Bardzo ważny jest wymiar antropologiczny, gdyż uwzględnia on sztuczną inseminację oraz możliwe w przyszłości sytuacje, gdyby ulepszone techniki umożliwiły odejście od budzących sprzeciw okoliczności i następstw ich stosowania. Wymiar antropologiczny dominuje we wszystkich dokumentach Magisterium Kościoła, w których zostaje omówiona problematyka sztucznej prokreacji. W tym wymiarze dają się wyróżnić dwa aspekty. Pierwszy ocenia ingerencje techniczne w prokreację z perspektywy ludzkiej płciowości współkonstytuującej ludzką osobę oraz płodności jako owocu i znaku małżeńskiej miłości. Akt prokreacji, na miarę godności małżonków i ich dziecka, nie może ograniczać się wyłącznie do jednego wymiaru: czy to wyłącznie duchowego, czy też wyłącznie cielesnego, a tym samym nie może być odłączony od osobowego, duchowo-cielesnego zjednoczenia między rodzicami. Tymczasem w sztucznej prokreacji dochodzi do rozerwania tego „oznaczenia jedności i oznaczenia rodzicielstwa”. Drugi aspekt ma na uwadze zasadę personalistyczną, która zabrania traktować osobę jako przedmiot lub jako środek do celu; nakazuje natomiast traktować ją jako wartość samą w sobie i cel sam w sobie. Zasada ta orientuje również ludzką prokreację. W żadnym momencie zaistnienia dziecka rodzice nie mają prawa do traktowania go jako „przedmiotu”−„środka” zaspokajającego ich pragnienie lub też pozwalającego im zrealizować ich cele. Analogicznie specjaliści, stosujący procedurę sztucznego zapłodnienia, nie mają prawa decydować o życiu dziecka, gdyż w ten sposób czynią siebie jego „panami”, uzurpują sobie prawo do decydowania o nim, o jego narodzeniu, o jego życiu lub o jego śmierci. Staje się to w szczególny sposób widoczne w przypadku kriokonserwacji ludzkich embrionów. Takiej relacji nie dopuszcza osobowa godność dziecka.
10

Human Conception and the Status of Single–Celled Human Zygote from the Perspective of Catholic Bioethics

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologiczne
|
2017
|
vol. 64
|
issue 3: Teologia moralna - English Online Version
61-74
EN
In the discussions on the status of human zygote, the issue of its animation appears only occasionally. Current teaching of the Magisterium of the Church on the beginning of human life emphasises the fact that life of a new human being begins with the conception. The moment when single 2n diploid cell called zygote comes into being is very often considered as a start of a new human life. According to embryology, this takes place 12 to 24 hours after fertilization. The discoveries in epigenetics allow to claim the human character of a zygote is then defined. From the moment of conception, that is when the head of spermatozoon combines with oocyte cytoplasm and two pronuclei come into existence (the nuclei of both male and female gametes), the processes related to a new human life begin.
11

Etyczny wymiar ryzyka w sporcie

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologiczne
|
2019
|
vol. 66
|
issue 3: Teologia moralna
129-146
PL
Autor omawia problem etycznego wymiaru ryzyka, które towarzyszy większości dyscyplin sportowych. Ich uprawianie tylko wyjątkowo stwarza poważne problemy moralne. Z reguły stają się one środkiem służącym zdrowiu fizycznemu i duchowemu człowieka. Praktykowanie sportów ekstremalnych i sportów wysokiego ryzyka może służyć rozwojowi duchowemu i moralnemu człowieka. Musi ono jednak spełnić warunki ogólnego i specjalistycznego bezpieczeństwa oraz musi mu towarzyszyć gotowość rezygnacji z dalszej wspinaczki, kiedy realne zagrożenie przekracza roztropnie ocenione możliwości himalaisty.
EN
The author discusses the problem of the ethical dimension of risk that accompanies most of sports disciplines. Their practicing only exceptionally creates serious moral problems. As a rule, they become a means for human physical and spiritual health. Practicing extreme sports and high-risk sports can serve the spiritual and moral development of man. However, it must meet the requirements of general and specialist security and must be accompanied by readiness to resign from further climbing, when the real threat exceeds the prudently assessed climber's capabilities.
12

Ciąża ektopowa z perspektywy bioetycznej

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologiczne
|
2014
|
vol. 61
|
issue 3: Teologia Moralna
117-133
EN
One of the difficult cases the biomedical practice encounters is concerned with the ethical conduct with ectopic pregnancy (eccysis). The conviction is fairly common that ectopic pregnancy has to be terminated as soon as possible, as such an intervention gives a very good prognosis and allows minimizing the risk of maternal death. In urgent situations the developing embryo is removed by surgical intervention. In the case of early treatment of ectopic pregnancy methotrexate is used rather than surgery. In the practical dimension, however, such an action is directed against the embryo, effecting the destruction of it. In the case of an early detection of such a pregnancy and the mother’s good health it is also possible to refrain from immediate intervention and to wait and carefully observe the situation. This is because cases of an ectopic pregnancy ending in delivering a live and healthy baby are fairly common. From the Christian point of view action directed immediately against the human fetus is excluded. From the moral point of view detecting an immediately threatening rupture of the Fallopian tube or the cervix, usually after 7-10 weeks of gestation, is the most difficult. Removing the affected tissue or organ (or a part of it) where the embryo has implanted is morally acceptable. The source of threat to the mother is not the embryo, but the changes occurring in the tissue of the organ where it is developing. It is necessary to remove the tissue and it is the tissue that is the object of the surgical intervention. Terminating the pregnancy and the death of the baby is a side effect of the intervention that cannot be avoided. Such a surgical intervention is then assessed from the perspective of two classical moral principles: the holism principle and the principle “voluntarium indirectum” (an act with a double result). This interpretation is affirmed by statements of the Magisterium.
XX
Jeden z trudnych przypadków, z którymi spotyka się praktyka biomedyczna, dotyczy etycznego postępowania w przypadku ciąży ektopowej (pozamacicznej). Dosyć powszechne jest przekonanie, że ciąża ektopowa musi być szybko zakończona, gdyż takie postępowanie daje dobre rokowania i pozwala zminimalizować ryzyko śmierci matki. W sytuacjach ciecierpiących zwłoki rozwijający się płód usuwa się na drodze ingerencji inwazyjnej. W przypadku wcześnie rozpoznanej ciąży ektopowej medycyna wybiera raczej oddziaływanie farmakologiczne, przeważnie przy pomocy metotreksatu (methotrexate). W wymiarze praktycznym powyższe działania są jednak bezpośrednio wymierzone w embrion, powodując jego zniszczenie. W przypadku wczesnego wykrycia takiej ciąży i dobrej kondycji zdrowotnej matki, możliwe jest również powstrzymanie się od natychmiastowych ingerencji i wyczekiwanie połączone z uważną obserwacją. Dosyć częste są bowiem przypadki samowyleczenia. Znane są również rzadkie przypadki donoszenia ciąży ektopowej i urodzenia zdrowego dziecka. Z punktu widzenia chrześcijańskiego wykluczone jest działanie wymierzone wprost w ludzki embrion. Najtrudniejsze z moralnego punktu widzenia jest rozpoznanie bliskiego w czasie pęknięcia jajowodu lub szyjki macicy, przeważnie po 7-10 tygodniach ciąży. Moralnie dopuszczalne jest usunięcie tkanki lub organu (jego części), w którym embrion się zagnieździł. Źródłem zagrożenia dla matki nie jest embrion, ale zmiany dokonujące się w tkance organu, w którym on się rozwija. Konieczne jest jej usunięcie i ona jest celem chirurgicznej ingerencji. Skutkiem ubocznym tej ingerencji jest niemożliwe do uniknięcia zakończenie ciąży i wtórna śmierć´ dziecka. Taką ingerencję medyczną ocenia się więc z perspektywy dwóch klasycznych zasad moralnych: zasady całościowości i zasady „voluntarium indirectum” (czynu o podwójnym skutku). Powyższa interpretacja znajduje afirmację w wypowiedziach Magisterium Kościoła.
13
Publication available in full text mode
Content available

Bioetyczny i teologicznomoralny wymiar zamrażania ludzkich embrionów

100%
Wróbel J.
Roczniki Teologiczne
|
2020
|
vol. 67
|
issue 3
75-103
EN
The article discusses the issues of cryopreservation of human embryos. The use of this technique is related to assisted procreation. The supernumerary embryos created in order to increase the effectiveness of the in vitro procedure are frozen so that they can be used in subsequent transfer attempts. The author presents the technical dimension of freezing and the risks associated with it. In the last part, the author analyzes the ethical dimension of these techniques. He emphasize that although assisted procreation is immoral itself, it is morally right to strive to correct this evil by the mother, who is ready to accept into her womb the thawed embryos. The adoption of abandoned embryos seems to be a good solution. However, this solution cannot be justified from the ethical point of view. If it is forced by law to defrost or terminate the contract by the clinic that stores the embryos, it is possible to consent to their death. The health condition of the embryos, which makes their development impossible, releases from the obligation to transfer. Moreover, it is immoral to select embryos by eugenics and transfer only those embryos that have the desired phenotypic or sex characteristics.
PL
Artykuł jest poświęcony problematyce kriokonserwacji ludzkich embrionów. Stosowanie tej techniki pozostaje w ścisłym związku z prokreacją wspomaganą. Stwarzane celem zwiększenia skuteczności procedury in vitro nadliczbowe embriony zostają zamrożone, aby następnie można było je wykorzystać w kolejnych próbach transferu. Autor przedstawia techniczny wymiar zamrażania i ryzyko z nim związane. W ostatniej części Autor analizuje wymiar etyczny tych technik. Podkreśla, że chociaż sama prokreacja wspomagana jest niemoralna, to jednak moralnie słuszne jest dążenie do naprawienia tego zła przez matkę, która jest gotowa przyjąć do swojego łona stopniowo rozmrażane embriony. Dobrym rozwiązaniem wydaje się być adopcja porzuconych embrionów. Takiego rozwiązania nie da się jednak usprawiedliwić z punktu widzenia etycznego. Jeżeli rozmrożenie zostaje wymuszone przez prawo lub wymówienie umowy przez klinikę przechowywującą te embriony, możliwa jest zgoda na ich obumarcie. Z obowiązku transferu zwalnia również stan zdrowotny embrionów uniemożliwiający ich rozwój. Ponadto niemoralna jest selekcja eugeniczna embrionów oraz transfer wyłącznie tych embrionów, które mają pożądane cechy fenotypowe czy płeć.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.