Search results

1

Вывучэнне паланізмаў у беларускім мовазнаўстве (40-я гады ХХ ст. – ХХІ ст.)

100%

Свістунова М.

Studia Białorutenistyczne

|

2017

|

vol. 11

EN

The study of Polonisms in Belarusian linguistics conducted in the 1940s until the 21st century, is under consideration in this article: the main studies dedicated to the loanwords borrowed from Polish are enumerated; framework aspects for the studies of Polonisms are defined. Besides, much attention is paid to the attitude toward Polonisms that has been changing during different periods and has been depending on extralinguistic factors.

PL

Badania polonizmów w językoznawstwie białoruskim (lata 40. XX w.–XXI w.)Artykuł jest poświęcony badaniom zapożyczeń polskich w języku białoruskim, które prowadzono na Białorusi w latach 40 XX–XXI w. W publikacji omówiono najważniejsze prace dotyczące polonizmów funkcjonujących w języku białoruskim oraz wskazano najważniejsze aspekty rozważań nad zapożyczeniami polskimi w białoruszczyźnie. Autorka zaznacza ponadto, że stosunek do polonizmów na Białorusi zmieniał się w różnych okresach i często był zależny od czynników ekstralingwistycznych.

RU

У артыкуле аналізуецца вывучэнне паланізмаў у беларускім мовазнаўстве 40-х гадоў ХХ– ХХІ ст : называюцца асноўныя навуковыя працы, прысвечаныя запазычанням з польскай мовы, вызначаюцца аспекты, у якіх вялося даследаванне паланізмаў. Акрамя гэтага, нададзена ўвага стаўленню да паланізмаў, якое змянялася ў розныя перыяды і часта залежыла ад экстралінгвістычных фактараў.

2

Да праблемы пераемнасці беларускай літаратурнай мовы: лацінаграфічныя тэксты XVIII стагоддзя

100%

Свістунова М.

Acta Albaruthenica

|

2020

|

issue 20

239-253

PL

Artykuł jest poświęcony problemowi ciągłości między okresem starobiałoruskim a okresem nowego białoruskiego języka literackiego. Szeroko rozpowszechniony pogląd o istnieniu przerwy w tradycji pisemnej w rozwoju białoruskiego języka literackiego nie był jedyny wcześniej, a teraz jest poddawany analizie krytycznej. Artykuł omawia związek między ciągłością białoruskiego języka literackiego a problemem jego periodyzacji, koncepcją historii języka białoruskiego i historii literatury białoruskiej. Podjęto próbę obalenia stereotypowej opinii o niewielkiej liczbie zabytków literatury białoruskiej XVIII wieku przez odwołanie do mało znanych i niedawno odnalezionych tekstów napisanych alfabetem łacińskim. Sformułowano wnioski na temat przyczyn i celów stosowania w języku białoruskim w XVIII wieku łacińskiego systemu graficznego, zwrócono również uwagę na potrzeby eksploracji ówczesnych tekstów białoruskich w takich obszarach, jak pamiętnikarstwo, piśmiennictwo religijne i urzędowe.

EN

The article is devoted to the problem of continuity between the old Belarusian period and the period of the new Belarusian literary language, as well as to Latin graphic texts of the 18th century. The most widespread opinion about the existence of a break in the written tradition of the Belarusian literary language was not the only one before, but now it is being critically analyzed. The article considers the linkages between the continuity of the Belarusian literary language and the problem of its periodization, the concept of Belarusian language history and the history of Belarusian literature. An attempt has been made to refute the stereotypical opinion about the small number of texts of the 18th century Belarusian literature by addressing the little known and recently discovered Latin graphic texts. Conclusions have been made concerning the reasons and aims of using the Latin graphic system for writing in the Belarusian language in the 18th century. An opinion concerning such research directions of the Belarusian texts of that time as memoirs, confessional and official writings has been given as well.

BE

Артыкул прысвечаны праблеме пераемнасці паміж старабеларускай і новай беларускай літаратурнай мовай, а таксама лацінаграфічным тэкстам XVIII ст. Пашыранае меркаванне аб існаванні перарыву пісьмовай традыцыі ў развіцці беларускай літаратурнай мовы не было адзіным і раней, а ў сучаснасці падлягае крытычнаму аналізу. У артыкуле разглядаецца сувязь праблемы пераемнасці беларускай літаратурнай мовы з праблемай яе перыядызацыі, канцэпцыі гісторыі беларускай мовы і гісторыі беларускай літаратуры. Робіцца спроба абвергнуць стэрэатыпнае меркаванне пра ма-лалікасць помнікаў беларускага пісьменства XVIII ст. праз апеляцыю да малавядомых і нядаўна адшуканых лацінаграфічных тэкстаў. Прыводзяцца высновы аб прычынах і мэтах выкарыстання ў XVIII ст. лацінскай графічнай сістэмы для пісьма па-беларуску, а таксама выказваюцца меркаванні адносна такіх напрамкаў для пошуку тагачасных беларускамоўных тэкстаў, як мемуарыстыка, канфесійнае і афіцыйна-справавое пісьменства.

3

Філолагі Варшаўскага ўніверсітэта ХІХ – пачатку ХХ ст. аб пісьмовай традыцыі беларускай мовы

100%

Свістунова М.

Acta Albaruthenica

|

2021

|

issue 21

231-247

PL

W artykule ukazano i przeanalizowano zainteresowanie białorutenistyką filologów-slawistów, którzy w ХІХ i na początku ХІХ wieku pracowali na Uniwersytecie Warszawskim (w różnych okresach był to Królewski Uniwersytet Warszawski, Szkoła Główna Warszawska, Cesarski Uniwersytet Warszawski). Zabytki, które obecnie należy uważać za białoruskie na początku ХІХ wieku przyciągnęły uwagę S. Lindego, a od końca XIX wieku – J. Karskiego. Pierwszy z obiektywnych powodów nie mogł rozważać o stopniowym rozwoju tego piśmiennictwa, drugi dokonał jego dokładnego opisu, odnotowując zanik „pisma zachodnioruskiego” (odnośnie łacińskiego i arabskiego systemu graficznego).

BE

У артыкуле пададзена апісанне і аналіз беларусістычных зацікаўленняў філолагаў-славістаў, якія ў ХІХ – на пачатку ХХ ст. працавалі ў Варшаўскім універсітэце (у розныя часы – Каралеўскі Варшаўскі ўніверсітэт, Галоўная Варшаўская школа, Імператарскі Варшаўскі ўніверсітэт). Пісьменства, якое ў сучаснасці адносіцца да беларускага, на пачатку ХІХ ст. прыцягвала ўвагу С. Ліндэ, а з канца ХIХ ст. – Я. Карскага. Першы па аб’ектыўных прычынах не мог разглядаць яго стадыйнае развіццё, другі зрабіў грунтоўнае апісанне, адзначыўшы заняпад „заходнерускага пісьменства” (у кірылічнай і арабаграфічнай разнавіднасцях).

EN

In the article, the Belarusian interests of Slavists who worked at the University of Warsaw in the ХІХ – early ХХ centuries are described and analyzed (at different times: Royal University of Warsaw, Main School of Warsaw, Imperial University of Warsaw). The writings, which now belong to Belarus, in the beginning ХІХth century attracted the attention of S. Linde and in the end ХІХth century – that of J. Karsky. The first, because of objective reasons, could not consider its gradual development, and the second made a thorough description, noting the cessation of „Western Russian writing” (in Cyrillic and Arabic versions).

4

Sprawozdania

45%

Багдановіч І., Свістунова М., Гораль А.

Studia Białorutenistyczne

|

2014

|

vol. 8

Refine search results

2 Acta Albaruthenica

2 Studia Białorutenistyczne

4 Свістунова М.

1 Багдановіч І.

1 Гораль А.

1 2021

1 2020

1 2017

1 2014

Вывучэнне паланізмаў у беларускім мовазнаўстве (40-я гады ХХ ст. – ХХІ ст.)

Да праблемы пераемнасці беларускай літаратурнай мовы: лацінаграфічныя тэксты XVIII стагоддзя

Філолагі Варшаўскага ўніверсітэта ХІХ – пачатку ХХ ст. аб пісьмовай традыцыі беларускай мовы

Sprawozdania