Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Wielonurtowość polonistycznych badań językoznawczych. Próba typologii

100%
Pastuch M.
Postscriptum Polonistyczne
|
2016
|
issue 2(18)
135-144
EN
The article aims at creating a schema that can be used to structure Polonistic linguistic research. The author suggests basic categories, such as METHODOLOGY and METHOD, SUBJECT and SOURCES. Each category, though derived from a different area has specific and relevant information. Each research project described according to such categories would be clearly depicted and placed in an appropriate position within Polonistic linguistics.
2

Jak łączyć historyczne jednostki języka w klasy funkcjonalne? Problemy z wyodrębnianiem dopowiedzeń w materiale historycznym

100%
Pastuch M.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 4
24-37
PL
Artykuł przedstawia problemy związane z zastosowaniem współczesnego podziału na części mowy do materiału historycznego. Autorka przyjmuje, że nie można w pełni wykorzystać ustaleń synchronicznych do analiz historycznojęzykowych. Konsekwencją takiego podejścia jest przyjęcie terminu "historyczna jednostka języka", zaproponowanego przez Piotra Sobotkę. Na przykładzie jednostek leksykalnych, które w niektórych opracowaniach synchronicznych zaliczane są do klasy dopowiedzeń, dowodzi się, że w ujęciu diachronicznym nie spełniają one kryteriów stawianych częściom mowy. Prezentowane argumenty odnoszą się zarówno do współczesnych opisów podziału na części mowy (np. kryteriów oddzielenia wykrzykników od dopowiedzeń), jak i do praktycznych problemów wynikających z zastosowania dokonań synchronicznych do konkretnej dokumentacji językowej (np. wielości jednostek nieciągłych w funkcji dopowiedzenia). W konkluzji autorka proponuje, aby w opisie materiału historycznego nie stosować terminu "dopowiedzenie", a wyróżnione jednostki traktować jako funkcję określonych typów partykuł.
EN
The article presents problems connected with applying the synchronous division into parts of speech to the historical language material. The author assumes that it is impossible to conform all the contemporary findings to the historical analysis. As a consequence, she adopts the term “historical unit of language” which was proposed by Piotr Sobotka. The example of lexical units (which in some synchronous studies fall into a category called ‘appositions’) proves that when taking a historical approach into account the aforementioned units do not fulfil the criteria for parts of speech. The presented arguments refer both to the synchronous division concerning parts of speech (e.g. how to separate an apposition from an interjection) and to practical problems (e.g. the multitude of discontinuous lexical units in the function of apposition). In the conclusion the author suggests not using the term ‘apposition’ as well as treating the distinguished units as a function of specific particle types.
3

Kształtowanie się znaczenia parametrycznego przymiotnika ogromny – ogląd diachroniczny

63%
Pastuch M., Mitrenga B.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 4
32-44
PL
Celem artykułu jest przedstawienie procesu kształtowania się współczesnego znaczenia parametrycznego przymiotnika ogromny. Badania mają charakter historycznojęzykowy, to znaczy punktem wyjścia są dla autorek dane etymologiczne oraz materiał pozyskany ze źródeł dokumentujących dawną polszczyznę. Analizy wykorzystują zarówno metody semantycznohistoryczne, jak i słowotwórczohistoryczne. Dopełnieniem są informacje odnoszące się do użycia analizowanej jednostki w tekstach historycznych oraz jej obecności w innych językach słowiańskich. Przeprowadzone analizy doprowadziły między innymi do następujących konkluzji: wartość parametryczna przymiotnika ogromny jest wtórna – ukształtowała się w trakcie rozwoju polszczyzny; dominującym mechanizmem, który doprowadził do powstania znaczenia parametrycznego jest leksykalizacja, a wyznacznikiem w tym przypadku jest blaknięcie znaczenia pierwotnego oraz zatarcie się granic morfologicznych.
EN
The article concentrates on the development of the Polish adjective ogromny which, in contemporary Polish, has a parametric meaning only. The research is conducted in a historical frame which means that the starting point were the etymological and historical word formation data. We treat the information referring to the use of this adjective in the old texts and its presence in other Slavonic languages as complementary. Our analyses led, inter alia, to the following conclusions: the parametric value of the adjective ogromny is secondary – it took shape during the history of Polish language; the main mechanism in the development of parametric value of ogromny is lexicalization. Its determinant is, in that case, the semantic fading and blurring of morphological boundaries.
4
Publication available in full text mode
Content available

Przerywnik leksykalny w historycznojęzykowych badaniach socjopragmatycznych (na materiale Korpusu dawnych polskich tekstów dramatycznych (1772–1939))

51%
Pastuch M., Mitrenga B., Wąsińska K.
Język Polski
|
2024
|
vol. 104
|
issue 1
93-110
PL
Celem artykułu jest opis oraz analiza frekwencyjna i statystyczna jednego z wykładników potoczności – przerywnika leksykalnego. Badania mają charakter historyczny i zostały przeprowadzone na podstawie Korpusu dawnych polskich tekstów dramatycznych (1772–1939). Analiza zorientowana jest socjopragmatycznie, to znaczy pokazuje zależność pomiędzy używaniem wyodrębnionych przerywników (560 użyć) a wiekiem, płcią i statusem nadawców. Wyróżniono trzy podstawowe funkcje pragmatyczne, jakie te wyrażenia mogą pełnić w wypowiedzi (ekspresywna, retardacyjna, fatyczna).
EN
The article aims to describe and analyze one of the exponents of colloquialism – the filler words, both when it comes to frequency and statistics. The historical linguistics research is based on the Corpus of Polish Dramatic Texts (1772–1939). The analysis is sociopragmatically oriented, i.e. it shows the relationship between the use of the filler words (560 uses) and the age, sex, and social status of the users. There are three essential pragmatic functions that these expressions can perform in an utterance (expressive, retardative, phatic).
5
Publication available in full text mode
Content available

Od Redakcji

44%
Pastuch M., Wąsińska K.
Forum Lingwistyczne
|
2018
|
issue 5
11-14
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.