Search results

1

Neokantyzm a logika filozofii. Szkic problemu

100%

Noras A. J.

Folia Philosophica

|

2016

|

vol. 36

PL

Artykuł stanowi próbę sformułowania problemu logiki filozofii, który niezwykle ważną rolę odgrywa w filozofii neokantowskiej. Explicite sformułowany został w opublikowanej w roku 1911 książce Emila Laska Die Logik der Philosophie und die Kategorienlehre. Problem jednak podejmowało wielu neokantystów i to zarówno ze szkoły badeńskiej jak i marburskiej, a mianowicie Paul Natorp, Wilhelm Windelband, Hermann Cohen, Arthur Liebert. Później problem podejmowany zostaje przez reprezentantów tzw. młodszego neokantyzmu, ale zawsze chodzi o logikę transcendentalną w sformułowaniu Kantowskim.

2

Początki filozofii Cohena a problem psychologii

100%

Noras A. J.

Kultura i Wartości

|

2015

|

issue 13

DE

Hermann Cohen, Begründer der neukantianischen Marburger Schule, gilt als einer der radikalsten Vertreter des Antipsichologismus. Es stellt sich jedoch heraus, dass die Position ein Ergebnis eines Prozesses ist, in dem sich drei Elemente entüllen, und nämlich der Streit über die Psychologie, der über Plato und der über Kant. Im ersten Fall erscheint Cohen mit den psychologisch orientierten Sprachwissenschaftler, Heymann Steinthal und Moritz Lazarus, in Verbindung zu bleiben. In zweitem Fall ist Cohen ein Interpret von Plato, wobei anfänglich er seine Philosophie im Geiste des Psychologismus erfasst, um sich später von diesem Standpunkt zu distanzieren. Und daraus geht das spätere Bild der Kants Philosophie hervor.

EN

Hermann Cohen, the originator of the Neo-Kantian Marburg School, is considered one of the most radical representatives of anti-psychologism. This stance is the result of the process comprised of three integral elements, i.e., the dispute over psychology, the dispute over Plato and the dispute over Kant. As far as the first of them is concerned, Cohen sides with psychologically-inclined linguists, such as Heymann Steinthal and Moritz Lazarus. With regard to the second dispute, Cohen emerges as the interpreter of Plato that he initially theorises in the vein of psychologism, which he later on distances himself from. Finally, as regards the third dispute, this is what determines the eventual critique of the philosophy of Kant.

PL

Hermann Cohen, twórca neokantowskiej szkoły marburskiej, jest uznawany za jednego z najbardziej radykalnych reprezentantów antypsychologizmu. Okazuje się jednak, że stanowisko to jest rezultatem procesu, w którym ujawniają się trzy ważne elementy, a mianowicie spór o psychologię, spór o Platona i spór o Kanta. W pierwszym wypadku Cohen okazuje się związany z psychologicznie zorientowanymi językoznawcami, a mianowicie Heymannem Steinthalem i Moritzem Lazarusem. W drugim wypadku Cohen okazuje się interpretatorem Platona, przy czym początkowo ujmuje go w duchu psychologizmu, od którego się później dystansuje. I wreszcie, w trzecim wypadku, z tego wynika późniejszy obraz filozofii Kanta

3

Filozofia Hermanna Cohena. Próba systematyki

100%

Noras A. J.

Studia Philosophica Wratislaviensia

|

2019

|

vol. 14

|

issue 3

7-19

EN

The article adressess the problem of evolution of Hermann Cohen’s thinking. In the first part, the evolution is shown in the historical-problematic context and the main idea is to show the basic concepts organizing the author’s most important books. Part two is an attempt to capture the motives of his understanding of philosophy and the central concept is the logic of validity (Geltungslogik). As a result it is shown that throughout his whole life Cohen struggled with the problem of such an understanding of philosophy.

4

Tezy do problemu historii filozofii

100%

Noras A. J.

Roczniki Filozoficzne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

5-32

EN

The article is an attempt to systematize views on the subject of history of philosophy. Starting point of the analysis are the conceptions occurring in the post-Kantian philosophy, where significant differences in understanding the history of philosophy reveals themselves. History of philosophy may be understood as doxography, as a history of concepts, as history of idea, as a history of problems or, finally, as a philosophical history of philosophy. Author presents main assumptions of each of before mentioned approaches, pointing to the special value of history of philosophy treated as a history of problems and philosophical history of philosophy. Additionally author appeals to Polish researchers of that problem being Kazimierz Twardowski, Zbigniew Kuderowicz or Mieczysław Gogacz. Separate position in presented analysis takes hermeneutics and her characteristic criticism of the position presented by Wilhelm Dilthey.

PL

Artykuł jest próbą systematyzacji poglądów na temat historii filozofii. Punktem wyjścia analiz są koncepcje występujące w filozofii pokantowskiej, w której ujawniają się znaczące różnice w rozumieniu historii filozofii. Może ona być rozumiana jako doksografia, jako historia pojęć, jako historia idei, jako historia problemów czy wreszcie jako filozoficzna historia filozofii. Autor prezentuje główne założenia każdego z przywołanych ujęć historii filozofii, wskazując jednocześnie na szczególną wartość historii filozofii ujętej jako historia problemów oraz jako filozoficzna historia filozofii. Dodatkowo odwołuje się do polskich badaczy problemu, a mianowicie Kazimierza Twardowskiego, Zbigniewa Kuderowicza czy Mieczysława Gogacza. Osobną pozycję w zaprezentowanych analizach zajmuje hermeneutyka i charakterystyczna dla niej krytyka stanowiska zaprezentowanego przez Wilhelma Diltheya.

5

Pojęcie samoświadomości w filozofii świadomości Paula Natorpa

100%

Noras A. J.

Folia Philosophica

|

2014

|

vol. 32

PL

The paper aims at presenting Paul Natorp’s views on consciousness discussed on historical and systematic plane. In the former case understanding of consciousness and self-consciousness is discussed in the context of Cohen’s views. In the latter the problem is conceived in the light of evolution of both concepts in Natorp.

6

Emil Lask. W stulecie śmierci

100%

Noras A. J.

Folia Philosophica

|

2015

|

vol. 33

PL

The present article concentrates on depicting the main elements of Emil Lask’s philosophy, a distinguished Neo-Kantianist who, simultaneously, may be regarded as Heidegger’s teacher. The meaning of Lask’s work comes down to several issues, although in this article two of them have been emphasised: first, Kant should not be read in the light of Fichte’s philosophy; second, in Lask’s philosophy the primacy of practical reason in logic, characteristic for the Baden Neo-Kantianism, is questioned. In Lask’s understanding, the logic of philosophy which is the critical theory of cognition derives from the critical consideration over the Baden Neo-Kantianism.

7

“Being Critical,” Meaning What?

100%

Noras A. J.

Folia Philosophica

|

2015

|

vol. 34

EN

The article builds on the observation made by Josef Pieper, who writes about the critical attitude: “‘kritisch’ sein besage für den Philosophierenden so viel wie: sich darum bekümmern, daß nur ja nicht etwas ausgelassen wird.” Thus, the focus of the article is on the attempts to define philosophy through the prism of criticism, undertaken by some of the most significant philosophers of the first half of the 20th century, such as Leonard Nelson, Max Scheler, Karl Jaspers and Nicolai Hartmann.

8

Spór o metodę w filozofii przełomu XIX i XX wieku

100%

Noras A. J.

Folia Philosophica

|

2011

|

vol. 29

111-151

EN

The starting point of the analysis provided in this paper is a discussion of how philosophical method is understood by Leonard Nelson who draws upon the lines of Jakob Friedrich Fries. From this perspective Nelson points out two ways of argumentation, two methods or standpoints: metaphysical and anthropological, objective-one and subjective-one, critical and genetic, epistemological and psychological or transcendental and psychological. These distinctions find their justification in concepts by philosophers with which Nelson polimicizes defending Fries’ standpoint: Kuno Fischer, Paul Natorp, Wilhelm Windelband, Carl Stumpf and Max Scheler. On the ground of analysis of their conceptions Nelson argues that admittedly they follow Kant, yet Kant — unlike Fries — has not included the psychological aspect of cognition.

DE

Der Ausgangspunkt für diese Erwägungen ist die philosophische Methode von Leonard Nelson, der in seiner Philosophie an Jakob Friedrich Fries anknüpft. Aus dieser Perspektive bestätigt er das Vorhandensein von zwei Hauptmethoden der Argumentation. Es sind: metaphysische und anthropologische, objektive und subjektive, kritische und genetische, erkenntnistheoretische und psychologische oder transzendentale und psychologische Methoden. Solche Unterscheidungen haben ihre Berechtigung in der Lehre von den Philosophen, gegen welche Nelson, den Standpunkt von Fries verteidigend, polemisiert. Zu diesen Denkern gehören: Kuno Fischer, Paul Natorp, Wilhelm Windelband, Carl Stumpf und Max Scheler. Nelson analysiert ihre Lehren angesichts der genannten Methoden und kommt zur Überzeugung, dass sie zwar in die Fußtapfen von Kant treten, doch im Gegensatz zu Fries die psychologische Seite der Erkenntnis nicht in Rücksicht nehmen.

9

Mała ojczyzna i duża książka

100%

Noras A. J.

Folia Philosophica

|

2022

|

vol. 47

1-24

EN

This text is an introduction to the philosophy of Heinrich Rickert. The introduction has three levels: biographical, bibliographical, and doxographic. The doxography involves examining Rickert’s views in the context of the achievements of Neo-Kantianism, the Baden school and contemporary philosophy. Noras discusses the main issues Rickert treated in his philosophy, which was occupied with the theory of cognition, the methodology of the humanities and natural sciences and the philosophy of the history of philosophy.

10

Die Neue Fries’sche Schule versus Neukantianismus

100%

Noras A. J.

Folia Philosophica

|

2022

|

vol. 47

1-11

EN

The subject of this article is the divergences between the various directions and phases of Neo-Kantianism. It is an attempt to answer the question of why there were heated polemics between the representatives of the different approaches, although in principle they thought alike. In the author’s opinion, neo-Kantianism is a problem in itself and therefore it is difficult to find a uniform definition of neo-Kantianism.

11

Problem systemu

100%

Noras A. J.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2018

|

vol. 30/2

5-17

PL

Problem with understanding the system is subject to analysis, with particular emphasis on position presented by Franz Kröner. The article is an attempt to show that Kröner's work is in line with started in the beggining of 20th century tradition of critical thinking towards philosophical system.

Refine search results

7 Folia Philosophica

1 IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

1 Kultura i Wartości

1 Roczniki Filozoficzne

1 Studia Philosophica Wratislaviensia

11 Noras A. J.

2 2022

1 2020

1 2019

1 2018

1 2016

3 2015

1 2014

1 2011

Neokantyzm a logika filozofii. Szkic problemu

Początki filozofii Cohena a problem psychologii

Filozofia Hermanna Cohena. Próba systematyki

Tezy do problemu historii filozofii

Pojęcie samoświadomości w filozofii świadomości Paula Natorpa

Emil Lask. W stulecie śmierci

“Being Critical,” Meaning What?

Spór o metodę w filozofii przełomu XIX i XX wieku

Mała ojczyzna i duża książka

Die Neue Fries’sche Schule versus Neukantianismus

Problem systemu