Search results

1

Parafia Drobin w latach 1939-1945 w świetle kronik parafialnych

100%

Włodarski Ł.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2016

|

vol. 125

249-262

EN

The present article presents the history of the parish of St Staislaus, the martyr in Drobin (the Diocese of Płock) in the years 1939-1945 in the light of The Book of Visits at the Church of Drobin, which later became the parish chronicle. In the mentioned period of time, or rather in the years 1932-1956, Rev. Canon Hilary Godlewski was the parson of the parish. It is to him that we owe the chronicle entries, which are the subject of the article. From the times of the Second World War only short entries remained, mainly concerning economic problems. The chronicle best presents the years 1939 and 1945, which must have been connected with the political situation of that time. Soon after the outbreak of the war, the author of the chronicle notes down in detail sums owed by the parishioners to the parish as well as those of the parish owed to the parson and the parishioners. Thereby he omits the events con-cerning the whole church community in the first days of the war. The entries in the years 1940-1944 are very scarce and limited to the losses suffered by the church by handing over the church bells to the Nazi occupants as well as turning the church into a grain store. Entries about the pastoral activity in the occupation years are rare. The entries from 1945 concentrate on losses resulting from the fights between German and Soviet armies. It is worth noting that the chronicle is very subjective. It was its author who decided which events to emphasise and which to purposely omit. It is significant that – apart from minor references – there is no detailed information about the fate of the civilians constituting the church community.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia dzieje parafii pw. św. Stanisława B. M. w Drobinie (diecezja płocka) w latach 1939 – 1945 w świetle „Książki służącej do zapisywania wizyt przy kościele drobińskim”, która później została przekształcona w kronikę parafialną. W interesującym nas okresie, a właściwie w latach 1932 – 1956 r., proboszczem w Drobinie był ksiądz kanonik Feliks Hilary Godlewski. To jego osobie zawdzięczamy powstanie zapisek kronikarskich, które stanowią wdzięczny przedmiot naszych rozważań. Z czasu II wojny światowej zachowały się jedynie lakoniczne wpisy dotyczące w głównej mierze spraw natury gospodarczej. Kronika stosunkowo najlepiej oświetla lata 1939 oraz 1945, co zapewne związane było z ówczesną sytuacją polityczną. Autor kroniki tuż po wybuchu wojny szczegółowo odnotowuje wierzytelności parafian w stosunku do parafii oraz zadłużenie jakie posiadała placówka duszpasterska u proboszcza i wiernych. Tym samym pomija zdarzenia dotyczące całości wspólnoty wiernych w pierwszych dniach wojny. Wpisy datowane na lata 1940 – 1944 są bardzo ubogie. Ograniczają się one jedynie do strat jakie poniósł kościół poprzez wydanie okupantom hitlerowskim dzwonów kościelnych, a także odnotowania, iż kościół został zamieniony na skład zboża. Do rzadkości należą wpisy traktujące o działalności duszpasterskiej proboszcza w latach okupacji. Z kolei zapiski z roku 1945 koncentrują się wokół strat powstałych w trakcie walk pomiędzy wojskami hitlerowskim i sowieckimi. Warto zwrócić uwagę, iż kronika parafialna jest dziełem nacechowanym subiektywizmem autora. To on decydował, które wydarzenia wyeksponować, a które świadomie bądź celowo pominąć. Znamienny jest fakt, iż poza nielicznymi wtrąceniami brak jest szczegółowych informacji o losach ludności cywilnej stanowiącej wspólnotę wiernych.

2

Pieczęcie przy dokumentach Związku Pruskiego. Akt erekcyjny i dokumenty akcesyjne, wyd. Marcin Hlebionek

100%

Włodarski Ł.

Zapiski Historyczne

|

2018

|

vol. 83

|

issue 2

246-249

3

Katolicy w parafii św. Mikołaja Biskupa w Grudziądzu w latach 1775-1914. Elementy analizy demograficznej

100%

Włodarski Ł.

Rocznik Grudziądzki

|

2015

|

vol. 23

197-204

EN

This article aims at analysing the population of Roman Catholics in 1775–1914 in Grudziądz in respect of the number of marriages, baptisms and deaths. During the analysis of the data the author noticed certain similarities. Both the numbers of marriages and births as well as of deaths decline from the beginning of the analysed period up to the second decade of the 19th century. Perhaps such a tendency can be associated with the Germanization policy implemented by the Prussian authorities since the very beginning of the partition period. Moreover, a proportion of the faithful could emigrate to the territories that belonged to the First Polish Republic yet. Starting from the 20s ofthe 19th century, we notice an opposite trend. The elements of the natural population dynamics that were analysed were increasing until the end of the selected period, with small exceptions. There is no doubt that it was the economic development of Grudziądz, especially visible in the second half of the 19th c. and the first decades of the 20th c., that contributed to it. Also migration processes should be also taken into account. At the turn of the 19th and 20th centuries there was a rapid population growth in Grudziądz. The majority of those people arrived to find a work and begin a dignified life. Probably the young people accounted for the lion’s share, which contributed to the increased population reproduction. Such a dynamic growth in the number of people in the mentioned period indicates that there was also some medical progress and that the first symptoms of demographic changes might be observed, as it is shown by the b/d rate.

4

Działalność księdza prefekta Szczepana Soczyńskiego w Przasnyszu w świetle dokumentów Urzędu Bezpieczeństwa

100%

Włodarski Ł.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2017

|

vol. 128

219-227

PL

Niniejszy artykuł traktuje o działalności księdza prefekta Szczepana Stanisława Soszyńskiego w świetle dokumentów (sprawozdań dekadowych) wytworzonych przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Przasnyszu w latach 1945–1950. Są to przede wszystkim wyimki głoszonych przez niego kazań, jak również zebrane wypowiedzi osób trzecich oraz ocena działalności nauczycielskiej w szkołach. Przasnysz był pierwszą placówka duszpasterska Soszyńskiego w diecezji płockiej, na którą został skierowany w charakterze prefekta szkół gimnazjalnych i licealnych. Zyskał wówczas wielki szacunek swoich uczniów. Przykładał wiele uwagi do zaszczepienia wśród młodzieży wiary chrześcijańskiej. Znany był również z propagowania kultu św. Stanisława Kostki wśród swoich podopiecznych, dla których był zarazem wzorem godnym naśladowania, czego przejawem jest również fakt, iż cześć z jego uczniów wybrała później drogę powołania kapłańskiego. Nauczycielem w przasnyskich szkołach pozostawał do 1950 r. kiedy to został wydalony ze szkoły przez ówczesne władze państwowe „za wychowywanie młodzieży w duchu wrogim do Polski Ludowej”.

EN

The subject of the present article is the activity of Rev. Prefect Szczepan Stanisław Soszyński in the light of the documents (decade reports) of the District Office of Public Security in Przasnysz, in the years 1945-1950. The documents mainly consist of extracts of his sermons as well as third party statements and the assessment of educational activity in schools. Przasnysz was Soszyński’s first pastoral assignment in the Diocese of Płock, where he acted as the prefect of lower and upper secondary schools. He won considerable respect of his pupils. He paid much attention to instilling Christian faith among young people. He was known for propagating the cult of St. Stanislaus Kostka among his pupils, for whom he was a role model, which was later proved by many of his pupils choosing the way of priestly vocation. He was a teacher in schools in Przasnysz until 1950, when he was expelled from school by state authorities for “educating young people in the spirit hostile to People’s Republic of Poland”.

Refine search results

2 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 Rocznik Grudziądzki

1 Zapiski Historyczne

4 Włodarski Ł.

1 2018

1 2017

1 2016

1 2015

Parafia Drobin w latach 1939-1945 w świetle kronik parafialnych

Pieczęcie przy dokumentach Związku Pruskiego. Akt erekcyjny i dokumenty akcesyjne, wyd. Marcin Hlebionek

Katolicy w parafii św. Mikołaja Biskupa w Grudziądzu w latach 1775-1914. Elementy analizy demograficznej

Działalność księdza prefekta Szczepana Soczyńskiego w Przasnyszu w świetle dokumentów Urzędu Bezpieczeństwa