Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł zawiera opis zmian leksykalnych, które zaszły w rosyjskim słownictwie dotyczącym wartości w ciągu ostatnich dwu dekad. Autorka omawia tematy, które łączą grupy słów o zmienionym znaczeniu. Są to: temat społecznej adaptacji (zmiany słów приспособиться ‘przystosować się’, устраиваться ‘urządzać się’, компромисс ‘kompromis’, принципиальный ‘pryncypialny’, комфортный ‘komfortowy’ itd.); kwestia “życia prywatnego” (любить себя ‘kochać siebie’, эгоист ‘egoista’, позиционировать себя ‘ustawiać się w pozycji’); pragmatyzmu i majątku (позитивный ‘pozytywny’, престижный ‘prestiżowy’, сытый ‘syty’, самодостаточный ‘samowystarczalny’); zdrowia psychicznego i antyidealizmu (энтузиазм ‘entuzjazm’, рвение ‘gorliwość’, пристрастие ‘pasja’, интерес ‘zainteresowanie’, ажиотаж ‘podniecenie’, экстаз ‘ekstaza’, романтика ‘romantyzm’); wreszcie – temat życia intymnego (откровенный ‘otwarty’, ориентация ‘orientacja’, возбудиться ‘podniecić się’) itd.
EN
The article describes the changes which have taken place in the Russian lexicon of values over the last two decades. The author deals with domains which link words with similar meanings. These are: social adaptation (changes in the words приспособиться ‘adapt to’, устраиваться ‘settle down’, компромисс ‘compromise’, принципиальный ‘full of principles’, комфортный ‘comfortable’ etc.); private life (любить себя ‘love oneself’, эгоист ‘egoist’, позиционировать себя ‘localize oneself’); pragmatism and possessions (позитивный ‘positive’, престижный ‘prestigious’, сытый ‘satiated’, самодостаточный ‘self-sufficient’); mental health and anti-idealism (энтузиазм ‘enthusiasm’, рвение ‘zeal’, пристрастие ‘passion’, интерес ‘interest’, ажиотаж ‘excitement’, экстаз ‘ecstasy’, романтика ‘romanticism’); intimate life (откровенный ‘open’, ориентация ‘orientation’, возбудиться ‘become excited/aroused’), etc.
PL
Podstawą materiałową artykułu są dane dotyczące stereotypów etnicznych pochodzące z różnych języków słowiańskich (zwłaszcza ich dialektów), a także folkloru, obrzędów i wierzeń. Celem artykułu jest charakterystyka mechanizmów współdziałania języka i niejęzykowych kodów kultury. Autorka zauważa, że współdziałanie języka z kodami kulturowymi może przebiegać w różnych kierunkach: 1) wektor współdziałania może być ukierunkowany od niejęzykowych form kultury ku językowi; 2) niektóre motywy mogą paralelnie funkcjonować zarówno w języku, jak i w niejęzykowych kodach kultury na zasadzie parytetu, i wtedy ustalenie wektora współdziałania jest niemożliwe; 3) bywają sytuacje, kiedy wektor współdziałania jest ukierunkowany od języka ku kodom niejęzykowym (w tym wypadku język sam wytwarza konteksty kulturowe, wykorzystując obecne w jego arsenale środki fonosymbolikę, atrakcję i inne). W artykule pokazano, że bez względu na rodzaj technicznych związków między kodami, każdy z nich ma swoje specyficzne sposoby opracowania i reprezentacji informacji etnokulturowej. Badanie związków językowokulturowych może pomóc w interpretacji niejasnych faktów zarówno kodu językowego, jak i kodów niejęzykowych, oraz w całościowych rekonstrukcjach wyobrażeń funkcjonujących w określonych sferach tematycznych. Możliwości takiej rekonstrukcji pokazane są na przykładzie zestawu danych językowo-kulturowych, odnoszących się do pola tematycznego „prace rolnicze”.
EN
The article is based on data from Slavic languages (especially from their non-standard dialects), as well as from folklore, customs and beliefs containing ethnic stereotypes. The aim of the study is to investigate the mechanisms underlying the linguistic and the non-linguistic, cultural sphere. The interdependence of the two may be realized in various directions: 1) from non-linguistic cultural codes to language; 2) parallel motifs in language and culture; 3) from language to non-linguistic codes of culture (in which case language itself creates cultural contexts with its own means, such as sound symbolism). Regardless of the type of the links between the codes, each of them has its own specific ways of representing ethnocultural information. An inquiry into the linguocultural relationships may be of real assistance when certain incomprehensible linguistic or non-linguistic facts are investigated. It also provides for the reconstruction of images in a thematic sphere in which the stereotype is actualized. Possibilities of such reconstruction are considered in reference to the thematic field “agricultural work”.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.