Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Retoryka zakończenia kryminału na przykładzie wybranych powieści Stefana Kisielewskiego

100%
Ryszkiewicz M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2023
|
vol. 66
|
issue 1
213-245
EN
The primary topic of the article is the analysis of three detective novels by a columnist Kisiel: Zbrodnia w Dzielnicy Północnej (1948), Wszystko inaczej (1986) and Zanim nadejdzie śmierć (1995). The first one represents “a classical crime novel”; the second one – “an open work”, “postmodern”, “anti-crime novel”; the third one – an allegedly uncompleted crime novel. Each of these works, referring to a linear-regressive narrative and a plot scheme of a crime story in a different way, uses the structure of a crime novel for slightly different purposes, which is mostly enhanced by final sequences of events. Hence the title of the article and the adopted method of analysis as both theory of a (crime) novel and theory of (classical) rhetoric as well, emphasize the key importance of the narrative and plot ending, and rhetoric enables to clarify its relevance, i.e. fulfilling various functions, thanks to evoking contexts and con-situations significant in (also literary) communication. The cognitive, educational and aesthetic, and therefore persuasive, functions of a crime novel depend, among other things, on the “open” or “closed” shape of the endings of the narrative and plot. These endings in case of each of the original, unconventional and valuable works are in fact unique.
PL
Zasadniczy przedmiot artykułu stanowi analiza trzech powieści kryminalnych Stefana Kisielewskiego: Zbrodnia w Dzielnicy Północnej (1948), Wszystko inaczej (1986) i Zanim nadejdzie śmierć (1995). Pierwsza reprezentuje „klasyczną powieść kryminalną”; druga – „dzieło otwarte”, „postmodernistyczne”, „antykryminał”; trzecia – kryminał rzekomo niezakończony. Każdy z tych utworów, odmiennie odwołując się do kryminalnej narracji linearno-powrotnej i kryminalnego schematu fabularnego, do odmiennych też nieco celów strukturę powieści kryminalnej wykorzystuje, co najbardziej uwydatniają finałowe sekwencje zdarzeń. Stąd tytuł artykułu oraz przyjęta w nim metoda analizy, gdyż zarówno teoria powieści (kryminalnej), jak też teoria retoryki (klasycznej), obie podkreślają duże znaczenie narracyjnego i fabularnego finiszu, a retoryka pozwala dookreślić jego celowość, czyli pełnienie przezeń różnorakich funkcji, dzięki przywołaniu istotnych w komunikacji (także literackiej) kontekstów oraz konsytuacji. Poznawcze, wychowawcze i estetyczne, a więc perswazyjne funkcje powieści kryminalnej zależą m.in. od „otwartego” bądź „zamkniętego” kształtu zakończeń narracji i fabuły. Te zakończenia w przypadku każdego z oryginalnych, niesztampowych i wartościowych dzieł są w istocie niepowtarzalne.
2

Retoryka (klasyczna) vs retoryczność (ponowoczesna). Analiza retoryczna polemiki naukowej. Przypadek Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka

100%
Ryszkiewicz M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
|
2019
|
vol. 7
38-54
EN
The article is an attempt to describe the dispute in the theory of literature, as exemplified by a polemic between Professor Jakub Z. Lichański and Professor Michał Rusinek. The public dispute of these scholars was mainly conducted in the issues of some major Polish humanities periodicals at the beginning of the first decade of the 21st century and concerned the perception of rhetoric, which Prof. Lichański understands in a traditional but at the same time modern way, while prof. Rusinek applies conceptually sophisticated categories of postmodernity. Surprisingly, the method of describing this polemic is offered by classical rhetoric itself, which integrates textual, communicative and contextual aspects of each statement, demonstrating its persuasive, i.e.: cognitive, educational and aesthetic functions. Even in the case of a scientific dissertation, particularly, a polemical one.
PL
W artykule podjęta została próba opisania sporu w teorii (literatury) na przykładzie polemiki Panów Profesorów Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka. Publiczna dyskusja tych uczonych prowadzona była głównie na łamach najważniejszych periodyków polskiej humanistyki w początkach pierwszej dekady XXI wieku, a dotyczyła sposobu rozumienia retoryki, którą prof. Lichański pojmuje tradycyjnie, choć zarazem nowocześnie, natomiast prof. Rusinek ujmuje retorykę w wymyślnych kategoriach ponowoczesności. Metodę opisu tego sporu przewrotnie oferuje sama retoryka (klasyczna), która integruje tekstowy, komunikacyjny i kontekstowy aspekt każdej wypowiedzi, ukazując jej perswazyjną, czyli poznawczą, wychowawczą i estetyczną, funkcję. Nawet publikacji naukowej, zwłaszcza polemicznej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Tęczowe dusze i ciała. Retoryka LGBTQ+ w polskojęzycznych publikacjach internetowych lat ostatnich

100%
Ryszkiewicz M.
Res Rhetorica
|
2024
|
vol. 11
|
issue 2
62-83
EN
The article attempts to present the rhetorical analysis of selected publications which can be currently found in the Internet and which deal with the issues covered by the acronym LGBTQ+ (and its variants). Differentia specifica of various definitions of the notion (starting with “people” and “community” to “ideology” and “degeneration”) manifests itself in, among others, the reference to two other, highly significant, because persuasively catchy notions: health and disease, both of the body and the mind, on which the analysis taking into account all textual dimensions (inventio, dispositio and elocutio) on the one hand, and extratextual (communication, contextual and consituational) conditions of the internet “dispute” about LGBTQ+, focuses. The description of how the notions of “health” (somatic and mental) and “disease” (also dual) are used in this analysis lead to the final conclusion that the twofold approach to LGBTQ constitutes the incarnation of, to a certain extent, the perennial civilizational or cultural conflict between barbarity and humanism, whose depositary, among others, also (classical) rhetoric in one of its numerous meanings remains.
PL
W artykule podjęta została próba przedstawienia retorycznej analizy wybranych publikacji, które aktualnie można odnaleźć w Internecie, a poświęconych problematyce opatrywanej skrótowcem LGBTQ+ (i różnymi jego wariantami). Differentia specifica zróżnicowanych definicji już samego terminu (od „osób” i „społeczności” po „ideologię” i „wynaturzenie”) przejawia się m.in. odwołaniami do innych dwóch, wielce istotnych, bo perswazyjnie nośnych pojęć: zdrowia i choroby, zarówno ciała, jak też umysłu. Na nich koncentruje się analiza, która uwzględnia wszystkie, z jednej strony, tekstowe (inventio, dispositio i elocutio) wymiary, z drugiej, pozatekstowe (komunikacyjne, kontekstowe i konsytuacyjne) uwarunkowania internetowej „dysputy” o LGBTQ+. Opis sposobów używania w niej pojęć „zdrowie” (somatyczne i psychiczne) oraz (takaż dwojaka) „choroba” prowadzi do końcowego wniosku, że dualistyczne, współczesne podejście do LGBTQ+ stanowi inkarnację poniekąd odwiecznego sporu cywilizacyjnego czy też kulturowego między barbarią i humanizmem, którego depozytariuszką pozostaje m.in. również retoryka (klasyczna) w jednym spośród wielu znaczeń tego terminu.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.