Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Chemical signals and reconstruction of life strategies from ancient human bones and teeth - problems and perspectives

100%
Szostek K.
Anthropological Review
|
2009
|
vol. 72
|
issue 1
3-30
EN
Chemical analyses of historical and prehistoric bone material provide us with a complex body of knowledge in bioarcheological studies. These can be used for reconstructing diet, migration, climate changes and the weaning process. The analysis of enamel, dentin and bones allows researchers to gather data on life strategies of an individual by retrospectively tracing his ontogenetic phases. This is made possible through knowledge of the mineralization periods of permanent and deciduous teeth while simultaneously taking account of differences between enamel, dentin and bone remodelling rates, dependent on the age of the individual. Yet, the large interpretative potential of isotope analyses of bone material is severely limited by diagenesis. The accurate recording of diagenetic changes in historical human bone material is a current main trend in bioarcheological research. Today, a highly specialised set of research tools is used for verifying whether bones unearthed at archeological sites are suitable for isotope tests. Isotope determinations are pivotal in this research as reconstructions of paleodiets or migrations of our ancestors can be based only on material that has been maintained intact in sufficient proportions post mortem.
PL
Analizy chemiczne historycznego i przedhistorycznego materiału kostnego dostarczają kompleksowej wiedzy w badaniach bioarcheologicznych i mogą być wykorzystane do rekonstrukcji diety, migracji, zmian klimatycznych czy też procesu odstawienia od piersi. Ważnym aspektem tych badań jest możliwość uzyskania wiedzy o strategiach życiowych osobnika dzięki śledzeniu retrospektywnemu różnych jego faz ontogenetycznych. Jest to możliwe dzięki znanym okresom mineralizacji poszczególnych typów zębów stałych i mlecznych (z uwzględnieniem różnic pomiędzy szkliwem a zębiną), a także odmienności tempa remodelingu kostnego w zależności od wieku osobnika. Ponieważ duży potencjał interpretacyjny, który niosą ze sobą analizy izotopowe materiału kostnego podlega jednak znacznym ograniczeniom, związanym z nieprzewidywalną diagenezą, w badaniach wykorzystuje się specjalne metody pozwalające weryfikować pośmiertne zmiany struktury chemicznej materiału. W procedurach chemicznych analiz izotopowych efekt końcowy badań jest zawsze obarczony większymi lub mniejszymi błędami wpływającymi na ostateczny wynik. Ich źródła można przedstawić następująco: obróbka danych 10%, pomiar i kalibracja 30%, pobieranie i przygotowanie próbki 60%. Uzyskane wyniki będące efektem zmian diagenetycznych dostarczają wiedzy geochemicznej (interesującej geologów) a nie biochemicznej (interesującej antropologów), w związku z tym późniejsze próby interpretacji danych diagenetycznych nie są zasadne i nie wnoszą również żadnej istotnej wiedzy biologicznej. Dlatego gdy przedmiotem badań antropologicznych są pierwiastki i ich izotopy, niezbędna jest kompleksowa analiza materiału, uwzględniająca ocenę organicznej i nieorganicznej struktury kości i zębów.Niezbędne są również dane archeozoologiczne oraz próbki wody środowiskowej (izotopy tlenu) i skał rodzimych (izotopy strontu) w celu określenia tła archeologicznego, geofizycznego i troficznego. Należy pamiętać, że istnieje prostoliniowa dodatnia zależność pomiędzy utratą frakcji organicznej kości (% kolagenu, C/N) a stopniem jej krystalizacji (Ca/P, CI). Najlepszą strategią badawczą związaną z analizami izotopowymi jest wykorzystanie apatytów pochodzących ze szkliwa i z zębiny lub kości zawierających dużą ilość oryginalnego kolagenu. Kości pozbawione składników organicznych są bardziej narażone na pośmiertne zmiany izotopowe oraz pierwiastkowe. Należy zwrócić także uwagę, że duża zawartość struktur organicznych utrudnia pozyskiwanie fosforanów i węglanów z kości. Nie zawsze uzyskane wyniki stopnia krystaliczności kości (CI) mieszczą się w zakresie odpowiadającym współczesnym materiałom (2,5-3,3). Dla materiału archeologicznego wartości te nie powinny przekraczać CI = 3,5. Zdarza się jednak, że pomimo wyższego CI materiał jest przydatny do dalszych analiz, ponieważ np. utrata pewnej części fosforanów nie zawsze jest związana ze zmianami stosunków izotopowych tlenu. Jeżeli materiał nie wykazuje istotnej korelacji pomiędzy izotopami tlenu a wskaźnikiem CI (tak jak we współczesnych zębach i kościach), oznacza to biogenny (niezmieniony) skład izotopowy. Podsumowując należy stwierdzić, że przed biologiczną interpretacją danych uzyskanych z analiz chemicznych kości i zębów trzeba zawsze zweryfikować stopień ewentualnych zmian diagenetycznych w badanym materiale.
2

The influence of selected environmental factors on the time of natural menopause in women living in the Małopolskie voivodeship

63%
Szwejser E., Szostek K.
Anthropological Review
|
2012
|
vol. 75
|
issue 2
117-128
EN
The main objective of the study is to determine which of the chosen environmental factors and selected groups of such factors alter the time of natural menopause in women living in the Małopolska region. Two hundred and thirty two women aged over 40 years were investigated in a cross-sectional survey in Cracow and the surrounding area. Among them 165 women who had undergone natural menopause and had their last bleeding at least 12 month prior to the interview were chosen. To estimate the age at menopause, a retrospective method was used. Univariate and multivariate methods were employed to estimate association of age at natural menopause with factors of interest. Mean age at natural menopause was 50.32 years (SD=3.82). Among biological and socio-economic factors, only the length of the reproductive period (H=106.07; p=0.000) and the age at the time of the first birth (R=0.18; p=0.020) turned out to be associated with the age at natural menopause in the studied group. The length of the smoking period (R=-0.17; p=0.031), the amount (F=3.25; p=0.04) and frequency of alcohol consumed (H=6.95; p=0.031) were the environmental factors related to the time of menopause. Women who drank more and smoked over longer period of time were likely to experience menopause earlier than their less drinking and shorter smoked counterparts. Three factors taken together, frequency of smoking, alcoholic intake and the age the tobacco addiction started (F=3.87; p=0.050), as well as the consumption of strong alcoholic drinks and the early start of tobacco addiction (F=2.85; p=0.026) were significantly related to the occurrence of natural menopause
3

Strontium isotopes as an indicator of human migration – easy questions, difficult answers

51%
Szostek K., Mądrzyk K., Cienkosz-Stepańczak B.
Anthropological Review
|
2015
|
vol. 78
|
issue 2
133-156
EN
Isotope analyses of bones and teeth allow us to study phenomena which occurred in the history of human species and which are difficult to capture by traditional anthropological methods. Measuring oxygen, nitrogen and carbon isotope levels in the skeleton makes it possible to reconstruct climatic changes, diet and/or the weaning process. Among isotopes used in such analyses are strontium isotopes, helpful in analysing migration and studying the mobility of historical and prehistoric human populations. In this respect, the proportion of two isotopes, the heavier 87Sr and the lighter 86Sr, is measured, following their extraction from the bioapatite of the bone mineral. Released from rocks in the weathering process, strontium permeates individual components of inanimate and animate environments, and then finds its way, together with food, to the human body. Thanks to comprehensive environmental studies and the measurement of the strontium ratio 87Sr/86Sr in various animal tissues it is possible to determine the local isotope background for the environment. Values obtained by analysing human skeletons referenced against the range of environmental isotope variability enable researchers to trace back the location inhabited by the individual or group.
4

Analiza proporcji stabilnych izotopów tlenu (18O/16O) w kościach przedstawicieli ludności kultury ceramiki sznurowej z Malżyc – badania pilotażowe

45%
Włodarczak P., Szczepanek A., Stepańczak B., Jarosz P., Szostek K.
Archeologia Polski
|
2011
|
vol. 56
|
issue 1-2
47-64
EN
The results of archaeological research with an analysis of the ratio of stable oxygen isotopes 18O and 16O in human bones from the Corded Ware Culture were confronted. Radiocarbon dating of graves to approximately 2500–2400 B.C. reveals that the cemetery is chronologically homogeneous and represents a classic stage in the development of this culture. Pottery from graves nos 10–12 demonstrates characteristics linking Malżyce finds with the grave assemblages from the region of Kraków. Samples for lab analysis were selected in view of their localization, approximately same dating and differentiated age at death of the individuals. A reconstruction of parameters of the natural environment in the Sub-Boreal period was carried out based on an analysis of two animal bone samples from the Neolithic settlement site in Zawarża, district Pińczów, approximately 4 km northwest of the site in Malżyce. Analysis for diagenetic change of apatite excluded two not homogeneous samples. Based on the results of analysis it could be determined that the 40–45 year old man buried in grave 10 changed his environment during his lifetime. From the age of 5–8 to about 15 he lived in the area where his bones were found, then led a mobile life in an environment characterized by a different isotope composition. In the end, he returned to be buried in his native land. The child aged 1–1.5 years from grave 11 seems to have been breastfed, influencing significantly the results. Assuming his mother did not come from the studied region, the data suggests a non-local origin for this individual. Definite determination of the origins of this child and whether it was indeed breastfed will be possible only after a comparative analyses of isotopes of nitrogen, carbon and strontium in the same samples are made. Samples from the 11–12-year-old individual in grave 12 demonstrated similar ratios of oxygen isotopes, indicating that the individual did not leave the environment in which he had grown up, using continuously the same natural sources; no changes of lifestyle could be discerned.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.