Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The object of considerations undertaken in the article is the anthology of texts written by Polish catholic mystics (Antologia mistyki polskiej II, edited by Marian Zawada OCD). This work aims to indicate the most critical problems with the grammatical forms exploited to describe the mystical, supernatural experiences, which are known as the ineffable phenomena. Mystics write about these problems in the metalingual comments. They regret the human language, too weak to express the richness of the world of their souls. This analysis shows that one of the most severe difficulties is a description of the timelessness of the netherworld. Mystical texts tell us also about the problem with superlative adjectives. Mystics cannot find proper terms for the supernatural reality of God and saints: every kind of attribute is insufficient.
PL
Przedmiotem rozważań prowadzonych w artykule są dzieła mistyków Kościoła katolickiego, zawarte w Antologii mistyki polskiej (t. II), pod redakcją Mariana Zawady OCD. Celem zaś pracy jest wskazanie tych obszarów gramatyki, które sprawiają mistykom największe problemy w opisywaniu ich mistycznych, nadprzyrodzonych stanów, które są z natury niewyrażalne. Mistycy piszą o tych pisarskich trudnościach w swoich metajęzykowych komentarzach, ubolewając przy tym nad ludzką mową – zbyt ubogą, by wyrazić bogaty świat ich dusz. Jak wynika z badania, jednym z większych problemów jest opis bezczasowości zaświatów – niemożliwy z racji na temporalny charakter czasowników i linearny zapis. Inny problem związany jest z tworzeniem superlatywów, które dla mistyka oglądającego Boga i postaci świętych, są wciąż niewystarczające.
EN
This article aims to show the place of mystical texts in classifying religious language. First, we had to define such terms as the language of the mystic and mystical text’s language. Then we had to expose the classifications known in theolinguistics. A confrontation of these issues with the philology knowledge pictured the significant differences. The work, the mystical masterpiece in the philology eye, does not have the same theological value. In catholic theology, the main criterion of appraisement of the mystical text is the relationship between the author and God – not the lexical level. Based on this criterion, we can divide the mystical works into the texts consequence of contact with God, texts designed to contact with God, testimonies of such relationship and those which aim to teach about God. The level of these works’ mysticism depends on the author’s spirituality, morality and coherence with Bible and catholic instruction. What is the place of mystical texts in the religious texts? Very similar to the site where the mystical experience takes in the religious experience. We can notice the specific graduation – from the testimony of the contact with God “face to face”, through the description of the spiritual experience, to the text where God is just the story’s object.
PL
Celem artykułu jest określenie, jakie miejsce w klasyfikacji języka religijnego może zajmować język tekstów mistycznych. Na początku zostały zdefiniowane pojęcia typu język mistyki, tekst mistyczny oraz opisane dotychczas stworzone klasyfikacje. Następnie skonfrontowano je z wiedzą filologiczną. Wykazało to znaczne różnice w rozumieniu pojęcia tekst mistyczny. Dla teologii bowiem główne kryterium oceny tekstu zależne jest od rodzaju relacji człowieka (autora) do Boga, a nie tylko od rodzaju użytego stylu czy zasobu słownictwa. Na tej podstawie można podzielić mistyczne dzieła na wynikające z kontaktu z Bogiem; na te, które służą do kontaktu z Bogiem; te, które są świadectwem kontaktu z Bogiem, oraz te, które służą do nauczania o Bogu. Inaczej też wygląda ocena ‘mistyczności’ tekstu – zależy ona w Kościele dodatkowo od poziomu duchowości i moralności autora, od zgodności treści z przesłaniem Biblii i nauki Kościoła. Natomiast odpowiedź na pytanie o miejsce, jakie zajmują teksty mistyczne pośród tekstów religijnych, zawarta jest poniekąd w odpowiedzi na pytanie o miejsce, jakie posiada doświadczenie mistyczne pośród doświadczeń religijnych. Podział takich dzieł ukazuje stopniowanie – od tekstu będącego świadectwem bezpośredniego kontaktu z Bogiem (poprzez objawienie, wizje, rozmowę), przez zapis doświadczenia religijnego, po tekst, w którym Bóg i sacrum są tylko przedmiotem opisu.
3
100%
PL
W artykule rozważono różne aspekty funkcjonowania pojęcia mistyki i tekstów mistycznych we współczesnej kulturze. Jego celem jest wskazanie tych przestrzeni współczesnego życia, w których najbardziej dostrzegalna jest obecność języka mistycznego. Jak się jednak okazuje, pojęcie mistyki nie jest rozumiane jednoznacznie – jego popkulturowy obraz jest dość daleki od znaczenia teologicznego (chrześcijańskiego), a często wręcz z nim sprzeczny i przynależny raczej fałszywej mistyce. Wskazany w tytule problem dotyczy dzisiejszego odbioru mistycznych treści zapisanych przez autorów z dawnych lat. Z jednej bowiem strony chętnie sięga się po teksty mistyczne z uwagi na ich inność i niezwykłość, z drugiej zaś mało kto umie je rozumieć i przejmować do swojej sobistej praktyki duchowej. Ukazuje to zatem ogromną potrzebę dobrze przygotowanych katechetów, rekolekcjonistów czy duszpasterzy, którzy umieliby odpowiednio przekazać zawarte w tych dziełach treści. Prowadzone rozważanie wykazało także, że mistyka przeżywa w obecnych czasach swego rodzaju odrodzenie – staje się coraz popularniejsza zarówno w kręgach popkulturowych, jak i naukowych (teologicznych, filologicznych) czy kościelnych. Obserwacje te wskazują na duże zapotrzebowanie współczesnego człowieka na pogłębianie swojej duchowości.
EN
The article considers different ways of the presence of mystic and the mystical texts in the modern culture. As we proofed, the term ‘mystic’ has many meanings. Its pop cultural picture is often opposite to its theological, Christian meaning. ‘The problem’ indicated in the title concerns the level of understanding of mystical works – their language and their contents. We can see, that these texts can attract with their curiosity and supernatural origins, but there aren’t many people who want to read them as a spiritual doctrine. The presence of this works depends on good preparation and atmosphere, created specially during the retreats, for example. But we have to admired – we can see the renascence of the mystic nowadays. It is very popular not only in the pop cultural stream but also in the university knowledge (in theology, philology, psychology) and in the pastoral work of the Church. All this facts say that in our century there is a high level of spiritual demands
Polonia Sacra
|
2023
|
vol. 27
|
issue 2
45-68
EN
The purpose of this article is to characterize the concept of contemplation as proposed by Polish mystics living between the 14th and 20th centuries. The research material is the Anthology of polish mysticism edited by Marian Zawada OCD, the first volume of which includes texts by men and the second by women. All fragments containing the analyzed concept were excerpted from the material in order to determine the contexts in which Polish mystics use the word. The study focused on sentences in the form of definitions. The research has been enriched with references to the definition of contemplation that exists in the current Catholic Encyclopedia, as well as the one found in dictionaries of the Polish language. The study showed the richness of theological content and the beauty of language contained in the texts of Polish mystics. The message recorded by those experiencing contemplation greatly expands the knowledge gleaned from dictionaries alone. The analysis proved that Polish mystics were very educated and well-read - their reflections do not differ from the texts of the great theologians and mystics of other countries, and as much as possible deserve to be included in contemporary theological works.
PL
Celem artykułu jest charakterystyka pojęcia kontemplacji, jaką proponują polscy mistycy żyjący między XIV a XX wiekiem. Materiałem badawczym jest Antologia mistyki polskiej pod redakcją Mariana Zawady OCD, której pierwszy tom obejmuje teksty mężczyzn, a drugi - kobiet. Z materiału wyekscerpowano wszystkie fragmenty zawierające analizowane pojęcie w celu określenia kontekstów, w jakich polscy mistycy używają tego słowa. Badanie skupiło się na zdaniach mających formę definicji. Zostało ono wzbogacone odniesieniami do definicji kontemplacji istniejącej w obecnej Encyklopedii katolickiej, jak i do tej, która znajduje się w słownikach języka polskiego. Badanie ukazało bogactwo treści teologicznych i piękno języka zawarte w tekstach polskich mistyków. Przekaz zapisany przez osoby doświadczające kontemplacji znacznie poszerza bowiem wiedzę czerpaną jedynie ze słowników. Badanie ukazało także ogromne oczytanie i obycie polskich mistyków - ich refleksje nie odbiegają od tekstów wielkich teologów i mistyków innych krajów i jak najbardziej zasługują na włączenie ich do współcześnie pisanych prac teologicznych.
EN
The goal of the research undertaken in the article is to evaluate the efficiency of the intellectual capital of banks listed on the Warsaw Stock Exchange. Various research methods have been applied in the article. In the theoretical layer, a critical analysis of the literature was conducted. In the empirical layer, the desk research method, the descriptive statistics method and the VAIC™ method was applied. The time range covered the period of 2014–2020. The study showed that the analyzed companies differ in terms of intellectual capital efficiency. Despite the difference in the level of intellectual capital efficiency, all banks exhibit a very similar model structure. Human capital efficiency makes up the greatest share of the VAIC™ coefficient. The study also showed that the value added intellectual coefficient (VAIC™) in the majority of the analyzed companies grows slightly or remains at a rather uniform level throughout the years 2014–2019. A substantial drop in VAIC™ value occurs in 2020, due to the effect of events on global financial markets caused by the COVID-19 pandemic. The article fills a research gap in the area of intellectual capital, concerning the study of its efficiency. This aspect remains insufficiently represented in research concerning banks, in which intellectual capital is becoming a critical success factor. The issues discussed in the article are of significant importance in the context of the structure of the Polish banking services market. The effective use of intellectual capital enables banks to achieve and maintain a sustainable competitive advantage, and thus shape their market share. Furthermore, this paper is a starting point for further research with the subject of evaluating the influence of intellectual capital efficiency on the financial and market results of banks listed on the Warsaw Stock Exchange.
PL
Celem badań prezentowanych w artykule jest ocena efektywności kapitału intelektualnego banków notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W badaniach zastosowano różnorodne metody badawcze. W warstwie teoretycznej dokonano przeglądu definicji kapitału intelektualnego, natomiast w warstwie empirycznej zastosowano metodę desk research, metodę statystyki opisowej oraz metodę VAIC™. Zakres czasowy objął lata 2014–2020. Badanie wykazało, że analizowane spółki różnią się pod względem efektywności kapitału intelektualnego. Pomimo różnicy w poziomie efektywności kapitału intelektualnego, wszystkie banki cechuje zbliżona struktura modelu. Największy udział wskaźnika VAIC™ stanowi efektywność kapitału ludzkiego. Badanie wykazało również, że współczynnik intelektualnej wartości dodanej VAIC™ w większości analizowanych spółek na przestrzeni lat 2014–2019 nieznacznie rośnie bądź też pozostaje na dość jednakowym poziomie. Znaczny spadek wartości VAIC™ występuje natomiast w roku 2020, jako efekt wydarzeń na światowych rynkach finansowych spowodowany pandemią COVID-19. Artykuł wypełnia lukę badawczą w obszarze kapitału intelektualnego w aspekcie badania jego efektywności. Aspekt ten nadal jest niedostatecznie reprezentowany w badaniach dotyczących banków, w których kapitał intelektualny staje się kluczowym czynnikiem sukcesu. Podjęta w artykule problematyka ma istotne znaczenie w kontekście struktury polskiego rynku usług bankowych. Efektywne wykorzystanie kapitału intelektualnego umożliwia jednostkom osiąganie oraz utrzymanie trwałej przewagi konkurencyjnej, a przez to kształtuje ich udział w rynku. Ponadto opisane w artykule badanie stanowi punkt wyjścia do dalszych badań, których przedmiotem będzie ocena wpływu efektywności kapitału intelektualnego na wyniki finansowe i rynkowe banków notowanych na GPW w Warszawie.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.