Search results

1

Wychowanie społeczne w ujęciu Jacka Woronieckiego. Uwagi wstępne

100%

Polak R.

Roczniki Pedagogiczne

|

2020

|

vol. 12(48)

|

issue 1

119-131

EN

Social education’s issues were Jacek Woroniecki’s particular interest. He was a scholar and practitioner, who, as a teacher and pastor, exerted influence on the formation of characters and attitudes of children and young people. The Polish Dominican also devoted a lot of space to this issue in his works. Woroniecki was opposed to individualism and collectivism-doctrines that, in his opinion, overly interpreted human nature. The first of these-individualism-downplayed the social upbringing of people, recognizing that man as an egoist by nature will never be able to accept the moral norms and principles imposed on him by society. So, individualists believed that a man should first of all be the master of his lif-not looking at society and the rules of conduct binding in it. The second of these doctrines-collectivism-assumed that imposing norms of behavior on individuals in large social groups (e.g. nation or state) would certainly contribute to maintaining social order, even against the good of individual people. The Polish Dominican believed that the fight against individualism and collectivism must consist in educating man for moral virtues, both individual and social. Thanks to them, man can function properly in society and develop his natural predispositions and inclinations, as well as live well and function as a fully free and autonomous person in his actions. Woroniecki devoted a lot of space in his works to the virtue of justice, which by many of his modern thinkers was falsely conceived. This was the source of many social conflicts and misunderstandings. He also believed that one should return to the ancient and medieval (mainly scholastic and based on the St. Thomas Aquinas’works) concept of justice as a moral virtue, consisting in giving every man what was rightly due to him. Everyone should be brought up in this attitude; it is not possible to reduce fair proceedings only to observing the law established by the state. Every human being should, spontaneously and without any external coercion, take care of his own good and that of other people, doing it naturally, since childhood. According to Woroniecki, people should be brought up to social life in the natural communities they need to function well: the family, the Catholic Church, and school, which due to the rapid development of science and education plays an increasingly important role in the modern world. In Woroniecki’s opinion, the family should have a monogamous and lasting character, and its development and educational tasks should be supported by the state and its binding law. Also, the Catholic Church, which is an institution that enables the spiritual development of man, gives its community members the opportunity to cooperate and work together, and thus to grow up. It also teaches less and less often, but a valuable and dignified cultivation of the virtue of humility, as well as regularity and perseverance in the pursuit of good. The school educates man thanks to teachers and educators who should be morally good and educated people, and who know well the child’s psyche and the law of his moral, intellectual and physical development. Woroniecki attached great importance to the need for skilful education of students based on well-prepared school programs and properly selected reading material. Youth organizations, mainly scouts, also play an important role in social education.

PL

Zagadnienia związane z wychowaniem społecznym człowieka były szczególnym przedmiotem zainteresowania Jacka Woronieckiego jako uczonego i praktyka, który sam osobiście wielokrotnie miał okazję jako pedagog i duszpasterz wywierać wpływ na kształtowanie się charakterów i postaw moralnych dzieci oraz młodzieży. Stąd też polski dominikanin dużo miejsca poświęcał tej problematyce w swoich dziełach. Woroniecki przeciwny był indywidualizmowi i kolektywizmowi – doktrynom, które jego zdaniem przesadnie interpretowały naturę człowieka. Pierwsza z nich – indywidualizm – bagatelizowała wychowanie społeczne ludzi, uznając, że człowiek jako egoista z natury nigdy nie będzie w stanie przyjąć i zaakceptować norm i zasad moralnych narzuconych mu przez społeczeństwo. Dlatego indywidualiści uważali, że człowiek sam powinien przede wszystkim być panem swojego życia – nie oglądając się na społeczeństwo i obowiązujące w nim reguły postępowania. Druga z wymienionych doktryn – kolektywizm – zakładała, że narzucanie jednostkom norm postępowania obowiązujących w dużych grupach społecznych (np. narodzie lub państwie) przyczyni się na pewno do zachowania ładu i porządku społecznego, nawet wbrew dobru poszczególnych ludzi. Dominikanin uważał, że walka z indywidualizmem i kolektywizmem musi polegać na wychowaniu człowieka do cnót moralnych, zarówno indywidualnych, jak i społecznych. Dzięki nim bowiem człowiek może właściwie funkcjonować w społeczeństwie i rozwijać swoje naturalne predyspozycje oraz skłonności, a także dobrze żyć jako osoba w pełni wolna i autonomiczna w swoim działaniu. Dużo miejsca poświęcił Woroniecki w swoich dziełach cnocie sprawiedliwości, która przez wielu mu współczesnych myślicieli była fałszywie pojmowana, co było źródłem wielu społecznych konfliktów i nieporozumień. Uczony uważał, że należy powrócić do starożytnych i średniowiecznych (głównie scholastycznych i opartych na nauce św. Tomasza z Akwinu) koncepcji sprawiedliwości jako cnoty moralnej, polegającej na oddawaniu każdemu człowiekowi tego, co się mu słusznie należy. Do takiej postawy należy każdego człowieka wychowywać; nie da się bowiem sprowadzić postępowania sprawiedliwego do „mechanicznego” tylko przestrzegania prawa ustanowionego przez państwo. Każdy człowiek spontanicznie i bez żadnego zewnętrznego przymusu powinien dbać o dobro własne i innych ludzi, czyniąc to w sposób naturalny, ponieważ do tego typu zachowań ma być wychowany już od dzieciństwa. Ludzie, według Woronieckiego, powinni być wychowywani do życia społecznego w naturalnych, potrzebnych im do dobrego funkcjonowania wspólnotach: rodzinie, Kościele katolickim oraz szkole, która ze względu na szybki rozwój nauki i oświaty odgrywa we współczesnym świecie coraz to większą rolę. Rodzina powinna mieć według Woronieckiego monogamiczny i trwały charakter, a jej rozwój i zadania wychowawcze powinny być wspomagane przez państwo i obowiązujące w nim stanowione prawo. Również Kościół katolicki, będący instytucją umożliwiającą duchowy rozwój człowieka, daje członkom swojej wspólnoty możliwość wzajemnego współdziałania i wspólnej pracy, a tym samym wychowywania się. Uczy również coraz rzadszej, ale cennej i godnej kultywowania cnoty pokory, a także systematyczności i wytrwałości w dążeniu do dobra. Szkoła wychowuje człowieka dzięki nauczycielom i wychowawcom, którzy powinni być ludźmi moralnie dobrymi i wykształconymi, a także znającymi dobrze psychikę dziecka i prawa jego moralnego, intelektualnego i fizycznego rozwoju. Woroniecki przywiązywał dużą wagę do konieczności umiejętnego kształcenia uczniów w oparciu na dobrze przygotowanych uprzednio programach szkolnych oraz właściwie dobrane lektury. Ważną rolę odgrywają w procesie wychowania społecznego również organizacje młodzieżowe, głównie harcerstwo.

2

Aktualność nauki Feliksa Konecznego o narodzie i państwie. Uwagi wstępne

100%

Polak R.

Heteroglossia. Studia Kulturoznawczo-Filologiczne

|

2022

|

issue 13

369-382

EN

The article discusses the teachings of Feliks Koneczny about the nation and the state. Koneczny was an outstanding Polish historian, philosopher and historiosophist, and the author of many works devoted to the history of world civilizations. He described in his publications especially the Latin, Byzantine and Jewish civilizations. In his research focused on the issues of the nation and the state and their mutual relations. He believed that the existence of the nation is the result of the historical process taking place in the Latin civilization. No other civilization has enabled the emergence of a spiritual community that protects a person’s right to a dignified life. It enables the individual to develop comprehensive way, especially in the area of broadly understood spiritual culture. The state, on the other hand, is a community that organizes the nation for community life through efficient administration and governance that enables the realization of the aspirations of human beings. If the state pursues only the goals of the authorities, and not of the nation, it begins to be for a threat to him. The freedom of people in the state and respect for their dignity gives an opportunity development of national culture and strengthens the power of the state as a community of people, and not only physically coexisting individuals.

3

Uczucia i emocje w pedagogice i psychologii Stefana Szumana

100%

Polak R.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2021

|

vol. 34

|

issue 2

29-41

EN

The article is devoted to the issues of feelings and emotions and contained in the rich scientific heritage of Stefan Szuman, described in the context of his pedagogical and psychological achievements. It presents the scholar’s biography, and then characterizes his scientific achievements in the field of psychology and pedagogy. Due to Szuman’s particular interest in children’s artistic creation, his views in this field were discussed, with particular emphasis on the importance of feelings and emotions that accompany children and young people in creating and receiving works of art. Then, the characteristics of teachers’ personal traits according to Szuman were also made. In his opinion, teachers’ professional work should focus on good aesthetic education of students in schools. The views of the Polish psychologist on the role of art in adult life were also presented. The article indicates those elements of Szuman’s views in which he spoke about the participation of feelings in the process of creating and receiving works of art.

PL

Artykuł poświęcony jest zagadnieniom uczuć i emocji zawartym w bogatej spuściźnie naukowej Stefana Szumana, opisanym w świetle jego dorobku pedagogicznego i psychologicznego. Przedstawiono w nim biografię uczonego, a następnie scharakteryzowano jego dorobek naukowy z zakresu psychologii i pedagogiki. Ponieważ Szuman w sposób szczególny interesował się twórczością artystyczną dzieci, omówiono jego poglądy w tej dziedzinie, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia uczuć i emocji, które towarzyszą tworzeniu i odbiorowi dzieł sztuki przez dzieci i młodzież. Następnie dokonano charakterystyki cech osobowych nauczycieli według Szumana, którego zdaniem nauczyciele w swojej pracy zawodowej powinni się zajmować dobrym wychowaniem estetycznym uczniów w szkołach. Zaprezentowano także poglądy polskiego psychologa na rolę sztuki w życiu dorosłego człowieka. W artykule zaakcentowano te elementy poglądów Szumana, w których wypowiadał się o udziale uczuć w procesie powstawania i odbioru dzieł sztuki.

4

Polscy pedagodzy katoliccy o lekturach dla dzieci i młodzieży w XX wieku i współcześnie w świetle wybranej literatury przedmiotu

100%

Polak R.

Rozprawy Społeczne

|

2019

|

vol. 13

|

issue 4

1-12

EN

Abstract W artykule dokonano analizy wybranych dzieł polskich pedagogów katolickich XX wieku, w których podjęta została problematyka czytelnictwa dzieci i młodzieży. Pedagodzy katoliccy przywiązywali bardzo dużą wagę do zagadnień związanych z polecaniem przez dorosłych dzieciom do lektury dobrych książek Material and methods Wykorzystano literaturę źródłową i opracowania poświęcone problematyce wychowania dzieci i młodzieży za pomocą lektur. Results Polscy autorzy podkreślali także, że naturalna skłonność wielu dzieci do spędzania czasu nad książką powinna być kontrolowana przez osoby starsze – w domu rodzinnym przez rodziców i opiekunów, w szkole zaś – przez nauczycieli i pedagogów. Conclusions W świetle przeprowadzonych analiz wg pedagogów katolickich nie każda książka jest odpowiednia dla dzieci i młodzieży z różnych bardzo przyczyn. Może ona na przykład zawierać treści moralnie deprawujące, ale także – co często się zdarza – jej zawartość nie jest dostosowana do wieku czytającego ze względu na to, że autor książki używa w niej słów niezrozumiałych dla dziecka, zbyt abstrakcyjnych, wieloznacznych.

PL

Streszczenie W artykule dokonano analizy wybranych dzieł polskich pedagogów katolickich XX wieku, w których podjęta została problematyka czytelnictwa dzieci i młodzieży. Pedagodzy katoliccy przywiązywali bardzo dużą wagę do zagadnień związanych z polecaniem przez dorosłych dzieciom do lektury dobrych książek Materiał i metody Wykorzystano literaturę źródłową i opracowania poświęcone problematyce wychowania dzieci i młodzieży za pomocą lektur. Wyniki Polscy autorzy podkreślali także, że naturalna skłonność wielu dzieci do spędzania czasu nad książką powinna być kontrolowana przez osoby starsze – w domu rodzinnym przez rodziców i opiekunów, w szkole zaś – przez nauczycieli i pedagogów. Wnioski W świetle przeprowadzonych analiz wg pedagogów katolickich nie każda książka jest odpowiednia dla dzieci i młodzieży z różnych bardzo przyczyn. Może ona na przykład zawierać treści moralnie deprawujące, ale także – co często się zdarza – jej zawartość nie jest dostosowana do wieku czytającego ze względu na to, że autor książki używa w niej słów niezrozumiałych dla dziecka, zbyt abstrakcyjnych, wieloznacznych.

5

Socjalizująca rola aktywności sportowej dzieci i młodzieży w świetle współczesnej literatury socjologicznej i humanistycznej

63%

Polak R., Tarkowski P.

Rozprawy Społeczne

|

2020

|

vol. 14

|

issue 3

27-38

EN

Abstract W artykule podjęto analizę wybranych kilkudziesięciu dzieł współczesnych socjologów i teoretyków sportu i humanistów (publikacje książkowe i artykuły), którzy rozważali rolę sportu w socjalizacji dzieci i młodzieży we współczesnym świecie. Material and methods Wykorzystano współczesną literaturę źródłową i naukowe opracowania poświęcone głównie socjologii i filozofii oraz teorii sportu, oraz publikacje z zakresu pedagogiki sportu, w których badacze skupiali się na społecznej roli aktywności sportowej. Results Autorzy wielu tekstów omawiających znaczenie sportu w życiu człowieka podkreślali również jego socjalizującą rolę, zwłaszcza w obecnych czasach, kiedy to postawy skrajnie indywidualistyczne niszczą więzi społeczne; istnieje w związku z tym konieczność większego zwrócenia uwagi osób dorosłych na wychowanie społeczne dzieci i młodzieży przez sport i aktywność ruchową. Conclusions W świetle przeprowadzonych badań sport dzieci i młodzieży ma bardzo duże znaczenie socjalizujące, a jego uprawianie jest konieczne nie tylko ze względów zdrowotnych, ale i społecznych.

PL

Streszczenie W artykule podjęto analizę wybranych kilkudziesięciu dzieł współczesnych socjologów i teoretyków sportu i humanistów (publikacje książkowe i artykuły), którzy rozważali rolę sportu w socjalizacji dzieci i młodzieży we współczesnym świecie. Materiał i metody Wykorzystano współczesną literaturę źródłową i naukowe opracowania poświęcone głównie socjologii i filozofii oraz teorii sportu, oraz publikacje z zakresu pedagogiki sportu, w których badacze skupiali się na społecznej roli aktywności sportowej. Wyniki Autorzy wielu tekstów omawiających znaczenie sportu w życiu człowieka podkreślali również jego socjalizującą rolę, zwłaszcza w obecnych czasach, kiedy to postawy skrajnie indywidualistyczne niszczą więzi społeczne; istnieje w związku z tym konieczność większego zwrócenia uwagi osób dorosłych na wychowanie społeczne dzieci i młodzieży przez sport i aktywność ruchową. Wnioski W świetle przeprowadzonych badań sport dzieci i młodzieży ma bardzo duże znaczenie socjalizujące, a jego uprawianie jest konieczne nie tylko ze względów zdrowotnych, ale i społecznych.

Refine search results

2 Rozprawy Społeczne

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

1 Heteroglossia. Studia Kulturoznawczo-Filologiczne

1 Roczniki Pedagogiczne

5 Polak R.

1 Tarkowski P.

1 2022

1 2021

3 2020

Wychowanie społeczne w ujęciu Jacka Woronieckiego. Uwagi wstępne

Aktualność nauki Feliksa Konecznego o narodzie i państwie. Uwagi wstępne

Uczucia i emocje w pedagogice i psychologii Stefana Szumana

Polscy pedagodzy katoliccy o lekturach dla dzieci i młodzieży w XX wieku i współcześnie w świetle wybranej literatury przedmiotu

Socjalizująca rola aktywności sportowej dzieci i młodzieży w świetle współczesnej literatury socjologicznej i humanistycznej