Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Akty mowy — powielanie gestów kreacji Stwórcy

100%
Masłowska E.
Język a Kultura
|
2012
|
vol. 23
343 - 355
EN
The author bases the article around selected themes of creation myths, known from folk tales and also found in ritual behavior and magical practices. Such practices — attempting to change the state of reality by imitating the divine gesture of creation— are subject to strict rules, communicated by verbal orders and based upon the representation of force, and in particular, of its compulsion model. The author introduces three ritual scenes inspired by the divine act of creation: the ritual of first sowing, the ritual of the wedding blessing and magic healing practices referring to the life-restoring power of the divine breath. The intention of behaviour evoking the divine gesture is to gain access to the power of the sacred in order to set in motion a solicited change, a blessing or successful initiation efforts. That is why the framework for relation with the sacred is constructed upon the imaging pattern of the force and its schemata, namely compulsion. The motifs of sowing, blessing and divine breath are the prototype models depicting acts of creation. The lexemes “sow” and “breathe” form the onomasiological basis for naming the creative process (zasiać ideę — literally “to sow a new idea”), the disclosure of talent (natchnąć — “to inspire” and its derivatives natchnienie — “inspiration”; natchniony — “inspired”; duch — “spirit”; duchowość — “spirituality”), while kląć — “to curse” and błogosławić — “to bless” (and their derivatives) contain a meaning that speaks of the power active within the word.
2
Publication available in full text mode
Content available

Epika dziadowska jako religijny tekst kultury ludowej w Polsce na tle słowiańskim

100%
Masłowska E.
Forum Lingwistyczne
|
2023
|
issue 11
1-31
EN
In her article, Ewa Masłowska describes wandering or vagabond beggars and their epic poems and songs in the broad context of the Polish and Slavic traditional folk or rural culture. Masłowska emphasizes the Marian cult specific to the Polish beggar sung poetry. Another particular feature of these songs is the domination of moral themes over events. Another distinctive feature is the presence of eschatological themes, particularly matters such as death, redemption, the soul’s fate after death, the end of the world, and the Last Judgement. What is common for the singing beggars in the Slavic lands is church protection (both in the Orthodox and Catholic countries), which determines their role in the rural society as a facilitator of the Christian religion. Important is also the cult of the ancestors, which was the basis of the beggars’ role in agricultural celebrations and rites of passage, as villagers perceived them as mediatory figures.
PL
Artykuł poświęcony jest religijno-legendarnej epice żebrzących śpiewaków w kontekście polskiej kultury ludowej na tle słowiańskim. Autorka przedstawiła dziadowską twórczość jako tekst kultury z uwzględnieniem, ludowego pochodzenia wędrownych śpiewaków, ich związku z Kościołem i wynikającej stąd funkcji szerzenia idei chrześcijańskiej wśród ludu i religijnej tematyki repertuaru pieśniowego. Autorka zwróciła uwagę na specyfikę polskich pieśni dziadowskich z mocno zaznaczonym kultem maryjnym, a w pieśniach historycznych dominującą nad przebiegiem zdarzeń wymowę moralizatorską utworu. Najistotniejsze różnice dotyczą interpretacji eschatologicznych motywów, zwłaszcza Sądu Ostatecznego, wędrówki dusz w zaświaty, kreacji osób boskich i ich ingerencji w życie ludzi. Do cech wspólnych należała obrzędowa rola dziada, jego funkcja mediacyjna oparta na kulcie przodków.
3

Dobre słowo jako tekst magiczny. Życzenie — pozdrowienie — błogosławieństwo

100%
Masłowska E.
Język a Kultura
|
2016
|
vol. 26
231-243
EN
The article is devoted to cultural patterns of creating favourable reality by means of magic words and gestures. The analysis of cognitive settings of wishing scenarios is focused on the semantic memory of symbols (referring to a myth and reactivated in the ritual of blessing or expressing good wishes), lexical items (etymological meaning and connotation) and axiology — the principal criterion of selection which explains the use of traditional patterns and modifications of the code. The author explores the semantic core of wishing rituals preserved in stereotypical patterns of cultural memory and examines their linguistic manifestations.
4
Publication available in full text mode
Content available

Rec.: Aleksandra Niewiara, "Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura", Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, 320 ss.

100%
Masłowska E.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2020
|
vol. 55
PL
Niniejszy artykuł stanowi recenzję monografii poświęconej polskim wyobrażeniom o narodach w ujęciu imagologii etnolingwistycznej. Praca składa się z trzech części: teoretycznej (Wyobrażenia o narodach w świetle kognitywnych badań kultury), analitycznej (danych werbalnych i wizualnych) oraz badawczej w formie dyskusji nad sposobem konstruowania wyobrażeń o narodach jako konceptualizacji kulturowych w postaci sieci pojęć obecnych w umysłach pojedynczych osób wybranej grupy społecznej – reprezentantów danej kultury. Kategoria wyobrażeń o narodach, uważana dotąd za specyficzną ze względu na statyczny i wycinkowy sposób konceptualizacji, przedstawiona została jako jeden z elementów sieci kultury, odwzorowujący podstawowe schematy wyobrażeniowe i podlegający – jak cała kultura – zmianom na osi czasu.
EN
This paper is a review of Aleksandra Niewiara’s monograph Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura [Imagology – Collective Memory – Mind and Culture]. The volume investigates the nature of collective conceptions of nations in terms of ethnolinguistic imagology. It consists of a theoretical part (“Concepts of Nations in the Light of Cognitive Studies on Culture”), an analytical part (examining verbal and visual data) and a comparative part, which discusses ways of constructing ideas about nations as cultural conceptualisations: networks of concepts present in the minds of members of a community (and therefore also representatives of a culture). Concepts of nations have thus far been considered a static and fragmentary category. The reviewed monograph shows this category as an element of the network of culture, which reflects the basic image schemas and – like any part of culture – changes over time.  
5
Publication available in full text mode
Content available

Wstęp

63%
Masłowska E.
Adeptus
|
2019
|
issue 13
EN
Introduction to no. 13 of Adeptus journal. Wstęp do 13 numeru czasopisma "Adeptus".
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.