Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 4
13-44
EN
In this work ‘Karol Wojtyła / Jan Paweł II and religious thoughts of Zygmunt Krasiński in his early epistolography’, the Authoress concentrates her research on the figure of young Karol Wojtyla and on his originated in Wadowice period of his life fascination with Polish romantic literature. Young Karol is not only an actor, but a co-director and co-creator of spectacles presented to the public. Wojtyla’s experiences gained in the Rhapsodic Theater and during his studies of Polish literature at the University convince him that the spoken word has a prophetic, missionary character, leading to a transformation both in spiritual and intellectual spheres. Zygmunt Krasiński in his early epistolography addresses essential aesthetic-religious problems which in future become the idea of national messianism. Jan Paweł II in his papal teaching forcefully explores the ideas of Polish romanticism adding the theological thought to the aesthetic content.
PL
Autorka artykułu, pt. „Karol Wojtyła / Jan Paweł II i myśl religijna Zygmunta Krasińskiego we wczesnej epistolografi koncentruje swoją uwagę badawczą na postaci młodego Karola Wojtyły i jego swoistej fascynacji polską literaturą romantyczną, której źródła tkwią jeszcze w okresie wadowickim. Młody Karol był nie tylko aktorem, lecz także współreżyserem i współtwórcą wystawianych tam spektakli. Doświadczenia Wojtyły związane z Teatrem Rapsodycznym, ale i te wyniesione ze studiów polonistycznych, doprowadzają go do głębokiego przekonania o misyjnym, profetycznym charakterze słowa mówionego, poprzez które dokonuje się transformacja zarówno na płaszczyźnie intelektualnej, jak i duchowej. Zygmunt Krasiński we wczesnej korespondencji podejmuje istotne zagadnienia natury estetyczno-religijnej, które doprowadzą go do ukształtowania mesjanizmu narodowego. Nauczanie pontyfikalne Jana Pawła II staje się przestrzenią, w której z nową siłą i artykulacją wybrzmiewają idee romantyzmu polskiego, a myśl estetyczna ma swe dopełnienie w myśli teologicznej.
PL
Rodzina książąt Odescalchi oraz spokrewniony z nią Zygmunt Krasiński znaleźli się w centrum wydarzeń polityczno-społecznych, mających miejsce w Rzymie w latach 1847–1848. Doświadczenia Wiosny Ludów, ze szczególną intensywnością przeżywane w Wiecznym Mieście, znajdują swe odzwierciedlenie w korespondencji zarówno autora Irydiona, jak i Zofii Branickiej oraz jej małżonka Livio Odescalchi, którzy stają się bezpośrednio zaangażowani, czy to na płaszczyźnie politycznej czy emocjonalnej, w ten wielki ruch historyczny, który budzi nadzieje, ale i uzasadnione obawy. Listowe dyskusje Krasińskiego, „odbywane na najwyższym diapazonie intelektualnym i emocjonalnym, pośród zawziętych sporów filozoficznych, światopoglądowych, religijnych”, obok listów książąt Odescalchi konstytuują jedyną w swoim rodzaju mozaikę faktów, emocji i konkretnych wydarzeń, w których pojawiają się wybitne osobowości tamtego czasu.
EN
The princely Odescalchi family was at the center of political and social events of 1847–1848 in Rome, in the midst of the revolutionary convulsions that shook the whole of Europe. Such events are mirrored in the correspondence of Zygmunt Krasiński and the Odescalchi-Branicka couple. Zofia and Livio come across as active figure, deeply involved in the action both on the political level and in the personal emotional sphere. Together with their correspondence, Krasiński’s letters represent a complex canvas of facts and imagination, emotions and events on the ground, depicting many of the most important figures and developments of those times.
EN
The Great War was the ‘armed conflict that radically altered the face of the 19th century world’. The old order of peace and hope lay in ruins. Of all that had seemed permanent and immutable, nothing had been restored to its former place, because things no longer had ‘their place’. When war broke out, Poland was without statehood, partitioned between Russia, Germany and Austria. Polish men of fighting age could not choose sides independently, but were conscripted on a territorial basis into the armies of the partitioning states, and thus many found themselves on opposite sides of the firing line, killing each other. Nonetheless, the fact that the 1914–1918 war was the first to involve directly all three partitioning states kindled profound hopes among the Polish people of regaining independence. Service in the Austro-Hungarian army did not initially bring discredit upon Poles, thanks to the policies upheld by Vienna, but later attitudes changed dramatically. In their autobiographical eye-witness reports of the fighting on the Italian front, Karol Berger and Jerzy Alfred Kossowski give us a detailed account of all the tragic, harsh realities of war. At the same time, Berger is perceptibly at pains to tone down the ferocity, to present war with as human a face as he is able, to create at least a surrogate of life and shared human existence. Kossowski, on the other hand, was a pilot, the man who prevented the bombing of the heart of Venice, St. Mark’s Square and Basilica, during the First World War. Their writings make clear how both men held the myth of Italy dear, striving not to be crushed by the machinery of evil, and also, whether through small gestures (Berger) or spectacular decisions (Kossowski), how both were able to dominate ‘the indomitable’.
PL
Wielka Wojna to „konflikt zbrojny, który radykalnie zmienił oblicze dziewiętnastowiecznego świata”. Dawny porządek spokoju i nadziei rozpadł się. Nic, co wydawało się trwałe i niezmienne, po tym wielkim starciu nie wróciło już na swoje miejsce, nie było już bowiem żadnego „swojego miejsca”. Polska w chwili wybuchu Wielkiej Wojny pozostawała pod zaborami, podzielona pomiędzy Rosję, Niemcy i Austrię, była pozbawiona własnej państwowości. Polacy, nie mogąc o sobie niezależnie stanowić, zostali przymusowo wcielani do wojska zaborcy w zależności od terytorium, jakie zamieszkiwali; zmuszono ich do przywdziania uniformów obcych, zaborczych armii, w konsekwencji musieli do siebie strzelać i wzajemnie się zabijać. Wojna 1914–1918 to jednak pierwszy konflikt, w którym bezpośrednio zaangażowali się wszyscy trzej zaborcy, w związku z czym zrodziła ona wśród Polaków głęboką nadzieję na odzyskanie niepodległości. Służba w armii austro-węgierskiej początkowo nie przynosiła ujmy Polakom ze względu na prowadzoną przez Wiedeń politykę pozwalającą na zachowanie w jakimś stopniu „narodowego statusu”, ale sytuacja zmieniła się drastycznie wraz upływem czasu. Karol Berger i Jerzy Alfred Kossowski, uczestnicy i świadkowie walk na froncie włoskim, w swoich autobiograficznych zapisach przedstawili nam szczegółowe opisy tego frontu, które obnażają tragedię walk tam rozgrywanych, ale jednocześnie ujawnili okrucieństwo samej wojny. Uświadamiamy sobie jednak, że Polacy, a konkretnie Berger, czynili wszystko, aby oswoić tamtą straszną wojnę i nadać jej w miarę możliwości jakieś ludzkie oblicze, stworzyć choćby surogat życia i normalnego współistnienia. Dzięki Kossowskiemu i jego działaniom podczas pierwszej wojny światowej nie doszło do zbombardowania Wenecji, a dokładniej samego jej serca, tj. Placu św. Marka z jego Bazyliką. Zapiski autobiograficzne, o których mowa, pokazują, jak bardzo obu uczestnikom wojennych zmagań drogi był mit Italii i jak wiele robili, aby nie pozwolić się zniszczyć machinie zła. Zarówno przez drobne gesty (postawa Bergera) czy spektakularne działania (postawa Kossowskiego) czynili wszystko, aby opanować „nieopanowane” okrucieństwo wojny.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.